ΚΥΠΡΟΣ: 1974-2015 «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΔΙΕΚΔΙΚΩ» ΥΠ. ΕΚΠ/ΚΟΙ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΑΚΩΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΦΑΝΔΙΝΑΚΗ Σχ. Έτος: 2015-2016 1o Γυμνάσιο.

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΥΠΡΟΣ: 1974-2015 «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΔΙΕΚΔΙΚΩ» ΥΠ. ΕΚΠ/ΚΟΙ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΑΚΩΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΦΑΝΔΙΝΑΚΗ Σχ. Έτος: 2015-2016 1o Γυμνάσιο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΥΠΡΟΣ: 1974-2015 «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΔΙΕΚΔΙΚΩ» ΥΠ. ΕΚΠ/ΚΟΙ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΑΚΩΝΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΦΑΝΔΙΝΑΚΗ Σχ. Έτος: 2015-2016 1o Γυμνάσιο Ηρακλείου Κρήτης

2

3 ΔΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύντομη αναφορά στην ιστορία των Συνταγμάτων Ελλάδας και Κύπρου Συγκριτική μελέτη των άρθρων 1-20 του Ελληνικού Συντάγματος Συγκριτική μελέτη των άρθρων 1-20 του Κυπριακού Συντάγματος

4 Στο α΄ μέρος παρουσιάζεται η «κυπριακή γωνιά» που δημιουργήσαμε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Σχολείου μας, όπου και εκθέτουμε τις καλλιτεχνικές μας δημιουργίες. Παράλληλα, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μας, καλέσαμε στο σχολείο μας τον κ. Βασίλη Φθενό, ο οποίος με χαρά αποδέχθηκε την πρόσκλησή μας και μας μίλησε για την εμπειρία ζωής στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974. Το β΄ μέρος περιλαμβάνει την εργασία μας για τη συγκριτική μελέτη των άρθρων 1-20 των Συνταγμάτων Ελλάδας και Κύπρου. Επιπρόσθετα όλη η εργασία διανθίζεται μουσικά με μαντινάδες που μελοποίησαν μαθητές του σχολείου μας, αλλά και με παραδοσιακά τραγούδια για την Κύπρο μας.

5 ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Σύνταγμα είναι ο θεμελιώδης νόμος επάνω στον οποίο βασίζεται η διαμόρφωση ολόκληρης της νομοθεσίας μιας χώρας, όσον αφορά τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη, την οργάνωση και τους βασικούς κανόνες λειτουργίας του κράτους και των θεσμών.

6 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (1)  Μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 δημιουργήθηκαν διάφορα βραχύβια συντάγματα που δεν ευδοκίμησαν, είτε λόγω των αδυναμιών τους, είτε λόγω της εσωτερικής διαμάχης μεταξύ των πολιτικών.  Πρώτο σύνταγμα ήταν αυτό που ψηφίστηκε από την Α' Εθνοσυνέλευση στις 1 Ιανουαρίου 1822 στην Επίδαυρο με ονομασία «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», έργο του Ιταλού Βιντσέντζο Γκαλλίνα(Vincenzo Gallina) μαζί με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Θεόδωρο Νέγρη  Περιελάμβανε 110 σύντομες παραγράφους χωρισμένες σε "τίτλους" και "τμήματα" και προέβλεπε την αντιπροσωπευτική αρχή και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Ορίστηκε ότι η «Διοίκησις» θα γινόταν από το «Βουλευτικόν» και το «Εκτελεστικόν», ενώ το «Δικαστικόν» θα ήταν ανεξάρτητο όργανο. Η απονομή δικαιοσύνης προβλεπόταν από τα «Κριτήρια» (τα δικαστήρια).

7 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (2) Σε αυτό το Σύνταγμα, ορίστηκε και το εθνικό σύμβολο, η ελληνική σημαία.

8

9 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (3) Τ ο σημαντικότερο των Συνταγμάτων της Επανάστασης ψηφίσθηκε στην Τροιζήνα το Μάιο του 1827 από τη Γ΄ Εθνοσυνέλευση, η οποία είχε ήδη αποφασίσει πως πρέπει «η νομοτελεστική εξουσία παραδοθή εις ένα και μόνον». Κατόπιν, με ψήφισμά της εξέλεξε τον Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος» για επτά χρόνια και ψήφισε το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» που έμεινε στην ιστορία ως το πιο φιλελεύθερο και δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του. Το νέο Σύνταγμα, εμπνευσμένο από δημοκρατικές και φιλελεύθερες ιδέες διακήρυττε για πρώτη φορά την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας: «η κυριαρχία ενυπάρχει εις το Έθνος, πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού». Ακόμη, καθιέρωνε ρητά τη διάκριση των εξουσιών, ανέθετε στον Κυβερνήτη την εκτελεστική εξουσία και τη νομοθετική στο σώμα των αντιπροσώπων του λαού, τη Βουλή.

