ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Χρυσάγης Νικόλαος MSc ., PhD Καθηγητής ΠΚΑ - Φυσικοθεραπευτής Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/ Αναπτυξιακών και Κινητικών Διαταραχών ΤΕΦΑΑ ΑΘΗΝΩΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΑΣΗΣ Σωστή στάση η ευθυγράμμιση των μελών του σώματος (μειωμένη φόρτιση)

ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Σκολίωση (πλάγια απόκλιση) Κύφωση (απόκλιση προς τα πίσω ΘΜΣΣ) Λόρδωση (απόκλιση προς τα εμπρός ΟΜΣΣ) Ταξινόμηση Δομικές (πρωτογενές σύμπτωμα) Μη δομικές (άλλοι παράγοντες προκαλούν τις αποκλίσεις)

Αποκλίσεις σπονδυλικής στήλης

Σκολιώσεις Δομικές-Οργανικές Ιδιοπαθείς Νευρομυϊκές (πολιομυελίτιδα) Συγγενείς (ημισπόνδυλος, συνοστέωση σπονδύλων) Άλλες αιτίες (νευροϊνωμάτωση, όγκοι) Μή δομικές- Λειτουργικές Αντισταθμιστικές (ανισοσκελία) Ανταλγικές Στατικές (κακή στάση)

Ιδιοπαθής σκολίωση (Δομική) Πλάγια κλίση και στροφή ΣΣ  Βρεφική  Παιδική (4-10 έτη)  Εφηβική (10-17 έτη)  < 20° Ασκήσεις  20-40 ° Κηδεμόνες (16 h)  > 40 ° Χειρουργική θεραπεία

Ιδιοπαθής σκολίωση (Δομική) Τύποι κυρτωμάτων Θωρακικό Οσφυϊκό Θωρακοσφυικό Αυχενοθωρακικό Εξέλιξη Μέχρι τα 16- 18 έτη

Σκολίωση κυρτώματα

Μέτρηση σκολίωσης

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σε μεγάλου βαθμού σκολιώσεις Πόνοι στην ΣΣ Διαταραχές καθιστής θέσης Αναπνευστικά προβλήματα (αναπνευστικές λοιμώξεις και ανεπάρκεια) Διαταραχές στο ισχίο

Κύφωση Κυρτότητα ΘΜΣΣ > 40% Ταξινόμηση Δύσκαμπτη (αγκυλωτική ΣΑ) Εύκαμπτη (κακή στάση, αδυναμία εκτεινόντων, αντισταθμιστική)

Κύφωση Ομαλή Γωνιώδης (κάταγμα) Γεροντική (οστεοπόρωση) Νεανική (νεανική κύφωση Scheuermann) (άγνωστη αιτιολογία, 12-16 ετών)

Κύφωση

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Διαταραχές καθιστικής θέσης Μείωση ύψους Μείωση πνευμονικού χώρου Κίνδυνος τραυματισμού νωτιαίου μυελού

Αποκλίσεις στάσης Πρόσθια κλίση κεφαλιού (υπερέκταση αυχενικής μοίρας) Σε βράχυνση: εκτείνοντες αυχένα Σε διάταση: καμπτήρες αυχένα

Αποκλίσεις στάσης Πρόσθια κλίση κεφαλιού (υπερέκταση αυχενικής μοίρας)

Αποκλίσεις στάσης Επίπεδη ράχη (ελάττωση ΘΜΣΣ) Σε βράχυνση: εκτείνοντες ΣΣ, προσαγωγοί ωμοπλατών) Σε Διάταση: πρόσθιος οδοντωτός, Μεγάλος θωρακικός)

Επίπεδη μέση Οπίσθια κλίση λεκάνης Σε βράχυνση: ισχιοκνημιαίοι, κοιλιακοί Σε διάταση: καμπτήρες ισχίου, εκτείνοντες ΣΣ

