ΘΕΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Παρουσίαση με θέμα: "ΘΕΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΘΕΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΟΝΟΜΑ: ΕΥΗ ΚΟΚΚΙΝΗ ΤΑΞΗ: Β1 ΕΤΟΣ: 2009

2

3 ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (Η πορεία προς τη Δημοκρατία)
Αύγουστος 1789: ψηφίστηκε η "Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη" ·κυρίαρχο ήταν το σύνθημα της Επανάστασης: "Ελευθερία - Ισότης - Αδελφότης" Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ δεν υπέγραφε· ο λαός τον καταδίωξε μέχρι τα ανάκτορα του Κεραμεικού στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε και η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ με τις εξής παρατάξεις: ΣΥΝΤΑΓΜΑ 1791 Μετά το Σύνταγμα εκλέγεται (1791) νέα ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ με παρατάξεις: ΔΕΞΙΑ ευγενείς ΚΕΝΤΡΟ Μετριοπαθείς μοναρχικοί ΑΡΙΣΤΕΡΑ οι "πατριώτες" Λαφαγιέτ Ρομπεσπιέρ Συνταγματική Μοναρχία Νομοθετική Εξουσία: ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Εκτελεστική Εξουσία ΒΑΣΙΛΙΑΣ Δικαστική Εξουσία ΔΙΚΑΣΤΕΣ Πολιτικά δικαιώματα είχαν οι ενεργοί πολίτες : οι έχοντες περιουσία = οι φορολογούμενοι ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΩΜΑ Δημοψήφισμα αν ασκήσει veto ο Βασιλιάς (1792) εκλέγεται νέα ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ με παρατάξεις: Δημόσιοι υπάλληλοι ΔΕΞΙΑ Λαφαγιέτ και Αριστοκράτες - Μεγαλοαστοί ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Ιακωβίνοι (επικεφαλής ο Ρομπεσπιέρ) - - Γιρονδίνοι 1792 : Ο Λουδοβίκος και οι ευγενείς υποκινούν πόλεμο κατά της χώρας από Αυστρία - Πρωσία (: προδοσία) - Η Συνέλευση αναβάλλει το νομοθετικό έργο και κηρύσσει πόλεμο. Δίκη και (1793) εκτέλεση του Βασιλιά (λαιμητόμος - γκιγιοτίνα ή γκιλλοτίνα) Κήρυξη Αβασίλευτης Δημοκρατίας Λόγω αντεπανάστασης των βασιλοφρόνων σχηματίζεται "ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ" με αρχηγό τον Ρομπεσπιέρ που επιβάλλει τρομοκρατία: Περιορισμός της ελευθεροτυπίας (= λογοκρισία) - Μαζικές εκτελέσεις ακόμα και ηγετών: Νταντόν κ.α. - δολοφονία του Μαρά - Επιβάλλεται Κοσμική θρησκεία του Υπερτάτου όντος: Αποτέλεσμα: εκτέλεση τουΡομπεσπιέρ - Νέο ΣΥΝΤΑΓΜΑ: κυβέρνηση: Διευθυντήριο 5μελές (:μεγαλοαστοί) - Νομοθεσία: Βουλή κ΄ Γερουσία ΑΡΙΣΤΕΡΑ Ιακωβίνοι (επικεφαλής οι Νταντόν - Μαρά - - Ρομπεσπιέρ) ΔΕΞΙΑ Γιρονδίνοι ΚΕΝΤΡΟ

4 Περιγραφή Γαλλική Επανάσταση αποτελεί εδώ και δύο αιώνες βασικό σημείο αναφοράς των σύγχρονων πολιτικών αντιλήψεων που προβάλλουν τις ιδέες της ελευθερίας, της ισότητας και της προόδου. Η ιστορία της, βαθύτατα εδραιωμένη στη συλλογική συνείδηση του γαλλικού λαού, διεκδικήθηκε από τους άμεσους κληρονόμους της –το σοσιαλισμό και τη φιλελεύθερη δημοκρατία– ως δική τους παράδοση. Τα μεγάλα ρεύματα της ιστοριογραφίας του 1789 αποτύπωσαν τις ιδεολογικές και κοινωνικοπολιτικές αντιπαραθέσεις των καιρών. Το 1930, όταν εκδίδεται το βιβλίο του για τη Γαλλική Επανάσταση, ο Λεφέβρ είχε συγκεντρώσει αρκετά στοιχεία για να αναλύσει σε βάθος το φαινόμενο και συγχρόνως για να το κρίνει από αρκετή απόσταση, στο πνεύμα της «συνολικής ιστορίας» που δίδασκε η σχολή των Annales και εισάγοντας την ποσοτική ιστορία. Για τον Λεφέβρ, η Γαλλική Επανάσταση, που «αποτέλεσε σταθμό στα πεπρωμένα του δυτικού κόσμου» ως «προείκασμα της κοινωνικής δημοκρατίας», ξεκίνησε στο πλαίσιο της πάλης των αριστοκρατών εναντίον της μοναρχίας, ολοκληρώθηκε από τους πληβείους και τελικά έφερε στην εξουσία την αστική τάξη. Αντίθετα από ότι συνέβη στην Αγγλία ή την Αμερική, στη Γαλλία η αστική τάξη, κήρυκας της ιδέας των ίσων πολιτικών δικαιωμάτων, πολέμησε την αριστοκρατία συμμαχώντας με τον λαό. Το μεγαλείο της Επανάστασης είναι ότι εφηύρε τη σύγχρονη πολιτική. Η πολιτική δημοκρατία θεμελιώθηκε όταν ο λαός, οπλισμένος με την αρχή των ίσων δικαιωμάτων, στράφηκε εναντίον των προκρίτων. Η ιστοριογραφική παράδοση των Ζαν Ζωρές, Αλμπέρ Ματιέ και Ζώρζ Λεφέβρ είδε στη θερμιδοριανή εποχή ( ) την αντιδραστική πολιτική της αστικής τάξης, και κατά κάποιον τρόπο την «αυτοκτονία» της πρώτης αστικής δημοκρατίας, που οδήγησε στη 18η Μπρυμαίρ και στην έλευση του Βοναπάρτη. Ο Λεφέβρ στην ιστορία του δεν σταματά στην πτώση του Ροβεσπιέρου (1794) αλλά φτάνει ως το 1799, ενώ θεωρεί τη ναπολεόντεια περίοδο συμπλήρωμα και προέκταση της επαναστατικής δεκαετίας. Ο επίλογος του δράματος θα έρθει με τη λήξη της Παλινόρθωσης, τον Ιούλιο του 1830, όταν «οι πρόκριτοι, έχοντας ανεβάσει στο θρόνο έναν ηγεμόνα που δεχόταν τις αρχές της Επανάστασης, έγιναν κύριοι της Γαλλίας».

5 Κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην προεπαναστατική Γαλλία
Στα τέλη του 18ου αιώνα ήταν γενική στην Γαλλία η επιθυμία για αλλαγή του καθεστώτος. Παρόλη όμως την μεταβολή στις ιδέες των ανθρώπων, η οργάνωση της Γαλλίας εξακολουθούσε να παραμένει στη μεσαιωνική μορφή της: διαίρεση των κατοίκων σε τάξεις, διάκριση δικαιωμάτων και υποτίμηση της ανθρώπινης αξίας. Οι Γάλλοι άρχισαν να αισθάνονται αφόρητη την κατάσταση. Νέες δυνάμεις σχηματίστηκαν και προκάλεσαν τεράστια εξέγερση. Η Γαλλική Επανάσταση ανέτρεψε το παλιό καθεστώς και είχε ανυπολόγιστες συνέπειες στη ζωή και στις αντιλήψεις των ανθρώπων. Στη Γαλλία επικρατούσε το κυβερνητικό σύστημα της απόλυτης μοναρχίας όπως την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ. Ο βασιλιάς με λίγους ανώτερους λειτουργούς, που τους διάλεγε ο ίδιος, νομοθετούσε, όριζε τους φόρους και διέθετε όπως του άρεσε τον δημόσιο πλούτο. Η Γαλλία δεν είχε ενοποιηθεί τελείως. Οι νόμοι, η φορολογία, οι τρόποι συναλλαγής, τα μέτρα, τα σταθμά και το νόμισμα διέφεραν από περιοχή σε περιοχή. Αυτό προκαλούσε σύγχυση και εμπόδια στο εμπόριο. Το καθεστώς, συνέχεια του μεσαιωνικού, βασιζόταν στην ανισότητα. Οι κάτοικοι της Γαλλίας διακρίνονταν στους προνομιούχους και στον κοινό λαό. Οι προνομιούχοι αποτελούσαν μικρή μειοψηφία, περίπου το 2% του πληθυσμού. Αλλά αυτοί κατείχαν την περισσότερη γη, είχαν όλα τα αγαθά, ζούσαν μια τρομερά σπάταλη και πλούσια ζωή και κυβερνούσαν τον τόπο. Δύο τάξεις, ο κλήρος και οι ευγενείς αποτελούσαν τους προνομιούχους. Στον κλήρο άνηκαν άτομα. Ο ανώτερος κλήρος (επίσκοποι, αρχιεπίσκοποι, ηγούμενοι) αριθμούσε 5-6 χιλιάδες ανθρώπους, εφοδιασμένους με πλούσια εισοδήματα. Ο κατώτερος κλήρος είχε πενιχρές αποδοχές και ζούσε όπως ο φτωχός λαός. Περίπου ευγενείς ζούσαν από εισοδήματα και αργομισθίες. Παρόλα αυτά στον 18ο αιώνα εμφανίζονταν εξαιρετικά απαιτητικοί. Απέκλειαν από τα ανώτερα αξιώματα και τις προσοδοφόρες θέσεις όσους είχαν κατώτερη προέλευση, δηλαδή τους μη ευγενείς. Ο μεγάλος όγκος του λαού βρισκόταν απέναντι από την μειοψηφία αυτή των προνομιούχων. Όλοι οι λαϊκοί άνθρωποι ονομάζονταν συνεκδοχικά με μια μεσαιωνική ονομασία: Tiers Etat, Τρίτη τάξη. Καλλιεργητές της γης και αστοί (έμποροι και επαγγελματίες των πόλεων) αποτελούσαν την τάξη αυτή.