10

11

12 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (4)  Ακολούθησαν διάφορες αναθεωρήσεις όπως του 1823, 1832, 1843, 1864, 1911, 1926, 1952, 1968.  Με την αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας, τον Ιούλιο του 1974, η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας έθεσε ως πρώτο στόχο της την εδραίωση της Δημοκρατίας και επανέφερε εν μέρει σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούσαν το βασιλέα. Τις πρώτες ελεύθερες βουλευτικές εκλογές (17 Νοεμβρίου 1974) και το δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος (8 Δεκεμβρίου 1974), το οποίο απέβη υπέρ του πολιτεύματος της αβασίλευτης δημοκρατίας, ακολούθησε το Σύνταγμα του 1975. Το Σύνταγμα αυτό, μολονότι ψηφίσθηκε μόνο από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, συγκέντρωσε κατά την εφαρμογή του την ευρύτερη δυνατή αποδοχή εκ μέρους των πολιτικών δυνάμεων της χώρας.

13

14 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (3) Το σημερινό Σύνταγμα της Ελλάδας αποτελείται από 120 άρθρα. Είναι το Σύνταγμα του 1975, όπως αναθεωρήθηκε το 1986, το 2001 και το 2008.  Είναι το Σύνταγμα της Μεταπολίτευσης, που σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας πολιτικής περιόδου για τη χώρα, καθώς έθεσε τα θεμέλια της ομαλότητας και αποτύπωσε τη βούληση του ελληνικού λαού να αποκαταστήσει τη δημοκρατία  Μετά απο τριβές για τη δημιουργία του,ο πρόεδρος της Δημοκρατίας απέκτησε την εκτελεστικη εξουσία.  Το 2001 το Σύνταγμα προσαρμόστηκε στα διεθνή δεδομένα.  Οι διατάξεις αυτές τοποθέτησαν τη χώρα μας στη χωρία των προηγμένων συνταγματικών χωρών.

15 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΟ Υ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (1)  Τα μεσάνυχτα της 15 ης προς τη 16 η Αυγούστου του 1960 η Κύπρος έπαψε να αποτελεί βρετανική αποικία και έγινε ανεξάρτητη Δημοκρατία. Στις 16 Αυγούστου ο τελευταίος Βρετανός κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, σε επίσημη τελετή στη Βουλή των Αντιπροσώπων, παρέδωσε την εξουσία στον πρώτο Πρόεδρο της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ και στον πρώτο της Αντιπρόεδρο Φαζίλ Κουτσιούκ, οι οποίοι είχαν αναδειχθεί στα ύπατα αξιώματα του κράτους στις πρώτες προεδρικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 13 Δεκεμβρίου 1959  Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν την 31 η Ιουλίου 1960 και στις 7 Αυγούστου 1960 έλαβαν χώρα οι εκλογές για την ανάδειξη των Κοινοτικών Συνελεύσεων. Οι εκλογές διεξήχθησαν με πλειοψηφικό σύστημα και με βάση την αποικιακή νομοθεσία.

16 Υπογραφή Συμφωνίας Ζυρίχης το 1960 από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και το Δρα Φαζίλ Κουτσιούκ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (2)

17 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (3)  Ο αριθμός των βουλευτών, σύμφωνα με το σύνταγμα, οριζόταν στους πενήντα, από τους οποίους οι τριάντα πέντε (70%) εκλέγονταν από την ελληνική κοινότητα και οι δεκαπέντε (30%) από την τουρκική κοινότητα.. Το Σύνταγμα της Κύπρου καταρτίστηκε απο μια συνταγματική επιτροπή και αποτελείται από 199 άρθρα.  Συνεπώς, το Σύνταγμα της Κύπρου δεν αποτελεί πρωτογενή κανόνα δικαίου, αλλά ένα δοτό και παραχωρημένο Σύνταγμα. Σε κανένα από τα άρθρα του δεν αναφέρεται ο λαός ως πηγή εξουσίας. Κεντρικό θεσμικό ζήτημα στο κυπριακό Σύνταγμα αποτελεί η προσπάθεια να διατηρηθεί ο κοινωνικός, εθνικός και θρησκευτικός δυισμός, δηλαδή η συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων (της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής).

