ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ

2 Διάγνωση Πληροφορίες για τα αίτια της δηλητηριάσεως Συμπτωματολογία
Ανίχνευση του αιτίου της δηλητηριάσεως

3 Η διάγνωση σήμερα… Μείωση βαρύτητας των δηλητηριάσεων και θνητότητας
Αύξηση αριθμού δηλητηριάσεων Δηλητηριάσεις με οπιούχα (Σημαντικό πρόβλημα στις περισσότερες χώρες)

4

5 Διάγνωση ιστορικού Συνήθως δυσχερής η λήψη (π.χ. παιδί, απροθυμία, απώλεια συνείδησης κ.α.) Συγγενείς ή συνεργάτες: πολύτιμες πληροφορίες Σημεία-κλειδιά: Ένοχο δηλητήριο Τρόπος έκθεσης ή λήψης Χρόνος έκθεσης ή λήψης Αυτοκτονία – Ατύχημα – Εγκληματική ενέργεια

6 Διάγνωση: Εργαστηριακά
Ηλεκτρολύτες, σάκχαρο, ουρία, κρεατινίνη, αέρια αίματος, ωσμωτικότητα ορού, ωσμωτικό χάσμα, χάσμα ανιόντων Γενική αίματος/ ούρων ΗΚΓ Επίπεδα φαρμάκων ( ανάλογα με τις ενδείξεις) Α/α θώρακα & κοιλίας

7 Έτος 2000 μέχρι σήμερα… Ο έμετος και η γαστρική πλύση έχουν πλέον σχεδόν εγκαταληφθεί Η χρήση ενεργού άνθρακα και η ολική κάθαρση του εντέρου βρίσκονται υπό αξιολόγηση και για ορισμένες περιπτώσεις Η χρήση των αντιδότων περιορίζεται στα λίγα δηλητήρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν

8 Λήψη ιατρικού ιστορικού
Η διάγνωση μπορεί πολλές φορές να γίνει με βάση το ιστορικό που λαμβάνεται από τον ασθενή (αν φθάσει στο γιατρό έχοντας τις αισθήσεις του). Η αντικειμενική εξέταση (κακώσεις, σημάδια, εγκαύματα) Ιατρικό ιστορικό (π.χ. αλλεργία, άσθμα κτλ)

9 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Οι μέθοδοι υποστήριξης των ζωτικών λειτουργιών του ασθενή διαφέρουν ανάλογα με τις περιστάσεις. Για την εφαρμογή αυτών των μεθόδων πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφοροι παράγοντες, όπως η φύση της δηλητηρίασης, η σοβαρότητα της κατάστασης των οργανικών συστημάτων του θύματος, το επίπεδο συνείδησης κ.α. Για την συστηματοποίηση της αξιολόγησης του επιπέδου συνείδησης του θύματος, έχουν θεσπιστεί κλίμακες, όπως του Εδιμβούργου, της Γλασκώβης κ.α.

10 Κλίμακα Εδιμβούργου 1ο Στάδιο: Υπνηλία, απάντηση σε προφορικές εντολές 2ο Στάδιο: Μη ανταπόκριση σε προφορικές εντολές 3ο Στάδιο: Απώλεια συνείδησης, ανταπόκριση σε εξαιρετικά επώδυνα ερεθίσματα 4ο Στάδιο: Καμιά ανταπόκριση σε ερεθίσματα

11 Κλίμακες του Beck Συνθήκες απομόνωσης
Προφυλάξεις που είχαν ληφθεί ώστε να μην αποκαλυφθεί η απόπειρα Δευτερογενές όφελος από την απόπειρα Προετοιμασίες σχετικά με το θάνατο Σημείωμα που εξηγεί τους λόγους της αυτοκτονίας

12 Γενικά μέτρα Αναπνευστική υποστήριξη Κυκλοφορική υποστήριξη
Αντιμετώπιση σπασμών Ρύθμιση θερμοκρασίας Διόρθωση ηλεκτρολυτικών & μεταβολικών διαταραχών Coma cocktail (δεξτρόζη, θειαμίνη, ναλοξόνη)

