ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Μάθημα 2 Θέματα ανθρώπινης αντίληψης

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΧΕΤΙΚΟ ΜΕ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΣΤΑ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ  Απόσπασμα δελτίου ειδήσεων

ΠΡΟΤΥΠΟ SHANNON&WEAVER

 Πηγή  Μήνυμα (η βαθύτερη σκέψη της πηγής) – παραδειγμα  Κωδικοποιητής-κ ώδικας (καταγραφή σε μορφή σημείων-συμβόλων) – παράδειγμα φυσικής ομιλίας, τηλεφ.  Κανάλι (υλικό σώμα μετάδοσης) – παράδειγμα: ραδιοτηλ., VoIP  Θόρυβος (φυσικός κ’ σημασιολογικός)  Δέκτης  Ανάδραση (π.χ. παρουσίαση, διαφήμιση, HCI)

ΠΡΟΤΥΠΟ SHANNON&WEAVER Παραδείγματα  Προφορική επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων (άτομα με ειδικές ανάγκες)  Τηλεφωνική επικοινωνία

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΩΝ SHANNON&WEAVER  Αδιαφορεί για τη μετάδοση νοημάτων  Μονοδιάστατο και γραμμικό  Προϋποθέτει επιτυχή μετάδοση

ΠΡΟΤΥΠΟ GERBNER

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΟΤΥΠΩΝ

ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ Αντίληψη Περιλαμβάνει παρατήρηση, επεξεργασία, οργάνωση και ερμηνεία ερεθισμάτων (εσωτερικών ή εξωτερικών)... Περιλαμβάνει παρατήρηση, επεξεργασία, οργάνωση και ερμηνεία ερεθισμάτων (εσωτερικών ή εξωτερικών)... Ανθρώπινη αντίληψη: αισθητήρια όργανα και νευρικό σύστημα Ανθρώπινη αντίληψη: αισθητήρια όργανα και νευρικό σύστημα Χρόνος αντίδρασης – ο χρόνος που περνάει από τη στιγμή που παρατηρείται το ερέθισμα μέχρι τη στιγμή που ξεκινάει η εκτέλεση μιας πράξης / αντίδρασης στο ερέθισμα. Χρόνος αντίδρασης – ο χρόνος που περνάει από τη στιγμή που παρατηρείται το ερέθισμα μέχρι τη στιγμή που ξεκινάει η εκτέλεση μιας πράξης / αντίδρασης στο ερέθισμα. –Όταν η αντίδραση απαιτεί νοητική επεξεργασία, τότε ο χρόνος αντίδρασης είναι μεγαλύτερος. –Οι γρηγορότεροι χρόνοι αντίδρασης χαρακτηρίζουν ανακλαστικές πράξεις (και συνήθως ασυνείδητες)

ΑΝΤΙΛΗΨΗ Μερικές ιδιότητες / χαρακτηριστικά Προσαρμογή της αντίληψης – μη αντίδραση σε πανταχού παρόντα ερεθίσματα. Προσαρμογή της αντίληψης – μη αντίδραση σε πανταχού παρόντα ερεθίσματα. Εξοικείωση αντίληψης – μη αντίδραση σε επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα. Εξοικείωση αντίληψης – μη αντίδραση σε επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα. Συνεχώς ενεργή διαδικασία – ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου κάποιες οδοί εξακολουθούν να είναι ενεργές. Συνεχώς ενεργή διαδικασία – ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου κάποιες οδοί εξακολουθούν να είναι ενεργές. Επηρεάζεται έντονα από εκπαίδευση, αξίες, κουλτούρα, προηγούμενη εμπειρία και πλαίσιο δράσης (context), π.χ. Ρόλο μια δεδομένη στιγμή Επηρεάζεται έντονα από εκπαίδευση, αξίες, κουλτούρα, προηγούμενη εμπειρία και πλαίσιο δράσης (context), π.χ. Ρόλο μια δεδομένη στιγμή Είναι πολυμορφική (multimodal) Είναι πολυμορφική (multimodal) –π.χ. Με βάση είτε την ακοή, ή αφή ή όραση ή όσφρηση αντιλαμβανόμαστε τη βροχή (το ίδιο γεγονός / ερέθισμα) Διακρίνεται σε περιφερειακή και κεντρική – Διακρίνεται σε περιφερειακή και κεντρική – –η κεντρική δίνει έμφαση / επεξεργάζεται κάτι που μας ενδιαφέρει –η περιφερειακή εξακολουθεί να επεξεργάζεται ερεθίσματα

