ΟΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ - ΥΠΟΞΙΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ :Είναι η ελάττωση του Ο2 στο αίμα ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ - ΥΠΟΞΙΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ :Είναι η ελάττωση του Ο2 στο αίμα ΥΠΟΞΙΑ :Είναι η ελάττωση του O2 στους ιστούς

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΥΠΟΞΙΑΣ Αναπνευστικές διαταραχές ,ταχύπνοια, εργώδης αναπνοή. Διαταραχές κυκλοφορίας, ταχυκαρδία, άλλες αρρυθμίες. Διαταραχές κεντρικού νευρικού συστήματος, υπνηλία, σύγχυση, κώμα. Κεντρική κυάνωση, υγρό ή ψυχρό δέρμα.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑΣ Αυτά προέρχονται από: Τις μετρήσεις των αερίων αίματος(O2, CO2 ,PH αρτηριακού αίματος) Τη χρήση του παλμικού οξύμετρου (συσκευή μέτρησης οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης)

ΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Η σύριγγα και η βελόνα που θα χρησιμοποιηθούν πρέπει να είναι ηπαρινισμένα Μετά τη λήψη πωματίζεται η βελόνα με φελλό ή άλλη πλαστική ύλη

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΑΕΡΙΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ Αρτηριακό αίμα Φλεβικό αίμα PO2 80mmHg PO2 40mmHg PCO2 40mmHg PCO2 46mmHg PH: 7,35 – 7,45 Κορεσμός αιμοσφαιρίνης: 95 -100 %

Ο ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ O ατμοσφαιρικός αέρας που αναπνέουμε περιέχει: Οξυγόνο 21% Άζωτο 79% CO2 0,03% Όταν το Ο2 στον ατμοσφαιρικό αέρα πέσει κάτω από 12% τότε είναι ακατάλληλος για αναπνοή.

Ο ΕΚΠΝΕΟΜΕΝΟΣ ΑΕΡΑΣ Ο εκπνεόμενος αέρας έχει διαφορετική σύσταση από τον εισπνεόμενο. Συγκεκριμένα περιέχει: Οξυγόνο 16% Άζωτο 79% Υδρατμούς CO2 4%

Η συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου ενδείκνυται στους ασθενείς με υποξαιμία (όπως για παράδειγμα, στους ασθενείς με μειωμένη ικανότητα διάχυσης του οξυγόνου στην αναπνευστική μεμβράνη (π.χ., πνευμονία, κυστική ίνωση), με υπεραερισμό, ή με σημαντική απώλεια πνευμονικού ιστού λόγω παρουσίας όγκων ή προηγουμένων χειρουργικών επεμβάσεων. Χορήγηση οξυγόνου συνιστάται επίσης σε ορισμένους ασθενείς με σοβαρή αναιμία ή απώλεια αίματος, ή άλλες παρόμοιες καταστάσεις στις οποίες τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν φυσιολογικά οξυγόνο, αλλά ο αριθμός τους ή η ποσότητα της αιμοσφαιρίνης είναι ανεπαρκής.

Το οξυγόνο παρέχεται με δύο τρόπους στα νοσοκομεία: με φορητά συστήματα-κυλίνδρους ή δεξαμενές- και με επιτοίχια παροχή. Γενικά, ο κύλινδρος οξυγόνου τοποθετείται σε μεταλλική τροχήλατη ευρεία επίπεδη βάση, επάνω στην οποία στηρίζεται, δίπλα στην κλίνη του ασθενούς. Όταν βρίσκεται εκτός λειτουργίας, ένα πώμα στην κορυφή του προστατεύει τις βαλβίδες και τις παροχές. Το τυχαίο άνοιγμα της παροχής μπορεί να μετατρέψει έναν κύλινδρο σε επικίνδυνο βλήμα.

Το οξυγόνο που χορηγείται μέσω ενός κυλίνδρου ή ενός επιτοίχιου συστήματος είναι ξηρό. Τα ξηρά αέρια προκαλούν αφυδάτωση του αναπνευστικού βλεννογόνου. Οι υγραντήρες είναι συσκευές που προσθέτουν υδρατμούς στον εισπνεόμενο αέρα, γι’ αυτό και είναι απαραίτητοι στην οξυγονοθεραπεία, ιδιαίτερα όταν η ροή του οξυγόνου υπερβαίνει τα 4 L/min. Οι συσκευές αυτές παρέχουν 20% έως 40% υγρασία.