Στρογγυλοί ώμοι Απαγωγή ωμοπλατών Πρόσθια κλίση κεφαλιού, κύφωση, παλάμες προς τα πίσω, έσω στροφή βραχιονίου, λόρδωση Σε διάταση: απαγωγοί ωμοπλατών Σε βράχυνση: μεγάλος θωρακικός

Στρογγυλοί ώμοι

Αποκλίσεις στάσης Βλαισό ισχίο (coxa valga) >125º γωνία αυχένα-διάφυσης μηριαίου Ραιβό ισχίο (coxa vara) <125º γωνία αυχένα-διάφυσης μηριαίου

Αποκλίσεις στάσης Ραιβό γόνατο (genu varum) (υπτιασμός άκρου ποδός) Βλαισό γόνατο (genu valga) πρηνισμός άκρου ποδός, μέχρι 7 έτη Γόνατο με υπερέκταση (λόρδωση, αδυναμία τ/φ, πελματιαίοι καμπτήρες σε τάση

Αποκλίσεις στάσης Βλαισό – Ραιβό ισχίο / Γόνατο / δάκτυλα

Δραστηριότητες Βλαισό γόνατο (genu valga) Διάταση περονιαίων Ενδυνάμωση πρόσθιου κνημιαίου Ενδυνάμωση έξω στροφέων ισχίου

Βλαισοποδία (pes planus) απόκλιση σκαφοειδούς Ραιβοποδία (pes varus) Αποκλίσεις στάσης Βλαισοποδία (pes planus) απόκλιση σκαφοειδούς Ραιβοποδία (pes varus) Βλαισοπλατυποδία (pes planovalgus) Πλατυποδία (pes planus) (Χαλαρή- δύσκαμπτη)

Αποκλίσεις στάσης Βλαισός μεγάλος δάκτυλος (hallux valgus) Συσχέτιση με flat foot

Αξιολόγηση στάσης

Αξιολόγηση στάσης

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γενικές κατευθύνσεις Άδεια του θεράποντος ιατρού. Επεξήγηση σημασίας σωστής στάσης και χρησιμότητας ασκήσεων Ενδυνάμωση αδύναμων, διάταση βραχυσμένων μυών (αμοιβαία εννεύρωση) Στατικές διατάσεις 15΄΄ Στην αρχή απλές ασκήσεις και με χαμηλή ένταση

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Διδασκαλία κλίσεων λεκάνης Προσοχή στην αντισταθμιστική αύξηση άλλων κυρτωμάτων Ασκήσεις διόρθωσης στάσης αρχικά υπό την επίβλεψη του ΚΦΑ

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Οπτικά, απτικά και κιναισθητικά ερεθίσματα για ανατροφοδότηση Δραστηριότητες με παιγνιώδη μορφή, κολύμβηση, τοξοβολία Αποφυγή δραστηριοτήτων που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό στην ΣΣ (π.χ. άλματα) σε μαθητές με κηδεμόνες

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Δραστηριότητες Κύφωση Εκτάσεις κορμού Προσαγωγή ωμοπλατών Αναρτήσεις σε μονόζυγο Διατάσεις Λόδρωση Κλίσεις λεκάνης Κοιλιακοί Διατάσεις

Κλίσεις λεκάνης

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Δραστηριότητες Σκολίωση Κλίσεις λεκάνης Εκτάσεις κορμού Συμμετρικές- ασύμμετρες ασκήσεις

Σκολίωση- ασκήσεις

Σκολίωση- ασκήσεις

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Εκ γενετής μη φυσιολογική μετατόπιση ισχίου (ΣΕΙ) Οστεοχονδρίτιδα κεφαλής ισχίου (Legg-Calve-Perthes) Δυσαρθρία άρθρωσης ισχίου (επιφυσιολίσθηση κεφαλής) Οφείλονται σε μηχανικούς, γενετικούς ή εθνολογικούς παράγοντες Εμφανίζονται και ως συνοδά συμπτώματα σε Σύνδρομο Down, εγκεφαλική παράλυση και σκολίωση

