Μαργαρίτες 1,2,3,4,5,6,7 Άννα Χατζηπαναγιωτίδη. το γλωσσικό υλικό είναι n πολυχρηστικό: μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποικιλία σκοπών που περιλαμβάνονται.

Παρουσίαση με θέμα: "Μαργαρίτες 1,2,3,4,5,6,7 Άννα Χατζηπαναγιωτίδη. το γλωσσικό υλικό είναι n πολυχρηστικό: μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποικιλία σκοπών που περιλαμβάνονται."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μαργαρίτες 1,2,3,4,5,6,7 Άννα Χατζηπαναγιωτίδη

2 το γλωσσικό υλικό είναι n πολυχρηστικό: μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποικιλία σκοπών που περιλαμβάνονται στον προγραμματισμό και την παροχή των δυνατοτήτων για γλωσσική εκμάθηση n ευέλικτο: είναι προσαρμόσιμο ώστε να χρησιμοποιείται σε διαφορετικές περιστάσεις n ανοιχτό: ικανό για περαιτέρω επέκταση και εξέλιξη n δυναμικό: σε συνεχή εξέλιξη με βάση την εμπειρία από τη χρήση του n φιλικό προς το μαθητή: παρουσιάζεται σε μορφή εύκολα κατανοητή ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από αυτούς στους οποίους απευθύνεται

3 Η προσέγγιση είναι η “μετά- επικοινωνιακή” δηλαδή με n Χρήση και της γραμματικής ( μορφολογίας και σύνταξης) n μετέρχεται στρατηγικές και ασκήσεις για τη διαμόρφωση γενικών και επικοινωνιακών δραστηριοτήτων οι οποίες επιτρέπουν ενέργειες που υιοθετούν οι μαθητές/τριες σε διάφορους τομείς της κοινωνικής τους ζωής.

4 n Κάθε πράξη της χρήσης της γλώσσας τοποθετείται σε μια συγκεκριμένη περίσταση μέσα σε ένα από τα πεδία (τομείς δράσης ή περιοχές ενδιαφερόντων) στα οποία διαρθρώνεται η κοινωνική ζωή

5 Οι περιστάσεις είναι οι ίδιες σε όλα τα τεύχη/επίπεδα

6 Μαργαρίτες 1&2=Α1 Μαργαρίτες 3,4, =Α1-Α2 Μαργαρίτες 5&6= Α2 -Μαργαρίτα 7=Β1

7 Πεδία ( περιστάσεις) n το προσωπικό πεδίο, στο οποίο ο ενδιαφερόμενος ζει ιδιωτικά, επικεντρωμένος στη ζωή μέσα στο σπίτι με την οικογένεια και τους φίλους του, και ασχολείται με ατομικές πρακτικές, λ.χ. διαβάζει για ευχαρίστηση, κρατά προσωπικό ημερολόγιο, ασχολείται με ειδικά ενδιαφέροντα ή χόμπι, κτλ.

8 το δημόσιο πεδίο, στο οποίο ο /η μαθητής/τρια ενεργεί ως μέλος μιας κοινότητας και παίρνει μέρος σε συναλλαγές διαφόρων ειδών για διάφορους σκοπούς, το επαγγελματικό πεδίο, στο οποίο ο/η μαθητής/τρια ασχολείται με τα επαγγέλματα, το εκπαιδευτικό πεδίο, στο οποίο ασχολείται με την εκμάθηση, κυρίως σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

9 Είδη κειμένων n Προφορικά, π.χ.: n Δημόσιες ανακοινώσεις και οδηγίες n Τελετουργικά (επίσημες τελετές, θρησκευτικές λειτουργίες) n Ψυχαγωγία (θέατρο, σόου, απαγγελίες, τραγούδια) n Σχολιασμός αθλητικών γεγονότων (ποδόσφαιρο, κρίκετ, πυγμαχία, ιπποδρομίες, κτλ.) n Δελτία ειδήσεων n Διαπροσωπικοί διάλογοι και συνομιλίες n Τηλεφωνικές συνομιλίες

10 Γραπτά, π.χ. n Βιβλία, λογοτεχνικά ή μη, και λογοτεχνικά περιοδικά n Περιοδικά n Εφημερίδες n Εγχειρίδια οδηγιών n Διδακτικά βιβλία n Κόμικς n Ενημερωτικά και περιγραφικά φυλλάδια n Φειγ-βολάν n Σκίτσα n γελοιογραφίες