13 Βασικοί άξονες της αντιμετώπισης
Μέτρα υποστήριξης των βασικών λειτουργιών του ασθενή Μείωση της απορρόφησης του δηλητηρίου Αύξηση της απέκκρισης του δηλητηρίου Ταυτοποίηση του δηλητηρίου ώστε να δοθεί αντίδοτο (αν υπάρχει)

14 Μέτρα υποστήριξης των βασικών λειτουργιών του ασθενή- Αναπνευστικό
Αναρρόφηση του γαστρικού περιεχομένου, πριν ακόμα ξεκινήσει η θεραπεία Συχνός έλεγχος της κατάστασης των πνευμόνων Ακτινογραφία θώρακος Παρακολούθηση της αναπνευστικής λειτουργίας, του όγκου του εισπνεόμενου αέρα και των αερίων του αίματος. (άλλοτε μπορεί να καταστεί αναγκαία η διενέργεια τεχνητής αναπνοής, η παροχή οξυγόνου κ.α.)

15 Μέτρα υποστήριξης των βασικών λειτουργιών του ασθενή- Καρδιαγγειακό
Στενή παρακολούθηση αρτηριακής πίεσης Συνεχής έλεγχος της καρδιακής λειτουργίας με ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ο φλεβοκαθετηριασμός είναι αναγκαίος τόσο για την αντιμετώπιση της υπότασης, όσο και για την σωστή ενυδάτωση και την χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής.

16 Μέτρα υποστήριξης των βασικών λειτουργιών του ασθενή- Ουροποιητικό
Σοβαρές τοξικές επιδράσεις στους νεφρούς, με τη μορφή της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας ή της σωληναριακής απόφραξης από αιμοσφαιρίνη ή κρυσταλλικά ιζήματα (αιμοδιϋλιση, αιμοδιήθηση, ενώ κάποιες φορές καθίσταται αναγκαία η εφαρμογή τεχνητού νεφρού) Υπό παρακολούθηση τίθεται το ισοζύγιο των υγρών (οίδημα, επιβάρυνση της κυκλοφορίας, και τελικά πνευμονικό οίδημα)

17 Μέτρα υποστήριξης των βασικών λειτουργιών του ασθενή- Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Εμφάνιση τρόμου, σπασμών, ψευδαισθήσεων, καταστολής της αναπνοής και του καρδιαγγειακού, διαταραχών της θερμοκρασίας, εγκεφαλικού οιδήματος Σε καταστολή του αναπνευστικού, χορηγούνται αναληπτικά φάρμακα με προσοχή, οι επιδράσεις στο καρδιαγγειακό αντιμετωπίζονται προσεκτικά με τα ανάλογα φάρμακα, το εγκεφαλικό οίδημα αντιμετωπίζεται συνήθως με κορτικοστεροειδή και μαννιτόλη.

18 Μείωση της απορρόφησης του δηλητηρίου
Μείωση της απορρόφησης του δηλητηρίου Μετά από του στόματος λήψη Κένωση στομάχου : Έμετος Γαστρική πλύση Ενεργός άνθρακας Χορήγηση καθαρτικού Ολική πλύση εντέρου

19 αραίωση Μείωση της απορρόφησης του δηλητηρίου
Μείωση της απορρόφησης του δηλητηρίου χορήγηση ύδατος (παιδιά:1-2 ποτήρια, ενήλικες 2-3 ποτήρια), με σκοπό την επιβράδυνση της απορρόφησης, τη μείωση του γαστρικού ερεθισμού ο οποίος προκαλείται από πολλά δηλητήρια και την αύξηση του όγκου του στομάχου

20 Το Το νερό γενικά προτιμάται σε σχέση με άλλα υγρά γιατί…
Τα αναψυκτικά μπορεί να αυξήσουν την ενδεχόμενη διαβρωτική δράση του δηλητηρίου ή να επιταχύνουν την διέλευσή του από τον στόμαχο εξαιτίας της έκλυσης CO2 Η εξουδετέρωση ληφθέντων οξέων και βάσεων θα πρέπει να αποφεύγεται, διότι είναι εξώθερμη αντίδραση που μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ιστούς. Η αραίωση ισχυρών οξέων και βάσεων προκαλούν επιδείνωση της κατάστασης. Παλαιότερα συνήθιζαν να χορηγούν γάλα , όμως, σήμερα πολλοί συγγραφείς αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά του, εφ’ όσον είναι πιθανό να βελτιώνεται μ’ αυτόν τον τρόπο η διαλυτοποίηση και ακολούθως, η απορρόφηση λιπόφιλων δηλητηρίων. Αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα της μεθόδου της αραίωσης έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση για τον ίδιο λόγο, δηλαδή για την ενδεχόμενη βελτίωση της διαλυτοποίησης των δηλητηρίων.

