Οργάνωση πληροφοριών Ευρετηρίαση Μέρος Β Σχεδιασμός ευρετηρίων.

Παρουσίαση με θέμα: "Οργάνωση πληροφοριών Ευρετηρίαση Μέρος Β Σχεδιασμός ευρετηρίων."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οργάνωση πληροφοριών Ευρετηρίαση Μέρος Β Σχεδιασμός ευρετηρίων

2 Σχεδιασμός ευρετηρίων ΕνέργειαΑποτέλεσμαΠαράμετροι Οριοθέτηση σκοπούΕπικέντρωση στο ζητούμενοΕξισορρόπηση αναγκών του οργανισμού που το δημιουργεί και του κοινού που θα το χρησιμοποιήσει Οριοθέτηση περιεχομένουΛειτουργικότητα και χρησιμότητα Εξισορρόπηση των αναγκών των διαφόρων ομάδων χρηστών Οργάνωση του ευρετηρίου, πλοήγηση σε αυτό και πρότυπα Τρόποι αναζήτησης και ανάκτησης πληροφοριών Εξισορρόπηση της προτυποποίησης και της ευκολίας στη χρήση Πρόβλεψη επέκτασης και διαρκούς αναβάθμισης Διαχρονικότητα και συνέχεια της παροχής της πληροφοριακής υπηρεσίας Εξισορρόπηση μεταξύ αποτυπώσεων παλαιότερων στοιχείων και πρόβλεψης για τυχόν νέων που θα προκύψουν

3 Προσδιορισμός του σκοπού Τεκμήρια που αφορούν σε: άτομα, όπως γιατροί, χειροπράκτορες, κλπ αφηρημένες έννοιες, όπως πχ ηθική και δεοντολογία ιστορικές περίοδοι, πχ ιατρική στο μεσαίωνα τόποι και περιβάλλοντα, πχ ιατρική στους ιθαγενείς της Αυστραλίας ιδιότητες και χαρακτηριστικά, πχ των γιατρών υλικά, πχ συστατικά φαρμάκων, εξοπλισμοί, κλπ

4 Προσδιορισμός των τεκμηρίων το μέσο καταγραφής (ηλεκτρονικό, έντυπο) το είδος (περιοδικό, βιβλίο, εικόνα, κλπ) η περιοδικότητα το κοινό και το επίπεδο του κοινού στο οποίο απευθύνεται γλώσσα εθνικότητα ή τόπος έκδοσης χρόνος (έκδοσης ή διάθεσης, αναδρομικότητα, κλπ) ενδεχόμενα να προσδιορίζονται εδώ και συγκεκριμένοι τίτλοι περιοδικών, κλπ γενικά κάθε άλλο κριτήριο που μπορεί να θέσει ο οργανισμός που συντάσσει το ευρετήριο

5 Περιοχή και αυθεντικότητα Περιορισμοί κατά περιοχή πχ συλλογή μιας βιβλιοθήκης, μια εθνική συλλογή, κλπ Πρόσβαση στο τεκμήριο και όχι μέσω δευτερογενών πηγών, πχ πρόσβαση στα άρθρα των περιοδικών και όχι σε περιλήψεις τους, κλπ

6 Συνεκτικότητα Συνοχή των ευρετηρίων Ομαδοποίηση και όχι διάσπαση σε μικρότερα ευρετήρια Ενοποίηση βάσεων ώστε να εξασφαλίζεται ενιαία αναζήτηση και ενιαία ευρετήρια αντί κατάτμηση

7 Παράμετροι δόμησης Κώδικες και σύμβολα Μέσα δημοσίευσης Λογισμικό Παρουσίαση των λημμάτων

8 Οργάνωση πληροφοριών Ευρετηρίαση Μέρος Γ Σχεδιασμός ευρετηρίασης

9 Υλοποίηση του ευρετηρίου και αρχή της διαδικασίας της ευρετηρίασης Παράμετροι που αφορούν τα τεκμήρια – Στοιχεία που ευρετηριάζονται –Στοιχεία που αποκλείονται –Μεγέθη των τεκμηρίων –Μορφή των τεκμηρίων (έντυπα, pdf, word, ptt)