ΑΝΤΙΛΗΨΗ Επικοινωνία με υπολογιστές Πέντε (5) αισθήσεις: όραση, ακοή, αφή, όσφρηση, γεύση Πέντε (5) αισθήσεις: όραση, ακοή, αφή, όσφρηση, γεύση Έκφραση πράξεων του ανθρώπου κατά την επικοινωνία του με τον Η/Υ: Έκφραση πράξεων του ανθρώπου κατά την επικοινωνία του με τον Η/Υ: –Κίνηση δάκτυλα (π.χ. πληκτρολόγηση), χέρι (ποντίκι), συντονισμός χεριού- ματιού δάκτυλα (π.χ. πληκτρολόγηση), χέρι (ποντίκι), συντονισμός χεριού- ματιού –Ομιλία Περιορισμένες εφαρμογές Περιορισμένες εφαρμογές –Κίνηση σώματος? Εκφράσεις προσώπου? Ένταση και τόνος φωνής? Απόσπαση προσοχής? κ.α.

ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ Νόμοι GESTALT για οπτική αντίληψη: γειτνίαση, ομοιότητα, συμμετρία, συνέχεια, ολοκλήρωση Νόμοι GESTALT για οπτική αντίληψη: γειτνίαση, ομοιότητα, συμμετρία, συνέχεια, ολοκλήρωση –Χρήσιμοι για οπτικοποίηση της πληροφορίας, σχεδιαστική οικονομία, κ.α. Είκοσι με τριάντα (20-30) εικόνες ανά sec γίνονται αντιληπτές ως φυσική κίνηση. Είκοσι με τριάντα (20-30) εικόνες ανά sec γίνονται αντιληπτές ως φυσική κίνηση. Προσδοκίες και συμφραζόμενα επηρεάζουν την οπτική / νοητική αντίληψη – π.χ. οφθαλμαπάτες, διάβασμα, κ.α. Προσδοκίες και συμφραζόμενα επηρεάζουν την οπτική / νοητική αντίληψη – π.χ. οφθαλμαπάτες, διάβασμα, κ.α. Αναγνωρίζουμε πολύ πιο εύκολα απ’ ότι μπορούμε να θυμόμαστε Αναγνωρίζουμε πολύ πιο εύκολα απ’ ότι μπορούμε να θυμόμαστε

ΝΟΜΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΟΠΤΙΚΩΝ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ GESTALT

ΟΦΘΑΛΜΑΠΑΤΕΣ

ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ Χρώμα – παράγοντες που συμβάλουν στην αντίληψη των χρωμάτων Απόχρωση (hue) Απόχρωση (hue) Διαπότιση (saturation) – καθαρότητα του χρώματος Διαπότιση (saturation) – καθαρότητα του χρώματος Φωτεινότητα (brightness) Φωτεινότητα (brightness) Αντίθεση χρωμάτων – η αντίληψη των χρωμάτων γίνεται και σε σύγκριση με άλλα χρώματα... Αντίθεση χρωμάτων – η αντίληψη των χρωμάτων γίνεται και σε σύγκριση με άλλα χρώματα... RGB – Red, Green, Blue RGB – Red, Green, Blue

ΑΛΛΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ακοή: Ακοή: –Φιλτράρισμα ήχων - Cocktail party effect –20 Hz – 20 kHz –Η ακοή υψηλών συχνοτήτων χάνεται με την ηλικία –Η σχεδίαση με βάση τον ήχο είναι σημαντική σε πιθανές περιπτώσεις κινδύνων δεν απαιτείται οπτική επαφή για επικοινωνία, δεν απαιτείται οπτική επαφή για επικοινωνία, το μήνυμα φτάνει μακρύτερα, το μήνυμα φτάνει μακρύτερα, Αφή: Αφή: –Δέρμα λαμβάνει ερεθίσματα: θερμοκρασία, πόνος, πίεση (διαρκής ή στιγμιαία) –Μερικές περιοχές είναι πιο ευαίσθητες από άλλες (λ.χ. δάχτυλα) –Η σχεδίαση που λαμβάνει υπόψιν την αφή αφορά περιοχές όπως τηλε-ιατρική, εικονικά περιβάλλοντα και συσκευές ανάδρασης (π.χ. force feedback), και νέες δεικτικές συσκευές για ΑμεΑ. Κινητικό σύστημα – μέση αντίδραση: Κινητικό σύστημα – μέση αντίδραση: –Ήχος – 150 ms –Όραση – 200 ms –Πόνος – 700 ms

ΑΝΤΙΛΗΨΗ Γλώσσα Ο ανθρώπινος λόγος ακούγεται και βλέπεται (συντονισμός χειλιών και ακοής) Ο ανθρώπινος λόγος ακούγεται και βλέπεται (συντονισμός χειλιών και ακοής) Εξειδικευμένη ορολογία δυσχεραίνει την επικοινωνία Εξειδικευμένη ορολογία δυσχεραίνει την επικοινωνία Η εξέλιξη της γνώσης της γλώσσας απαιτεί τη χρήση απλού λεξιλόγιου – συντακτικού σε κάποιες περιπτώσεις σχεδίασης (π.χ. Σχεδίαση για παιδιά) Η εξέλιξη της γνώσης της γλώσσας απαιτεί τη χρήση απλού λεξιλόγιου – συντακτικού σε κάποιες περιπτώσεις σχεδίασης (π.χ. Σχεδίαση για παιδιά) Η κατανόηση της ομιλίας / γραπτού λόγου επίσης εξαρτάται πολύ από τα συμφραζόμενα και τις προσδοκίες μας, π.χ. Διάβασμα. Η κατανόηση της ομιλίας / γραπτού λόγου επίσης εξαρτάται πολύ από τα συμφραζόμενα και τις προσδοκίες μας, π.χ. Διάβασμα.

ΔΙΑΒΑΣΜΑ The quick brown fox jumped over the the lazy dog it deosn't mttaer in waht oredr the ltteers in a wrod are, the olny iprmoetnt tihng is taht the frist and lsat ltteer be at the rghit pclae. Tihs is bcuseae the huamn mnid deos not raed ervey lteter by istlef, but the wrod as a wlohe.

Αναζήτηση οπτικών αντικειμένων Το περίγραμμα των αντικειμένων διευκολύνει την αναζήτηση. Το περίγραμμα των αντικειμένων διευκολύνει την αναζήτηση.

Πολυπλοκότητα και αναζήτηση Για την οπτική αντίληψη... Το χρώμα υπερισχύει του σχήματος Το χρώμα υπερισχύει του σχήματος Το σχήμα υπερισχύει της υφής και γραμμάτων (texture) Το σχήμα υπερισχύει της υφής και γραμμάτων (texture) Η κίνηση υπερισχύει όλων Η κίνηση υπερισχύει όλων

Μνήμη Αισθητήρια μνήμη... Αισθητήρια μνήμη... –Διαφορετική για κάθε αισθητήριο αγωγό και διαρκεί μερικά δέκατα του δευτερολέπτου. Βραχυχρόνια μνήμη ή μνήμη εργασίας... Βραχυχρόνια μνήμη ή μνήμη εργασίας... –Διαρκεί sec –Ανάκληση 70 msec –Μέσος αριθμός διακριτών αντικείμενών που παραμένουν στη βραχυχρόνια μνήμη: 7 +/– 2. –Αριθμητικές πράξεις, ακολουθία αριθμών, κλπ. Μακροχρόνια μνήμη... Μακροχρόνια μνήμη... –Χωρητικότητα: απεριόριστη / άγνωστη –Ανάκληση: μερικά δέκατα του sec –Σημασιολογική, επεισοδιακή, βασισμένη σε πλαίσια

