3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΩΝ
Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

2 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Συνήθεις μη ειδικές εξετάσεις (αιματολογική, βιοχημικές στον ορό του αίματος, ούρων) Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) Απεικονιστικές (απλές ακτινογραφίες, αγγειογραφία, υπερηχοτομογραφία) Μέτρηση πιέσεων (αρτηριακή πίεση-βλ. εξέταση των αρτηριών, κεντρική φλεβική πίεση, πίεση πνευμονικής αρτηρίας)

3 3.1. ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ

4 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Καταγραφή, από την επιφάνεια του σώματος, της ηλεκτρικής δραστηριότητας του μυοκαρδίου (εκπόλωση, αναπόλωση) στη διάρκεια του χρόνου Δίνει πληροφορίες για: Καρδιακή συχνότητα (βλ. ακρόαση της καρδιάς) Καρδιακό ρυθμό Μετάδοση των ώσεων στο μυοκάρδιο: Διάταση ή/και υπερτροφία των κοιλοτήτων της καρδιάς Μυοκαρδιοπάθειες, ισχαιμία μυοκαρδίου, παθήσεις περικαρδίου Ηλεκτρολυτικές διαταραχές Τοξική δράση φαρμάκων

5 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Ι Διάγνωση αρρυθμιών που διαπιστώθηκαν κατά την ακρόαση Η περισσότερο ευαίσθητη και ειδική εξέταση Ενδείξεις: βραδυκαρδία, ταχυκαρδία, αρρυθμίες (που δε συνδέονται με τις αναπνευστικές κινήσεις στο Σ) Εύκολη κόπωση, λιποθυμικές κρίσεις Για επιβεβαίωση ή αποκλεισμό των αρρυθμιών ως αιτίων Έλεγχος για διάταση ή/και υπερτροφία των κοιλοτήτων της καρδιάς Όχι ιδιαίτερα ευαίσθητη εξέταση Να εκτιμάται πάντα σε συνδυασμό με τα ευρήματα των ακτινογραφιών και του υπερηχοτομογραφήματος

6 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΙΙ Διαπίστωση μεταβολών του ΗΚΓ που υποστηρίζουν μία πιθανή διάγνωση (π.χ. χαμηλό R έπαρμα σε περικαρδιακή συλλογή και υποθυρεοειδισμό) Γρήγορος έλεγχος για τη διαπίστωση ορισμένων ηλεκτρολυτικών διαταραχών (π.χ. υποκαλιαιμία, υπερκαλιαιμία) Έλεγχος αποτελεσματικότητας και τοξικότητας φαρμάκων (π.χ. αντιαρρυθμικά φάρμακα, φάρμακα για τη συμπτωματική αντιμετώπιση της Κ.Α., αναισθητικά φάρμακα)

7 3.1.3. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟ
Κολποκοιλιακός κόμβος Φλεβόκομβος Δεμάτιο His Συστολή κόλπων Δεξιό σκέλος Αριστερό σκέλος Πρόσθια δεσμίδα Οπίσθια δεσμίδα Συστολή κοιλιών

8 ΤΕΧΝΙΚΗ Δεξιά πλάγια κατάκλιση, τεντωμένα άκρα (κάθετα στον επιμήκη άξονα του σώματος, παράλληλα με το έδαφος), ήπια συγκράτηση Όχι λαχάνιασμα (π.χ. κλείνουμε το στόμα) Όχι μυϊκός τρόμος (π.χ. πιέζουμε ήπια το θώρακα) Μονωμένο τραπέζι (πλαστική επιφάνεια), γείωση ηλεκτροκαρδιογράφου Σε περίπτωση δύσπνοιας ή αντιδράσεων του ζώου το αφήνουμε σε στερνική θέση (ή όποια θέση προτιμά) γνωρίζοντας όμως ότι τα αποτελέσματα θα επηρεαστούν