10 Παράμετροι ευρετηρίασης Ανάλυση –Βαθμός ανάλυσης και εις βάθος ευρετηρίαση –Εξειδίκευση –Σύνταξη –Σύνδεση με άλλα ευρετήρια και τεκμήρια

11 Διαχείριση λεξιλογίου Πηγές και εργαλεία λεξιλογίου Επιλογή εργαλείου ελεγχόμενου λεξιλογίου –Δυνατότητες –Κριτήρια επιλογής –Η πραγματικότητα Ανάπτυξη λεξιλογίου με βάση την ευρετηρίαση

12 Η γραμματική της ευρετηρίασης Τα μέρη του λόγου Ορθογραφία Πεζά και κεφαλαία Ενικοί και πληθυντικοί Άρθρα Σύνδεσμοι και λοιπά άκλιτα μέρη Όροι με μία ή με περισσότερες λέξεις

13 Ευρετηρίαση και καθιερωμένα αρχεία Μια σχέση ζωής…

14 Θεματικά ευρετήρια Ευρετήρια με χρήση φυσικής γλώσσας –Περιστροφικά ευρετήρια τίτλων (KWIC, KWOC) Ευρετήρια με χρήση θεματικών επικεφαλίδων

15 Θεματικά ευρετήρια Μεταθετικά ευρετήρια (permuted) Συνεχόμενα ευρετήρια (string indexes) –Διαδοχικά εναλλασσόμενοι όροι –Σχεσιακά ευρετήρια (faceted indexes) –Αλυσιδωτά ευρετήρια

16 Βαρύτητα των όρων Κύριοι όροι Δευτερεύοντες όροι

17 Λειτουργία του ευρετηρίου Κατεύθυνση προς το τεκμήριο –Το πεδίο «Πηγή δημοσίευσης» –Το πεδίο «Τοποθεσία» (URL) –Σύνδεσμοι

18 Οργάνωση πληροφοριών Ευρετηρίαση Μέρος Δ Αυτοματοποιημένη ευρετηρίαση

19 Ορισμοί αυτόματη ευρετηρίαση: ο προσδιορισμός λέξεων κλειδιών σε ένα κείμενο και η παροχή πρόσβασης σε αυτές. αυτοματοποιημένα συστήματα ευρετηρίασης: ταυτίζουν όρους ελεγχόμενου λεξιλογίου (θησαυρού) με όρους που συναντούν στο τεκμήριο. αυτοματοποιημένη ταξινόμηση: ομαδοποιεί αυτόματα τεκμήρια που ορίζει ως σχετικά χρησιμοποιώντας είτε clustering είτε τεκμήρια που βρίσκονται κάτω από ένα καθιερωμένο σχήμα ταξινόμησης. αυτοματοποιημένη κατηγοριοποίηση τεκμηρίων: η οργάνωση των τεκμηρίων και των υπερκείμενων (hypertext) τεκμηρίων τους κάτω από θεματικές κατηγορίες ή κώδικες με τη χρήση λογισμικού. Clustering: η ομαδοποίηση τεκμηρίων με βάση την ομοιότητα των λέξεων ή των εννοιών των τεκμηρίων όπως ερμηνεύεται από μια αναλυτική μηχανή. Natural Language Processing, Latent Semantic Analysis, κλπ

20 Μηχανές αναζήτησης και ευρετηρίαση Σημασιολογικός ιστός Γλώσσα, πολυγλωσσία, αλφάβητα

21 Τελικά έχει μέλλον η ευρετηρίαση; Για τους επιστήμονες της πληροφόρησης; Για τους πληροφορικούς; Για τα ηλεκτρονικά τεκμήρια; Για το διαδίκτυο;