6 Αίτια της επανάστασης Γενικά:
Η επανάσταση είχε πολλά αίτια,από τα οποία τα σημαντικότερα είναι τα εξής: Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα προπαγάνδιζε μία αποστροφή κατά της απόλυτης μοναρχίας. Οι αντιλήψεις είχαν αρχίσει να στρέφονται προς ένα δημοκρατικό ιδεώδες, τα ανθρώπινα και τα αστικά δικαιώματα, το κοσμικό κράτος καθώς και την πίστη στην λογική. Αυτή η φιλοσοφία έπαιρνε την εξουσία από τον μονάρχη και τον κλήρο. Σ' αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο, βρήκαν απήχηση οι ιδέες του κλασικού φιλελευθερισμού. Επίσης, η μασονική ιδεολογία και το παράδειγμα της μετριοπαθούς αγγλικής μοναρχίας είχαν σημαντική επιρροή στους επαναστάτες. Η ενίσχυση της αστικής τάξης: Οι δύο πρώτες τάξεις, ο κλήρος και οι ευγενείς μοιράζονταν ως τότε την πολιτική δύναμη. Οι αστοί, οι φτωχοί εργαζόμενοι των πόλεων και οι αγρότες δεν είχαν κανένα δικαίωμα στην εξουσία, παρόλο που η αστική τάξη είχε αποκτήσει αξιόλογη δύναμη. Η οικονομική κρίση: Το γαλλικό κράτος ήταν στα πρόθυρα οικονομικής καταστροφής. Η Γαλλία αναμείχθηκε ενεργά στον Αμερικανικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας ( ). Παρότι κατόρθωσε να κερδίσει την Αγγλία, το οικονομικό βάρος ήταν τέτοιο και οδήγησε σε χρεοκοπία. Επιπλέον, το 1789 η τιμή του ψωμιού αυξήθηκε δραματικά, λόγω της άσχημης σοδειάς του 1788 και του 1789 και του βαρύ χειμώνα του Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν ως και 60%, ενώ ο μισθός των αγροτών μόνο 20%, κάτι το οποίο προκάλεσε μεγάλη πείνα. Όλα αυτά οδήγησαν σε έντονη κοινωνική αναταραχή που εκδηλώθηκε με ληστρικές πράξεις και εξεγέρσεις. Η κρίση του φεουδαρχικού συστήματος: η παραδοσιακή φεουδαρχική κοινωνική κατανομή που ίσχυε από τον Μεσαίωνα στην Γαλλία άρχισε να παρακμάζει. Ενώ οι ευγενείς απολάμβαναν μεν πολλά προνόμια, δεν μπορούσαν να ενεργήσουν πολιτικά υπό την απολυταρχία, καθώς μόνο ο βασιλιάς είχε πολιτική εξουσία. Ο Έρικ Χομπσμπάουμ θεωρεί την Επανάσταση ως "απόπειρα της αριστοκρατίας να ανακαταλάβει το κράτος".[1]

7 Φιλοσοφία του Διαφωτισμού
Από τα μέσα του 18ου αιώνα η επίδραση της διαφωτιστικής κριτικής στην κοινωνία ήταν μεγάλη. Πολλοί ευγενείς έπαψαν να πιστεύουν πια στα απαρχαιωμένα προνόμια. Τα σαλόνια, τα περιοδικά, οι χώροι συγκεντρώσεων και οι μασονικές στοές έγιναν φορείς της ολοένα αυξανόμενης δυσαρέσκειας κατά της απόλυτης μοναρχίας. Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού έκανε λόγο για τα ατομικά δικαιώματα,για ελευθερία,και ισότητα,έννοιες που ως τότε ήταν άγνωστες κάτω από τον ζυγό του απολυταρχικού καθεστώτος.

8 Η ενίσχυση της αστικής τάξης
Κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα άρχισε να σχηματίζεται μέσα στην τρίτη τάξη, την κατώτερη, ένα νέο κοινωνικό στρώμα. Από εμπόρους, τραπεζίτες, υπαλλήλους και βιομηχάνους επιχειρηματίες γεννήθηκε η αστική τάξη. Για την γαλλική οικονομία η αστική τάξη είχε μεγάλη σημασία. Στους ευγενείς ήταν απαγορευμένο να ασχολούνται με εμπόριο και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα που απέφερε κέρδη, ενώ και από τους φτωχούς αγρότες που υπέφεραν κάτω από τον μερκαντιλισμό (μονοπώλιο) δεν μπορούσαν να εισπράξουν τίποτε. Έτσι ως συνέπεια ο κατώτερος κλήρος φτώχαινε. Το οικονομικό βάρος έπεφτε καθαρά στους μεγαλοαστούς. Από την άλλη μεριά οι ευγενείς διατήρησαν την πολιτική τους θέση. Ήταν απαλλαγμένοι από κάθε είδους φορολογία και μόνο αυτοί είχαν πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες. Επειδή οι μεγαλοαστοί δεν είχαν αυτό το δικαίωμα, άρχισε να δημιουργείται μια παραφωνία ανάμεσα στην μεγάλη οικονομική τους σημασία και την πολύ μικρή πολιτική τους δύναμη. Αυτό είχε ως συνέπεια να μεγαλώσει η δυσαρέσκεια των μεγαλοαστών προς το απολυταρχικό κυβερνητικό σύστημα και τον βασιλιά τον ίδιο. Εν τω μεταξύ οι αστοί απέκτησαν συνείδηση του εαυτού τους και προσπάθησαν να ξεχωρίσουν από τις άλλες κοινωνικές τάξεις. Έτσι συγκεντρώνονταν σε συναθροίσεις συζητώντας τα έργα του Βολταίρου, τον δημοκρατισμό στην Αγγλία, τις απόψεις του Μοντεσκιέ σχετικά με τον διαχωρισμό των εξουσιών και την γνώμη του Ρουσσώ για την αυτονομία του λαού. Η απήχηση των ιδεών του Τζον Λοκ στη γαλλική αστική τάξη μπορεί εύκολα να κατανοηθεί. Η θεωρία του για τα φυσικά δικαιώματα, τις περιορισμένες κρατικές εξουσίες, το δικαίωμα αντίστασης στην τυρρανία και σθεναρής υπεράσπισης της ιδιοκτησίας αντανακλούσαν τις αξίες αυτού του τμήματος της γαλλικής κοινωνίας.

9 Οικονομική κρίση Το φορολογικό σύστημα ήταν απαρχαιωμένο και είχε πολλές ελλείψεις. Από τον σημαντικότερο φόρο οι ευγενείς και ο κλήρος ήταν απαλλαγμένοι. Το κρατικό έλλειμμα του γαλλικού κράτους από το 1736 ως το 1789 αυξήθηκε σημαντικά, σε σημείο να κινδυνεύσει η Γαλλία με χρεωκοπία. Η υποστήριξη των αμερικάνικων στρατευμάτων κατά των αγγλικών στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας ήταν πλήγμα για την γαλλική οικονομία, ακόμη και η σύναψη ειρήνης με την Αγγλία δεν έφερε κανένα ελαφρυντικό αποτέλεσμα. Αντίθετα η βιομηχανική Αγγλία κατέκλυσε την γαλλική αγορά με φτηνά υφάσματα και άλλα βιομηχανικά είδη, με αποτέλεσμα η εθνική παραγωγή να βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Επιπλέον η τρομερά σπάταλη και πολυτελής ζωή στο βασιλικό ανάκτορο των Βερσαλλιών κατανάλωνε το 20% του γαλλικού προϋπολογισμού. Οι γιορτές, οι δεξιώσεις και τα πανάκριβα ρούχα ήταν εις βάρος της γαλλικής οικονομίας αλλά και του φτωχού λαού που πέθαινε από την πείνα. Η βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα μόνη ξόδευε λίβρες, σημερινό ποσό ευρώ, τον μήνα για κοσμήματα, κομμώσεις και μόδα. Επίσης η αγροτική και βιομηχανική κρίση την δεκαετία του 1780 μεγέθυνε την γενική δυσαρέσκεια και ο πολύ βαρύς χειμώνας του ανέβασε τις τιμές του ψωμιού με αποτέλεσμα να πεθάνουν πολλοί από την πείνα.

10 Εξέλιξη των γεγονότων Γενική ανασκόπηση Ως ξεκίνημα της Επανάστασης ισχύει η κατάληψη της Βαστίλης (φυλακή για πολιτικούς κρατούμενους) στις 14 Ιουλίου 1789 (από το 1880 Εθνική Επέτειος της Γαλλίας). Το ουσιαστικό ξεκίνημα της Επανάστασης έλαβε χώρα μερικές εβδομάδες πιο μπροστά, με την σύγκληση των Γενικών Τάξεων. Επειδή οι περισσότεροι εκπρόσωποι του κλήρου και των ευγενών αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, οι εκπρόσωποι της Τρίτης Τάξης αποφάσισαν να προχωρήσουν μόνοι τους και ανακήρυξαν τη συνέλευση των τάξεων Εθνική Συντακτική Συνέλευση. Η Γαλλική Επανάσταση σημαίνει την κοινωνική μετάλλαξη από την φεουδαρχική στην αστική κοινωνία. Η μοναρχία έπεσε και δημιουργήθηκε μια δημοκρατία. Για πρώτη φορά ανέλαβε η οικονομικά δυνατή αστική τάξη και πολιτική δύναμη από τους ευγενείς, οι οποίοι ήδη από πιο μπροστά έχαναν σε δύναμη. Μετά την ανακήρυξη των εκπροσώπων της Τρίτης Τάξης σε Εθνική Συντακτική Συνέλευση, αυτή ψήφισε στις 26 Αυγούστου 1789 την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Με την πάροδο της Επανάστασης ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ και η γυναίκα του βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα αποκεφαλίστηκαν το 1793 στην γκιλοτίνα. Η σύλληψη έγινε το 1792 και ο βασιλιάς αποκεφαλίστηκε στις 21 Ιανουαρίου Η Γαλλική Επανάσταση δεν έφερε στον λαό την επιθυμητή ελευθερία αλλά τελείωσε με την Τρομοκρατία του Ροβεσπιέρου ο οποίος αποκεφαλίστηκε το Στη συνέχεια την εξουσία ανέλαβε το Διευθυντήριο και αργότερα ο Ναπολέων Βοναπάρτης ο οποίος έγινε αυτοκράτορας των Γάλλων το 1804.

