Συστήματα Θεματικής Πρόσβασης

Παρουσίαση με θέμα: "Συστήματα Θεματικής Πρόσβασης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Συστήματα Θεματικής Πρόσβασης
Χ. Παπαθεοδώρου Εργαστήριο Ψηφιακών Βιβλιοθηκών και Ηλεκτρονικής Δημοσίευσης Τμήμα Αρχειονομίας – Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο

2 Κανόνες ταξινόμησης Ταξινομούμε με βάση το θέμα και μετά με τη μορφή εκτός από τις κλάσεις Γενικά και Λογοτεχνία 598.2/03 Θέμα: πουλιά, μορφή: εγκυκλοπαίδεια 811 Μορφή: Αμερικάνική ποίηση Ταξινομούμε ένα τεκμήριο στην κατηγορία που θα είναι πιο χρήσιμη Η βιογραφία ενός αθλητή, αλλιώς ταξινομείται σε μια σχολική βιβλιοθήκη και αλλιώς σε μια αθλητική βιβλιοθήκη Τοποθετούμε το τεκμήριο στην πιο ειδική κατηγορία που το περιλαμβάνει και όχι στην πιο γενική Όταν ένα βιβλίο διαπραγματεύεται δύο ή τρία θέματα, το τοποθετούμε στην τάξη του κυρίαρχου θέματος ή αν είναι ισότιμα στο πρώτο που πραγματεύεται το βιβλίο. Όταν έχουμε δύο θέματα για ένα τεκμήριο και το πρώτο επηρεάζει το δεύτερο, τότε το τεκμήριο ταξινομείται σύμφωνα με το δεύτερο θέμα Θρησκευτικές αντιλήψεις για τη φιλοσοφία => Φιλοσοφία Για πάνω από τρία θέματα τα τεκμήρια ταξινομούνται στη γενική κατηγορία που τα περιλαμβάνει όλα

3 Δεκαδική Ταξινόμηση Dewey Decimal Classification: 10 κλάσεις
000 Generalities 100 Philosophy & psychology 200 Religion 300 Social sciences 400 Language 500 Natural Sciences & mathematics 600 Technology (Applied sciences)‏ 700 The arts 800 Literature & rhetoric 900 Geography & history

4 DDC συνέχεια 100 υποδιαιρέσεις: κάθε κλάση έχει 10 υποδιαιρέσεις
100 υποδιαιρέσεις: κάθε κλάση έχει 10 υποδιαιρέσεις 600 Technology (Applied sciences)‏ 610 Medical sciences 620 Engineering & allied operations 630 Agriculture 640 Home economics & family living 650 Management & auxiliary services 660 Chemical engineering 670 Manufacturing 680 Manufacture for specific uses 690 Buildings

5 DDC συνέχεια 1000 τμήματα: Κάθε υποδιαίρεση διαιρείται σε 10 τμήματα
1000 τμήματα: Κάθε υποδιαίρεση διαιρείται σε 10 τμήματα 610 Medical sciences Medicine 611 Human anatomy, cytology, histology 612 Human physiology 613 Promotion of health 614 Incidence & prevention of disease 615 Pharmacology & therapeutics 616 Diseases 617 Surgery & related medical specialties 618 Gynecology & other medical specialties 619 Experimental medicine The Relative Index: Σχέσεις μεταξύ θεμάτων (see also)‏

6 DDC συνέχεια Για εκτενή τμήματα (περισσότερες από 2 σελίδες υπάρχουν περιλήψεις για τις περιγραφές της πρώτης θέσης μετά την υποδιαστολή Στις υποδιαιρέσεις μετά την υποδιαστολή παρατηρούνται ασυμμετρίες 612 Human physiology 612.1 Blood and circulation Blood Blood chemistry Blood vessels and vascular circulation Blood pressure Heart Vasomoters

7 DDC βασικές υποδιαιρέσεις
01 philosophy and theory 701 Philosophy of the Arts 03 Dictionaries, encyclopedias, concordances 720.3 Dictionary of Architecture 05 Serial publications 720.5 Architectural Record 08 History and description with respect to kinds of persons 720.8 Architectural adaptations for people with specific needs 09 Historical and geographical treatment 720.9 Fletcher’s History of Architecture

8 DDC και άλλες υποδιαιρέσεις
01Philosophy and theory 011 systems 012 classification 013 value 014 language (terminology) and communication 015 scientific principles 019 psychological principles

9 Κανόνες στις υποδιαιρέσεις
Κάποιες υποδιαιρέσεις προβλέπονται στους πίνακες του DDC 803 Dictionaries, encyclopedias, concordances και όχι 501 Philosophy and theory και όχι Κάποιες υποδιαιρέσεις δεν προβλέπονται στους πίνακες και εφαρμόζεται ο κανόνας Για το educational guidance and counseling => philosophy and theory of educational guidance and counseling Στους πίνακες του DDC υπάρχουν υποδιαιρέσεις του 0 (271.03) ή του 00 ( ). Οι βασικές υποδιαιρέσεις εισάγονται με 00 ή 000 (π.χ )

