Τσολάκη Σταυρούλα, φιλόλογος

Παρουσίαση με θέμα: "Τσολάκη Σταυρούλα, φιλόλογος"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τσολάκη Σταυρούλα, φιλόλογος

2 Η δημιουργία του αρχαίου δράματος
Προέλευση: Συνδέεται με τα δρώμενα, τις θρησκευτικές τελετές προς τιμήν του Διονύσου. Θεωρείται ότι το δράμα προέρχεται από τον διθύραμβο.

3 Διθύραμβος: Ήταν χορικό άσμα κατά τη διάρκεια του οποίου ο κορυφαίος του Χορού αφηγούνταν επεισόδια από τη ζωή του Διονύσου.

4 Από το διθύραμβο στο δράμα
Αρίωνας: Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του διθυράμβου. Τον έκανε πιο τεχνικό, συνέθεσε στίχους ώστε να ξεπεράσει τον αυτοσχεδιασμό και παρουσίαζε το χορό με μορφή τράγων. Θέσπις: Το πραγματικό άλμα όμως γίνεται με τον Θέσπη. Είναι ο πρώτος που αποσπάστηκε από το χορό και έκανε διάλογο μαζί του. Έγινε έτσι ο πρώτος υποκριτής, ο πρώτος ηθοποιός. Θέσπις

5 Τα είδη του δράματος Τραγωδία: Η ακμή της τοποθετείται τον 5ο αιώνα. Αντλεί υλικό από το μύθο, κυρίως από τρεις μυθολογικούς κύκλους: τον Τρωικό, τον Αργοναυτικό και τον Θηβαϊκό. Σπάνια ασχολείται με σύγχρονα θέματα. Έχει σοβαρό περιεχόμενο.

6 Τα είδη του δράματος Κωμωδία: Η θεματολογία της τροφοδοτείται από την σύγχρονη αθηναϊκή επικαιρότητα. Απλοί μεσήλικες Αθηναίοι σώζουν συνήθως την κατάσταση. Χαρακτηριστικά της: η χαλαρή συνοχή των σκηνών της, σημαντικός ο ρόλος του χορού, φαλλικά κουστούμια, βωμολοχίες, προσωπικές επιθέσεις, γλωσσική και μετρική ποικιλία. Σημαντικότερος εκπρόσωπος του είδους ο Αριστοφάνης.

7 Τα είδη του δράματος Σατυρικό δράμα: Βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο χορός των Σατύρων. Άλλα στοιχεία που το χαρακτηρίζουν είναι η κωμική πλοκή, το αίσιο τέλος, η ελεύθερη χρήση και συχνά η παρωδία μυθολογικών θεμάτων, καθώς και η περιστασιακή παρωδία θεμάτων από τις τραγωδίες που είχαν προηγηθεί, το εύθυμο ύφος, η μικρότερη έκταση η διαφορά τους είναι ότι αυτή αντλεί θέματα από την σύγχρονη ζωή.

8 Η προέλευση της τραγωδίας
Πιθανές ετυμολογίες 1. Ωδή των τράγων 2. Χορικό άσμα σε διαγωνισμό με έπαθλο έναν τράγο Οι παραστάσεις γινόταν πάντα μέσα στα πλαίσια δραματικών αγώνων. Ποτέ δεν ήταν ανεξάρτητες και το πλαίσιο ήταν πάντα λατρευτικό. Δύο ήταν οι σημαντικότερες γιορτές του Διονύσου: τα Μεγάλα Διονύσια και τα Λήναια.

9 Ορισμός της τραγωδίας (Αριστοτέλους Ποιητική)
Απομίμηση - δημιουργική αναπαράσταση αξιόλογης πράξης με ολοκληρωμένη υπόθεση (με αρχή, μέση, τέλος) Τα ‘ηδύσματα’ κατανέμονται στο έργο σε συγκεκριμένα σημεία Σημαντικής έκτασης μέγεθος τέτοιο που δίνει δυνατότητα πλήρους εποπτείας στους θεατές Τα ‘ηδύσματα’ του λόγου – τα στολίδια: ρυθμός, αρμονία, μελωδία, όρχηση Τα γεγονότα δεν είναι αντικείμενα αφήγησης αλλά δράσης σε αντίθεση με τα άλλα είδη του ποιητικού λόγου Μέσα από το έλεος προς τον ήρωα και το φόβο για τα παθήματά του, οι θεατές οδηγούν στην κάθαρση, τη λύτρωση και την ανακούφιση στο τέλος

10 Οι γιορτές του Διονύσου
Μεγάλα Διονύσια: Τελούνταν τέλη Μαρτίου. Κατά τη διάρκεια τους γινόταν δραματικοί αγώνες. Συμμετείχαν 3 συγγραφείς τραγωδιών με 4 έργα ο καθένας και 5 κωμικοί με 1 έργο. Η σειρά των έργων καθοριζόταν με κλήρο. Διαρκούσαν 4 μέρες. Μικρά ή κατ’ αγρούς Διονύσια: μήνας Ποσειδεών (μέσα Δεκ.-Ιαν.), επαναλήψεις επιτυχημένων δραμάτων Λήναια: Τελούνταν περίπου Ιανουάριο-Φεβρουάριο. Κατά τη διάρκεια τους γινόταν παιζόταν επαναλήψεις τραγωδιών και κωμωδίες. Διαρκούσαν 2 μέρες.

