1 ο Γυμνάσιο Ηρακλείου Τμήμα: Γ’2 Μαθητής: Γιάννης Μαθιουδάκης

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στις 29 Απριλίου Ήταν το ένατο παιδί του Πέτρου- Ιωάννη Καβάφη. Η μητέρα του ήταν η Xαρίκλεια Φωτιάδη. Η εμπορική ιδιότητα του πατέρα και η αρχοντιά της μητέρας συντέλεσαν σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ποιητή.

Κοσμοπολίτης από την γέννηση του αφού οι οικογενειακές του ρίζες απλώνονταν από την Κωνσταντινούπολη στην Αλεξάνδρεια και από την Τραπεζούντα στο Λονδίνο αλλά και πολλές άλλες πόλεις, ο Kαβάφης ήταν ο βενιαμίν μιας πολυμελούς οικογένειας: είχε έξι μεγαλύτερους αδελφούς, ενώ δύο ακόμη αδέλφια, (ένα αγόρι και το μοναδικό κορίτσι) πέθαναν βρέφη στην Αλεξάνδρεια.

To 1870 με το θάνατο του πατέρα Καβάφη αρχίζει η πορεία της οικογένειας προς την οικονομική κρίση και παρακμή. Το 1872 η Χαρίκλεια Καβάφη μετακομίζει με τα παιδιά της στην Αγγλία όπου και θα παραμείνουν τα επόμενα έξι χρόνια. Ο Καβάφης σπουδάζει σε αγγλικό σχολείο όπου και διδάσκεται ως μητρική γλώσσα την αγγλική αλλά παράλληλα μαθαίνει ελληνικά και γαλλικά.

Αργότερα όμως επιστρέφουν στην Αλεξάνδρεια και η οικογενειακή τους επιχείρηση διαλύεται ενώ εμφανίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Ωστόσο, αρχίζει να μελετά και να εργάζεται πνευματικά χρησιμοποιώντας βιβλία από τις δανειστικές βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας.

Σ' αυτήν την τριετία ανάγεται και η φιλόδοξη απόπειρά του να συντάξει ένα ιστορικό λεξικό, προσπάθεια που δεν ολοκληρώθηκε αφού τα λήμματα του έργου σταμάτησαν «στη μοιραία λέξη Αλέξανδρος». Σύμφωνα με τις βιογραφικές σημειώσεις της Ρίκας Σεγκοπούλου, ο ομοσεξουαλισμός του άρχισε να εκδηλώνεται στα Παράλληλα, γνωρίζουμε, ότι ο ποιητής άρχισε να εκφράζει ενδιαφέρον για να ακολουθήσει πολιτική και δημοσιογραφική καριέρα.

Με την επιστροφή του από μια σύντομη μετακίνηση της οικογένειας στην Κωνσταντινούπολη ( ), ο Καβάφης εγκαταλείπει την αγγλική υπηκοότητα και παίρνει την ελληνική. Ο Καβάφης αλλάζει πολλά επαγγέλματα όπως δημοσιογράφος, μεσίτης και του άμισθου γραμματέα στο Γραφείο Αρδεύσεων ( ) όπου και θα προσληφθεί ως έκτακτος έμμισθος υπάλληλος το 1892 και θα εργαστεί μόνιμα εκεί επί τριάντα χρόνια (1922), φτάνοντας στο βαθμό του υποτμηματάρχη.

Ο Καβάφης εκδίδει σε μονόφυλλο το πρώτο πραγματικά αξιόλογο ποίημά του (το Κτίσται) και δημοσιεύει μερικά από τα πιο αξιόλογα πεζά του κείμενα, όπως τα δύο περί των «Ελγινείων» που παρουσιάζουν δημόσια την πολιτική πλευρά του ποιητή, «Ολίγαι λέξεις περί στιχουργίας» και άλλα.

Το 1899 πεθαίνει η μητέρα του σε ηλικία 65 ετών, γεγονός που συγκλονίζει τον ποιητή. Το 1901 και το 1903 ταξιδεύει στην Ελλάδα και γνωρίζεται στην Αθήνα με Έλληνες πεζογράφους (Πολέμης, Ξενόπουλος, Πορφύρας). Στις 30 Νοεμβρίου του 1903, δημοσιεύεται στα Παναθήναια το ιστορικό άρθρο του Ξενόπουλου για τον Καβάφη με τίτλο «Ένας Ποιητής».

Την ίδια χρονιά γράφει και το σημαντικότερο πεζό κείμενό του, τον «φιλοσοφικό έλεγχο» των ποιημάτων του που είναι γνωστό με τον τίτλο «Ποιητική». Τα επόμενα χρόνια κυλούν ανάμεσα σε ποιητικούς, φιλοσοφικούς στοχασμούς, γνωριμίες με εξέχουσες προσωπικότητες στην Αλεξάνδρεια (Ιων Δραγούμης, Ε.Μ. Φόρστερ), ανανεώσεις συμβολαίων εργασίας στις Αρδεύσεις και τους διαδοχικούς θανάτους των αδερφών του.

Σημαντικό βιογραφικό στοιχείο αποτελεί και η εγκατάσταση του ποιητή στο περίφημο σπίτι- εργαστήρι της οδού Λέψιους στα 1907, όπου και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του δημιουργώντας το σημαντικότερο τμήμα, ποσοτικά και ποιοτικά του έργου του.