10 Γεωγραφικές περιοχές, ιστορικές περίοδοι, πρόσωπα
Πίνακας 2: Επιτρέπει την επέκταση των αριθμών γεωγραφικά 01-05 Historical periods 1 Areas, regions, places in general (temperate zones, land forms, not limited by continent, country and locality)‏ 2 Persons regardless of area, region, place (subdivision by biography, diaries, ειδικά για πρόσωπα που σχετίζονται με ένα θέμα που το πρότυπο επιβάλλει την άμεση ένδειξη, αντί της -092 3 The ancient world αρχαίες χώρες μέχρι την πτώση της Ρώμης 4 Europe Western Europe 5 Asia Orient Far East 6 Africa 7 North America 8 South America 9 Other parts of world and extraterrestrial worlds Pacific Ocean islands

11 Ευρώπη 41 British isles 42 England and Wales 43 Central Europe Germany
44 France and Monaco 45 Italian Peninsula and adjacent islands Italy 46 Iberian Peninsula and adjacent islands Spain 47 Soviet Union Russia 48 Scandivavia 49 Other parts of Europe

12 Υποδιαιρέσεις για λογοτεχνία
Πίνακας 3: αναφέρονται στις οδηγίες για τα και 1 Poetry (831 Γερμανική ποίηση)‏ 2 Drama (842 Γαλλικό Δράμα)‏ 3 Fiction ( Ολλανδική μυθολογία)‏ 4 Essays (869.4 Πορτογαλικές εργασίες)‏ 5 Speeches (845 Γαλλικές ομιλίες)‏ 6 Letters (836 Γερμανικές αλλληλογραφίες)‏ 7 satire and humor (880.7 ελληνική σάτυρα)‏ 8 Miscellaneous writings

13 Υποδιαιρέσεις για τη γλώσσα
Πίνακας 4: Αναφέρεται στα 1 Writing systems and phonology of the standard form of the language Γερμανικά συστήματα γραφής 2 Etymology of the standard form of the language 442 Γαλλική ετυμολογία 3 Dictionaries of the standard form of the language Ολλανδικά λεξικά

14 Μνημονικοί πίνακες για τη γλώσσα
Πίνακας 6: για δηλώσεις τη γλώσσας ενός έργου 1 Indo-european languages 2 English and Old English languages 3 German (Teutonic) languages 4 Romance languages 220 Bible 220.5 Modern Versions In the Romance language In Modern French

15 Κατηγορίες προσώπων Πίνακας 7: Αναφέρονται σε κατηγορίες σύμφωνα με το DDC 01 Individual persons 02 Groups of persons 03-08 Persons by nonoccupational characteristics 03 by racial, ethnic, national background 04 by sex and kinship characteristics 05 by age 1-9 Specialists 1 philosophy, psychology, parapsychology 2 religion social sciences, socioeconomic activities

16 Universal Decimal Classification
Ενοποίηση 400 (γλώσσα) και 800 (λογοτεχνία – ρητορική)‏ Ένα τεκμήριο μπορεί να ταξινομέιται σε περισσότερες θεματικές κατηγορίες (δηλώνονται με “:”)‏ 362.1 : : (Hospital: Personnel management: Computers)‏ οι δηλώσεις για τόπο είναι σε παρένθεση

17 Library of Congress Classification
Κεφαλαίοι Λατινικοί χαρακτήρες για το συμβολισμό των κύριων κλάσεων και υποκλάσεων, αριθμοί για τις υπόλοιπες υποδιαιρέσεις Συνηθισμένη μορφή: γράμμα-αριθμός-γράμμα αριθμός από τα γενικά θέματα στα ειδικότερα Χρονολογικές αναφορές αντιστοιχούν σε γεγονότα, ημερομηνίες έκδοσης, κ.α. Γεωγραφικές αναφορές γίνονται αλφαβητικά, ξεκινώντας από το Δυτικό ημισφαίριο Η Γεωγραφία (G) είναι διαφορετική κλάση από την ιστορία (D)‏ Political Science (J): γίνεται γεωγραφική υποδιαίρεση – στο DDC γίνεται θεματική (θέμα-υποθέμα) και μετά γεωγραφική Λογοτεχνία (P): υποδιαιρέσεις με εθνικότητα, χρονολογία, συγγραφέας – DDC (800): εθνικότητα, τύπος, συγγραφέας Φιλοσοφία (B): υποδιαιρέσεις με βάση την εθνικότητα, Μουσική (Μ) με βάση τη μορφή (όπερα, μουσική δωματίου), συνθέτης, δεν υπάρχει κατηγοριοποίηση χρονική, είδη έκφρασης κλπ. Η κατηγορία “Generalia” διαιρείται σε “Α-General works”, encyclopedias AE, general indexes AI, “Z-Bibliographies, works on libraries, book industry”