9 Συγκράτηση σκύλου σε μονωμένη επιφάνεια για λήψη ΗΚΓ

10 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΩΝ
Διπολικές και ενισχυμένες μονοπολικές απαγωγές Πρόσθια άκρα (RA, LA): οπίσθια επιφάνεια αγκώνα Οπίσθια άκρα (RL, LL): πρόσθια επιφάνεια γόνατος Προκάρδιες μονοπολικές απαγωγές: σπάνια χρησιμοποιούνται στην πράξη Ειδικό gel (ή οινόπνευμα) στα σημεία επαφής των ηλεκτρόδιων Τα ηλεκτρόδια δεν πρέπει να ακουμπούν μεταξύ τους ούτε με το θωρακικό τοίχωμα

11 Τα ηλεκτρόδια του ηλεκτροκαρδιογράφου για τη λήψη των διπολικών και ενισχυμένων μονοπολικών απαγωγών

12 Τοποθέτηση των ηλεκτρόδιων του ηλεκτροκαρδιογράφου σε σκύλο για τη λήψη των διπολικών και ενισχυμένων μονοπολικών απαγωγών

13 Εφαρμογή οινοπνεύματος στα σημεία επαφής των ηλεκτρόδιων

14 Καταγραφή απαγωγής ΙΙ με μεγάλη ταχύτητα (50 mm/sec)
ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΗΚΓ Καταγραφή 3-4 καρδιακών κύκλων σε κάθε απαγωγή με τη συνήθη ταχύτητα (25 mm/sec) Καταγραφή απαγωγής ΙΙ με μεγάλη ταχύτητα (50 mm/sec)

15 3.1.5. ΑΠΑΓΩΓΕΣ Διπολικές (I, II, III)
Ενισχυμένες μονοπολικές (aVR, aVL, aVF) Προκάρδιες μονοπολικές Η κάθε απαγωγή έχει 1) άξονα και 2) πολικότητα

16 ΔΙΠΟΛΙΚΕΣ ΑΠΑΓΩΓΕΣ (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ)
ΘΕΤΙΚΟΣ ΠΟΛΟΣ (+) ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΟΣ (-) Ι Αριστερό πρόσθιο άκρο Δεξί πρόσθιο άκρο ΙΙ Αριστερό οπίσθιο άκρο ΙΙΙ

17 - - Δ Α Ι - + ΙΙΙ ΙΙ + + Άξονας και πολικότητα των διπολικών απαγωγών

18 ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΕΣ ΑΠΑΓΩΓΕΣ (aVR, aVL, aVF)
ΘΕΤΙΚΟΣ ΠΟΛΟΣ (+) ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΟΣ (-) aVR Δεξί πρόσθιο άκρο Το δυναμικό κέντρο της καρδιάς όπως καταγράφεται από το μέσο όρο των δυναμικών στα υπόλοιπα ηλεκτρόδια aVL Αριστερό πρόσθιο άκρο aVF Αριστερό οπίσθιο άκρο

19 - Δ Α aVL + + aVR - - aVF + Άξονας και πολικότητα των ενισχυμένων μονοπολικών απαγωγών

20 aVF III II Δ Α aVR aVL + + + I + + + Άξονας και πολικότητα των διπολικών και των ενισχυμένων μονοπολικών απαγωγών

21 ΑΠΟΚΛΙΣΗ (ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ) ΗΚΓ
Αν η καρδιακή ώση είναι: παράλληλη στον άξονα μέγιστη απόκλιση κάθετη στον άξονα καμία απόκλιση Αν η καρδιακή ώση κινείται προς: το θετικό πόλο θετική απόκλιση (προς τα πάνω) τον αρνητικό πόλο αρνητική απόκλιση (προς τα κάτω)

22 Καρδιακή ώση ΗΚΓ II Δ Α Απαγωγή ΙΙ + Απόκλιση του ΗΚΓ όταν η καρδιακή ώση είναι παράλληλη ή κάθετη προς τον άξονα μιας απαγωγής

23 Καρδιακή ώση ΗΚΓ aVL II Απαγωγή ΙΙ + Απαγωγή aVL + Δ Α Η ίδια καρδιακή ώση προκαλεί διαφορετικού βαθμού απόκλιση του ΗΚΓ ανάλογα με την απαγωγή

24 Καρδιακή ώση ΗΚΓ II Δ Α Απαγωγή ΙΙ + Απόκλιση του ΗΚΓ όταν η καρδιακή ώση που είναι παράλληλη προς τον άξονα μιας απαγωγής κινείται προς το θετικό ή τον αρνητικό της πόλο

