ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ Οι μαθητές ερευνούν, μελετούν, κρίνουν την Ιστορία του 20ου αιώνα μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου.

Παρουσίαση με θέμα: "ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ Οι μαθητές ερευνούν, μελετούν, κρίνουν την Ιστορία του 20ου αιώνα μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ Οι μαθητές ερευνούν, μελετούν, κρίνουν την Ιστορία του 20ου αιώνα μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου ***

2 ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ https://www.youtube.com/watch?v=gw-b8CaCCxo Σε ποια ιστορικά γεγονότα του 20 ου αιώνα αναφέρονται με βιωματικό τρόπο οι μαθητές στο ντοκιμαντέρ; Σε ποια άλλα ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με προσωπικά βιώματα αναφερόσασταν εσείς Ποια ιστορικά γεγονότα και εξελίξεις του 20 ου αιώνα πιστεύετε ότι δεν αναφέρθηκαν μετά τις προηγούμενες απαντήσεις Γιατί πολλοί από εμάς δεν γνωρίζουμε αυτές τις σημαντικές ιστορικές εξελίξεις; Που εντοπίζονται οι ευθύνες; Με ποιους τρόπους μπορούμε να προσεγγίζουμε τις ιστορικές εξελίξεις του 20 ου αιώνα;

3 Κινηματογράφος &Ιστορία Κινηματογράφος & Ιστορία  Υπάρχει σχέση ανάμεσα στην ιστορία και τον κινηματογράφο μέσα από δυο διαδρομές.  Η πρώτη έχει να κάνει με τον κινηματογράφο ως ιστορικό τεκμήριο, ως "οπτική γωνία" σε σχέση με τους τρόπους που μια κοινωνία σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο "σκέφτεται το παρόν της".  Απ' την άλλη έχει να κάνει με τον κινηματογράφο (με ταινίες ιστορικού περιεχομένου) ως τεκμήριο ή μάλλον ως ένα είδος δείγματος του τρόπου με τον οποίο μια κοινωνία "σκέφτεται το παρελθόν«.

4 Κινηματογράφος και Διδασκαλία της Ιστορίας Ο χρόνος δημιουργίας μιας ταινίας, ο τρόπος παραγωγής της, η σημασιολογία της, το είδος της, η καλλιτεχνική της ελευθερία σε σχέση με το θέμα, αποτελούν παραμέτρους που καθορίζουν τη σχέση της ιστορίας με τον κινηματογράφο. Η κινηματογραφική ταινία είναι προϊόν μιας συγκεκριμένης χρονικής στιγμής, χωρίς να υποτάσσεται σε αυτή, χωρίς να περιορίζεται σε αυτή και χωρίς να την παρακολουθεί. Η ανάγνωση του παρελθόντος μέσω κινηματογράφου επιτυγχάνεται με τη χρήση της γλώσσας της εικόνας και κατ' επέκταση της γλώσσας του κινηματογράφου.

5 Μπορούν οι μαθητές όμως πολύ εύκολα να οδηγηθούν σε παρανόηση της ιστορίας μέσα από αυτήν την πληθώρα των πληροφοριών και των εικόνων, γι' αυτό απαιτείται η ανάπτυξη των "αμυντικών μηχανισμών" τους. Κατά την Ειρ. Νάκου: «Δεν είναι τυχαίο ότι, λόγω της εύκολης επιβολής ξεκάθαρων απλών οπτικών, ηχητικών και γλωσσικών μηνυμάτων, η χρήση βιντεοταινιών, τηλεοπτικών ταινιών ή ηλεκτρονικών τρισδιάστατων εικονικών αναπαραστάσεων στο πλαίσιο της εκπαίδευσης μπορεί να έχει, και έχει, πολύ θετικά αποτελέσματα ως προς την απόκτηση συγκεκριμένου τύπου "κλειστών" γνώσεων. Η χρήση τους όμως σε σχέση με το μάθημα της Ιστορίας θα πρέπει να συνοδεύεται με την καλλιέργεια δεξιοτήτων για κριτική προσέγγιση των κινητών και ηλεκτρονικών αναπαραστάσεων της πραγματικότητας.»