11 Γραπτά… n Διαφημιστικό υλικό n Δημόσια σήματα και ανακοινώσεις n Ταμπελάκια σε σουπερμάρκετ, μαγαζιά και αγορές n Συσκευασίες και ετικέτες προϊόντων n Εισιτήρια κτλ. n Έντυπα και ερωτηματολόγια n Λεξικά n Επαγγελματικές και εμπορικές επιστολές, φαξ n Προσωπικές επιστολές n Εκθέσεις και ασκήσεις n Σημειώματα και μηνύματα

12 Είδη δραστηριοτήτων n η παραγωγή (production), n η κατανόηση (reception), n η διάδραση (interaction) και n η διαμεσολάβηση (mediation). n Οι δραστηριότητες παραγωγής περιλαμβάνουν τόσο προφορικές όσο και γραπτές δραστηριότητες.

13 δραστηριότητες παραγωγής προφορικού λόγου (ομιλίας) n να διαβαστεί δυνατά ένα γραπτό κείμενο, n να περιγράψει κανείς εμπειρίες, n να μιλήσει κανείς κάνοντας χρήση σημειώσεων, ενός γραπτού κειμένου ή οπτικών μέσων (διαγραμμάτων, εικόνων, πινάκων, κτλ.), n να επιχειρηματολογήσει, n να μιλήσει αυθόρμητα, n να τραγουδήσει, n να υποδυθεί ένα ρόλο που έχει αναλάβει, n να κάνει δημόσιες ανακοινώσεις.

14 δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου n συμπλήρωση ασκήσεων n εντύπων και ερωτηματολογίων, n συγγραφή άρθρων για περιοδικά, εφημερίδες, κτλ., n δημιουργία αφισών για δημοσιοποίηση, n συγγραφή σημειώσεων κτλ,. n δημιουργικό και επινοητικό γράψιμο, n σύνταξη προσωπικών ή άλλων επιστολών, κτλ.

15 2.δραστηριότητες κατανόησης προφορικού λόγου n ακρόαση διαλόγων, μικρών κειμένων,δημοσίων ανακοινώσεων (πληροφορίες, οδηγίες, προειδοποιήσεις, κτλ.), n ακρόαση των ΜΜΕ (ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηχογραφήσεις, κινηματογράφος),

16 Ο μαθητής μπορεί να ακούει με σκοπό να κατανοήσει: n την κεντρική ιδέα, n συγκεκριμένες πληροφορίες, n λεπτομερή κατανόηση, n τις συνέπειες, συμπεράσματα, κτλ.

17 δραστηριότητες κατανόησης γραπτού λόγου n ανάγνωση για γενικό προσανατολισμό, n ανάγνωση για πληροφορίες και επιχειρήματα, n ανάγνωση οδηγιών για να ακολουθήσει, n ανάγνωση για ψυχαγωγία.

18 n Οι δραστηριότητες διάδρασης

19 δραστηριότητες προφορικής διάδρασης n συνδιαλλαγές, n καθημερινή συνομιλία, n αντιπαράθεση, n συνέντευξη, n διαπραγμάτευση, n σχεδιασμός από κοινού, n συνεργασία με κοινό στόχο.

20 Η διάδραση μέσω γραπτού λόγου n κυκλοφορία και ανταλλαγή σημειωμάτων, υπενθυμίσεων κτλ., όταν η προφορική συναλλαγή είναι αδύνατη ή ακατάλληλη, n αλληλογραφία μέσω επιστολών, φαξ, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κτλ.,

21 n Γνώσεις (savoirs)

22 1. Γνώση του κόσμου (knowledge of the world) n χώρες,περιοχές, άνθρωποι,ιδρύματα και οργανισμοί, πράγματα, γεγονότα, διαδικασίες και λειτουργίες των πεδίων της κοινωνικής ζωής, n κατηγορίες και ιδιότητες