18 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (4)  Κορυφαία αρχή είναι η δυαδική αρχή, που προέβλεπε τη συμμετοχή ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων σε αναλογία 10:7 σε όλα τα όργανα του κράτους, αλλά και ένα σύστημα αλληλεξαρτημένων ελέγχων και αρμοδιοτήτων μεταξύ των πολιτειακών οργάνων, έτσι ώστε καμία απόφαση ενός οργάνου ή του αντιπροσώπου μιας κοινότητας να μην μπορεί να ισχύσει αυτόνομα.  Σημαντικό σταθμό στην ιστορία του κοινοβουλίου αποτελεί η απόφαση που έλαβε η Βουλή στις 20 Ιουνίου 1985 για αύξηση του αριθμού των βουλευτών σε ογδόντα, από τους οποίους οι πενήντα έξι εκλέγονται από την ελληνική κοινότητα και οι είκοσι τέσσερις από την τουρκική κοινότητα, για να διατηρείται η προβλεπόμενη από το σύνταγμα αναλογία του 70% προς 30%.

19 Σ ΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΘΡΩΝ 1-5 ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ Σύνταγμα της Ελλάδας (τα πρώτα τρία άρθρα αποτελούν τις βασικές διατάξεις Αναφέρονται στο πολίτευμα της χώρας (άρθρο 1,2) στο σεβασμό της ανθρώπινης αξίας, στην εμπέδωση της ειρήνης, της δικαιοσύνης και στην ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ κρατών. (άρθρο 3) Αναφέρονται ακόμα στο εκκλησιαστικό καθεστώς,στην επικρατούσα θρησκεία, καθώς και στα δικαιώματα και υποχρεώσεις των Ελλήνων. Κυπριακό Σύνταγμα (τα πρώτα πέντε άρθρα αποτελούν τις βασικές διατάξεις) Αναφέρονται στο πολίτευμα της κυπριακής Δημοκρατίας, (άρθρο 1) στον ορισμό του Προέδρου και Αντιπροέδρου των δύο κοινοτήτων της Ελληνικής - Τουρκικής καθώς και τις διατάξεις που αφορούν τις παραπάνω κοινότητες.(άρθρο 2) Επίσης στις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας Ελληνική - Τουρκική, στις νομοθετικές, εκτελεστικές διοικητικές πράξεις και διατάξεις,τις εθνικές εορτές, καθώς και στις αρχές της Δημοκρατίας. (άρθρα 3,4,5)

20

21 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΘΡΩΝ 6 -10 ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ Ελληνικό Σύνταγμα Αναφέρονται στις ατομικές ελευθερίες των πολιτών: Απαγορεύεται η κράτηση χωρίς δικαστικό ένταλμα ή επιβολή ελαφριάς ποινής ή θανατικής ποινής καθώς και στέρηση του δικαστή. Προστατεύεται ακόμα η προσωπική ζωή των ατόμων,το άσυλο της κατοικίας και τα προσωπικά δεδομένα. Κυπριακό Σύνταγμα Αναφέρονται στα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες της Δημοκρατίας: Δικαίωμα της ζωής, σωματικής ακεραιότητας, της αξιοπρεπούς διαβίωσης και κοινωνικής ασφάλειας. Απαγορεύονται οι καταστάσεις δουλείας,βασανίστηρίων,υποτέλειας καθώς και καταναγκαστικής εργασίας.

22 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΘΡΩΝ 11-15 ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ -ΚΥΠΡΟΥ Ελληνικό Σύνταγμα  Αναφέρονται στην τήρηση των νόμων του κράτους, στο δικαίωμα της συνάθροισης ήσυχα χωρίς όπλα,  στα δικαιώματα να συνιστούν μη κερδοσκοπικά σωματεία, ενώσεις,αστικούς - γεωργικούς συνεταιρισμούς.  Στην ελευθερία της θρησκείας, στην ελευθερία έκφρασης του λόγου, του τύπου χωρίς να προσβάλουν τα ήθη.  Η ραδιοφωνία και η τηλεορασή υπάγονται στον έλεγχο του κράτους. Κυπριακό Σύνταγμα  Αναφέρονται στο δικαίωμα ελευθερίας και προσωπικής ασφάλειας,στον σεβασμό και δικαίωμα της ιδιωτικής- οικογενειακής ζωής καθώς  και στο δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης στο έδαφος της κυπριακής Δημοκρατίας.  Απαγορεύονται: η εξορία των πολιτών καθώς και οι συλλήψεις χωρίς τις αποφάσεις δικαστηρίων.

23 ΣΥΓΚΡΙΣΗ TΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 16 - 20 ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ -ΚΥΠΡΟΥ Ελληνικό Σύνταγμα  Αναφέρονται στην ανάπτυξη της τέχνης - επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας.  Η παιδεία αποτελεί βασική υποχρέωση του κράτους σε όλες τις βαθμίδες της και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική και επαγγελματική ανάπτυξη.  Σε νόμους που αναφέρονται στην ιδιωτική και κρατική ιδιοκτησία - αποζημιώσεις καθώς και στο απόρρητο των επιστολών. Κυπρακό Σύνταγμα  Αναφέρονται στο απαραβίαστο της κατοικίας (έρευνα κατοικίας μόνο με δικαστικό ένταλμα).  Στα δικαιώματα του σεβασμού του απορρήτου, της αλληλογραφίας- επικοινωνίας.  Στην ελευθερία σκέψεως,συνείδησης και θρησκείας (ισότητα των δύο θρησκειών),ελευθερία του λόγου και έκφρασης καθώς και  στο δικαίωμα της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες.