Προφυλάξεις Ασφαλείας στην Οξυγονοθεραπεία Όπως κάθε φάρμακο, το οξυγόνο δεν είναι απολύτως ακίνδυνο για τον ασθενή. Όταν η συγκέντρωσή του υπερβεί το 50% ενδέχεται να προκαλέσει τοξική δράση (δηλητηρίαση), η οποία εκδηλώνεται με οπισθοστερνικό άλγος, βήχας, κυνάγχη, δύσπνοια, και πνευμονικό οίδημα. Η δηλητηρίαση από οξυγόνο μπορεί να προκληθεί από την εισπνοή 100% οξυγόνου ακόμα και επί 12 ώρες (Beattie, 2006), ή 60% οξυγόνου επί 24 ώρες (Woodrow, 2007). Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιείται η ελάχιστη απαιτούμενη συγκέντρωση για να επιτευχθεί ο επιθυμητός κορεσμός οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ Το οξυγόνο μπορεί να χορηγηθεί μέσω συστημάτων χαμηλής ή υψηλής ροής. Στα συστήματα χαμηλής ροής, το οξυγόνο παρέχεται μέσω ενός σωλήνα μικρής διαμέτρου. Στις συσκευές χορήγησης χαμηλής ροής περιλαμβάνονται οι ρινικοί σωλήνες, οι τέντες οξυγόνου, και οι διατραχειακοί καθετήρες. Η συγκέντρωση του οξυγόνου στον αέρα ενός δωματίου είναι 21%. Καθώς ο αέρας του δωματίου εισπνέεται ταυτόχρονα με το συμπληρωματικά χορηγούμενο οξυγόνο, το συνολικό κλάσμα εισπνεόμενου οξυγόνου (FiO2) εξαρτάται από τη συχνότητα της αναπνοής, τον αναπνεόμενο όγκο, και τη ροή σε λίτρα. Τα συστήματα χαμηλής ροής χρησιμοποιούνται γενικά στους ασθενείς με συχνότητα αναπνοών μικρότερη των 25 ανά λεπτό και κανονικό αναπνευστικό ρυθμό, αλλά αντενδείκνυνται στους ασθενείς στους οποίους απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση των συγκεντρώσεων οξυγόνου.

ΡΟΗ – ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ Ο2 Η ροή του Ο2 εξαρτάται από: Την ηλικία Τη μέθοδο παροχής Τη γενική κατάσταση του οργανισμού Τις ανάγκες του σε Ο2 Η πυκνότητα εξαρτάται από τη ροή και υπολογίζεται σε L/min

ΡΙΝΙΚΗ ΚΑΝΟΥΛΑ Χορηγείται Ο2 3-4 L/min και με πυκνότητα 24-30 % Είναι απλή μέθοδος Καλά ανεκτή από τον άρρωστο Χρειάζεται καλή στερέωση και παρακολούθηση

ΜΑΣΚΑ ΑΠΛΗ Χορηγείται Ο2 3-8 L/min και με πυκνότητα 24-55% Είναι εύκολη στη χρήση της Δεν είναι καλά ανεκτή από τον άρρωστο Χρειάζεται παρακολούθηση

ΜΑΣΚΑ Venturi Διαθέτει κωδικοποιημένες βαλβίδες σε διάφορα χρώματα με τις οποίες ρυθμίζεται η πυκνότητα του Ο2 4l/min=24-28% 8l/min=35-40% 12l/min=50-60% Χρησιμοποιείται ευρέως στις μονάδες και τα νοσηλευτικά τμήματα

ΜΑΣΚΑ AEROZOL Χορηγείται Ο2 σε πυκνότητα 35% με μεγάλη υγρασία Μπορούμε να χορηγήσουμε στον άρρωστο φάρμακα με την μορφή της ομιχλοποίησης

ΜΑΣΚΑ ΜΕΡΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΙΣΠΝΟΗΣ Χορηγείται μέτρια πυκνότητα Ο2 από σάκκο Η εκπνοή γίνεται από τις οπές Χρησιμοποιείται σε οξείες καταστάσεις όπως πνευμονικό οίδημα, πνευμονική εμβολή.

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΜΕ ΣΩΛΗΝΑ, ΠΡΟΣΩΠΙΔΑ Ή ΤΕΝΤΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΜΕ ΣΩΛΗΝΑ, ΠΡΟΣΩΠΙΔΑ Ή ΤΕΝΤΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ Εκτίμηση του Θώρακα και των Πνευμόνων. Εξετάστε: Το χρώμα του δέρματος και του βλεννογόνου: Σημειώστε την πιθανή παρουσία κυάνωσης. Τον τύπο της αναπνοής: Σημειώστε το βάθος της αναπνοής και την παρουσία ταχύπνοιας, βραδύπνοιας, ορθόπνοιας. Τις κινήσεις του θώρακα: Σημειώστε αν κατά τη διάρκεια της εισπνοής ή της εκπνοής παρατηρούνται μεσοπλεύριες, υποστερνικές, υπερκλείδιες, ή τραχειακές συνολκές. Το σχήμα του θωρακικού κλωβού (π.χ. αν υπάρχει κύφωση, ανομοιόμορφη θωρακική έκπτυξη, βαρελοειδής διαμόρφωση του θώρακα). Τους πνευμονικούς ήχους: ακουστοί με τα ακουστικά ή και χωρίς αυτά. Την παρουσία κλινικών σημείων υποξαιμίας: ταχυκαρδία, ταχύπνοια, ανησυχία, δύσπνοια, κυάνωση. Η ταχυκαρδία και η ταχύπνοια αποτελούν συχνά πρώιμα σημεία. Το επίπεδο συνείδησης: Η εγκεφαλική υποξία μπορεί να εκδηλωθεί με νωθρότητα, πτωχή ικανότητα συγκέντρωσης, και σύγχυση. Η σύγχυση αποτελεί όψιμο σημείο σοβαρής στέρησης οξυγόνου.

