Λογοτεχνία και Πολιτική Βασιλική Λαλαγιάννη καθηγήτρια στη Ευρωπαïκή Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Βία, τρομοκρατία και «θεωρία.

Παρουσίαση με θέμα: "Λογοτεχνία και Πολιτική Βασιλική Λαλαγιάννη καθηγήτρια στη Ευρωπαïκή Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Βία, τρομοκρατία και «θεωρία."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Λογοτεχνία και Πολιτική Βασιλική Λαλαγιάννη καθηγήτρια στη Ευρωπαïκή Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Βία, τρομοκρατία και «θεωρία του τραύματος» (trauma theory): Αναπαραστάσεις της τρομοκρατίας σε σύγχρονα ελληνικά λογοτεχνικά κείμενα

2 Ελληνική λογοτεχνική παραγωγή με θέμα την τρομοκρατία
Ειδολογική κατηγοριοποίηση των έργων Μαρτυρίες (Αυτο-)βιογραφίες έργα με μυθοπλασία (fiction)

3 Μαρτυρίες Σε αντίθεση με την Ιταλία και τη Γερμανία –όπου υπήρξε ισχυρή δράση τρομοκρατικών ομάδων– στην Ελλάδα τόσο τα μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων όσο και τα θύματα ή οι συγγενείς τους δεν επιδόθηκαν στην συγγραφή μαρτυριών. Σ. Ξηρός, Η μέρα εκείνη ώρες στην Εντατική. Μια Ιστορία για το δικό μας Γκουαντανάμο (2004) Νίκος Μπακογιάννης, Εντολή άνωθεν. Δολοφονείστε τον Παύλο Μπακογιάννη (2002)

4 Το θολάμι του Νίκου Κάσδαγλη (1987)
Μυθοπλασία «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» I Το θολάμι του Νίκου Κάσδαγλη (1987) Το πέμπτο γένος του Δημήτρη Νόλλα (1988) Ο άνθρωπος που ξεχάστηκε του Δημήτρη Νόλλα(1995) Το άλλο μισό μου πορτοκάλι του Λευτέρη Μαυρόπουλου (2007) Η μανία με την Άνοιξη του Αρη Μαραγκόπουλου (2006) Οι πολίτες της σιωπής της Νένης Ευθυμιαδη (1993) Θρυμματισμένος πλανήτης (συλλογικό,2004)

5 Ο καιρός του καθενός του Δημήτρη Νόλλα (2010)
Μυθοπλασία «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» I Ι Ο καιρός του καθενός του Δημήτρη Νόλλα (2010) Οι σχοινοβάτες της Αφροδίτης Κουκουτσάκη (2002) Το σπίτι και το κελί του Χρήστου Χωμενίδη (2005) Τέσσερις ελληνικοί φόνοι του Αλέξη Πανσέληνου (2004)

6 «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» - Πλοκή
Μυθοπλασία «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» - Πλοκή Δεν επιδιώκεται η ιστορική ακρίβεια, αλλά η σκιαγράφηση αναλογιών με την πραγματικότητα Έμφαση στους στόχους και όχι στα ιδεολογικά κίνητρα Μετάθεση οπτικής γωνίας, από το συλλογικό στο προσωπικό αποφυγή πολιτικής στράτευσης και έλλειψη πολιτικής ανάλυσης Σύνδεση, μέσω της ιστορικής μνήμης με προγενέστερες περιόδους πολιτικής διαμάχης (Εμφύλιος, Δικτατορία)

7 Μυθοπλασία και τρομοκρατία
Μυθοπλασία και τρομοκρατία «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» Διάκριση χρονικών επιπέδων (‘πριν’ και ‘μετά’ την τρομοκρατική ενέργεια ή την ανάληψη τρομοκρατικής δράσης) / «μια νοητική ρήξη στην εμπειρία του χρόνου» Ο ‘ενδιάμεσος χρόνος’ (η στιγμή δράσης) απουσιάζει Χρονική οργάνωση μέσω αναδρομικών αφηγήσεων Επικέντρωση στο πρόσωπο του ‘θύτη-τρομοκράτη΄ και όχι των θυμάτων’ - τραγική κατάληξη