11 Επανάσταση ( ) Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' και οι υπουργοί του είχαν προ πολλού καταλάβει ότι χρειάζονταν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Κυρίως έπρεπε να καταργηθεί η φοροαπαλλαγή από τους ευγενείς. Αυτοί όμως υπερασπίζονταν τα δικαιώματα τους στο κοινοβούλιο του Παρισιού και στα υπόλοιπα 13 επαρχιακά κοινοβούλια. Με το που έγινε υπουργός οικονομικών το 1775 ο Τυργκό, ένας εκπρόσωπος του φυσιοκρατικού οικονομικού συστήματος, εφαρμόστηκε αρχικά μία ριζικά μεταρρυθμιστική οικονομική πολιτική. Ο Τυργκό μείωσε τις κρατικές επιρροές στην οικονομία, καινοτόμησε δημιουργώντας ένα ενιαίο φορολογικό σύστημα και για τις τρεις κοινωνικές τάξεις, ίδρυσε την ελεύθερη βιοτεχνία, καταργώντας τις συντεχνίες, έβαλε έναν φόρο για την απόκτηση γης και έκανε διαθέσιμο το προνόμιο του εμπορίου σιτηρών σε όλους τους Γάλλους. Με αυτά τα μέτρα που πήρε προκάλεσε την σθεναρή αντίδραση του κοινοβουλίου. Αφού άσκησε έντονη κριτική στην πολύ σπάταλη ζωή στην γαλλική βασιλική αυλή καθώς και στην συμμετοχή της Γαλλίας στον Πόλεμο για την Αμερικανική Ανεξαρτησία, ο Λουδοβίκος χρησιμοποίησε όλα αυτά ως πρόφαση για να τον απολύσει το 1776. Αντίθετα ο Ζακ Νεκέρ, ένας αστός τραπεζίτης από την Γενεύη, εφάρμοσε μια άκρως αντίθετη οικονομική πολιτική από τον Τυργκό. Πήρε μεγάλα κρατικά δάνεια, αναζήτησε την υποστήριξη των προνομιούχων, επιτρέποντας στο κράτος να επιδρά στην οικονομία, και κατάργησε το προνόμιο για τα σιτηρά. Αλλά και αυτός επειδή εφάρμοζε μεταρρυθμιστική πολιτική, ήρθε αντιμέτωπος με τους ευγενείς της βασιλικής αυλής. Τελικά όταν δημοσίευσε το έλλειμμα του γαλλικού προϋπολογισμού - το οποίο τυπώθηκε φορές - ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ τον απέλυσε και αυτόν.

12 Στον δρόμο για την συνταγματική μοναρχία
Η σύγκληση των Γενικών Τάξεων Η για πρώτη φορά από το 1614 σύγκληση των Γενικών Τάξεων της Γαλλίας από τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ στο κρίσιμο έτος 1789 ορίζεται από τους ιστορικούς ως η αποφασιστική αφορμή για την Γαλλική Επανάσταση. Η σύγκληση των Γενικών Τάξεων συνοδεύτηκε από πολλές παραχωρήσεις του βασιλιά προς την τρίτη τάξη. Για πρώτη φορά κατείχε κάθε Γάλλος πολίτης που είχε συμπληρώσει τα 25 χρόνια του το δικαίωμα να ψηφίσει και έτσι οι εκπρόσωποι της τρίτης τάξης έφτασαν τους 621 καθώς το 98% του γαλλικού λαού άνηκαν σε αυτήν. Εκλογική διαδικασία Η εκλογή των Γενικών Τάξεων διεξήχθη σε 3 διαφορετικές εκλογικές διαδικασίες. Έτσι εκλέχτηκαν 578 εκπρόσωποι για την τρίτη τάξη, 291 εκπρόσωποι για τον κλήρο και 272 ευγενείς. Η τρίτη τάξη αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από μεγαλοαστούς όπως δικηγόρους, γιατρούς, συμβολαιογράφους, δικαστές, εμπόρους, τραπεζίτες και δημάρχους. Επιπλέον μερικοί ευγενείς είχαν προσαρτηθεί στην τρίτη τάξη μαζί με μερικούς στρατιωτικούς υπαλλήλους. Επανάσταση στις Βερσαλλίες Ενώ ο βασιλιάς σκόπευε στην επιβολή νέων φορολογιών, οι ευγενείς και ο κλήρος είδαν την σύγκληση των Γενικών Τάξεων ως μια ευκαιρία να αποκτήσουν πολιτική δύναμη, την οποία είχαν χάσει το 1661 με το που ανέβηκε στον θρόνο ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, και έτσι να πετύχουν μια εξασθένιση της απόλυτης μοναρχίας. Η τρίτη τάξη αντίθετα ήλπιζε να δοθεί σύνταγμα στην Γαλλία έτσι ώστε η οικονομική δύναμη που είχε αποκτήσει τον τελευταίο αιώνα, και κυρίως οι αστοί, να είναι ισάξια με μια πολιτική δύναμη. Παράλληλα εύχονταν και αυτοί την κατάρρευση της απαρχαιωμένης πια απόλυτης μοναρχίας. Ο μεγάλος αριθμός εκπροσώπων της τρίτης τάξης έπρεπε να παίξει κάποιο ρόλο στην εκλογική διαδικασία. Για αυτό μερικοί εκπρόσωποί της ζήτησαν η εκλογή να διεξαχθεί κατά κεφαλή και όχι κατά τάξεις. Οι ευγενείς δεν δέχτηκαν την πρόταση της τρίτης τάξης να γίνει η ψηφοφορία κατά κεφαλή και η διαμάχη σχετικά με τον τρόπο ψηφοφορίας συνεχίστηκε για πολλές εβδομάδες. Στις 17 Ιουνίου 1789 οι εκπρόσωποι της τρίτης τάξης, με το επιχείρημα ότι αποτελούσαν το 98% του γαλλικού λαού, αυτοανακηρύχθηκαν σε Εθνική Συνέλευση και πρότειναν και στους εκπροσώπους των άλλων τάξεων να συμπορευθούν μαζί τους. Πολλοί ευγενείς και κληρικοί προσαρτήθηκαν στην τρίτη τάξη και η αντίσταση τους ήταν σθεναρή, όπως όμως και του βασιλιά. Ο Λουδοβίκος δεν αναγνώρισε την Εθνική Συνέλευση και διέταξε το κλείσιμο της αίθουσας στην οποία γίνονταν οι συνεδριάσεις της. Οι αντιπρόσωποι της Εθνικής Συνέλευσης τότε κλείστηκαν στην αίθουσα του σφαιριστηρίου στις 20 Ιουνίου και ορκίστηκαν να μην διαλυθούν αν δεν δοθεί Σύνταγμα στην χώρα. Ο βασιλιάς σε κοινή συνεδρίαση με τις Γενικές Τάξεις στις 23 Ιουνίου μάταια επιχείρησε να εμποδίσει τις αποφάσεις αυτές, και επειδή η υποστήριξη του στρατού δεν ήταν βέβαιη, αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Στις 9 Ιουλίου, μετά την προσχώρηση στην τρίτη τάξη μεγάλου αριθμού ευγενών και κληρικών, η Συνέλευση ανακηρύχθηκε σε Συντακτική (Assemblée Constituante).

13 Η εξέγερση της τρίτης τάξης στο Παρίσι
Παράλληλα με την σύγκληση των Γενικών Τάξεων, η κατάσταση στο Παρίσι άρχισε να γίνεται θερμή. Η τιμή του ψωμιού είχε εκτοξευθεί στα ύψη μετά την πολύ άσχημη σοδειά του Όταν ο Λουδοβίκος απέλυσε για άλλη μια φορά τον υπουργό οικονομικών Νεκέρ, στις 11 Ιουλίου 1789, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην αστική τάξη, άρχισαν οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ βασιλικών στρατευμάτων και του απλού λαού. Επίσης οι φήμες που κυκλοφορούσαν και έλεγαν ότι ο βασιλιάς μαζεύει στρατό για στρατιωτική επέμβαση με σκοπό την διάλυση της Συνέλευσης στις Βερσαλλίες, κορύφωσαν την αγανάκτηση του λαού. Το Παρίσι έπεφτε σε αναρχία. Οι μεγαλοαστοί πήραν στα χέρια τους την διοίκηση της πόλης.

14 Η Άλωση της Βαστίλης Η Βαστίλη ήταν από τον 17ο αιώνα φυλακή πολιτικών και ποινικών κρατουμένων. Οποιοσδήποτε πήγαινε ενάντια στην θέληση του βασιλιά φυλακίζονταν εκεί και κυρίως ευγενείς. Ακόμη και συγγραφείς οι οποίοι εξέφραζαν το πνεύμα του Διαφωτισμού, όπως ο Βολτέρος, φυλακίστηκαν εκεί. Όταν πραγματοποιήθηκε η άλωση, υπήρχαν μόνο επτά κρατούμενοι, αλλά η φυλακή διατηρούσε το συμβολισμό του προπύργιου του παλαιού καθεστώτος. Επιπλέον, μέσα στη φυλακή υπήρχαν σημαντικές ποσότητες πυρίτιδας που προφανώς ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για τους επαναστάτες. Οι ταραχές ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστό ότι ο βασιλιάς διάταξε τη μετακίνηση ελβετικών και γαλλικών ομάδων στις Βερσαλλίες. Πολλοί φοβήθηκαν ότι προετοιμαζόταν βασιλικό πραξικόπημα. Έτσι το βράδυ της 12ης προς 13 Ιουλίου οι εξεγερμένοι άρχισαν την αναζήτηση όπλων. Όντως, στις 14 του μηνός εισέβαλαν στο Hotel des Invalides και κατέσχεσαν μεγάλη ποσότητα τυφεκιών..[2] Μετά από αυτό, πολλοί από τους πολίτες στράφηκαν στη Βαστίλη. Χιλιάδες οπλισμένοι Παριζιάνοι πολίτες όρμησαν στην Βαστίλη. Περίπου επτά χιλιάδες πολίτες όρμησαν στην Βαστίλη και πήραν ως σύμβολο για την επιτυχία τους το κεφάλι του αρχηγού της φυλακής, Μπερναρντ-Ρεναί Ζορντάν ντε Λονέ. Εκείνη την ημέρα σκοτώθηκαν πάνω από 100 άνθρωποι και ήταν η πρώτη μέρα που σκοτώνονταν τόσοι πολλοί μετά την έναρξη της μέχρι τότε αναίμακτης Επανάστασης. Η επιτυχία των επαναστατών έγινε γνωστή στον βασιλιά, ο οποίος αναγνώρισε την αντιπροσωπεία των Παριζιάνων πολιτών στο δημαρχείο του Παρισιού ως επίσημους εκπροσώπους της πόλης, την λεγόμενη Παρισινή Κομμούνα. Ταυτόχρονα ξαναέβαλε τον Νεκέρ στην εξουσία. Στις 17 Ιουλίου επισκέφτηκε το Παρίσι και έβαλε στο καπέλο του την μπλε-κόκκινη-άσπρηη κονκάρδα που συμβολίζει το τρίπτυχο «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη». Τα τρία αυτά χρώματα έγιναν το εθνικό σύμβολο της Γαλλίας και αποτυπώθηκαν αργότερα στην γαλλική σημαία.