Δόμηση της μνήμης

Βραχυχρόνια μνήμη Γρήγορος χρόνος προσπέλασης ~ 70ms Γρήγορος χρόνος προσπέλασης ~ 70ms Ταχεία εξασθένηση ~ 200ms Ταχεία εξασθένηση ~ 200ms Περιορισμένη χωρητικότητα - 7± 2 chunks Περιορισμένη χωρητικότητα - 7± 2 chunks Chunking: Chunking: –  –CIAIBMMTVAEKVIP  CIA, IBM, MTV, AEK, VIP Οι δύο θεωρητικές σχολές μελέτης της βραχυχρόνιας μνήμης Οι δύο θεωρητικές σχολές μελέτης της βραχυχρόνιας μνήμης

Μακροχρόνια μνήμη Αποθήκη για γνώση (θησαυρός γνώσεων) Αποθήκη για γνώση (θησαυρός γνώσεων) –αργή πρόσβαση ~ 1/10 δευτερόλεπτα –αργή εξασθένηση, (/ καθόλου) –τεράστια χωρητικότητα (/ απεριόριστη) Δύο τύποι: Δύο τύποι: –επεισοδιακή – σειριακή μνήμη γεγονότων –σημασιολογική – δομημένη μνήμη από γεγονότα, σκέψεις, επιδεξιότητες. Η πληροφορία στην σημασιολογική μακρά μνήμη απορρέει από την επεισοδιακή μακρά μνήμη. Η πληροφορία στην σημασιολογική μακρά μνήμη απορρέει από την επεισοδιακή μακρά μνήμη.

Λειτουργίες της μνήμης Βραχυχρόνια μνήμη: αναγνώριση, ανάκτηση Βραχυχρόνια μνήμη: αναγνώριση, ανάκτηση Μακροχρόνια μνήμη: ανάκτηση, οργάνωση-αποθήκευση Μακροχρόνια μνήμη: ανάκτηση, οργάνωση-αποθήκευση Παιχνίδι με τράπουλα Παιχνίδι με τράπουλα Οι σχέση του ανθρώπινου συστήματος επεξεργασίας πληροφοριών με το αντίστοιχο ηλεκτρονικό Οι σχέση του ανθρώπινου συστήματος επεξεργασίας πληροφοριών με το αντίστοιχο ηλεκτρονικό

ΒΑΣΙΚΑ ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Ο ΗΧΟΣ Φτανει παντου Τραβα την προσοχη Ενισχυει το συναισθημα Η ΕΙΚΟΝΑ Αποθηκευεται ευκολοτερα (με την αιρεση των προσωπικων διαφοροποιησεων) ΜΑΖΙ Συγχρονισμενα ενισχυουν την προσληψη του μηνυματος Το παιχνιδι του σκυλου με τη γατα (i-bank, yellow TV)

ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Τα δύο επίπεδα της ανθρώπινης αντίληψης Η λειτουργία της αντίληψης και της μνήμης στον άνθρωπο Ο ρόλος των παραπάνω στη σχεδίαση οπτικοακουστικών μέσων

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΣ Θέμα: Παραγωγή ενός βίντεο πολιτιστικού/ειδικού ενδιαφέροντος Παραδείγματα: * Προβολή ιστορική/πολιτιστική/φυσική/τουριστική ενός τόπου * Προβολή ενός μουσικού σχήματος ειδικού ενδιαφέροντος Παραδοτέο και παρουσιαστέο την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου Επιλογή-δήλωση θέματος μέχρι 16 Οκτ Παρουσίαση προσχεδίου παραγωγής 27 Νοε Ενδεικτικές πηγές: Αρχείο της ΕΡΤ, Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο