Ν.ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ καθηγητής Δ.Παπαχρήστος υπ.Διδάκτορας Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Παρουσίαση με θέμα: "Ν.ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ καθηγητής Δ.Παπαχρήστος υπ.Διδάκτορας Πανεπιστήμιο Αιγαίου"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ν.ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ καθηγητής Δ.Παπαχρήστος υπ.Διδάκτορας Πανεπιστήμιο Αιγαίου
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ αΙΓΑIΟΥ & ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. Τμήματα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών & Μηχ. Αυτοματισμού ΤΕ ΠΡΑΣΙΝΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ Ν.ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ καθηγητής Δ.Παπαχρήστος υπ.Διδάκτορας Πανεπιστήμιο Αιγαίου

2 Σκοπός Διάλεξης η παράθεση ορισμένων εισαγωγικών εννοιών και ορισμών σχετικά με την επιστήμη της οικολογίας και του περιβάλλοντος. Απώτερος σκοπός είναι να αναδειχθεί καταρχήν η πολυπλοκότητα ενός οικοσυστήματος και αφετέρου η λύση των προβλημάτων του περιβάλλοντος οι οποίες περιλαμβάνουν οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις

3 Έννοιες κλειδιά Οικολογία Οικοσύστημα
Βιοτικοί και Αβιοτικοί παράγοντες Βιοποικιλότητα Οικολογική κρίση Περιβάλλον Ρύπανση Μόλυνση Προστασία περιβάλλοντος Οικολογικό αποτύπωμα Βιώσιμη ανάπτυξη

4 Οικολογία H Οικολογία (Ecology) αποτελεί κλάδο των φυσικών επιστημών και ειδικότερα της  βιολογίας, της επιστήμης που μελετά τους οργανισμούς.

5 Οικολογία

6 Οικολογία Η Οικολογία εστιάζει:
στις Σχέσεις μεταξύ των ζωντανών πλασμάτων τόσο του ίδιου του είδους (ενδο-ειδικές σχέσεις) όσο και μεταξύ διαφορετικών ειδών σε μία κοινότητα (δια-ειδικές σχέσεις) στην Βιοποικιλότητα που αφορά την ποικιλία μορφών και τρόπων ζωής σε σχέση με το ρόλο που παίζει αυτή, στην ισορροπία των συστημάτων και στην Ανακύκλωση των υλικών που αφορά την ενέργεια, τα θρεπτικά και διάφορα άλλα υλικά που ρέουν μέσω των ζωντανών πλασμάτων ενός οικοσυστήματος. Σε αυτή την περίπτωση, δημιουργούνται κύκλοι στους οποίους τα υλικά χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά

7 Οικολογία

8 Οικολογία

9 Οικολογία Οικοσύστημα ορίζεται ένα σύστημα οργανισμών που λειτουργεί σε συνεργασία με το αβιοτικό του περιβάλλον. Δηλαδή οι βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες ως τμήματα του όλου, βρίσκονται συνεχώς και μεταξύ τους υπό αλληλεπίδραση, μέσα από διαρκώς μεταβαλλόμενους μηχανισμούς και σχέσεις

10 Οικολογία Οι βασικότεροι τύποι οικοσυστημάτων που καλύπτουν την εδαφική επιφάνεια της Γης (χερσαία) και εκφράζουν την οικοσυστημική ποικιλότητα σε πλανητική κλίμακα, αποκαλούνται «βιοτικές ενώσεις» ή «μεγαδιαπλάσεις» (biomes) και είναι οι ακόλουθοι:

11 Οικολογία Τούνδρα

12 Οικολογία Τάϊγκες

13 Οικολογία Φυλλοβόλα δάση

14 Οικολογία Εύκρατα και Τροπικά Χορτολίβαδα

15 Οικολογία Τροπικά Δάση Βροχής

16 Οικολογία Έρημοι

17 Οικολογία Οικοσυστήματα μεσογειακού τύπου

18 Οικολογία οι βασικότεροι τύποι υδατικών οικοσυστημάτων είναι:
Παράκτια & Μεταβατικά

19 Οικολογία Οικοσυστήματα εσωτερικών υδάτων

20 Οικολογία Υγροτοπικά συστήματα

21 Οικολογία Η βιοτική συνιστώσα των οικοσυστημάτων
περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες ζωντανών οργανισμών: παραγωγούς καταναλωτές αποδομητές ή αποσυνθέτες

22 Οικολογία Οι επαναλαμβανόμενες κυκλικές διαδικασίες μεταφοράς θρεπτικών στοιχείων, νερού και άλλων χημικών ενώσεων, μεταξύ των οργανισμών και του αβιοτικού τους περιβάλλοντος, ονομάζονται βιογεωχημικοί κύκλοι. Οι πιο σημαντικοί κύκλοι στοιχείων είναι αυτοί του άνθρακα, του νερού και των λεγόμενων «θρεπτικών συστατικών» δηλαδή του αζώτου, του φωσφόρου και του πυριτίου (ιδιαίτερα για τα θαλάσσια συστήματα). Επίσης, οι κύκλοι του θείου και του σιδήρου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Ειδικότερα: κύκλος άνθρακα κύκλος αζώτου κύκλος φωσφόρου υδρολογικός κύκλος