23 2. Κοινωνικοπολιτισμική γνώση (sociocultural knowledge) n καθημερινή ζωή (π.χ. φαγητό και ποτό, ασχολίες ελεύθερου χρόνου), n συνθήκες ζωής (π.χ. επίπεδο διαβίωσης, συνθήκες στέγασης), n διαπροσωπικές σχέσεις (π.χ. οικογενειακές σχέσεις), n αξίες, αρχές και συμπεριφορές (π.χ. κοινωνική τάξη, πολιτική, τέχνες, τοπικές κουλτούρες, θεσμοί, ιστορία, κτλ), n «γλώσσα» του σώματος, εξωλεκτικά στοιχεία n κοινωνικές συμβάσεις (π.χ. αναφορικά με την παροχή και αποδοχή φιλοξενίας), n τελετουργική συμπεριφορά (π.χ. θρησκευτικές τελετές και εκδηλώσεις).

24 3. Διαπολιτισμική επίγνωση (intercultural awareness) n Η αποδοχή της ετερότητας n Η άρση στερεοτύπων και ρατσισμού n Η γνώση, η συναίσθηση και η κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στον «κόσμο προέλευσης» του μαθητή και τον «κόσμο της κοινότητας στόχου» που διαμορφώνουν τη διαπολιτισμική επίγνωση

25 n Επιτελεστική δεξιότητα (savoir-faire)

26 1. Οι πρακτικές δεξιότητες περιλαμβάνουν: n κοινωνικές δεξιότητες: την ικανότητα να συμπεριφέρεται κανείς n δεξιότητες διαβίωσης: την ικανότητα να διεκπεραιώνει αποτελεσματικά τις δραστηριότητες ρουτίνας που απαιτούνται στην καθημερινή ζωή (πλύσιμο, ντύσιμο, φαγητό, περπάτημα κτλ.), n τεχνικές και επαγγελματικές δεξιότητες: την ικανότητα να επιτελεί εξειδικευμένες ενέργειες που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων της (αυτο-) απασχόλησης, n δεξιότητες ελεύθερου χρόνου: την ικανότητα να εκτελεί αποτελεσματικά τις ενέργειες που απαιτούνται για δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου (π.χ. τέχνες, αθλήματα, χόμπι).

27 2. Οι διαπολιτισμικές δεξιότητες περιλαμβάνουν: n την ικανότητα να συσχετίζει τον πολιτισμό προέλευσης με τον ξένο πολιτισμό, n την πολιτισμική ευαισθησία και την ικανότητα να εντοπίζει και να χρησιμοποιεί μια ποικιλία στρατηγικών για την επαφή του με άτομα από άλλους πολιτισμούς, n την ικανότητα να επιτελεί το ρόλο του πολιτισμικού διαμεσολαβητή ανάμεσα στη δική του κουλτούρα και στην ξένη κουλτούρα και να χειρίζεται αποτελεσματικά διαπολιτισμικές παρεξηγήσεις και καταστάσεις σύγκρουσης, n την ικανότητα να υπερβαίνει στερεοτυπικές σχέσεις

28 n «Υπαρκτική» -οντολογική- ικανότητα (savoir-être) (ή περιφραστικά: ικανότητα που συνδέεται με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας)

29 n Η επικοινωνιακή δραστηριότητα των μαθητών/τριών επηρεάζεται όχι μόνο από τη γνώση, την αντίληψη και τις δεξιότητές τους, αλλά και από ατομικούς παράγοντες που συνδέονται με την προσωπικότητα του καθενός/μιάς, η οποία χαρακτηρίζεται από: n στάσεις (π.χ. ανοιχτή στάση για άλλους ανθρώπους, ιδέες, κοινωνίες και πολιτισμούς), n κίνητρα (π.χ. εσωτερικά/εξωτερικά), n αξίες, n πεποιθήσεις, n τρόποι σκέψης, n παράγοντες της προσωπικότητας (π.χ. αισιοδοξία/απαισιοδοξία, αυτοέλεγχος, ευφυΐα)

30 Μαθησιακή (αντιληπτική) ικανότητα (savoir-apprendre) n Είναι η ικανότητα να παρατηρεί κανείς και να συμμετέχει σε νέες εμπειρίες και να ενσωματώνει νέες γνώσεις στην υπάρχουσα γνώση, τροποποιώντας την όπου χρειαστεί

31 Γλωσσική δεξιότητα n Η γλωσσική δεξιότητα ορίζεται ως γνώση και ικανότητα χρήσης των τυπικών μέσων από τα οποία μπορούν να συγκροτηθούν και να διατυπωθούν καλοσχηματισμένα μηνύματα που έχουν νόημα. Η γλωσσική δεξιότητα διακρίνεται στους παρακάτω τομείς: λεξιλογική, γραμματική, σημασιολογική, φωνολογική και ορθογραφική ικανότητα.