6 Είδη κινηματογραφικής δημιουργίας και Ιστορία  Επίκαιρα  Ντοκιμαντέρ ποικίλων θεματικών και κατηγοριών  Ταινίες μυθοπλασίας

7 Κινηματογράφος και Ιστορικές εξελίξεις στον 20 αιώνα  1.Οι αρχές του 20 ου αιώνα –η αρχή του κινηματογράφου  Ντοκιμαντέρ: Το πανόραμα του Αιώνα https://www.youtube.com/watch?v=5BC7g8DIrrw&list=PLp WUNzElEZrBuD8U8XPgbH7EwLxCGY0JT 2. Η Επανάσταση στο Γουδί και η ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο  Κινηματογραφική ταινία: «Ελευθέριος Βενιζέλος 1910-1927» του Παντελή Βούλγαρη https://www.youtube.com/watch?v=ohALBuzf7QI 3. Η Ρωσική επανάσταση: Ταινία Οι Κόκκινοι http://www.imdb.com/title/tt0082979/

8 Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος Το αξιόλογο ιστορικό ντοκιμαντέρ του ΒΒC https://www.youtube.com/watch?v=Us7ZHQO3tiU Η ταινία μυθοπλασίας «Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο» https://www.youtube.com/watch?v=JnVfbDfNjuA

9 Η ΠΛΟΚΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ Βρισκόμαστε στην Γερμανία στις αρχές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Γίνεται επιστράτευση και ο κόσμος είναι κατενθουσιασμένος. Στους δρόμους επικρατεί πανηγυρικός ενθουσιασμός. Οι στρατιώτες φεύγουν εθελοντές για το μέτωπο συνοδευόμενοι από τους ήχους των μπάντων που παίζουν στρατιωτικά εμβατήρια, ενώ πλήθος άνδρες γυναίκες και παιδιά τους χειροκροτεί, τους ρίχνει λουλούδια και τους κουνάει καπέλα και μαντήλια. Ο ταχυδρόμος Χίμμελστος μοιράζει τα γράμματα βιαστικά για να πάει και αυτός να παρουσιαστεί, αφού είναι αξιωματικός.Α' Παγκοσμίου Πολέμου

10 Μόνο σε μια αίθουσα του Γυμνασίου ο καθηγητής Κάντορεκ διδάσκει με στόμφο τους μαθητές του, αλλά η φωνή του δεν ακούγεται από τα εμβατήρια. Έχουν αρχαία Ελληνικά και στον πίνακα είναι γραμμένοι οι στίχοι του Ομήρου:Ομήρου Ἄ νδρα μοι ἔ ννεπε, μο ῦ σα, πολύτροπον, ὃ ς μάλα πολλ ὰ Καθώς οι παρελάσεις έξω από το ανοιχτό παράθυρο για μια στιγμή λιγοστεύουν και οι ήχοι των εμβατηρίων κάπως απομακρύνονται, η φωνή του καθηγητή ακούγεται ξανά. Αντί για το μάθημα βγάζει έναν φλογερό πατριωτικό λόγο και παροτρύνει τους νέους να κάνουν το πατριωτικό τους καθήκον. Τελικά καταφέρνει να παρασύρει όλη την τάξη και να τους κάνει να πάνε όλοι σύσσωμοι εθελοντές.

11 Στον στρατώνα ο ενθουσιασμός είναι ακόμα μεγαλύτερος. Οι νεαροί στρατιώτες νοιώθουν σαν σε εκδρομή. Συναντάν τον ταχυδρόμο Χίμμελστος με στολή αξιωματικού. Ο Χίμμελστος που τώρα είναι ο διοικητής τους όμως είναι αυστηρός εκπαιδευτής και τους ταράζει στην εκπαίδευση. Τελικά παίρνουν διαταγή να πάν στο μέτωπο. Εκεί, στο Δυτικό Μέτωπο τους περιμένει μια άλλη πραγματικότητα, φρικτή και απάνθρωπη.Δυτικό Μέτωπο Πολλοί από τους στρατιώτες πληγώνονται βαριά ή βρίσκουν φρικτό θάνατο. Ο Μπόυμερ στην διάρκεια μιας επίθεσης εμπλέκεται σε μια σωματική πάλη με έναν Γάλλο στρατιώτη, και αφού τον πληγώσει θανάσιμα με την ξιφολόγχη εγκλωβίζεται στον κρατήρα μιας βόμβας μαζί με τον πληγωμένο Γάλλο.