24

25 Μια βαρκούλα που αρμενίζει στα ανοικτά, φύσα αγέρα φούσκωνέ της τα πανιά, πάει για την Κύπρο το όμορφο νησί, βοήθα Παναγιά μου να φθάσει ως εκεί. Έχει για στολίδι κάτασπρα πανιά, κι ένα ένα τα παιδιά της διαλεκτά. Κι αν τυχόν και γίνει η θάλασσα θεριό, στο τιμόνι έχει προστάτη το Χριστό. Θα την πάρομε την Κύπρο μας παιδιά, από τους βαρβάρους κι από τη σκλαβιά. Και θα κατοικήσει η λευτεριά εκεί, στην ωραία Κύπρο στο όμορφο νησί. (δημοτικό) Η ΚΥΠΡΟΣ

26 ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ  Βιβλίο Κ.Π.Α. Γ' Γυμνασίου  www.hellenicparliament.gr/UserFiles/8c3e9046.../SYNTAG MA.pdf  www.fa3.gr/nomothesia_2/nomoth_gen/index-syntagma.htm  www.et.gr › ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ  www.neakriti.gr  www.law.gov.cy/.../Το%20Σύνταγμα%20της%20Κυπριακής %20Δημοκρ..  www.parliament.cy/easyconsole.cfm/id/142  www.vernardakis.gr/article.php?id=212

27 ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ Θεωρητικό μέρος Εμμανουέλα Αγγουριδάκη Μαριάννα Οικονομάκη Μαίρη Μεταξάκη Άρτεμις Κελαράκη Ιωάννα Ζαπονάκη Ιωάννα Κωνστάντη Γιώργος Σταφυλάκης Πελαγία Παντελή Μαρία Βελεγράκη Ειρήνη Κατζαγιαννάκη Ειρήνη Γκίνη Φιλαρέτη Δεσποτάκη Μαριλένα Αγοράκη Δανάη Δασκαλάκη Μάνθος Ζαχαριουδάκης Εύα Χρυσοστομάκη Χρήστος Κουκής Νεκταρία Πετράκη Νίκη Χρυσογόνου Γιάννης Μαθιουδάκης Μαρίνα Κυπριωτάκη Κατερίνα Δαμουλάκη Κάλλια Καβάλου Έφη Τσιναρίδου Εικαστικό μέρος Στέλιος Σαπουντζής Ελένη Μπάλη Μαρία Μπλαβάκη Δήμητρα Σμυρλή Μαρία Κουτσάκη Νατάσα Τζομπανάκη Ειρήνη Χειρακάκη Αντωνία Χαραλάμπη Τη μουσική επιμελήθηκαν: Θεόφιλος Μαυρίδης Μαριάννα Οικονομάκη Γιούλη Λεμονάκη και ο μουσικός κ. Γιώργος Τζαγκαράκης Η/Υ Γιώργος Γιαννουλάκης Ιωάννα Σκανδαλάκη Ανδρέας Κοστάμπιλε Αρνέλ Μπλόοσμι Κατερίνα Λυδάκη Γιώργος Βασιλάκης Ρένια Δούρου Ιωάννα Στεφανάκη Σοφία Ξερουδάκη Την κατασκευή του βίντεο επιμελήθηκαν: Ανδρέας Κοστάμπιλ ε Άρνελ Μπλλόσμι

28

29

30 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ … Ευχαριστούμε θερμά τους συντελεστές του εκπαιδευτικού αυτού προγράμματος, τον κ. Βασίλη Φθενό, απόστρατο αξιωματικό της αεροπορίας, που πρόθυμα δέχθηκε να μας μιλήσει για τις εμπειρίες ζωής στην Κύπρο το 1974, Τη Γιούλη Λεμονάκη μαθήτρια της Γ΄τάξης του Γυμνασίου Κρουσώνα Ηρακλείου, Το μουσικό κ. Γιώργο Τζαγκαράκη από το Σύγχρονο Ωδείο Κρήτης στο Ηράκλειο τις καθηγήτριές μας, που μας παρότρυναν να ασχοληθούμε, να δουλέψουμε όλοι μαζί και να αποκτήσουμε νέες γνώσεις για ένα τόσο σημαντικό θέμα, μα κυρίως να γίνει πιστεύω μας η ρήση:

31