23 Οικολογία

24 Οικολογία

25 Οικολογία Βιοποικιλότητα ορίζουμε την ποικιλία των γονιδίων και βιολογικών ειδών (ζώα, φυτά, μικροοργανισμοί) που κατοικούν πάνω στο πλανήτη. Η βιοποικιλότητα είναι ο συνεκτικός ιστός της ζωής, ο οποίος και διαφοροποιεί τον πλανήτη γη από τους υπόλοιπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Επιπρόσθετα, ο μεγάλος αριθμός και η ποικιλομορφία των σύγχρονων μορφών ζωής στη γη είναι το αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων χρόνων εξελικτικής ιστορίας

26 Οικολογία

27 Περιβάλλον Περιβάλλον σύμφωνα με το βασικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ελλάδας ορίζεται το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες (Ν. 1650/86, ΦΕΚ 160/Α/ )

28 Περιβάλλον Εικόνα 11. Η δομή της Βιόσφαιρας

29 Περιβάλλον

30 Περιβάλλον Για να εκτιμηθεί η συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση πρέπει να ληφθούν υπόψη τρεις (3) παράμετροι: το μέγεθος του ανθρώπινου πληθυσμού (sp), η κατανάλωση των φυσικών πόρων (cnr) και η περιβαλλοντική επιβάρυνση ανά μονάδα φυσικού πόρου (cenr) που καταναλώνεται. Η συσχέτιση τους μας δίνει την Εξίσωση της Συνολικής Περιβαλλοντικής Επιβάρυνσης (ΕΣΠΕ): ΕΣΠΕ = sp * cnr * cenr

31 Περιβάλλον Ρύπανση είναι η «διαταραχή» δηλ. η μεταβολή (προσθήκη, αφαίρεση) μίας ουσίας ή μορφής ενέργειας (ρύπος) σε ένα οικοσύστημα που επιφέρει μία ραγδαία και ριζική μεταβολή σχέσεων, μεγεθών και παραμέτρων στους βιοτικούς & αβιοτικούς παράγοντες, με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της ποικιλίας και θραύση της ευστάθειας του οικοσυστήματος

32 Περιβάλλον Μόλυνση είναι μορφή ρύπανσης που χαρακτηρίζεται από την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών στο περιβάλλον ή δεικτών που υποδηλώνουν την πιθανότητα παρουσίας τέτοιων μικροοργανισμών

33 Περιβάλλον Η ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως εξής: ως προς την προέλευση της σε σχέση με τον τρόπο διαβίωσης του ανθρώπινου πληθυσμού σε: αστική ρύπανση αγροτική ρύπανση βιομηχανική ρύπανση ως προς τους αποδέκτες όπου εκδηλώνεται σε: ατμοσφαιρική ρύπανση ρύπανση υδάτων ρύπανση εδαφών

34 Περιβάλλον ως προς το είδος των ρύπων σε: √ ρύπανση διαμέσου ουσιών
αέρια ρύπανση από αέρια ή αερολύματα υγρή ρύπανση από διαλυτά μέταλλα, πετρελαιοειδή, όξινη βροχή στερεά ρύπανση από οικιακά ή βιομηχανικά απορρίμματα μόλυνση από παθογόνους μικροοργανισμούς √ ενεργειακή ρύπανση ραδιενεργός ρύπανση ηχορύπανση θερμική ρύπανση

35 Περιβάλλον Προστασία Περιβάλλοντος είναι το σύνολο των ενεργειών για τον έλεγχο των ρύπων που συναρτώνται με τη συστηματική δράση του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη και την τεχνολογική του εξέλιξη, με σκοπό τη διατήρηση των ειδών πανίδας και χλωρίδας και των φυσικών οικότοπων

36 Περιβάλλον Οικότοποι χαρακτηρίζονται οι περιοχές στις οποίες διαβιούν και αναπαράγονται οι πληθυσμοί των ζωικών και φυτικών ειδών Οικολογικό αποτύπωμα ή ίχνος αφορά την μέτρηση της ανθρώπινης ζήτησης σε αγαθά που προέρχονται από τη φύση και συγκρίνει την ανθρώπινη κατανάλωση των φυσικών πόρων με την οικολογική ικανότητα ή βιοϊκανότητα της γης να αναπαράγει τους πόρους αυτούς

37 Περιβάλλον Πρόληψη Κύκλο Ζωής Προϊόντων – ΚΖΠ (ανασχεδιασμός προϊόντος) Οικολογικό αποτύπωμα (ανθρώπινες ανάγκες) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Εικόνα 13. Οι στόχοι διαχείρισης της προστασίας του περιβάλλοντος (σύγχρονη εκδοχή)

38 Περιβάλλον Βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να δεσμεύει την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες

39 Περιβάλλον Προσδιορισμός βιώσιμης ανάπτυξης ανάλογα με τους στόχους της πρωταρχικά είναι μία ανάπτυξη που δεν υποσκάπτει τη βιωσιμότητα της φύσης, κατά δεύτερο λόγο είναι η ανάπτυξη που είναι κοινωνικά βιώσιμη και τέλος είναι οικονομικά βιώσιμη επειδή επιδιώκει τη βιωσιμότητα των οικονομικών δραστηριοτήτων συνολικά και επί μέρους. Προσδιορισμός της βιώσιμης ανάπτυξης ανάλογα με τα αποτελέσματα της δείκτες αειφορίας δείκτες βιωσιμότητας δείκτες ποιότητας ζωής

40 Ευχαριστώ για την Προσοχή σας………..