12 Έξω από τον κρατήρα η μάχη και οι βομβαρδισμοί μαίνονται, και ο Μπόυμερ είναι αδύνατο να εγκαταλείψει τον κρατήρα για μερόνυχτα. Ο Γάλλος που είναι βαριά τραυματισμένος αλλά δεν έχει πεθάνει ακόμα συνέρχεται. Ο Μπόυμερ τον βλέπει σαν άνθρωπο και τραυματία στρατιώτη και του δίνει να πιει τις τελευταίες σταγόνες νερό από το παγούρι του. Ο Γάλλος βασανίζεται και δεν μπορεί να πεθάνει. Βογκάει. Ο Μπόυμερ βασανίζεται από τις τύψεις επειδή τον τραυμάτισε θανάσιμα, αλλά ακόμα περισσότερες τύψεις τον πιάνουν όταν ο Γάλλος πεθαίνει και μένει ακίνητος και μισοκαθισμένος να τον κοιτάει με ανοιχτά τα μάτια. Σε μια διακοπή της μάχης ο Μπόυμερ βγαίνει από τον κρατήρα και γυρνάει στην μονάδα του. Παίρνει παράσημο και γυρίζει στο σπίτι του με άδεια.

13 Εκεί τον υποδέχονται όλοι σαν ήρωα και του ζητούν να τους εξιστορεί συνέχεια τους διάφορους ηρωισμούς του μετώπου. Ο Μπόυμερ εγκαταλείπει. Ξαφνικά φτάνει στο σχολείο του και βρίσκει τον καθηγητή Κάντορεκ να βγάζει ακριβώς τον ίδιο φλογερό λόγο σε μια άλλη τάξη με πολύ νεότερους μαθητές. Ο καθηγητής τον αναγνωρίζει και τον φωνάζει όλο χαρά και υπερηφάνεια να πλησιάσει και να τους πει πώς είναι στο μέτωπο. Ο Μπόυμερ λέει ότι το μέτωπο είναι φρικτό και θερίζει ο θάνατος. Καθηγητής και μαθητές είναι απογοητευμένοι και τον κατηγορούν για δειλία.

14 Ο Μπόυμερ ξαναγυρνάει στο μέτωπο. Όλοι έχουν σκοτωθεί. Μόνο δυο γνωστοί του έχουν μείνει ακόμα. Τη στιγμή της συνάντησης όμως μια βόμβα που θα σκάσει μακρυά θα εκτινάξει ένα μικρό θραύσμα που θα σκοτώσει τον ένα από αυτούς. Ο Μπόυμερ βλέπει μια πεταλούδα και προσπαθεί να την πιάσει με το χέρι, όταν μια αδέσποτη σφαίρα θα τον σκοτώσει και αυτόν...... μια ημέρα του Οκτώβρη του 1918, κατά την οποία δεν συνέβη τίποτε, και γιαυτό το πολεμικό δελτίο ειδήσεων ήτανε πολύ περιληπτικό με τα λόγια: «Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο».

15 Μικρασιατική Εκστρατεία Τα εξαιρετικά ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλίου 1. «Σμύρνη-Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922» https://www.youtube.com/watch?v=_axThLIw sUI 2. «Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου»(αγορά από το Μουσείο Μπενάκη) Δείτε το τρέιλερ https://www.youtube.com/watch?v=CVZjoacx Wd4

16 Μικρασιατική εκστρατεία-Ταινίες μυθοπλασίας Νίκου Κούνδουρου «1922» https://www.youtube.com/watch?v=NrzsxsSGIIw " Το 1922 είναι μια ταινία-ωδή του Νίκου Κούνδουρου για το Μικρασιατικό δράμα. Το σενάριο είναι του Στρατή Καρρά, με βάση το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη "Νούμερο 31328", πανανθρώπινη καταγγελία της βίας. Η παραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Τάσου Μπουλμέτη «Πολίτικη Κουζίνα» https://www.youtube.com/watch?v=XFxN9tebYoI

17 Η οικονομική κρίση του 1929 Το ντοκιμαντέρ του ΒΒC https://www.youtube.com/watch?v=pzPNAh8Jo1k Η ταινία μυθοπλασίας «Τα Σταφύλια της Οργής » 1940 του Τζον Φορντ, http://www.imdb.com/title/tt0032551/ http://www.imdb.com/title/tt0032551/ Στη ταινία παρακολουθούμε την ιστορία της οικογένειας Joads που ζουν στην Οκλαχόμα, οι οποίοι το 1930 κατά την διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης χάνουν την φάρμα τους και αναγκάζονται να εργαστούν ως εργάτες στη Καλιφόρνια κάνοντας ταξίδια ανά τις ΗΠΑ αναζητώντας δουλειά και ευκαιρίες για όλη την οικογένεια.