11 Συντελεστές της παράστασης
Ποιητής: δημιουργός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, γενικά υπεύθυνος για την οργάνωση όλου του έργου. Οι τρεις σημαντικότεροι τραγικοί ποιητές: Ευριπίδης Αισχύλος Σοφοκλής

12 Συντελεστές της παράστασης
Υποκριτές: Αρχικά ήταν ένας, ο Αισχύλος τους έκανε δύο και ο Σοφοκλής τρεις. Όλους τους ρόλους τους έπαιζαν άντρες (και παιδιά μόνο ως βουβά πρόσωπα). Το αγγείο απεικονίζει σκηνή από παράσταση της Αντιγόνης. Ο μεσαίος ηθοποιός κρατά τη μάσκα στο δεξί του χέρι και μια υδρία η οποία υποτίθεται ότι περιέχει τη στάχτη του νεκρού Πολυνείκη. Δεξιά εικονίζεται ο φρουρός και αριστερά ο Κρέων.

13 Συντελεστές της παράστασης
Χορός: τραγουδά άσματα, αποτελείται από ερασιτέχνες. Αρχικά αποτελούνταν από 12 άτομα, ο Σοφοκλής τους έκανε 15. Μπαίνουν από τη δεξιά πάροδο και συνήθως ο κορυφαίος συνομιλεί με τους υποκριτές. Οι χορευτές ήταν απλοί Αθηναίοι πολίτες. Η επιλογή τους θεωρούνταν μεγάλη τιμή και η συμμετοχή τους ισότιμη με την στρατιωτική θητεία, 

14 Συντελεστές της παράστασης
Χορηγοί: Ήταν οι ευκατάστατοι πολίτες που θα βοηθούσαν οικονομικά το κράτος, αναλαμβάνοντας τα έξοδα των χορών.  Την απόφαση για διάθεση χορού στους ποιητές την έπαιρνε ο επώνυμος άρχοντας (ο πρώτος τη τάξει ανάμεσα στους 9 άρχοντες) για τα Μ. Διονύσια και ο άρχων βασιλεύς (ο υπεύθυνος για τα θρησκευτικά καθήκοντα) για τα Λήναια. Η βασικότερη ευθύνη του χορηγού αφορούσε την προετοιμασία του χορού.  Για όλους αυτούς, που ήταν βασικά ερασιτέχνες, ο χορηγός έπρεπε να αναλάβει μία στοιχειώδη αποζημίωση, όσο καιρό θα ήταν απαραίτητο να εγκαταλείπουν τις βιοτικές τους απασχολήσεις, για να ετοιμάζουν την παράσταση·  Ο χορηγός φρόντιζε: να τους εξασφαλίσει στέγη για τις πρόβες και τροφή, να προβλέψει για αυλητή και χοροδιδάσκαλο, όταν ο ποιητής ζητούσε τη βοήθεια ενός ειδικού και τέλος να φροντίσει για τα ενδυματολογικά. 

15 Δομή της τραγωδίας: Τα κατά ποσόν μέρη
Πρόλογος: διακριτό τμήμα της τραγωδίας, πριν από την πάροδο του χορού, που εισάγει κυρίως τον θεατή στην υπόθεση του δράματος. Πάροδος: το πρώτο χορικό που τραγουδά ο χορός Επεισόδιο: διακριτό μέρος της τραγωδίας που εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο χορικά. Στάσιμο: Τραγούδι του χορού Έξοδος: διακριτό τμήμα της τραγωδίας, μετά το οποίο δεν υπάρχει χορικό Κομμός: θρήνος που εκτελείται από τον χορό και τους υποκριτές μαζί

16 Δομή της τραγωδίας: Τα κατά ποιόν μέρη
Μύθος: η υπόθεση του έργου, το ‘σενάριο’, με προέλευση κυρίως μυθολογική αλλά και ιστορική Ήθος: ο χαρακτήρας του ήρωα, ψυχικός κόσμος, σκέψεις, συναισθήματα Λέξη: τα εκφραστικά μέσα, το ύφος του δράματος Διάνοια: οι ιδέες των ηρώων, οι απόψεις τους Μέλος: η μουσική που συνόδευε το έργο Όψη: τα σκηνικά και τα κοστούμια)

17 Η έννοια του τραγικού Ήρωας
Σύγκρουση με υπέρτερες δυνάμεις (μοίρα, θεϊκή βούληση…) Ανάδειξη ηθικού μεγαλείου Τ Ρ Α Γ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Μετάβαση από την άγνοια στη γνώση Λύτρωση ή συντριβή Κάθαρση

18 Το αρχαίο θέατρο του Διονύσου σήμερα

19 Το αρχαίο θέατρο του Διονύσου όπως εικάζεται ότι ήταν τον 3ο αιώνα π.Χ.(σκίτσο)

20 Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου

21 Στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου

22

23 Το αρχαίο θέατρο των Δελφών

24 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΑΣΚΕΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

25 ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΌ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Από παράσταση στην Επίδαυρο

26 ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΌ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

27 ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΌ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

28 Και ένα θέμα για προβληματισμό:
Γιατί το θέατρο αναπτύχθηκε στην Αθήνα της κλασικής εποχής; Γιατί όχι σε κάποια άλλη πόλη;