25 Καρδιακή ώση ΗΚΓ II Απαγωγή ΙΙ aVR + Απαγωγή aVR + Δ Α Η ίδια καρδιακή ώση προκαλεί θετική ή αρνητική απόκλιση του ΗΚΓ ανάλογα με την απαγωγή

26 3.1.1. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΗΚΓ Επάρματα: Ρ: εκπόλωση κόλπων συστολή κόλπων
Ρ: εκπόλωση κόλπων συστολή κόλπων QRS: εκπόλωση κοιλιών συστολή κοιλιών Q: εκπόλωση μεσοκοιλιακού διαφράγματος R: εκπόλωση μυοκάρδιου αριστερής κοιλίας S: εκπόλωση μυοκάρδιου δεξιάς κοιλίας Τ: αναπόλωση κοιλιών Διαστήματα: PQ (ή PR): χρόνος για τη μεταφορά της ώσης από το φλεβόκομβο ως τις ίνες του Purkinje QT: χρόνος για εκπόλωση και αναπόλωση του μυοκάρδιου των κοιλιών

27 Επάρματα και διαστήματα στο φυσιολογικό ΗΚΓ (απαγωγή ΙΙ)
Εκπόλωση κοιλιών Εκπόλωση κοιλιών R R Εκπόλωση κόλπων Εκπόλωση κόλπων Συστολή κοιλιών Συστολή κοιλιών Ρ Ρ Αναπόλωση κοιλιών Αναπόλωση κοιλιών S S Q Τ Q Τ Συστολή κόλπων Ισοηλεκτρική γραμμή Συστολή κόλπων Επάρματα και διαστήματα στο φυσιολογικό ΗΚΓ (απαγωγή ΙΙ)

28 R R Συστολή κοιλιών Συστολή κοιλιών Διαστολή κοιλιών Ρ Ρ Q Q S S Τ Τ Συστολή κόλπων Συστολή κόλπων Διαστολή κόλπων Χρονικός συσχετισμός μεταξύ του ΗΚΓ (απαγωγή ΙΙ) και της δραστηριότητας του μυοκάρδιου

29 S1 S2 S1 S2 Καρδιακοί τόνοι ΗΚΓ
Μικρή σιγή Καρδιακοί τόνοι Μεγάλη σιγή R R Συστολή κοιλιών Συστολή κοιλιών Διαστολή κοιλιών Ρ Ρ Q Q ΗΚΓ S S Τ Τ Συστολή κόλπων Συστολή κόλπων Διαστολή κόλπων Χρονικός συσχετισμός μεταξύ του ΗΚΓ (απαγωγή ΙΙ) και των φυσιολογικών ήχων (τόνων) της καρδιάς

30 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΗΚΓ Καρδιακή συχνότητα (βλ. και ακρόαση της καρδιάς) Καρδιακός ρυθμός Μέσος ηλεκτρικός άξονας (ΜΗΑ) Μέτρηση ύψους και πλάτους και εκτίμηση της μορφολογίας των επαρμάτων Μέτρηση της διάρκειας των διαστημάτων

31 3.1.7.1. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ (βλ. και ακρόαση της καρδιάς)
Υπολογισμός καρδιακής συχνότητας με το ΗΚΓ: Αριθμός PQRST σε 3 sec x 20 ή 3.000 / αριθμό μικρών τετραγώνων ανάμεσα σε 2 συνεχόμενα R επάρματα (n) (μόνο σε φλεβοκομβικό ρυθμό και με ταχύτητα 50 mm/sec) 3. Αυτόματη ένδειξη ηλεκτροκαρδιογράφου

32 ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ Ο τρόπος αλληλουχίας των καρδιακών κύκλων στη διάρκεια του χρόνου Ελέγχεται και με 1) ακρόαση, 2) ψηλάφηση σφυγμού