15 Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη.
Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της 26 Αυγούστου 1789 Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Στις 26 Αυγούστου 1789 ανακοίνωσε η Εθνοσυνέλευση με προτροπή του Λαφαγιέτ την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη ης 26 Αυγούστου 1789, η οποία αποτελούνταν από 17 άρθρα και αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Διαφωτισμού. Έμφαση δόθηκε στα δικαιώματα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ιδιοκτησίας, καθώς και στο δικαίωμα αντίδρασης σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης. Αλλά και σύγχρονες κρατικοθεωρητικές ιδέες όπως η ανεξιθρησκία, η ελευθερία γνώμης, η αυτονομία του λαού και ο διαχωρισμός των εξουσιών καθιερώθηκαν με την Διακήρυξη.

16 Αποσπάσματα από την διακήρυξη Η πορεία προς την δημοκρατία
Παράγραφος 1: «Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και παραμένουν ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα. Οι κοινωνικές διακρίσεις μόνο στο κοινό συμφέρον μπορούν να βασίζονται». Παράγραφος 2: «Σκοπός κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η διαφύλαξη των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση στην καταπίεση». Παράγραφος 3: «Πηγή κάθε εξουσίας είναι αποκλειστικά το έθνος. Κανένα σώμα, κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία που δεν απορρέει από το έθνος». Η πορεία προς την δημοκρατία Ο Λουδοβίκος αρνήθηκε και πάλι να αποδεχθεί τις αποφάσεις της συνέλευσης και η νέα σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Στις 5 Οκτωβρίου πλήθη λαού συγκεντρώθηκαν στα βασιλικά ανάκτορα των Βερσαλλιών και τα κατέλαβαν. Ο βασιλιάς μαζί με την υπόλοιπη βασιλική οικογένεια οδηγήθηκαν στο ανάκτορο του Κεραμεικού στο Παρίσι. Η πρωτεύουσα τώρα ζούσε στον πυρετό της επανάστασης.

17 Πατριώτες, δημοκρατικοί και μοναρχικοί
Στη Συνέλευση, που συνέχιζε τις εργασίες της, διαμορφώθηκαν τρεις ομάδες, ανάλογες προς τις πολιτικές και γενικότερα τις ιδεολογικές απόψεις των αντιπροσώπων: η δεξιά, η αριστερά και το κέντρο, οι οποίες ονομάστηκαν έτσι από τις θέσεις που κατελάμβαναν οι αντιπρόσωποι στην αίθουσα των συνεδριάσεων. Τη δεξιά αποτελούσαν οι ευγενείς, οι οποίοι απέρριπταν κάθε μεταβολή του παλιού καθεστώτος. Την αριστερά συγκροτούσαν οι «πατριώτες», οι οποίοι επεδίωκαν τον περιορισμό της βασιλικής εξουσίας και την ενίσχυση της Συνέλευσης. Τέλος το κέντρο υποστηριζόταν από τους μετριοπαθείς, οι οποίοι απέβλεπαν στην εγκαθίδρυση βασιλικού πολιτεύματος με 2 βουλές, σύμφωνα με το αγγλικό παράδειγμα. Μέσα σε ατμόσφαιρα αντιπαραθέσεων και των έντονων ιδεολογικών διαφορών, οι οποίες κράτησαν δύο χρόνια, ψηφίστηκε το Σύνταγμα του 1791 το οποίο καθιέρωνε την συνταγματική μοναρχία. Κατά το σύνταγμα αυτό την εκτελεστική εξουσία ασκούσε ο βασιλιάς και την νομοθετική η Συνέλευση. Πολιτικά δικαιώματα αναγνωρίστηκαν μόνο στους ενεργούς πολίτες, δηλαδή σε όσους κατείχαν περιουσία και πλήρωναν φόρους, ενώ οι υπόλοιποι δε συμμετείχαν στην πολιτική ζωή. Τρίτη εξουσία αναγνωριζόταν η δικαστική. Οι υπάλληλοι και οι δικαστές θα εκλέγονταν και δεν θα διορίζονταν από τον βασιλιά, όπως συνέβαινε προηγουμένως.

18 Η αποτυχημένη απόπειρα διαφυγής του βασιλιά
Στις 20 Ιουνίου 1791 ο βασιλιάς προσπάθησε μαζί με την οικογένεια του να διαφύγει στο γειτονικό Λουξεμβούργο, όπου βασίλευε ο κουνιάδος του Λεοπόλδος Β΄. Μοιραία όμως στις Βαρέννες, κοντά στα σύνορα τον αναγνώρισαν και τον ανάγκασαν να επιστρέψει στο Παρίσι. Η συνταγματική μοναρχία σε κρίση Ήδη στο Σύνταγμα του 1791 υπήρχε ξεκάθαρη η αυτονομία του λαού. Μια δημοκρατία χωρίς βασιλιά υποστηριζόταν μόνο από μερικούς ακροαριστερούς, των οποίων όμως η σημασία ήταν μηδαμινή. Η νέα Νομοθετική συνέλευση, η οποία προήλθε από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1791, διχάστηκε ανάμεσα στους μετριοπαθείς και στους Ιακωβίνους. Οι Ιακωβίνοι ήταν πολιτική οργάνωση που τα μέλη της άνηκαν στον χώρο των αδιάλλακτων. Η Αυστρία και η Πρωσία προετοίμαζαν πόλεμο για την επαναφορά της απόλυτης μοναρχίας στην Γαλλία και οι αντιμαχόμενες πολιτικές παρατάξεις της Συνέλευσης επεδίωκαν τον πόλεμο αυτό, που κάθε μια τον θεωρούσε ευκαιρία για εξυπηρέτηση των συμφερόντων της. Ο πόλεμος κηρύχθηκε τελικά από την Γαλλία τον Απρίλιο του 1792, αλλά τα γαλλικά στρατεύματα είχαν αποτυχίες. Τον Αύγουστο του 1792, ο λαός του Παρισιού που είχε υποψιαστεί προδοτική συμφωνία με τους εχθρούς της Επανάστασης, ήταν εξοργισμένος και η Συμβατική Συνέλευση (Convention Nationale), η οποία είχε αναδειχθεί με καθολική ψηφοφορία, κατάργησε την μοναρχία στις 21 Σεπτεμβρίου Ο βασιλιάς και η οικογένειά του φυλακίστηκαν.

19 Η κυριαρχία της Συμβατικής Συνέλευσης
Η Συμβατική Συνέλευση πρωτοσυγκεντρώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1792 και αποφάσισε την επόμενη μέρα την κατάργηση της μοναρχίας. Ο αποκεφαλισμός του βασιλικού ζεύγους Η βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα λίγο πριν την εκτέλεση της, στις 16 Οκτωβρίου 1793. Υπέρ της δημοκρατίας και κατά της μοναρχίας τασσόταν η νέα Συνέλευση. Γίνονταν συζητήσεις για το πως θα έπρεπε να τιμωρηθεί ο βασιλιάς για την προδοσία του προς την Επανάσταση. Μια μειονότητα, μεταξύ τους και ο Ροβεσπιέρος, ήθελαν τον άμεσο θάνατο του βασιλιά χωρίς δικαστική διαδικασία. Η πλειονότητα όμως αποφάσισε μία δίκη, στην οποία ο βασιλιά κρίθηκε ένοχος με ομοφωνία λόγω της μεγάλης προδοσίας του προς τους επαναστάτες. Στις 21 Ιανουαρίου 1793 ο [[Λουδοβίκος ΙΣΤ'] αποκεφαλίστηκε με γκιλοτίνα, στη σημερινή Πλας ντε λα Κονκόρντ. Στις 16 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, μεσουρανίς της "Μεγάλης Τρομοκρατίας", καρατομήθηκε και η βασίλισσα.

20 Η Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία και η περίοδος της Τρομοκρατίας
Στις 24 Ιουνίου 1793 ψήφισε η Συμβατική Συνέλευση το σύνταγμα της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Αποφασίστηκε να τεθεί σε ισχύ με την πρώτη περίοδο ειρήνης. Αντιθέτως η αντεπαναστατική συσπείρωση των Ευρωπαίων ηγεμόνων προκάλεσε ρήξη στο εσωτερικό μέτωπο της Γαλλίας. Εκδηλώθηκαν φιλοβασιλικές εξεγέρσεις. Για την αντιμετώπιση της κρίσης σχηματίστηκε με την συγκατάθεση της Συμβατικής Συνέλευσης η Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας, με επικεφαλής αρχικά τον Δαντόν και στη συνέχεια, από τις 27 Ιουλίου 1793 ως τις 27 Ιουλίου 1794, τον Ροβεσπιέρο. Τα δήθεν μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης στράφηκαν όχι μόνο εναντίον των αριστοκρατών και των μετριοπαθών πολιτικών, αλλά και κατά των μεγαλοαστών. Με βίαια μέσα εξουδετερώθηκαν όσοι θεωρήθηκαν ύποπτοι για υπονόμευση της Επανάστασης στο εσωτερικό. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε Τρομοκρατία και κατά την διάρκεια της περιόδου αυτής θανατώθηκαν πάνω από άνθρωποι. Τα μέτρα αυτά αλλά και άλλες υπερβολές της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας δημιούργησαν πολλούς εχθρούς εναντίον του Ροβεσπιέρου. Η σύλληψη του και η θανάτωση του στις 28 Ιουλίου 1794 μαζί με άλλους 20 στενούς συνεργάτες του υπήρξε το τέλος της ταραγμένης εκείνης περιόδου.