18 Ο Β΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Ντοκιμαντέρ του ΒΒC https://www.youtube.com/watch?v=ZzZBgeE5mj4 Ταινία 1 η : Ο Μεγάλος Δικτάτορ του Τσάρλι Τσάπλιν https://www.youtube.com/watch?v=yPQKFDf2BEM Το κύριο μήνυμα από την ταινία με τη μορφή ομιλίας https://www.youtube.com/watch?v=ydvmIOhmmq w https://www.youtube.com/watch?v=ydvmIOhmmq w

19 Ταινία 2 η : «Η Πτώση» Οι τελευταίες μέρες του Χίτλερ https://www.youtube.com/watch?v=dnfUKyakXaU Ταινία 3 η : Στίβεν Σπίλπεργκ: Η λίστα του Σίντλερ https://www.youtube.com/watch?v=UhxLrvMeIS0

20 Schindler's List (Η Λίστα του Σίντλερ), Steven Spielberg, 1993, Αμερική

21 Μαθησιακή αξία της χρήσης οπτικομαγνητικών προβολών στην τάξη Επιδρά στα συναισθήματα δημιουργώντας ευνοϊκή προδιάθεση 1. Ενεργοποιεί ή χαλαρώνει 2. Παρακινεί για ελεύθερη έκφραση 3. Διαμορφώνει κατάλληλη διάθεση 4. Μειώνει την αγωνία & την ένταση κατά τον χειρισμό δύσκολων θεμάτων 5. Δημιουργεί την αίσθηση του προβλέψιμου Παρακινεί τον σπουδαστή 1. Προσελκύει το ενδιαφέρον 2. Κινητοποιεί το ενδιαφέρον για μάθηση 3. Παρακινεί σε συγκέντρωση Συμβάλλει στην ίδια τη μαθησιακή διαδικασία 1. Δημιουργεί θετική στάση απέναντι στην ουσία της μάθησης 2. Υποστηρίζει τη διασύνδεση των σπουδαστών μεταξύ τους & με τον διδάσκοντα 3. Ενδυναμώνει τη μνήμη ως προς το περιεχόμενο της μάθησης 4. Αυξάνει την αντίληψη 5. Ενισχύει τη βαθύτερη γνώση 6. Λειτουργεί ως μηχανισμός συνεργασίας 7. Καθιστά ευχάριστη τη μάθηση Ενθαρρύνει την περαιτέρω μάθηση 1. Κεντρίζει τη φαντασία 2. Καλλιεργεί τη δημιουργικότητα 3. Ευνοεί τη ροή ιδεών 4. Εμπνέει & παρακινεί την περιέργεια των σπουδαστών 5. Δημιουργεί αξιομνημόνευτες οπτικές εντυπώσεις

22 Στάδια επεξεργασίας μιας μυθοπλαστικής ταινίας 1. Διάκριση μύθου και Ιστορίας 2. Ανάλυση των συστατικών στοιχείων μιας ταινίας 3. Σχέση της αφήγησης της ταινίας με την Ιστορία

23 Προετοιμασία πριν την προβολή της ταινίας 1. Δίνονται πηγές ή αντισημιτικές ρήσεις που πηγαίνουν πίσω στο χρόνο, 400 χρόνια πριν, και που δείχνουν όλες το ίδιο μένος ενάντια στους Εβραίους στη Γερμανία. Δίνονται πηγές ή αντισημιτικές ρήσεις που πηγαίνουν πίσω στο χρόνο, 400 χρόνια πριν, και που δείχνουν όλες το ίδιο μένος ενάντια στους Εβραίους στη Γερμανία. Οι μαθητές καταλαβαίνουν δηλαδή ότι τίποτε δεν ήταν καινούργιο και άγνωστο ως προς τον αντισημιτισμό, όταν, το 1933, ο Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία. Το καινούργιο ήταν ότι μέχρι τότε δεν υπήρξε προσπάθεια ολικού αφανισμού της εβραϊκής φυλής ανά την Ευρώπη. Καλούνται επίσης να σκεφτούν γιατί μια θρησκευτική ομάδα αποτέλεσε αντικείμενο ενός τέτοιου μίσους. 2. Δίνονται τα βασικά γεγονότα-σταθμοί της ιστορίας των Εβραίων που δείχνουν παράλληλα τον αντισημιτισμό όχι μόνο στην Γερμανία του 1930-1940, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. 3. Με άλλες πηγές γίνεται γνωστό ότι μέχρι και το 1941 οι Εβραίοι μπορούσαν να διαφύγουν από τη Γερμανία. Αρκετοί φυλακίστηκαν ή σκοτώθηκαν, αλλά δεν υπήρχε οργανωμένο σχέδιο εξόντωσής τους. 4. Δίνεται ένα απόσπασμα από το κείμενο/πρακτικά της Συνδιάσκεψης στην πόλη Βάνζεε, που αναφέρεται στην Τελική Λύση. Ζητάμε από τους μαθητές να αναλογιστούν βλέποντας την ταινία πώς μετά τη Συνδιάσκεψη, τα στρατόπεδα εργασίας αποκτούν έναν απεχθέστερο χαρακτήρα -μετατρέπονται ενίοτε σε στρατόπεδα θανάτου-, και πώς αυτές οι αλλαγές αντανακλώνται στη μεταχείριση των Εβραίων της Κρακοβίας, με βάση πάντα την ταινία.