32 1. Λεξιλογική ικανότητα n Η λεξιλογική ικανότητα, η γνώση και η ικανότητα χρήσης του λεξιλογίου της γλώσσας, αποτελείται από λεξικά στοιχεία και γραμματικά στοιχεία. Τα λεξικά στοιχεία περιλαμβάνουν α) στερεότυπες εκφράσεις (τυποποιημένες προτάσεις, ιδιωματικές φράσεις, στερεότυπα πλαίσια, στερεότυπες συμφάσεις) και β) μεμονωμένες λέξεις. Τα γραμματικά στοιχεία ανήκουν σε κλειστές λεξικές κατηγορίες (άρθρα, σύνδεσμοι, αντωνυμίες, προθέσεις, βοηθητικά ρήματα, κτλ.)

33 Γραμματική ικανότητα n Η γραμματική ικανότητα μπορεί να οριστεί ως η γνώση και η ικανότητα χρήσης των γραμματικών μέσων. n η περιγραφή της γραμματικής οργάνωσης περιλαμβάνει τη γνώση των παρακάτω: n στοιχείων, π.χ. μορφές, μορφήματα- ρίζες και λέξεις, n κατηγοριών, π.χ. αριθμός, γένος, μεταβατικό/αμετάβατο, ενεργητική/παθητική φωνή, n τάξεων, π.χ. κλίσεις, ανοιχτές/ κλειστές τάξεις λέξεων, n δομών, π.χ. σύνθετες και παράγωγες λέξεις, προτάσεις κύριες/δευτερεύουσες, φράσεις απλές/ σύνθετες, n διαδικασιών, π.χ. ονοματοποίηση, μετάθεση, μετασχηματισμός, n σχέσεων, π.χ. συμφωνία. n

34 Σημασιολογική ικανότητα n Η λεξική σημασιολογία (lexical semantics) πραγματεύεται θέματα που αφορούν τη σημασία των λέξεων, π.χ.:σχέση της λέξης με τα συμφραζόμενα (αναφορά, υποδήλωση, έκφραση γενικών και ειδικών εννοιών),σχέσεις μεταξύ λέξεων (συνωνυμία/αντωνυμία, υπωνυμία,

35 Ορθογραφική ικανότητα n Οι μαθητές αναγνωρίζουν και παράγουν: n την ορθογραφία των λέξεων, n τα σημεία στίξης και τις συμβάσεις ως προς τη χρήση τους, n τις τυπογραφικές συμβάσεις και τις ποικιλίες των γραμματοσειρών, n λογογραφικά (logographic) σύμβολα που χρησιμοποιούνται ευρέως (@, &, $ κτλ.)

36 Κοινωνιογλωσσική δεξιότητα n Η κοινωνιογλωσσική δεξιότητα ασχολείται με τη γνώση και τις ικανότητες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κοινωνικής διάστασης της χρήσης της γλώσσας.

37 1. Γλωσσικοί δείκτες κοινωνικών σχέσεων n εξαρτώνται από παράγοντες όπως: η κοινωνική θέση των συνομιλητών, ο βαθμός οικειότητας και το ύφος του λόγου: n χρήση και επιλογή χαιρετισμών, n χρήση και επιλογή τύπων προσφώνησης, n συμβάσεις σχετικά με τη λήψη του λόγου, n χρήση και επιλογή επιφωνημάτων.

38 2. Συμβάσεις ευγενείας n «θετική ευγένεια» (π.χ. επίδειξη ενδιαφέροντος για την υγεία ενός ανθρώπου), n «αρνητική» ευγένεια (π.χ. αποφυγή απειλητικής συμπεριφοράς, όπως δογματισμός και ευθείς διαταγές), n κατάλληλη χρήση των παρακαλώ, ευχαριστώ κτλ., n αγένεια (εσκεμμένη περιφρόνηση των συμβάσεων ευγενείας π.χ. ειλικρίνεια, διαμαρτυρία, έκφραση περιφρόνησης).