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΣΕΙ Πριν τον τοκετό Χαλάρωση αρθρώσεων Δυσπλασία κοτύλης, κεφαλής μηριαίου Κατά τον τοκετό Έκκριση ρηλαξίνης Ισχιακή προβολή Μετά τον τοκετό Τρόπος φασκιώματος

ΤΥΠΟΙ ΣΕΙ Εξαρθρώσιμο ισχίο (dislocatable) χαλάρωση της άρθρωσης Υπεξαρθρωμένο ισχίο (subluxated) αλλοιώσεις στην κοτύλη και την κεφαλή Εξαρθρωμένο ισχίο (dislocated) μετατόπιση κεφαλής

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΙ Ασυμμετρία στις πτυχές του μηρού Κοντύτερο σκέλος Χωλότητα και εύκολη κόπωση στην βάδιση Βάδιση στις μύτες των ποδιών Σημείο Trendelenburg (αδυναμία μέσου γλουτιαίου) Βάδισμα πάπιας (αμφίπλευρο) Χαρακτηριστική λόρδωση Αδυναμία απαγωγών και εκτεινόντων ισχίου Βράχυνση καμπτήρων και προσαγωγών ισχίου

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΕ ΣΕΙ Εκπαίδευση σωστής στάσης Ενδυνάμωση απαγωγών και εκτεινόντων μυών Εκπαίδευση βάδισης Κολύμβηση

ΟΣΤΕΟΧΟΝΔΡΙΤΙΔΑ ΚΕΦΑΛΗΣ ΙΣΧΙΟΥ (Legg-Calve-Perthes) Μερική ή ολική νέκρωση- παραμόρφωση κεφαλής Παιδιά 4-10 ετών Αιτιολογία Διαταραχή αιμάτωσης Τραυματισμός Πρόγνωση Ηλικία (καλύτερη κάτω από 5) Έκταση βλάβης

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ LEGG-CALVE-PERTHES Εξέλιξη της πάθησης Φλεγμονή, πόνος Νέκρωση 6-12 μήνες Επούλωση 1-2 έτη (μη φυσιολογική) Αναδόμηση (υπερανάπτυξη) Μη σωστή αντιμετώπιση ( νάρθηκες –φόρτιση) χειρουργική επέμβαση, αντικατάσταση άρθρωσης, οστεοαρθρίτιδα

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΑΣΘΕΝΕΙΑ LEGG-CALVE-PERTHES Ενδυνάμωση των εκτεινόντων και απαγωγών μυών για την βελτίωση της σταθερότητας του ισχίου Διατήρηση εύρους τροχιάς Εκπαίδευση σωστής στάσης ( φόρτιση) και βάδισης Κολύμβηση

ΕΠΙΦΥΣΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΜΗΡΙΑΙΟΥ Ολίσθηση κεφαλής στον συζευκτικό χόνδρο 1ου - 4ου βαθμού Αγόρια 13-16 , κορίτσια 11-14 έτη Αιτιολογία Αλλαγή φοράς επιπέδου συζευκτικού χόνδρου Ορμονικοί παράγοντες Τραυματισμός ;

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΦΥΣΙΟΛΙΣΘΗΣΗΣ Πόνος σε ισχίο, μηρό και γόνατο Σημείο Trendelenburg Βράχυνση σκέλους Περιορισμένη απαγωγή Πιθανή οστεοαρθρίτιδα ΠΚΑ Μετά την επέμβαση: ισομετρικές τ/φ, γλουτιαίων Περίοδος φόρτισης: Ενδυνάμωση μυών ισχίου

ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Η αφαίρεση τμήματος η μέλους του σώματος Συγγενείς δυσμορφίες (Δυσμελία, φωκομελία) Επίκτητοι (Τραυματισμός - ασθένεια καρκίνος, απόφραξη αρτηρίας, αγγειακές βλάβες Μεγαλύτερη συχνότητα στα κάτω άκρα