24 Ερωτήματα προς απάντηση μετά την προβολή της ταινίας Ποια είναι τα στοιχεία της ταινίας που αποδεικνύουν την αντισημιτική συμπεριφορά ορισμένων Πολωνών; Προσπάθησε να περιγράψεις την εντύπωση που αποκόμισες για τη ζωή στο γκέτο. Ποια ήταν τα βασικά προβλήματα του εβραϊκού πληθυσμού στο γκέτο; Ποια ήταν τα «μυστικά» προκειμένου κάποιος να μπορέσει να επιβιώσει; Ο ΄Οσκαρ Σίντλερ έφτασε στην Κρακοβία στα τέλη του 1939. Με βάση την ταινία ποιοι ήταν οι λόγοι που τον οδηγήσαν να επιλέξει την Κρακοβία; Τι ήλπιζε να κάνει στην πόλη αυτή; Με τη μεταφορά των Εβραίων στο στρατόπεδο εργασίας Plaszow, πώς βλέπουμε τη βοήθεια του Σίντλερ στους Εβραίους που είχαν «επιλεγεί» (selection); Πώς προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι θα επιβιώσουν; Γιατί η τελική καταστροφή του γκέτο αποτελεί σημαντικό γεγονός για τον Σίντλερ;

25 Ιστορία/Μύθος Συζήτηση για τη διαδικασία συγγραφής του σεναρίου α) Ο Σπίλμπεργκ ανακατασκευάζει μία μόνο, ιδιαίτερη ιστορία του Ολοκαυτώματος. β) Το σενάριο υποτάσσεται στις επιταγές του Χόλυγουντ (από ένα τόσο «σκοτεινό» αντικείμενο προκύπτει μια ιστορία που επιβεβαιώνει τη ζωή, happy end κτλ.). Το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η ταινία έχει τίτλο Schindler’s Ark του Thomas Keneally και δημοσιεύτηκε το 1982, και, παρά το γεγονός ότι βασιζόταν σε ένα πραγματικό γεγονός, κέρδισε βραβείο μυθιστορήματος. Δίνουμε ένα απόσπασμα στους μαθητές από μια συνέντευξη του συγγραφέα του βιβλίου, στην οποία ομολογεί ότι, ενώ προσπάθησε να μην συγγράψει ένα ακόμη μυθιστόρημα, τελικά δεν τα κατάφερε, δεν μπόρεσε «να αποφύγει την ιδιότητα του λογοτέχνη»... Ερωτήσεις: 1. Διαβάζοντας τα λόγια του συγγραφέα του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε ο Σπίλμπεργκ, θα έλεγες ότι «βλέπει» την ιστορία του Σίντλερ ως γεγονός ή ως μύθο; 2. Πώς εξηγείς το γεγονός ότι το βιβλίο του Keneally έλαβε βραβείο μυθιστορήματος; 3. Θα μπορούσες με βάση τα παραπάνω να επιχειρηματολογήσεις υπέρ της χρήσης του βιβλίου και της ταινίας ως ιστορικών πηγών;

26 Ανάλυση στοιχείων της ταινίας Η επιλογή του ασπρόμαυρου και εναλλαγή ασπρόμαυρου και έγχρωμου Ο σκηνοθέτης επιλέγει να γυρίσει σε ασπρόμαυρο το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του. Ένα στυλιστικό χαρακτηριστικό που επαναλαμβάνεται σχεδόν συστηματικά σε ταινίες για το Ολοκαύτωμα, από την Νύχτα και Ομίχλη του Alain Resnais, έως τη Λίστα του Σίντλερ, είναι ο συνδυασμός ασπρόμαυρου και έγχρωμου, με το έγχρωμο να χρησιμοποιείται για το παρόν και το ασπρόμαυρο για τα φλασμπάκ στα στρατόπεδα σαν να επρόκειτο για αρχειακό υλικό, κάτι που, ωστόσο, δεν ισχύει πάντα. Ερωτήσεις: 1. Πώς αιτιολογείς την επιλογή αυτή του σκηνοθέτη; Μήπως υιοθέτησε αυτόν τον τρόπο σκηνοθεσίας προκειμένου να δώσει στην ταινία του την αίσθηση του «ντοκιμαντέρ»; 2. Τι αποτελέσμα έχει αυτή η επιλογή στο κοινό; Πώς επιδρά στην θέαση από τη μεριά μας της ταινίας και του ίδιου του Ολοκαυτώματος; 3. Μπορείς να θυμηθείς τις έγχρωμες σκηνές; Τι το σημαντικό είχαν αυτές; Κατασκευή του χαρακτήρα του βασικού ήρωα Θα μπορούσαμε επίσης να εστιάσουμε στον τρόπο με τον οποίον κατασκευάζεται χαρακτήρας του κεντρικού ήρωα της ταινίας, του Όσκαρ Σίντλερ, καλώντας τους μαθητές να απαντήσουν στις παρακάτω ερωτήσεις. Ερωτήσεις: 1. Πώς εμφανίζεται ο Σίντλερ στην αρχή της ταινίας; Τι είδους χαρακτήρα φαίνεται να έχει; Ποια είναι τα αρχικά του αισθήματα απέναντι στους Εβραίους υπαλλήλους του; 2. Τι συμβαίνει στη συνέχεια που αλλάζει τη συμπεριφορά του Σίντλερ; Πώς αλλάζει ο ίδιος; Πώς αλλάζουν τα ενδιαφέροντά του; Πώς προβάλλεται αυτή η αλλαγή; Η ταινία μας δείχνει αυτή την αλλαγή; 3. Πώς εμφανίζεται ο ήρωας στο τέλος της ταινίας; 4. Προβάλλονται οι αλλαγές στον χαρακτήρα του ήρωα;

27 Σχέση μεταξύ αφήγησης της ταινίας και Ιστορίας Να προβείς σε μια σύγκριση της ταινίας με τις δικές σου γνώσεις για την ιστορική περίοδο που προβλήθηκε και να απαντηθούν τα παρακάτω ερωτήματα: Η ταινία πρόσθεσε πράγματα σχετικά με την κατανόηση της περιόδου; Θεωρείς πως υπάρχουν βασικά στοιχεία για την γνώση αυτής της περιόδου που δεν εμφανίζονται στην ταινία; Πώς η ταινία αναπαριστά τους βασικούς ιστορικούς χαρακτήρες και τις βασικές ομάδες του Ολοκαυτώματος; Γιατί πιστεύεις ότι τους αναπαριστά με αυτόν τον τρόπο; Τι στοιχεία παρέχει η ταινία για την περίοδο στην οποία γυρίστηκε; Κάνε έναν κατάλογο με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ταινίας ως πηγής για τους ιστορικούς.

28 ΚΑΤΟΧΗ-ΕΜΦΥΛΙΟΣ Ντοκιμαντέρ: Ο ελληνικός Εμφύλιος του Ρ.Μανθούλη https://www.youtube.com/watch?v=jtq6XnOtluI&in dex=6&list=PLyzgt72p6Wle_dNrMBbG3N0NSyxt20 6RB https://www.youtube.com/watch?v=jtq6XnOtluI&in dex=6&list=PLyzgt72p6Wle_dNrMBbG3N0NSyxt20 6RB 1 η ταινία: « Πέτρινα χρόνια» Παντελή Βούλγαρης https://www.youtube.com/watch?v=L0ifRl7XlHw Δύο ταινίες για τον εμφύλιο: «Ψυχή βαθιά» Παντελής Βούλγαρης https://www.youtube.com/watch?v=-y7W58VTgu4 «Η κάθοδος των 9» του Χρ. Σιοπαχά https://www.youtube.com/watch?v=A_sDRoz8_VA