21 3. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, και φυσικά και μπροστά στο νόμο.
Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΤΟΥ 1793 (Τα κυριότερα από τα 35 της άρθρα) 1. Σκοπός της κοινωνίας είναι ή γενική ευημερία. Ή κυβέρνηση υπάρχει μόνο και μόνο για να δίνει στον άνθρωπο την εγγύηση πώς θ' απολαμβάνει τα φυσικά και αναφαίρετα δικαιώματα του. 2. Τα δικαιώματα αυτά είναι ή ισότης, ή ελευθερία, ή ασφάλεια και ή ιδιοκτησία. 3. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, και φυσικά και μπροστά στο νόμο. 4. Ό νόμος είναι ελεύθερη κ' επίσημη εκδήλωση της κοινής θελήσεως. Είναι ίδιος για όλους, είτε όταν προστατεύει είτε όταν τιμωρεί. Δε μπορεί να διατάζει παρά όσα είναι δίκαια κι ωφέλιμα στην κοινωνία. Δε μπορεί ν' απαγορεύει παρά όσα είναι βλαβερά γι' αυτήν. 5. Όλοι οι πολίτες είναι δεκτοί σε κάθε δημόσιο λειτούργημα. Οι ελεύθεροι λαοί, εκλέγοντας τους δημόσιους λειτουργούς, δεν αναγνωρίζουν άλλους λόγους προτιμήσεως απ την αρετή, την εξυπνάδα και τη μόρφωση. 6. Ή ελευθερία είναι μια δύναμη πού ανήκει στον άνθρωπο, και πού του επιτρέπει να ενεργή χωρίς να βλάπτει τα δικαιώματα του άλλου. Για πηγή της έχει τη φύση, για κανόνα της τη δικαιοσύνη, και για προστασία της το νόμο. 7. Καθένας έχει δικαίωμα να δημοσιεύει τις σκέψεις και τα φρονήματα του, με τον τύπο, με τον προφορικό λόγο ή όπως αλλιώς νομίζει. Οι πολίτες μπορούν να συνέρχονται ειρηνικά και να ασκούν ελευθέρα όποιο θρήσκευμα πιστεύουν. 9. Ο νόμος πρέπει να προστατεύει την κοινή και την προσωπική ελευθερία απέναντι στην καταπίεση εκείνων που κυβερνούν. 10. Κανείς δεν καταδιώκεται, δε συλλαμβάνεται, ή: φυλακίζεται παρά όταν κι' όπως ορίζει ο νόμος. 12. Όσοι ζητούν, εκδίδουν, υπογράφουν ή διατάζουν την εκτέλεση παρανόμων πράξεων είναι ένοχοι και τιμωρούνται .

22 30. Οι δημόσιες θέσεις είναι ουσιαστικά προσωρινές.
14. Κανείς δεν δικάζεται και δεν τιμωρείται αν δεν απολογηθώ πρώτα, αν δεν κλητευθεί νόμιμα, κι' αν δεν υπάρχει αντίστοιχος νόμος, πού να δημοσιεύτηκε πριν άπ την κολάσιμη πράξη του. 16. Δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι το προνόμιο κάθε πολίτη να μεταχειρίζεται και να διαθέτη όπως νομίζει καλύτερα την περιουσία του, τα εισοδήματα του, τούς καρπούς τής εργασίας και τής δραστηριότητος του. 18. Όλοι μπορούν να διαθέσουν όπως νομίζουν τη δαυλιά τους και τον καιρό τους, μα ούτε οι ίδιοι μπορούν να πουλήσουν τον εαυτό τους, ούτε να πουληθούν από άλλους, γιατί το πρόσωπο τους είναι ιδιοκτησία αναπαλλοτρίωτη. Ό νόμος δεν αναγνωρίζει ιδιαίτερη τάξη δούλων ή υπηρετών, αλλά μόνο ανταλλαγή υπηρεσιών κι' αμοιβών ανάμεσα στον εργαζόμενο και τον εργοδότη. 19. Κανείς δεν στερείται και το ελάχιστο μέρος τής ιδιοκτησίας του χωρίς δική του συγκατάθεση, παρά μόνο όταν αποδειχτώ πώς κάποια δημόσια ανάγκη απαιτεί αύτη τη στέρηση, κι' αφού δοθεί μια δίκαιη αποζημίωση. 20. Κανένας φόρος δεν επιβάλλεται όταν δεν αποβλέπει σε δημόσια ωφέλεια. Όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να συνεργάζονται στον προσδιορισμό των φόρων, να επιβλέπουν τη χρήση τους και να ελέγχουν τη διαχείριση, τους. 21. Τα δημόσια βοηθήματα είναι χρέος ιερό. Ή κοινωνία πρέπει να προνοώ για τη συντήρηση των δυστυχισμένων πολιτών. 22. Ή παιδεία είναι γενική ανάγκη. Ή κοινωνία πρέπει να ενισχύει μ' όλες τις δυνάμεις της τις προόδους του ανθρώπινου λόγου, κάνοντας τη μάθηση προσιτή σε κάθε πολίτη. 25. Ή κυριαρχία ανήκει στο λαό, είναι αδιαίρετη, απαράγραπτη κι αναπαλλοτρίωτη. 26. Καμιά μερίδα του λαού δε μπορεί να μεταχειριστεί την εξουσία ολόκληρου του λαού. Ή μειοψηφία έχει το δικαίωμα να έκφραση τη θέληση της ελεύθερα κι ανεμπόδιστα. 27. Κάθε άρπαγας της εθνικής κυριαρχίας πρέπει να σκοτώνεται αμέσως άπ τους ελεύθερους πολίτες. 28. Ό λαός έχει πάντα το δικαίωμα ν' αναθεωρεί και να μεταρρυθμίζει το Σύνταγμα του. 29. Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να συνεργάζεται στη σύνταξη του νόμου και στο διορισμό των εντολοδόχων του. 30. Οι δημόσιες θέσεις είναι ουσιαστικά προσωρινές. 31. Τα εγκλήματα των εντολοδόχων του λαού δεν πρέπει ποτέ να μένουν ατιμώρητα. 32. Το δικαίωμα της υποβολής αναφορών στους αρμοδίους δεν μπορεί ποτέ ν' απαγορευτεί, ν' αναβληθεί ή να περιοριστεί. 33. Ή αντίσταση εναντίον της καταπιέσεως είναι συνέπεια των φυσικών δικαιωμάτων του ατόμου. 34. Ολόκληρη ή κοινωνία καταπιέζεται. όταν ασκείται καταπίεση σ' ένα μόνο μέλος της. Και κάθε μέλος καταπιέζεται, όταν ασκείται καταπίεση σ' όλη την κοινωνία. 35. Όταν ή κυβέρνηση παραβιάζει τα δικαιώματα του λαού, ή επανάσταση είναι για το λαό, και για κάθε μερίδα του, το πιο ιερό κι' αναγκαίο καθήκον.

23 Το διευθυντήριο και η εσωτερική σταθερότητα (1794-1799)
Η Συμβατική Συνέλευση, η οποία ελεγχόταν από τους μετριοπαθείς, προχώρησε στην ψήφιση νέου συντάγματος, περισσότερο δημοκρατικού από το προηγούμενο, τον Αύγουστο του 1795). Η Νομοθετική εξουσία κατανεμήθηκε σε 2 σώματα, την Βουλή και την Γερουσία, ενώ την Εκτελεστική ανέλαβε το Διευθυντήριο, με 5 μέλη. Το Διευθυντήριο προσπάθησε να αποκαταστήσει την εσωτερική ηρεμία στην Γαλλία, ενώ ταυτόχρονα αυτή βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Από εκείνη την στιγμή και μετά κέντρο των εξελίξεων γίνεται ο Ναπολέων και γενικά οι στρατηγοί, οι οποίοι απέκτησαν πολιτική δύναμη.

24 Βλέπε κύριο άρθρο: Ναπολέων Βοναπάρτης
Όταν ο Ναπολέων κατέπνιξε την εξέγερση των βασιλοφρόνων στο Παρίσι το 1795, ορίστηκε διοικητής στρατού. Με αυτόν τον στρατό νίκησε τα αυστριακά στρατεύματα στην Ιταλία και ανάγκασε τον αυτοκράτορα της Γερμανικής Αυτοκρατορίας σε ειρήνη. Το παπικό κράτος διαλύθηκε και ο πάπας Πίος ΣΤ΄ φυλακίστηκε στην Γαλλία. Μετά από πολλές νίκες και εκστρατείες στην Αίγυπτο και στην Μέση Ανατολή επιστρέφει το 1799 στην Γαλλία όπου τον υποδέχονται ως ήρωα. Εκμεταλλευόμενος τις περιστάσεις ανέτρεψε με πραξικόπημα την νύχτα της 9ης Νοεμβρίου 1799 το Διευθυντήριο, διέλυσε τα νομοθετικά σώματα και την εξουσία ανέλαβε τριμελής Υπατεία με Πρώτο Ύπατο τον ίδιο. Η Γαλλία ναι μεν έμεινε δημοκρατία, ο Ναπολέων όμως κυβερνούσε ως απόλυτος μονάρχης.