39 3. Εκφράσεις λαϊκής σοφίας n παροιμίες, n ιδιωματισμοί, n οικείες εκφράσεις, n εκφράσεις πεποιθήσεων, στάσεων, ιδεών.

40 4. Διαφορές ύφους (register) n Πρόκειται για διαφορές του επιπέδου επισημότητας: παγιωμένο, επίσημο, ουδέτερο, ανεπίσημο, οικείο, προσωπικό.

41 1. «Ικανότητα του συνεχούς λόγου» (discourse competence) n Περιλαμβάνει τη γνώση και την ικανότητα ελέγχου της διάταξης των προτάσεων με βάση παραμέτρους όπως οι παρακάτω: n θέμα/εστία, n δεδομένες/νέες πληροφορίες, n «φυσική» ακολουθία π.χ. χρονική,αίτιο/αιτιατό, n ικανότητα δόμησης και διαχείρισης του συνεχούς λόγου ως προς: τη θεματική οργάνωση, τη συνοχή και συνεκτικότητα, τη λογική διάταξη, το ύφος και τη ρητορική αποτελεσματικότητα, n γνώση των κανόνων οργάνωσης των κειμένων σε μια δεδομένη κοινότητα όπως: n πώς δομούνται οι πληροφορίες κατά την πραγμάτωση των διαφόρων μακρολειτουργιών (περιγραφή, αφήγηση, παρουσίαση κτλ.) n πώς λέγονται οι ιστορίες, τα ανέκδοτα, τα αστεία, κτλ. n πώς δομείται μια επιχειρηματολογία (σε διάλογο κτλ.) n πώς μορφοποιούνται τα γραπτά κείμενα (δοκίμια, γράμματα κτλ.).

42 2. Λειτουργική ικανότητα (functional competence) n Η ικανότητα αυτή αναφέρεται στη χρήση της ομιλίας και των γραπτών κειμένων στην επικοινωνία για συγκεκριμένους λειτουργικούς σκοπούς.

43 Επίπεδα γλωσσομάθειας n Eπίπεδο I: Α1(ΚΕΠΑΓ) 1η – 2 Tάξη n Eπίπεδο II:Α2(ΚΕΠΑΓ) 3η - 4η Tάξη n Eπίπεδο III:Β1(ΚΕΠΑΓ) 5η - 6η Tάξη n Eπίπεδο IV:Β2(ΚΕΠΑΓ) 7η - 8η Tάξη n Eπίπεδο V:Γ1(ΚΕΠΑΓ) 9η (-10η) Tάξη

44 Γενικά κριτήρια n Tο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας όπου διδάσκεται η γλώσσα, το πρόγραμμα και ο αριθμός ωρών διδασκαλίας. n Oι ιδιαιτερότητες του σχολείου όπου διδάσκεται η ελληνική γλώσσα ως δεύτερη/ ξένη.

45 Γενικά κριτήρια 2 n 3.Tο στάδιο της γνωστικής ανάπτυξης των μαθητριών/τών, το οποίο συναρτάται με τη βιολογική ηλικία τους. n 4.H ψυχολογική και συναισθηματική τους κατάσταση. n 5.Tο άμεσο φυσικό, πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον της χώρας στην οποία διδάσκεται η ελληνική γλώσσα. n 6.Tο αντίστοιχο, ελληνικό, φυσικό, πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον n 7.Oι επικοινωνιακές ανάγκες, τα ενδιαφέροντα αλλά και η κοινωνική κατάσταση των μαθητών

46 Ειδικά κριτήρια n 1.Eπιλογή των επικοινωνιακών καταστάσεων με γνώμονα την αυθεντικότητα και ποικιλία του γλωσσικού υλικού. n 2.Έμφαση στον προφορικό λόγο, στη βάση της τρέχουσας ιεράρχησης των τεσσάρων επικοινωνιακών δεξιοτήτων (κατανόηση/παραγωγή προφορικού λόγου, κατανόηση/ παραγωγή γραπτού λόγου). n Tο γλωσσικό σύστημα (γραμματική-συντακτικό) δε διδάσκεται ως (σαν;;) αυτοσκοπός αλλά ως μέσο για την ανάπτυξη της επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητριών/τών.

47 n Ευχαριστώ! n Email: hannadra@gmail.com