8 Μυθοπλασία και τρομοκρατία
Μυθοπλασία και τρομοκρατία «Το μυθιστόρημα της τρομοκρατίας» «μια νοητική ρήξη στην εμπειρία του χρόνου» : «Το τραύμα προξενείται από ένα σοκ που συνιστά μια νοητική ρήξη στην εμπειρία του χρόνου» καθώς «η απειλή αναγνωρίζεται ως τέτοια όταν είναι πια αργά» ενώ «έχει επιβιώσει κανείς, ακριβώς, χωρίς να το γνωρίζει» (Caruth, Violence and Time)

9 Μυθοπλασία και τρομοκρατία
Μυθοπλασία και τρομοκρατία Αφήγηση της τραυματικής μνήμης Ι Γεγονότα που δεν τελεσφόρησαν ( ‘faits accomplis”) επανέρχονται μέσω της τραυματικής μνήμης και εμποδίζουν την ενσυνείδητη βίωση του παρόντος χρόνου. “Aμφιταλάντευση ανάμεσα σε μια κρίση θανάτου και τη σχετιζόμενη με αυτή κρίση της ζωής: δηλαδή ανάμεσα στην ιστορία ενός γεγονότος που δε μπορεί το άτομο να αντέξει και στην ιστορία της επιβίωσης που ούτε και αυτή μπορεί να αντέξει το άτομο” (Caruth, Unclaimed experience)

10 Μυθοπλασία και τρομοκρατία
Αφήγηση της τραυματικής μνήμης ΙΙ «Tο γεγονός δεν αφομοιώνεται ή δεν βιώνεται πλήρως εκείνη τη στιγμή, αλλά με καθυστέρηση, με την συνεχή κατοχή του από αυτόν που το βίωσε» (Caruth, Trauma & Unclaimed Experience)

11 H μανία με την Ανοιξη του Αρη Μαραγκόπουλου (2006) Eνα ‘ώριμο μυθιστόρημα’ για την ελληνική τρομοκρατία (Δήμοσθένης Κούρτοβικ). -Αμεσα επηρεασμένο από την Χαμένη Ανοιξη του Στρατή Τσίρκα (βλ. το μυθιστορηματικό πρόσωπο της Φλώρας). -‘εκλεκτικές συγγένειες’ του μυθιστορήματος με τα βιβλία: 1)«H Κριτική στο πρόγραμμα της Γκότα(1875) και της Ερφούρτης (1891)» του Καρλ Μαρξ 2)«Το ταξίδι στην Ικαρία» του Ετιέν Καμπέ (1842) –η επιλογή της Ικαρίας / θεωρητικοί ουτοπιστές/σαινσιμονισμός

12 Η μανία με την Ανοιξη Η πρώτη πολιτική κριτική στην ελληνική τρομοκρατία / οι ρίζες της σύγχρονης τρομοκρατίας στον Εμφύλιο / ιστορικά βιώματα και πολιτική κουλτούρα δύο αντίθετων παρατάξεων / έκφραση του ‘θυμού’ του Νεοέλληνα και σιωπηλή ανοχή της κοινωνίας

13 Οι ωραίες μέρες του Βενιαμίν Σανιδόπουλου, 1998 (μυθιστόρημα)
ΑρηςΜαραγκόπουλος Αρης Μαραγκόπουλος Οι ωραίες μέρες του Βενιαμίν Σανιδόπουλου, 1998 (μυθιστόρημα) Τα δεδομένα της ζωής, 2002 (επιστολική νουβέλα) Διαφθορείς, εραστές, παραβάτες, 2005 (δοκίμιο) Αγάπη, κήποι, αχαριστία, 2002 (μυθιστόρημα) True Love,2008 (νουβέλα)