29 ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ-ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1η ταινία: «SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ http://www.imdb.com/title/tt0057012/?ref_=nm_fl mg_dr_7 http://www.imdb.com/title/tt0057012/?ref_=nm_fl mg_dr_7 2 η ταινία: Συναγερμός Θανάτου (Fail Safe) του Σίντεϊ Λιούμετ

30 ΠΡΙΝ-ΚΑΤΆ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ Ντοκιμαντέρ: Παντελής Βούλγαρης Το Χρονικό της Δικτατορίας https://www.youtube.com/watch?v=cjusg4UCeDg Ντοκιμαντέρ «Αττίλας 1974» του Μ. Κακογιάννη https://www.youtube.com/watch?v=xxQSHofz_bk Ντοκιμαντέρ: Οι μαθητές για τη δικτατορία https://vimeo.com/68943759 1 η ταινία: «Ζ» του κ. Γαβρά https://www.youtube.com/watch?v=CLnYsQvPq1E 2 η ταινία: «Χάπι ντέι» του Π.Βούλγαρη

31 1 Φυσικές επιστήμες-Μαθηματικά(θεωρία σχετικότητας- κβαντική θεωρία,κατάκτηση του Διαστήματος κτλ.) Η καλύτερη σειρά ντοκιμαντέρ θεωρείται η σειρά "Cosmos: A Personal Voyage" που παρουσίαζε ο αείμνηστος αστροφυσικός Carl Sagan. Μπορείτε να τα δείτε με ελληνικούς υποτίτλους: http://tinyurl.com/q92luyt http://tinyurl.com/q92luyt Ταινίες:2001 Η Οδύσσεια του διαστήματος του Σ. Κιούμπρικ https://www.youtube.com/watch?v=AD_DtK2ejso#t=24 https://www.youtube.com/watch?v=AD_DtK2ejso#t=24 «"Ενα υπέροχο μυαλό»για τον Νας

32 2. Η Ψυχανάλυση Είναι η επιρροή που άσκησαν οι απόψεις του Φρόυντ (ή του Λακάν/ Jacques Lacan) στην κινηματογραφική κριτική (κυρίως τη δεκαετία του 70), η παρουσία της ως κεντρικό θέμα σε ταινίες (A Dangerous Method του David Cronenberg, Freud του Τζων Χιούστον/ John Huston, Beyond Therapy του Ρόμπερτ Αλτμαν/ Robert Altman), η παρουσία στοιχείων της ψυχαναλυτικής θεωρίας στο έργο μεγάλων δημιουργών του σινεμά (Λουίς Μπουνιουέλ/ Luis Buñuel, Άλφρεντ Χίτσκοκ/ Alfred Hitchcock), και τέλος η ανίχνευση νύξεων σε τυπικές μυθοπλασίες κινηματογραφικών ειδών, όπως είναι το φιλμ νουάρ, η κωμωδία (1) ή το θρίλερ.

33 3. Ιατρική-Βιολογία –Γενετική Gattaca 1997 Ταινία επιστημονικής φαντασίας,αμερικάνικης παραγωγής, σε σενάριο και σκηνοθεσία Andrew Niccol. 4.Τηλεόραση-Ψηφιακή εικόνα –Διαδίκτυο- socialmedia

34 Τελικά αυτός ο αιώνας δίκαια αποκαλείται αιώνας των αντιφάσεων και της διάψευσης των βεβαιοτήτων; https://www.youtube.com/watch?v=el_CI4MVvxY& feature=youtu.be https://www.youtube.com/watch?v=el_CI4MVvxY& feature=youtu.be

35 Σχέση μεταξύ αφήγησης της ταινίας και Ιστορίας Να προβείς σε μια σύγκριση της ταινίας με τις δικές σου γνώσεις για την ιστορική περίοδο που προβλήθηκε και να απαντηθούν τα παρακάτω ερωτήματα: Η ταινία πρόσθεσε πράγματα σχετικά με την κατανόηση της περιόδου; Θεωρείς πως υπάρχουν βασικά στοιχεία για την γνώση αυτής της περιόδου που δεν εμφανίζονται στην ταινία; Πώς η ταινία αναπαριστά τους βασικούς ιστορικούς χαρακτήρες και τις βασικές ομάδες του Ολοκαυτώματος; Γιατί πιστεύεις ότι τους αναπαριστά με αυτόν τον τρόπο; Τι στοιχεία παρέχει η ταινία για την περίοδο στην οποία γυρίστηκε; Κάνε έναν κατάλογο με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ταινίας ως πηγής για τους ιστορικούς.