Την παρουσία κλινικών σημείων υπερκαπνίας: δηλ Την παρουσία κλινικών σημείων υπερκαπνίας: δηλ. αυξημένης στάθμης διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Τα κλινικά σημεία συνίστανται σε ανησυχία, υπέρταση, κεφαλαλγία, λήθαργο και τρόμο. Την παρουσία κλινικών σημείων δηλητηρίασης από οξυγόνο: τραχειακός ερεθισμός και βήχας, δύσπνοια, και μείωση του πνευμονικού αερισμού

Εκτιμήστε: Τα ζωτικά σημεία, και ιδιαίτερα τη συχνότητα του σφυγμού και την ποιότητά του, τον κορεσμό του οξυγόνου, και τη συχνότητα και το βάθος της αναπνοής. Την παρουσία χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Η παρουσία υψηλής στάθμης διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα αποτελεί φυσιολογικό αναπνευστικό ερέθισμα. Ωστόσο, οι ασθενείς με ΧΑΠ ενδέχεται να έχουν μόνιμα υψηλό επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα. Στους ασθενείς αυτούς αναπνευστικό ερέθισμα αποτελεί η υποξαιμία. Η χαμηλή ροή οξυγόνου (2 L/min) διεγείρει την αναπνοή στα άτομα αυτά, γι αυτό και διατηρείται σκόπιμα ελαφρά υποξαιμία. Σε περίπτωση συνεχούς χορήγησης οξυγόνου, για την παρακολούθηση της υποξαιμίας θα πρέπει να εξετάζονται περιοδικά τα επίπεδα του οξυγόνου (PO2) και του διοξειδίου του άνθρακα (ΡCO2) στο αρτηριακό αίμα. Τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων, όπως η ακτινογραφία θώρακος. Την αιμοσφαιρίνη, τον αιματοκρίτη, και τη γενική εξέταση αίματος. Τις εξετάσεις της πνευμονικής λειτουργίας.

Προφυλάξεις Ασφαλείας στην Οξυγονοθεραπεία Για την οικιακή χρήση οξυγόνου ή σε περιπτώσεις όπου επιτρέπεται το κάπνισμα, διδάξτε τα μέλη της οικογένειας και τους επισκέπτες να καπνίζουν έξω από το σπίτι ή στους υπάρχοντες χώρους καπνίσματος, μακριά από τον ασθενή και τον εξοπλισμό οξυγόνου. Τοποθετήστε προειδοποιητικά σήματα «Απαγορεύεται το Κάπνισμα: Χρήση Οξυγόνου» στην πόρτα του ασθενούς, στο προσκέφαλο ή στην άκρη του κρεβατιού προς τη μεριά των ποδιών, καθώς και πάνω στον εξοπλισμό του οξυγόνου. Ενημερώστε τον ασθενή και τους επισκέπτες του σχετικά με τον κίνδυνο που προκαλεί το κάπνισμα κατά τη διάρκεια χρήσης του οξυγόνου. Επιβεβαιώστε ότι οι ηλεκτρικές συσκευές (όπως οι μηχανές ξυρίσματος, τα βοηθητικά ακουστικά, τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις και οι θερμάστρες) λειτουργούν σωστά, προς αποφυγή πρόκλησης σπινθήρα σε περίπτωση βραχυκυκλώματος.

Αποφύγετε τη χρήση υλικών που παράγουν στατικό ηλεκτρισμό, όπως για παράδειγμα οι μάλλινες κουβέρτες και τα συνθετικά υφάσματα. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται βαμβακερές κουβέρτες και τόσο οι ασθενείς όσο και τα άτομα που τους φροντίζουν θα πρέπει να φορούν βαμβακερά ρούχα. Αποφύγετε τη χρήση πτητικών, εύφλεκτων υλικών, όπως τα έλαια, οι λιπαντικές ουσίες, το οινόπνευμα, ο αιθέρας, και η ακετόνη (π.χ. το ασετόν που χρησιμοποιούμε για να ξεβάφουμε τα νύχια), όταν βρίσκεστε κοντά σε ασθενείς που παίρνουν οξυγόνο. Βεβαιωθείτε ότι ο ηλεκτρικός εξοπλισμός παρακολούθησης, οι συσκευές αναρρόφησης, και οι φορητές διαγνωστικές συσκευές διαθέτουν σωστή ηλεκτρική γείωση. Πληροφορηθείτε σχετικά με τη θέση των πυροσβεστήρων, και βεβαιωθείτε ότι το προσωπικό έχει εκπαιδευτεί στη χρήση τους.