Το σπίτι-μουσείο του Κ.Π. Καβάφη στην Αλεξάνδρεια Το ποίημα Κρυμμένα ζωγραφισμένο σε κτίριο στο Λέιντεν της Ολλανδίας.

Το 1922 παραιτείται από το βαθμό του υποτμηματάρχη («επιτέλους ελευθερώθηκα απ' αυτό το μισητό πράγμα») και αφοσιώνεται στη συμπλήρωση του ποιητικού του έργου. Το 1926 η κυβέρνηση του δικτάτορα Πάγκαλου απονέμει στον Καβάφη το παράσημο του Φοίνικος, ενω ο ίδιος είπε πως «Το παράσημο μου το απένειμε η Ελληνική Πολιτεία, την οποία σέβομαι και αγαπώ. Η επιστροφή του παρασήμου θα είναι προσβολή εκ μέρους μου προς την Ελληνικήν Πολιτείαν γι' αυτό και το κρατώ».

Η ποίησή του Κ. Π. Καβάφη όχι μόνο έχει επικρατήσει στην Ελλάδα, αλλά κατέλαβε μία εξέχουσα θέση στην ευρωπαϊκή ποίηση, ύστερα από τις μεταφράσεις των ποιημάτων του αρχικά στα Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά και κατόπιν σε πολλές άλλες γλώσσες.

Η Καβαφική ποίηση περιλαμβάνει τα 154 ποιήματα που αναγνώρισε ο ίδιος, τα λεγόμενα Αναγνωρισμένα, τα 37 Αποκηρυγμένα ποιήματά του, τα περισσότερα νεανικά, σε καθαρεύουσα, τα οποία αργότερα αποκήρυξε. Τα Ανέκδοτα, δηλαδή 75 ποιήματα που βρέθηκαν ολοκληρωμένα στα αρχεία του, καθώς και τα 30 Ατελή, που βρέθηκαν σε φακέλους του χωρίς να έχουν πάρει την οριστική τους μορφή.

Διαχωρίζοντας το ποιητικό του έργο ο Καβάφης σε φιλοσοφικό, ιστορικό και ηδονικό, στα ποιήματά του αποτυπώνονται το ερωτικό στοιχείο, η φιλοσοφική του σκέψη και η ιστορική του γνώση, η οποία αφορά κυρίως στην ελληνιστική περίοδο, με σημείο αναφοράς την Αλεξάνδρεια.

Τύπωσε ο ίδιος το 1904 μια μικρή συλλογή με τον τίτλο Ποιήματα, στην οποία περιέλαβε τα ποιήματα: Φωνές, Επιθυμίες, Κεριά, Ένας γέρος, Δέησις, Οι ψυχές των γερόντων, Το πρώτο σκαλί, Διακοπή, Θερμοπύλες, Τα παράθυρα, Περιμένοντας τους βαρβάρους, Απιστία και Τα άλογα του Αχιλλέως. Η συλλογή, σε αντίτυπα, κυκλοφόρησε ιδιωτικά.

Το 1910 τύπωσε πάλι τη συλλογή του, προσθέτοντας αλλά επτά ποιήματα: Τρώες, Μονοτονία, Η κηδεία του Σαρπηδόνος, Η συνοδεία του Διονύσου, Ο Βασιλεύς Δημήτριος, Τα βήματα και Ούτος εκείνος. Το 1935 κυκλοφόρησε στην Αθήνα, με επιμέλεια της Ρίκας Σεγκοπούλου, η πρώτη πλήρης έκδοση των (154) Ποιημάτων του, που εξαντλήθηκε αμέσως. Δύο ακόμη ανατυπώσεις έγιναν μετά το 1948.

Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του Καβάφη ήταν ιδιόρρυθμες και πρωτοποριακές για την εποχή. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι: Ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, με ιδιωματικά στοιχεία της Κωνσταντινούπολης Εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα (όσα υπάρχουν έχουν πάντα ιδιαίτερη σημασία, δεν είναι ποτέ συμβατικά, κοσμητικά επίθετα). Ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική, μακριά από τις ποιητικές συμβάσεις της εποχής. Η γλώσσα δεν αποκαλύπτει τα συναισθήματα.

Εξαιρετικά σύντομα ποιήματα. Ιαμβικός ρυθμός, αλλά τόσο επεξεργασμένος που συχνά είναι δύσκολο να διακριθεί. Ομοιοκαταληξία όχι σε όλα τα ποιήματα, ενίοτε χαλαρή και περιστασιακή. Ιδιαίτερη σημασία στα σημεία στίξης: παίζουν ρόλο για το νόημα (π.χ. ειρωνεία) ή λειτουργούν ως οδηγίες απαγγελίας (π.χ. χαμήλωμα του τόνου της φωνής στις παρενθέσεις).

Το 1930 αρχίζει να υποφέρει από τον λάρυγγά του. Οι γιατροί διαπιστώνουν καρκίνο. Ο Καβάφης δεν μπορεί να μιλήσει και το 1932 υποβάλλεται σε τραχειοτομία στην Αθήνα. Το 1933 επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, με την υγεία του διαρκώς να χειροτερεύει. Στις αρχές Απριλίου μεταφέρεται στο Ελληνικό Νοσοκομείο και στις 2 το πρωί της 29ης Απριλίου (ημέρα των γενεθλίων του) ο ποιητής αφήνει την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 70 ετών.

to-ergo-toy-konstantinoy-kavafi 4. to-ergo-toy-konstantinoy-kavafi 5. E%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84 %CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE %B1%CE%B2%CE%AC%CF%86%CE%B7%CF%82