21 Καταστάσεις στις οποίες αντενδείκνυται η πρόκληση εμετού είναι οι εξής:
Σε λήψη σπασμογόνου δηλητηρίου, είναι πιθανή η εκδήλωση σπασμών. Σε λήψη υδρογονανθράκων, που εισροφώνται εύκολα στους πνεύμονες, μπορεί να προκληθεί χημική πνευμονίτιδα. Σε λήψη διαβρωτικών ουσιών, πιθανόν να επιδεινωθούν οι βλάβες, ιδιαίτερα στο ανώτερο γαστρεντερικό Όταν το θύμα έχει περιπέσει σε κώμα ή βρίσκεται σε ημικωματώδη κατάσταση, είναι αυξημένος ο κίνδυνος εισροφήσεως. Όταν το θύμα πάσχει από καρδιοαναπνευστικά νοσήματα Όταν το θύμα έχει ηλικία μικρότερη των 6 μηνών, καθώς το αντανακλαστικό του εμέτου δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο πνιγμονής από την εισρόφηση.

22 Η τεχνική της πλύσεως στομάχου περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
κατάλληλη τοποθέτηση του ασθενούς (αριστερή πλάγια θέση, κεφαλή χαμηλότερα από το υπόλοιπο σώμα) διασωλήνωση της τραχείας, εάν ο ασθενής δεν διατηρεί τις αισθήσεις του επιλογή της κατάλληλης οδού, εισαγωγή καθετήρα (όσο το δυνατόν μεγαλύτερης διαμέτρου) αναρρόφηση του γαστρικού περιεχομένου μέσω σύριγγας από το έξω στόμιο του καθετήρα χορήγηση διαλύματος πλύσης (50-100ml σε παιδιά, ml σε ενήλικες) επανάληψη της διαδικασίας μέχρι τα αναρροφούμενα υγρά να είναι διαυγή

23 Προσρόφηση του δηλητηρίου
Ως προσροφητικά μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ο ενεργός άνθρακας, η Fuller’s Earth, η χολεστυραμίνη, ο καολίνης, η πηκτίνη, ακόμα και το χώμα Ο μηχανισμός δράσης αυτών των ουσιών είναι κοινός και περιλαμβάνει δέσμευση των ουσιών που βρίσκονται στο έντερο δια προσροφήσεως στην επιφάνεια του μέσου Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου εξαρτάται από τον χρόνο που έχει παρέλθει από την λήψη του δηλητηρίου.

24 ΑΛΛΑ ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΤΟΞΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ
ΑΛΛΑ ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΤΟΞΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

25 Αύξηση της απέκκρισης του δηλητηρίου
Εξαναγκαστική διούρηση και τροποποίηση του pH Περιτοναϊκή διύλιση Αιμοδιύλιση Αιμοδιήθηση μέσω στηλών προσρόφησης Γαστρεντερική διύλιση με συνεχή χορήγηση άνθρακα Αλλαγή πλάσματος Αφαιμαξομετάγγιση

26 Αναγκαστική διούρηση Η μέθοδος αυτή είναι σχετικά απλή και συνιστάται για τους μεν εν εγρήγορση ασθενείς η αυξημένη πρόσληψη υγρών από του στόματος, για τους δε ευρισκόμενους σε κωματώδη κατάσταση η ενδοφλέβια έγχυση φουροσεμίδης, υπέρτονων διαλυμάτων γλυκόζης, ουρίας, και κυρίως μαννιτόλης. Η αναγκαστική διούρηση συνήθως επιτυγχάνει έως και διπλάσια απέκκριση της τοξικής ουσίας