33 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΡΔΙΑΚΟΙ ΡΥΘΜΟΙ
Φλεβοκομβικός (Σ, Γ): σταθερός Διακύμανση διάρκειας RR διαστημάτων <10% Πνευμονογαστρική αρρυθμία (μόνο στο Σ, στη Γ είναι παθολογικός ρυθμός) Αυξημένος ρυθμός στην εισπνοή, μειωμένος στην εκπνοή λόγω μεταβολών στον τόνο του πνευμονογαστρικού νεύρου Πιο έντονη σε Σ (και Γ) με χρόνιες πνευμονοπάθειες Διακύμανση διάρκειας RR διαστημάτων >10%, ανάλογα με τη φάση της αναπνοής

34 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΡΔΙΑΚΟΙ ΡΥΘΜΟΙ
Διαταραχές αγωγιμότητας Εκτακτοσυστολές Συνδυασμοί Ώσεις που δεν ξεκινούν από το φλεβόκομβο αλλά από άλλο βηματοδότη Μη φυσιολογική μετάδοση των ώσεων

35 ΕΚΤΑΚΤΟΣΥΣΤΟΛΕΣ Ανάλογα με τη θέση του έκτοπου βηματοδότη
Ανάλογα με το στάδιο του καρδιακού κύκλου Υπερκοιλιακές (κολπικές, κολποκοιλιακές) Ανώμαλο Ρ Φυσιολογικό QRS Κοιλιακές Απουσία Ρ Ανώμαλο QRS Πριν τη φυσιολογική φλεβοκομβική ώση Πρώιμες Μετά την καθυστέρηση της φυσιολογικής φλεβοκομβικής ώσης Όψιμες ή διαφυγής

36 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑΣ
Ανάλογα με τη θέση της διαταραχής Κολποκοιλιακές Κολποκοιλιακός αποκλεισμός Κοιλιακές Αποκλεισμός δεματίου His, σκελών δεματίου His, δεσμίδων αριστερού σκέλους

37 3.1.7.3. ΜΕΣΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ (ΜΗΑ)
Η μέση κατεύθυνση και πολικότητα της εκπόλωσης του μυοκάρδιου των κοιλιών Φυσιολογικά: Σ +40ο ως +100ο, Γ 0ο ως +160ο Υπολογισμός: Οι μοίρες το θετικού πόλου της απαγωγής (διπολικής ή ενισχυμένης μονοπολικής) με το υψηλότερο θετικό R έπαρμα Βρίσκουμε την απαγωγή με το περισσότερο ισοηλεκτρικό QRS. Η κάθετη σε αυτή απαγωγή έχει τη διεύθυνση του ΜΗΑ: αν σ’ αυτή το QRS είναι θετικό η φορά του ΜΗΑ είναι προς το θετικό της πόλο και αντίστροφα Βάση πίνακα αφού μετρήσουμε τα θετικά και αρνητικά δυναμικά στην απαγωγή ΙΙ (ή στις Ι και ΙΙΙ)

38 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΜΗΑ
Απόκλιση δεξιά: (π.χ. διάταση μυοκάρδιου δεξιάς κοιλίας)

39 3.1.7.4. ΜΕΤΡΗΣΗ ΥΨΟΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΟΥΣ ΤΩΝ ΕΠΑΡΜΑΤΩΝ
Ρ: εύρος ≤ ,05sec ύψος ≤ 0.4 mV (Σ), ≤ 0.2 mV (Γ) QRS: εύρος ≤ ,06sec (Σ), ≤ 0.04sec (Γ) R: ύψος ≤ 2,5-3mV (Σ), ≤ 0.9mV (Γ) Τ: ύψος ≤ 0,05-1mV (Σ), ≤ 0.3mV (Γ) R 50 mm/sec 0.5cm = 0,1 sec 25 mm/sec 0.5cm = 0,2 sec Ρ Q S Τ 1mV=1 cm 0,5 cm=0,5mV

40 3.1.7.5. ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΩΝ
Διάστημα PR (PQ): 0,06-0,13sec (Σ) 0,05-0,09 sec (Γ) Διάστημα QT: 0,15-0,25sec (Σ) 0,12-0,18 sec (Γ) R Ρ Q Τ S

41 ΜΟΝΙΜΟ ΗΚΓ (HOLTER) Διαλείπουσες αρρυθμίες
Λιποθυμικές κρίσεις, επεισοδιακή μυϊκή αδυναμία Έλεγχος αποτελεσματικότητας αντιαρρυθμικών φαρμάκων