25 Άγνωστες πτυχές της Γαλλικής Επανάστασης
Η μάχη του Βαλμύ (20 Σεπτεμβρίου 1792) μεταξύ των Γαλλικών επαναστατικών δυνάμεων και του Πρώσο-αυστριακού αυτοκρατορικού στρατού ήταν καθοριστική για την επιβίωση της Γαλλικής Επανάστασης. Τελικά οι Επαναστάτες νίκησαν τις καλά εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες δυνάμεις των Ευρωπαίων μοναρχών και η Επανάσταση σώθηκε. Στην πραγματικότητα όμως δεν έγινε μάχη. Μετά από έναν εκτεταμένο βομβαρδισμό του αυτοκρατορικού πυροβολικού που έφερε σε απελπισία τους Γάλλους, οι σύμμαχοι αποσύρθηκαν ανεξήγητα. Τι είχε συμβεί; Ο αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων, δούκας του Μπρούνσβικ και υψηλόβαθμος μασώνος, είχε αποφασίσει να μην κερδίσει την καθοριστική αυτή μάχη Κωνσταντίνος Τσοπάνης - Δρ. Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Θρησκευμάτων. Κάθε φορά που γίνεται λόγος για την Γαλλική επανάσταση ο νους όλων πηγαίνει σε ένα αυθόρμητο ξέσπασμα του Γαλλικού λαού εναντίον του βασιλικού και εκκλησιαστικού δεσποτισμού, το οποίο έγινε με αφορμή την οικονομική δυσπραγία στην οποία είχε οδηγήσει την χώρα η κακή οικονομική διαχείριση των τότε πολιτικών και η ανικανότητα εχέφρονος διακυβέρνησης του τόπου από τον βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣΤ΄. Με βάση μάλιστα το παράδειγμα της Γαλλικής Επανάστασης έχουμε συνηθίσει μέσα από την ιστορία που διδασκόμαστε να θεωρούμε δεδομένο το γεγονός ότι ένας λαός χωρίς να καθοδηγείται από κάποιον ή να δρα, έστω και εν αγνοία του, βάσει κάποιου καλά οργανωμένου σχεδίου, μπορεί να εξεγερθεί αυθόρμητα και να καταλύσει αιωνόβιες δυναστείες με βαθιές ρίζες τόσο στην Ιστορία όσο και στον ψυχικό συμβολισμό του, να καταλάβει την εξουσία και να εφαρμόσει τακτικές, θέσμια και ιδεολογίες παντελώς ξένες στην ψυχοσύνθεση των επαναστατημένων. Γιατί αυτό ήταν η Γαλλική Επανάσταση, μια επανάσταση των Γάλλων εναντίων της ίδιας τους της ιστορίας, των παραδόσεων τους, της καθολικής τους θρησκείας και γενικά όλων όσων συνιστούσαν τα παραδοσιακά θεμέλια στα οποία στηριζόταν η χώρα τους, «η πιο αγαπημένη θυγατέρα της Καθολικής Εκκλησίας» κατά την ρήση της Αγίας Έδρας. Χωρίς να παραβλέπουμε το ότι η Γαλλική Επανάσταση ήταν ένα μεγαλειώδες γεγονός που συγκλόνισε και ταρακούνησε την Ευρώπη- νικώντας την κατά κράτος στις πολεμικές συρράξεις που ακολούθησαν- και του οποίου οι αντίλαλοι ηχούν μέχρι σήμερα στην Γηραιά Ήπειρο, ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε πως δεν πείθει πια το «αυθόρμητο» του ξεσπάσματος της. Οι ευρωπαϊκές επαναστάσεις και οι εξεγέρσεις, για παράδειγμα, που επακολούθησαν χρονικά μας πείθουν για το εντελώς αντίθετο. Η ρωσική επανάσταση του 1917, μετά τον αυθορμητισμό της πρώτης εξέγερσης, κινήθηκε πάνω στο από χρόνια καλά οργανωμένο από το Λένιν, σχέδιο κατάληψης της εξουσίας. Από την άλλη μεριά οι αυθόρμητες εξεγέρσεις της ανατολικής Ευρώπης μετά το τέλος του Β΄π.π. (Βερολίνο 1953, Ουγγαρία 1956, Τσεχοσλοβακία 1967 κ.α.) που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά αυθόρμητα ξεσπάσματα του καταπιεσμένου λαού, τα οποία όμως εξαιτίας του ότι εστερούντο ηγεσίας και σχεδίου δράσης τελικά κατεπνίγησαν κάθε φορά μέσα σε λουτρά αίματος, ενώ τα καθεστώτα που επακολούθησαν των εξεγέρσεων ήταν σε αυταρχικότητα «χείρονα των πρώτων». Τώρα σίγουρα κάποιοι θα θέτουν το ερώτημα: ποιοι και γιατί να ήθελαν την ανατροπή αυτού που μετεπαναστατικά ονομάστηκε «Παλαιό Καθεστώς» (Ancien Regime) και πως κατάφεραν να ξεσηκώσουν τον λαό εναντίον του; Η απάντηση δεν είναι δύσκολο να δοθεί ούτε να τεκμηριωθεί. Αρχίζοντας από το δεύτερο σκέλος της ερώτησης παραπέμπουμε στον Γάλλο ψυχολόγο Αύγουστο Λε Μπόν ο οποίος στο κλασικό βιβλίο του «Ψυχολογία των Επαναστάσεων» υποστηρίζει πως σε κάθε εποχή και σε κάθε κράτος υπάρχει ένας αριθμός δυσαρεστημένων ο οποίος για πολλούς και διαφόρους λόγους είναι έτοιμος πάντοτε να εξεγερθεί. Ο αριθμός αυτός αυξομειώνεται αναλόγως με τις οικονομικές συνθήκες στις οποίες διαβιεί κάθε πληθυσμός.

26 Αφορμή μια ηφαιστειακή έκρηξη  Εδώ ακριβώς πρέπει να αναφέρουμε έστω και παρενθετικά ένα φυσικό γεγονός το οποίο επέδρασε καταλυτικά ως αστάθμητος παράγοντας στην προετοιμασία του εδάφους για το ξέσπασμα της Επανάστασης και το οποίο σχεδόν ποτέ δεν αναφέρεται. Έναν χρόνο πριν την επανάσταση, το έτος 1788, σημειώθηκε στον χώρο του Βόρειου Ατλαντικού, κοντά στην Ισλανδία, η έκρηξη ενός υποθαλασσίου ηφαιστείου το οποίο εξέβαλε μια τεράστια ποσότητα μάγματος ώστε σχημάτισε ένα ολόκληρο νησί το οποίο υφίσταται έως σήμερα. Τα αέρια που απελευθερώθηκαν από την έκρηξη του ηφαιστείου μεταφέρθηκαν με τα εναέρια ρεύματα πάνω από τον ουρανό της Γαλλίας προκαλώντας εκείνη την χρονιά ανομβρία, καταστροφή της γεωργικής παραγωγής και σιτοδεία σε όλη την χώρα. Η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει εγκαίρως το πρόβλημα και το φάσμα της πείνας άρχισε να πλανάται πάνω από τον λαό. Μια απρόσμενη ηφαιστειακή έκρηξη στον Βόρειο Ατλαντικό λοιπόν σε συνδυασμό με την ανικανότητα του βασιλιά να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις αύξησαν στο μέγιστο την λαϊκή δυσαρέσκεια και αποτέλεσαν την χρυσή ευκαιρία όσων από χρόνια ετοιμάζονταν για να ανατρέψουν την καθεστηκυία τάξη και να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους. Έτσι με αφορμή την οικονομική ανέχεια που οδήγησε σε πείνα εκείνη την χρονιά τον γαλλικό λαό ξέσπασε μια λαϊκή εξέγερση στα πλαίσια της οποίας μια σειρά παράξενων γεγονότων είδαν το φως της ημέρας. Συγκεκριμένα ο άοπλος λαός που ξεσηκώθηκε καταρχήν ζητώντας ψωμί σύντομα κινήθηκε προς το φρούριο της Βαστίλης ζητώντας την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων. Μόνο που στην Βαστίλη εκείνη την εποχή οι κρατούμενοι ήσαν 16 ή 17 και σχεδόν όλοι ανήκαν στο ποινικό δίκαιο. Μεταξύ τους μάλιστα βρισκόταν και ο μαρκήσιος ντε Σάντ καταδικασμένος για την δολοφονία μιας πλειάδας γυναικών της υπαίθρου προκειμένου να ικανοποιήσει τα ιδιαίτερα σεξουαλικά του ένστικτα. Πολιτικοί κρατούμενοι δεν υπήρχαν και η απάντηση που συχνά δίνεται είναι ότι ο επαναστατημένος λαός δεν το γνώριζε. Στην συνέχεια οι επαναστάτες αποφασίζουν να καταλάβουν την Βαστίλη ως σύμβολο του βασιλικού δεσποτισμού. Η Βαστίλη ωστόσο ήταν χτισμένη και οχυρωμένη με τρόπο ώστε να μπορέσει να αμυνθεί για μήνες ολόκληρους σε ένοπλη πολιορκία και αυτό οι Παριζιάνοι το ήξεραν πολύ καλά. Βάσει ποιας λογικής λοιπόν κινήθηκε ο άτακτος όχλος με σκοπό να την εκπορθήσει; Το εγχείρημα ακούγεται σχεδόν παράλογο. Κι όμως, ο αξιωματικός διοικητής της Βαστίλης, δρώντας ως «από μηχανής θεός», έριξε την ξύλινη γέφυρα πάνω από την γεμάτη νερό τάφρο που εμπόδιζε τον λαό να πλησιάσει την Βαστίλη, άνοιξε τις πύλες και παρέδωσε στους επαναστατημένους το φρούριο μαζί με την φρουρά του. Αμέσως οι ποινικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν, το φρούριο πυρπολήθηκε και η φρουρά δολοφονήθηκε μαζί με τον διοικητή της από τον εξαγριωμένο όχλο. Εδώ δίκαια θα αναρωτηθεί κάποιος, τι ήταν αυτό που έπεισε τον διοικητή να παραδώσει τον εαυτό του και τους άνδρες του στην μανία των επαναστατών την στιγμή που για αρκετό χρόνο μπορούσε να μείνει μέσα στην ασφάλεια του φρουρίου περιμένοντας ενισχύσεις; Σίγουρα όχι οι τύψεις για τους πολιτικούς κρατούμενους που δεν υπήρχαν. Το γεγονός είναι ότι η «πτώση» - και όχι «παράδοση» όπως θα ήταν το σωστό- της Βαστίλης γιορτάζεται μέχρι σήμερα ως «πρώτος θρίαμβος της Επανάστασης»!