18 Κριτήρια ταξινόμησης Ιστορία, κριτική υποδιαιρούνται
χρονολογικά ακολουθεί η μορφή Συλλογές και ανθολογίες υποδιαιρούνται με βάση τη μορφή Συγγραφείς ταξινομούνται ακολούθως αλφαβητικά Συλλογικά έργα Ατομικά έργα Βιογραφίες και κριτικές

19 Synopsis H Social Sciences (general)‏ HA Statistics HB Economic Theory
HC Economic History and Conditions HD Economic History and Conditions HE Transportation and Communications HF Commerce HG Finance HJ Public Finance

20 Outline H Social Sciences (General)‏ HA Statistics HB Economic Theory
Theory and method of social science statistics 36-37 Organizations. Bureaus. Service 38-39 Registration of vital events. Registration (general)‏ Statistical data Universal statistics By region or country HB Economic Theory 71-74 Economics as a science. Relation to other subjects. History of economics. Hostory of economic theory

21 Schedule proper Παράδειγμα TD Environmental Technology
TD21 – 26 Country and city subdivisions. Table 1 (Βοηθητικός πίνακας για απόδοση γεωγραφικών υποδιαιρέσεων)‏ .Α1Α-Ζ General works .A6-Z States, provices, etc. TD139 Collective TD157 Study and teaching .5 Research

22 Ταξιθετικοί αριθμοί (call numbers)‏
Ομαδοποιούν θεματικά σχετικό υλικό Ταυτοποιούν μοναδικά τα τεκμήρια μιας κατηγορίας με βάση τα: αριθμό συγγραφέα, αριθμό τεκμηρίου, cutter number Ταξιθετικός αριθμός = (Ταξινομικός κωδικός, Αναγνωριστικό)‏ Cutter number: Αλφαριθμητικά σύμβολα για την αλφαβητική ταξιθέτηση των τεκμηρίων μέσα σε μια κατηγορία Συγγραφέας Hansen -> H35 TD157.5 H35

23 Απαριθμητικά ταξινομικά συστήματα
Διαιρούν το σύνολο της γνώσης σε κύριες κατηγορίες, στη συνέχεια διαιρούν αυτές σε υποκατηγορίες, οι οποίες διαδοχικά διαιρούνται ξανά και ξανά μέχρι να καθοριστεί το εξειδικευμένο θέμα Σε κάθε στάδιο χρησιμοποιείται κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό με βάση το οποίο γίνεται η υποδιαίρεση. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι το ταξινομικό σύστημα να καταγράφει τελικά όλα τα θέματα που θέλει να συμπεριλάβει, σε μια ακολουθία που προχωρά από το γενικό στο ειδικό με μια σειρά διαδοχικών βημάτων, δίνοντας έτοιμα σύμβολα για καθένα από αυτά.

24 Φασετικά ταξινομικά συστήματα
Το ταξινομικό σχήμα να αναγνωρίζει τα βασικά συστατικά των θεμάτων καταγράφοντας κάτω από κάθε επιστήμη ή κύρια κατηγορία τις βασικές έννοιες που απομονώνονται σύμφωνα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Χρησιμοποιεί τις σαφώς καθορισμένες, αποκλειστικές και εξαντλητικές πτυχές, ιδιότητες, ή χαρακτηριστικά μιας κατηγορίας ή ενός συγκεκριμένου θέματος . Αυτές οι πτυχές, ιδιότητες, ή χαρακτηριστικά ονομάζονται φασέτες (facets) μιας κατηγορίας ή ενός θέματος Raganathan, Colon Classification

25 Φασετικά ταξινομικά συστήματα
Ο Ranganathan έθεσε πέντε βασικές φασέτες: (formula PMEST)‏ την προσωπικότητα (personality), το υλικό (matter), την ενέργεια (energy) (δηλαδή οποιαδήποτε δραστηριότητα, λειτουργία, ή διαδικασία), τον χώρο (space) και τον χρόνο (time)‏ Παράδειγμα: σχεδιασμός ξύλινων επίπλων τον 18ο αιώνα στην Αμερική προσωπικότητα → επίπλωση, υλικό → ξύλο, ενέργεια → σχέδιο, χώρος → Αμερική και χρόνος → 18ος αιώνας.

26 agricultural industries
Παραδείγματα industries agricultural industries (people)‏ farm managers dairy personnel shepherds (products)‏ cereal products dairy products butter cheese cream ice cream

27 Βιβλίο για εργαστηριακά μαθήματα μαθηματικών στο γυμνάσιο Ταξινομικός αριθμός: 2/Γ/α
Επίπεδο εκπαίδευσης 1. Πρωτοβάθμια 2. Δευτεροβάθμια 3. Τριτοβάθμια Αντικείμενο διδασκαλίας Α. Ιστορία Β. Γεωγραφία Γ. Μαθηματικά Μέθοδος διδασκαλίας α. Εργαστήριο β. Διάλεξη