36 Αναζήτηση υλικού για κινηματογράφο Αναζήτηση βασικής Φιλμογραφίας H Internet Movie Database (IMDb) (στα ελληνικά: Διαδικτυακή Βάση Δεδομένων Ταινιών) είναι μία διαδικτυακή βάση δεδομένων με πληροφορίες για ηθοποιούς, ταινίες, τηλεοπτικά προγράμματα, παρουσιαστές της τηλεόρασης, video games και συντελεστές παραγωγής ταινιών ή προγραμμάτων. Είναι η μεγαλύτερη κινηματογραφική βάση δεδομένων στο Internet.ελληνικάδιαδικτυακήβάση δεδομένωνηθοποιούςταινίεςτηλεοπτικά προγράμματαvideo games http://www.filmeducation.org http://www.cine.gr

37 Ειδικά βιβλία για κινηματογράφο και ιστορία Φερρό, M. (2002), Κινηματογράφος και Ιστορία, μτφρ. Π. Μαρκέτου, Αθήνα: Μεταίχμιο. Burke, P. (2003), Αυτοψία. Οι χρήσεις των εικόνων ως ιστορικών μαρτυριών, μτφρ. Α. Ανδρέου, Αθήνα: Μεταίχμιο. Δερμεντζόπουλος, Χ. (2001), «Κινηματογραφική ταινία και ιστορική πραγματικότητα: μια παράλληλη ιστορία», Ουτοπία, 47, σ. 25-32. Dominique Chansel, Europe on-screen. Cinema and the teaching of history, Council for Cultural Co-operation, Council of Europe Publishing, 2001 Αναπαραστάσεις του πολέμου (Παπαζήσης, Αθήνα 2006) Ιστορία και Πολιτική στο έργο του Παντελή Βούλγαρη (Παπαζήσης, Αθήνα 2007) Φώτος Λαμπρινός ΙΣΧΥΣ ΜΟΥ Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΦΑΚΟΥ ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΩΣ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ,ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

38 Θεοδωρίδης, Γ. (2004), «Αναζητώντας την Ιστορία στον κινηματογράφο», Το Βήμα/Γνώμες http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=159077 [Τελευταία πρόσβαση 04/03/15]. http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=159077 Κουλούρη, Χ. (2001) «Κινηματογράφος και Ιστορία», Το Βήμα/Γνώμες http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=132652 [Τελευταία πρόσβαση 04/03/15]. http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=132652 Λινάρδου, Λ. (2007), «Μια βόλτα στο «σύγχρονο εικονικό μουσείο» 1906-2007: Σκηνές απ’ τη ζωή του ελληνικού ντοκιμαντέρ», Μοτέρ, 4. http://www.matia.gr/7/78/7806/7806_3_01.html [Τελευταία πρόσβαση 04/03/15]. http://www.matia.gr/7/78/7806/7806_3_01.html Μαυροσκούφης Δ.Κ. (2005), Ο κινηματογράφος ως ιστορική πηγή: θεωρία, μεθοδολογία και πρακτική εφαρμογή, Σύγχρονη εκπαίδευση, τ.142, σ.155-167.

39 ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ για τον ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ή/ και την ΙΣΤΟΡΙΑ http://cineguerracivil.blogspot.gr/(εμφύλιος και κινηματογράφος) http://cineguerracivil.blogspot.gr/(εμφύλιος altcine - Βαλκανικός Κινηματογράφος British Pathe (1896- 1976) video film archive cinemainfo - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Myfilm - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Αναζήτηση σε ψηφιακές βιβλιοθήκες Αναζήτηση στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο

40 Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Η σελίδα του Θ. Αγγελόπουλου Μικρού μήκους ταινίες Οπτικοακουστικό αρχείο ΕΡΤ Περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ Στιγμές και όψεις της ελληνικής (και όχι μόνο) δημόσιας πραγματικότητας Στιγμές και όψεις της ελληνικής (και όχι μόνο) δημόσιας πραγματικότητας Ταινιοθήκη της Ελλάδας http://ntokimanter.gr/videoscategory/istoria www.documentary.net http://www.historesearch.com/video.html http://www.nhd.org/CategoryDocumentary.htm