27 Μετά την Βαστίλη και ο βασιλιάς παραδίδεται αμαχητί   Στην συνέχεια, πάντοτε εντελώς αυθόρμητα και ακαθοδήγητα, οι επαναστάτες στρέφονται προς τις Βερσαλλίες. Επρόκειτο για το πολυτελές ανάκτορο που είχε οικοδομήσει ο πανίσχυρος Λουδοβίκος ΙΔ΄, ο «βασιλιάς Ήλιος», αρκετά έξω από τα τότε όρια των Παρισίων με σκοπό ακριβώς να μην είναι ευπρόσβλητο από τυχόν λαϊκές ταραχές οι οποίες συμβαίνουν σε όλες τις εποχές. Το ανάκτορο είχε δική του καλά εκπαιδευμένη φρουρά που αποτελούνταν από έναν μικρό στρατό. Έχοντας προβλεφθεί μάλιστα και η πιθανότητα ότι η γαλλική ανακτορική φρουρά μπορεί να δίσταζε να βάλει εναντίον του γαλλικού λαού είχε προσληφθεί επιπλέον και μια μονάδα επιλεγμένων Ελβετών μισθοφόρων ως προσωπική φρουρά του εκάστοτε μονάρχη. Πριν φτάσει ο επαναστατημένος λαός πεζοπορώντας στα ανάκτορα έφτασε εποχούμενος ο χωλός, επίσκοπος τότε και πρίγκιπας και κατόπιν υπουργός εξωτερικών και περίφημος διπλωμάτης, Ταλεϋράνδος με σκοπό να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην καταστολή της εξέγερσης. Όπως αργότερα διηγείτο, αν και πρίγκιπας ο ίδιος μόνο μετά από μια μακρά αναμονή κατάφερε να συναντήσει τον δευτερότοκο αδελφό του μονάρχη, τον κατοπινό βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ΄, ο οποίος του ανακοίνωσε ότι «η Αυτού Μεγαλειότης ο Βασιλεύς κοιμάται»! Ξεπερνώντας την πρώτη έκπληξη ο Ταλεϋράνδος του υπενθύμισε ότι ο όχλος κινείτο προς τις Βερσαλλίες και ότι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του ήταν να μην τον αφήσουν να πλησιάσει αλλά να λάβει θέση η βασιλική φρουρά μπροστά από τα ανάκτορα και μόλις οι εξεγερμένοι φτάσουν σε απόσταση βολής να ανοίξει πυρ κατά βούληση. Σύμφωνα με την πολεμική εμπειρία αιώνων εφόσον οι εξεγερμένοι ήταν ασύντακτοι και ακαθοδήγητοι, - τουλάχιστον έτσι διατείνονταν- μόλις έπεφταν οι πρώτοι νεκροί οι υπόλοιποι θα διαλύονταν τρεπόμενοι σε άτακτη φυγή. Η απάντηση του βασιλικού πρίγκιπα: «Ο βασιλεύς δεν σκοπεύει να χύσει ούτε μια σταγόνα γαλλικού αίματος, θα δεχτεί τους εξεγερμένους να τους ακούσει», άφησε άφωνο τον πανέξυπνο Ταλεϋράνδο. Όπως έλεγε αργότερα στα Απομνημονεύματα του «εκείνη την νύχτα εγκατέλειψα την μοναρχία όχι ασπαζόμενος τη δημοκρατία αλλά γιατί κατάλαβα ότι είχε πεθάνει. Όσοι συνέχισαν να την ακολουθούν δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να ακολουθούν ένα πτώμα». Τα λόγια του ήταν προφητικά. Εντελώς ανέλπιστα οι καθοδηγητές της Επανάστασης είδαν τα ανάκτορα να παραδίδονται αμαχητί και τον όχλο «σαν ένα Σηκουάνα να ορμά μέσα παρασύροντας τα πάντα στο διάβα του» όπως έγραψε αργότερα ο μεγάλος Γερμανο-εβραίος λογοτέχνης Στέφαν Τσβάιχ.  Ο βασιλιάς, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία, παραδόθηκε στους Επαναστάτες και σε όσους βρίσκονταν πίσω από αυτούς. Έκτοτε η μοίρα του ήταν προδιαγεγραμμένη μολονότι ο αγράμματος στην πλειοψηφία του λαός παρόλη την αντιμοναρχική προπαγάνδα που δεχόταν έμενε πεισματικά βασιλόφρων πληρώνοντας το πολύ ακριβά μερικές φορές. Ο βασιλιάς έπεσε χάρη στην προσωπική του ανικανότητα να κυβερνήσει και πληρώντας ουσιαστικά λάθη και αμαρτίες προκατόχων του[1], καρατομήθηκε μόνο με μια ψήφο παραπάνω και αυτή η ψήφος δεν ανήκε σε άλλο παρά στον εξάδελφο του πρίγκιπα Λουδοβίκο Φίλιππο της Ορλεάνης, γεγονός που κατέπληξε και τους πιο ακραίους επαναστάτες.  

28 Αναφερόμενοι στο πρόσωπο του πρίγκιπα Φιλίππου της Ορλεάνης, πρωτοξάδελφου του βασιλιά και μέλους του βασιλικού Οίκου των Βουρβώνων ήλθε η ώρα να απαντήσουμε και στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος, δηλαδή στο ποιοι ήθελαν και επιδίωξαν την ανατροπή του «Παλαιού Καθεστώτος» και γιατί. Τόσο ο πρίγκιπας Φίλιππος της Ορλεάνης όσο και πολλοί άλλοι υψηλά ιστάμενοι καθώς και διανοούμενοι της Γαλλίας των Βουρβώνων ήσαν μέλη μυστικών εταιρειών οι οποίες είχαν κάνει την εμφάνιση τους στην χώρα από το έτος 1726 όταν κάποιοι πολιτικοί εξόριστοι Άγγλοι καθολικοί (οι «Ιακωβίτες») ίδρυσαν στο Παρίσι την πρώτη μασονική στοά με την επωνυμία «Saint Thomas». Με βάση αυτή την στοά άρχισε ο προσηλυτισμός πολλών επιφανών Γάλλων, αριστοκρατών, ιεραρχών, διανοουμένων, καλλιτεχνών, κρατικών αξιωματούχων κ.α. με αποτέλεσμα γρήγορα ο αριθμός των στοών να αυξηθεί και να εξαπλωθούν σε όλη την χώρα συναποτελώντας πλέον την «Μεγάλη Στοά της Γαλλίας». Επιπλέον μολονότι στην αρχή η πρώτη στοά αποτελείτο από Καθολικούς με τον καιρό πολλοί Προτεστάντες εισέδυσαν στις τάξεις της και ως πιο δυναμικό και προοδευτικό στοιχείο κατάφεραν να πάρουν την ηγεσία στα χέρια τους. Το 1773 ένα μεγάλο μέρος των μελών της «Μεγάλης Στοάς της Γαλλίας» αποσχίσθηκε σχηματίζοντας την «Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας» της οποίας Μέγας Διδάσκαλος ονομάσθηκε ο Λουδοβίκος Φίλιππος της Ορλεάνης, γνωστός κατά την περίοδο της Επανάστασης και ως Φίλιππος «Ισότητα». Ο νέος αυτός σχηματισμός άρχισε να αποκτά μεγάλη οικονομική και πολιτική δύναμη γενόμενος «κράτος εν κράτει» και το 1789 που ξέσπασε η Επανάσταση αριθμούσε περίπου τις χίλιες στοές. Τι όμως ήταν εκείνο που κίνησε αυτήν την πληθύ των Γάλλων να μπουν στις στοές; Πολλοί Γάλλοι κινούμενοι από διάφορα αίτια- είτε διότι τους έλκυε ο μυστικιστικός χαρακτήρας της διδασκαλίας και των τελετουργικών της οργάνωσης, είτε πιστεύοντας στις ευγενείς ιδέες και τα ιδανικά που αυτή διακήρυσσε, είτε από ιδιοτελείς σκοπούς ή ακόμα και από ανία, - ίδιο των ευγενών-, πύκνωσαν τις γραμμές των στοών.  Επιπλέον στις τάξεις των Γάλλων ευγενών εκείνης της εποχής επικρατούσε ένας θαυμασμός για την αγγλική αριστοκρατία η οποία από την εποχή των Στιούαρτς είχε καταφέρει να επιβάλλει μια συνταγματική μοναρχία που της έδινε την δυνατότητα να κυριαρχεί στην πολιτική ζωή μαζί με τους αστούς. Σε αντίθεση με αυτούς, οι Γάλλοι αριστοκράτες είχαν υποχρεωθεί από τον ισχυρό βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ΄ να εγκαταλείψουν τους πύργους και τα κτήματά τους και να εγκατασταθούν μονίμως στις Βερσαλλίες, όπου ζούσαν με επιδόματα που τους δίνονταν από το βασιλικό θησαυροφυλάκιο, χάνοντας έτσι την δύναμη τους και εκφυλιζόμενοι σε απλούς αυλικούς που ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για την βασιλική εύνοια. Όλοι αυτοί λοιπόν, οι οποίοι διψούσαν για την εξουσία που τους είχε αφαιρεθεί, είδαν την αγγλική αριστοκρατία ως πρότυπο και τις αγγλικής επινεύσεως τεκτονικές στοές ως ένα πολιτικό όργανο με βάση το οποίο θα μπορούσαν να διεκδικήσουν και πάλι την απολεσθείσα ισχύ τους. Σε αυτούς ήρθαν με τον καιρό να προστεθούν και οι εύποροι αστοί, δημοτικοί άρχοντες, τραπεζίτες, καραβοκύρηδες, έμποροι, ελεύθεροι επαγγελματίες, τεχνίτες κ.α. οι οποίοι είχαν αποκτήσει μέσα από τα επαγγέλματα τους μια οικονομική ισχύ αλλά τους έλλειπε η πολιτική έκφραση και υπόσταση στα πλαίσια της απολυταρχικής μοναρχίας καθώς επίσης και η κοινωνική άνοδος στην ανώτερη τάξη των αριστοκρατών. Η μασονία με τις φιλελεύθερες ιδέες που πρέσβευε δημιουργούσε μέσα στα πλαίσια των στοών τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουν όλες αυτές οι επιδιώξεις να βρουν την έκφραση τους. Επιπλέον μέσα στα πλαίσια των τεκτονικών εργαστηρίων υπήρχε μέσα από τον αμοιβαίο σεβασμό των διαφόρων κοινωνικών τάξεων μια κοινωνική ισότητα «εκτός κράτους» η οποία ήταν αδιανόητη στα πλαίσια του απολυταρχικού κράτους του «Παλαιού Καθεστώτος». Μέσω αυτού του τρόπου οι κοινωνικές διαφορές είχαν ήδη καταργηθεί μέσα στις στοές. Τα μέλη τους δεν ήταν πλέον «υπήκοοι» αλλά άνθρωποι μεταξύ ανθρώπων που μπορούσαν να σκέπτονται και να δρουν ελεύθερα. Έτσι η μυστική ελευθερία των στοών έγινε το μυστικό της ελευθερίας.