27 Η μέθοδος αντενδείκνυται όταν:
Το δηλητήριο (υπό την δραστική του μορφή) δεν αποβάλλεται από τους νεφρούς Το δηλητήριο μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό οίδημα Ο ασθενής βρίσκεται σε κατάσταση shock Ο ασθενής πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια Δεν είναι δυνατή η παρακολούθηση των ηλεκτρολυτών του πλάσματος

28 Περιτοναϊκή διάλυση 1-2L στους ενήλικες, παραμονή 1h
Διάλυμα ηλεκτρολyτών με δεξτρόζη Προσθήκη αλβουμίνης Αλλαγή pH Προσθήκη λίπους Κυρίως σε παιδιά

29 Αιμοδιύλιση και αιμοδιήθηση
Η εφαρμογή τους ενδείκνυται μόνο σε ορισμένες δηλητηριάσεις (Paraquat, μανιτάρια, αιθυλενογλυκόλη, θεοφυλλίνη, βαρβιτουρικά) Για ουσίες με μικρό MB και μικρό Vd.

30 Ταυτοποίηση του δηλητηρίου ώστε να χορηγηθεί αντίδοτο
Η αντιμετώπιση ορισμένων δηλητηριάσεων απαιτεί εργαστηριακή «κάλυψη» από εξειδικευμένο εργαστήριο, π.χ. δηλητηρίαση από παρακεταμόλη

31 Ειδικά αντίδοτα Η απόφαση για χορήγηση αντιδότου θα ληφθεί συνυπολογίζοντας τα εξής: την κλινική κατάσταση του θύματος τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκληθούν από το αντίδοτο τον χρόνο ημισείας ζωής του αντιδότου σε σχέση με τον αντίστοιχο της τοξικής ουσίας (πρέπει να είναι συγκρίσιμος, αλλιώς είτε θα χρειαστεί επανειλημμένη χορήγηση που πιθανόν να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, είτε τα συμπτώματα της δηλητηρίασης θα επανέλθουν μετά την πρόσκαιρη βελτίωση)

32 Ορισμένες ουσίες που χρησιμεύουν ως αντίδοτα
Ορισμένες ουσίες που χρησιμεύουν ως αντίδοτα Αντίδοτο Αίτιο δηλητηρίασης Μηχανισμός αντιδότου Ατροπίνη Οργανοφωσφορικοί και καρβαμιδικοί εστέρες Αναστολή των μουσκαρινικών υποδοχέων Βιταμίνη Κ Κουμαρίνη, Ινδανεδιόνη Ανταγωνισμός της αντιπηκτικής δράσης Γλυκαγόνη β-αποκλειστές Διέγερση σύνθεσης cAMP- θετική ινότροπος δράση Ca.Na2.EDTA Μόλυβδος Σχηματισμός χηλικών συμπλόκων Δεξτρόζη Ινσουλίνη Αύξηση σακχάρου αίματος Δεσφεροξαμίνη Σίδηρος Διμερκαπρόλη As, Pubs, Cu, Au, Hg

33 Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση είναι εξατομικευμένη στον κάθε ασθενή Έμφαση στην υποστήριξη των βασικών λειτουργιών Έμφαση στην πρόληψη των ατυχημάτων με δηλητήρια και Ψυχιατρική υποστήριξη σε ασθενείς που έκαναν απόπειρα αυτοκτονίας για τον κίνδυνο επανάληψης της πράξης

34 Ψυχιατρική εκτίμηση Η διαδικασία της ψυχιατρικής εκτίμησης του ασθενή φυσικά δεν είναι αναγκαία για όλες τις περιπτώσεις δηλητηρίασης, παρά μόνο όταν: η δηλητηρίαση προκλήθηκε εκουσίως, με σκοπό την αυτοκτονία το θύμα είναι εξαρτημένο από την ουσία που προκάλεσε την δηλητηρίαση η ουσία που προκάλεσε την δηλητηρίαση μπορεί να επιφέρει ψυχολογικές ή νευρολογικές διαταραχές που διαρκούν ακόμα και μετά την φαινομενική ανάρρωση (λ.χ. βενζοδιαζεπίνες)