ΤΥΠΟΙ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΩΝ

ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Κολόβωμα Ικανοποιητικό σχήμα Επουλωμένη πληγή Λειτουργικότητα Πρόθεση Υποδοχή Συνδετικός μηχανισμός Τελικό μηχανισμό (1-2 έτη ανάλογα με ηλικία)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Θέση ακρωτηριασμού ( γόνατο) Φανταστικός πόνος Μειωμένη ισορροπία (στατική-δυναμική) Διαταραχές στάσης (ακρ. σε άνω άκρα-σκολίωση) Μειωμένη αισθητικότητα-πληγές) Θερμορυθμιστικά προβλήματα (υπερβολική εφίδρωση) Συγκάψεις (ισχίο, γόνατο) Μυϊκή ατροφία - Αρθρίτιδα Αύξηση ενεργειακής δαπάνης Διαφοροποίηση του κέντρου ισορροπίας και άνωσης στο νερό

ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Διδασκαλία σωστής στάσης Βελτίωση χειρισμού πρόσθετου μέλους Διδασκαλία τεχνικών πτώσης Ανάβαση κατάβαση σκαλας Διατήρηση της μυϊκής ισορροπίας (Διατάσεις σε καμπτήρες, απαγωγούς, έξω στροφείς ισχίου καμπτήρες γόνατος) (ενδυνάμωση κυρίως εκτείνοντες, προσαγωγούς) Βελτίωση στατικής και δυναμικής ισορροπίας

ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Εκπαίδευση βάδισης (σε ευθεία, με διασταύρωση, πίσω) Βελτίωση φυσικής κατάστασης Άφθονα υγρά πριν και μετά την άσκηση Διατήρηση του κολοβώματος στεγνού και καθαρού Αφαίρεση της πρόθεσης στην κολύμβηση

ΑΘΛΗΜΑΤΑ

ΑΘΛΗΜΑΤΑ Πετοσφαίρηση καθιστών Κολύμβηση Ιππασία Στίβος

ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ βοηθημάτων Βάδιση αιώρησης με προσγείωση στο σημείο στήριξης των βοηθημάτων

ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ Βάδιση αιώρησης ΑΒ-ΔΒ, Π με αιώρηση

ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ Βάδιση 4 σημείων (μερική φόρτιση ΑΒ, ΔΠ, ΔΒ, ΑΠ)

ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ Βάδιση 3 σημείων (πλήρη φόρτιση στο ένα σκέλος ΑΒ-ΔΒ, Π)

ΒΑΔΙΣΗ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ Βάδιση 2 σημείων (πλήρη φόρτιση ΑΒ-ΔΠ, ΔΒ-ΑΠ)

ΑΤΕΛΗΣ ΟΣΤΕΟΓΕΝΕΣΗ Εκ γενετής ασθένεια των οστών Διαταραχή των κολλαγόνων ινών Χρωμοσωμική ανωμαλία Ελαφριές- βαριές μορφές

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Εύθραυστα oστά ( 2-15 years) Στρεβλή μορφή οστών Σκολίωση, κύφωση, ραιβοποδία, πλατυποδία Διαταραχή σε σχήμα θώρακα Διαφανή δόντια Χαλαρές αρθρώσεις Μικρό ύψος Καθυστέρηση στην κινητική ανάπτυξη

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Βιταμίνες – άλατα Φάρμακα Αποφυγή ακινησίας Παντελόνια με κυψέλες αέρα για αποφυγή καταγμάτων Χειρουργικές επεμβάσεις

Προσαρμοσμένη κινητική αγωγή Διδασκαλία σωστής στάσης Ενδυνάμωση Προσοχή στην φόρτιση κυρίως στις ηλικίες 2-15 ετών Προσαρμογές Χρησιμοποίηση αντικειμένων σύμφωνα με τις δυνατότητες των παιδιών Τροποποίηση κανονισμών

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