29 Αντιδράσεις και αντιπαλότητα   Όπως ήταν φυσικό σε αυτήν την αλματώδη εξάπλωση των στοών αντέδρασε πρώτα η καθολική Εκκλησία η οποία έβλεπε με καχυποψία την διδασκαλία και τα τελετουργικά των μασώνων και κατόπιν, μετά από την παραίνεση της Αγίας Έδρας, και το Γαλλικό κράτος. Η μοναρχία δεν είδε με καλό μάτι αυτή την περίεργη αγγλοφιλία των μασόνων η οποία έβαινε οσημέραι αυξανομένη. Έτσι άρχισε μια ακήρυκτη διαμάχη ανάμεσα στην μοναρχία και στις στοές, την οποία έμελλε να κερδίσουν οι δεύτερες. Η αδύναμη μοναρχία του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ ονομάστηκε «γαλλικός δεσποτισμός» και το θεμέλιο του θρόνου, η καθολική Εκκλησία, «θρησκευτικός δεσποτισμός» ή «φανατισμός», όροι απωθητικοί οι οποίοι ωστόσο μπορούσαν να στηριχτούν σε ιστορικά προηγούμενα όπως οι θρησκευτικοί πόλεμοι που συντάραξαν την Γαλλία έναν αιώνα νωρίτερα και κατέληξαν με τον διωγμό των Προτεσταντών ή στη θεσμοθετημένη από την καθολική Εκκλησία «Ιερά Εξέταση», γεγονότα και τα δυο πολύ νωπά στην συλλογική μνήμη των Γάλλων. Ο ιδεολογικός πόλεμος είχε αρχίσει και οι στοές είχαν ναρκοθετήσει καλά τα θεμέλια του «Παλαιού Καθεστώτος» το οποίο αντιδρούσε σπασμωδικά και ασχεδίαστα στις καλά σχεδιασμένες επιθέσεις που δεχόταν.   Δρώντας καλά οργανωμένα σε αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο ζωής και θανάτου οι στοές φρόντισαν πρώτα από όλα την ιδεολογική προετοιμασία της Επανάστασης με σκοπό να αποψιλώσουν τόσο την μοναρχία όσο και την Καθολική Εκκλησία από κάθε ιδεολογικό και συμβολικό έρεισμα που είχαν στην ψυχή του λαού. Θρόνος και ναός έπρεπε να αποϊεροποηθούν στην συνείδηση του απλού λαού και βασικό όργανο αυτού του εγχειρήματος υπήρξε η φιλοσοφία οποία θεωρήθηκε σύμμαχος της μασονίας και υποστηρίχθηκε ότι η μεταξύ τους σχέση ήταν τόσο στενή ώστε η μια απέρρεε από την άλλη. «Μεταξύ των μασώνων και των διακεκριμένων φιλοσόφων δεν υπήρξαν ούτε και μπορεί να υπάρχουν διαφορές» διακυρήσετο. Η στοά «Εννέα Μούσες» που ιδρύθηκε το 1776 με πρωτοβουλία του φιλοσόφου Helvetius και του αστρονόμου Lalande προσέλκυσε όλη την φωτισμένη ελίτ της διανόησης της εποχής εκείνης και ονομάστηκε «εργαστήριο φιλοσοφίας», «πρόοδος», «μέλλον» και «πραγματική επανάσταση». Μέλος της μάλιστα, αν και εισήλθε σε αυτήν το έτος 1778 δηλαδή λίγο πριν το θάνατο του, υπήρξε και ο περίφημος φιλόσοφος Βολταίρος. Έτσι η φιλοσοφία χρησιμοποιήθηκε σαν προπομπός της επανάστασης και κάτω από την μάσκα την νομιμοφροσύνης απέναντι στον βασιλιά και στους θεσμούς της μοναρχίας και της εκκλησίας εκτρέφετο το πνεύμα της αντιμοναρχικής εξέγερσης της αγγλόφιλης αριστοκρατίας και της φιλόδοξης και κοινωνικά ανερχόμενης αστικής τάξης των πόλεων. Επειχειρείτο δηλαδή μια ριζική αλλαγή της κοινωνίας σε πολιτικό και πολιτισμικό πλάνο μέσα από συγκεκριμένες νομιμοφανείς ενέργειες. Έτσι για παράδειγμα διακυρήσετο η ισότητα των ανθρώπων με σκοπό να επικριθεί η καθολική ιεραρχία αλλά όμως και προς χάρη των νέων δυνάμεων που αναπτύσσονταν μέσα από την μασονία. Πολλές στοές ακόμα και μέσα από την ίδια την επωνυμία τους διακήρυσσαν την διδασκαλία τους όπως για παράδειγμα οι στοές «Λογική», «Τελεία Ισότης» κ.α.  

30 Ένα βασικό όπλο για την διάδοση των ιδεών τους με σκοπό την επιχειρούμενη αλλαγή ήταν η περίφημη «Εγκυκλοπαίδεια» η οποία συνιστά κατά κοινή ομολογία ένα αληθινό επαναστατικό οπλοστάσιο. Σίγουρα η εργασία του Ντιντερώ και του ντ’ Αλαμπέρ δεν ήταν ένα αποκλειστικά μασονικό εγχείρημα, οπωσδήποτε όμως η στήριξη που οι στοές της παρείχαν ήταν ουσιαστική. Πολλοί μασόνοι συνεργάστηκαν στην συγγραφή άρθρων της Εγκυκλοπαίδειας και πολλοί περισσότεροι ήταν εκείνοι που προεγράφησαν προπληρώνοντας συνδρομή και δίνοντας την δυνατότητα να εκδοθεί και να διαδοθεί το έργο. Κάποιες στοές μάλιστα έθεσαν ως υπέρτατο στόχο τους την προπαγάνδιση της Εγκυκλοπαίδειας και δεν είναι τυχαίο ότι στοές όπως αυτή της Τουλούζης αυτοτιτλοφορήθηκαν «Εγκυκλοπαιδικές». Πέρα από την Εγκυκλοπαίδεια όμως φρόντισαν να διαδώσουν τις ιδέες τους και με την έκδοση αυτοτελών βιβλίων όπως εκείνο που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1772 με τον τίτλο «Το έτος 2440» και του οποίου συγγραφέας ήταν ο μασώνος και μέλος της στοάς «Εννέα Μούσες» Louis Sebastien Mercier. Σε αυτό το βιβλίο που εκδόθηκε 17 ολόκληρα έτη πριν την Επανάσταση ο Mercier περιγράφει ένα όνειρο που είδε σαν όραμα και το οποίο βεβαίωνε ότι θα πραγματοποιείτο πολύ σύντομα. Σε αυτό το όνειρο λοιπόν ο συγγραφέας είδε την πτώση της Βαστίλης, τον αποχριστιανισμό της πολύ καθολικής Γαλλίας, την κατάργηση της Μοναρχίας και την δολοφονία του βασιλιά. Λίγο αργότερα το όνειρό του πραγματοποιήθηκε επακριβώς. Σύμπτωση ή σκοτεινή «προφητεία»; Το βέβαιο πάντως είναι ότι οι στοές συνέβαλαν στην ιδεολογική προετοιμασία της Επανάστασης με την οικονομική υποστήριξη που παρείχαν στην έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας η οποία υπήρξε το ιδεολογικό οπλοστάσιο της Επανάστασης, με την διάδοση ορθολογιστικών, αντικαθολικών, αντιπαραδοσιακών και αντιμοναρχικών ιδεών και με την ελπίδα που έδωσαν στην παραμερισμένη αριστοκρατία και στην νεοφανείσα αστική τάξη ότι μπορούσαν να πάρουν όπως και στην Αγγλία την εξουσία στα χέρια τους.

31  Η έκρηξη της Επανάστασης Με το ξέσπασμα της Επανάστασης πολλά μέλη των στοών πέρασαν από την θεωρητική προπαγάνδα στην ενεργό δράση και κάποιοι από αυτούς κατέλαβαν και υψηλές θέσεις την περίοδο της εξέγερσης. Παραδειγματικά μόνο αναφέρουμε τον δικαστή Pastoret, πρόεδρο τα έτη 1788 και 1789, της στοάς «Εννέα Μούσες» - η οποία με την έκρηξη της επανάστασης έγινε πολιτική λέσχη και μετονομάστηκε σε «Εθνική Εταιρία των Εννέα Μουσών»- ο οποίος έγινε το 1790 πρόεδρος της εκλογικής Συνελεύσεως των Παρισίων καθήκον της οποίας ήταν η επιλογή δικαστών και εισαγγελέων. Ένα άλλο μέλος της ίδιας στοάς, ο Grouvelle ήταν εκείνος που ανακοίνωσε το 1793 το διάταγμα της Συντακτικής στον βασιλιά Λουδοβίκο με το οποίο ο μονάρχης καταδικαζόταν εις θάνατον. Και ένα τρίτο μέλος της ίδιας στοάς, ο Garat, διορίστηκε από την Συντακτική υπουργός Δικαιοσύνης.   Επιπλέον δύο μασώνοι, ο μαρκήσιος La Fayette και ο αμερικάνος διπλωμάτης Franklin, οι οποίοι είχαν λάβει μέρος στην νικηφόρα Αμερικάνικη Επανάσταση είχαν επιστρέψει κατόπιν στην Γαλλία προπαγανδίζοντας τις επαναστατικές ιδέες. Εκείνοι ήταν που μέσα από την ένθερμη προπαγάνδα που έκαναν παντού υπέρ της Επανάστασης βοήθησαν ώστε όσοι είχαν ενστερνιστεί την επαναστατική ιδεολογία να περάσουν από την θεωρία στην πράξη. Ο γαλλικός θρόνος μάλιστα, λόγω της διαρκούς και μόνιμης αντιπαλότητας του με την Μ. Βρετανία είχε ενισχύσει τους Αμερικανούς Επαναστάτες χωρίς να ξέρει ότι σε λίγο ερχόταν η σειρά του να αντιμετωπίσει το ίδιο φαινόμενο και όχι μάλιστα σε αποικίες όπως οι Βρετανοί αλλά στο ίδιο το μητροπολιτικό έδαφος της Γαλλίας. Ο μαρκήσιος La Fayette ο οποίος έπαιξε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρώτη φάση της Επανάστασης, μολονότι αργότερα δεν είχε μια σημαντική πολιτική καριέρα, μυήθηκε το 1782 στην στοά «Saint - Jean d’ Ecosse du Contrat Social » και επιδόθηκε ψυχή τε και σώματι στην προετοιμασία της εξέγερσης των Γάλλων προπαγανδίζοντας τον μύθο της «νικηφόρας Επανάστασης». Αυτός ήταν που συνέλαβε την ιδέα της σύγκλησης στο Παρίσι των τριών Γενικών Τάξεων, με σκοπό να ανοίξει με αυτόν τον τρόπο τον δρόμο της Επανάστασης και ο ίδιος παρουσίασε στην γενική Συνέλευση ένα σχέδιο της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στο σαλόνι του ξενοδοχείου που έμενε τότε, στην rue de Bourbon, είχε αναρτήσει ένα διπλό πίνακα. Τον μισό κάλυπτε η Διακήρυξη των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου είχε πολεμήσει και ο ίδιος με το πλευρό των Επαναστατών, και ο άλλος μισός πίνακας ήταν κενός περιμένοντας την «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Γάλλων» την οποία και ετοίμαζε ο ίδιος, όπως έλεγε συχνά στους συγκατοίκους του.

32 Από αυτήν την έμπνευση του μαρκήσιου La Fayette, την σύγκληση των Γενικών Τάξεων δηλαδή, άρχισε όντως και η Γαλλική Επανάσταση. Με πλήρη τάξη κλήρος, ευγενείς και εκπρόσωποι του λαού παρέλασαν στο Παρίσι και προσήλθαν στην γενική τους συνέλευση. Τίποτε ακόμα δεν μαρτυρούσε την αλληλοσφαγή που έμελλε να ακολουθήσει και το ξερίζωμα των ευγενών και του κλήρου από τον επαναστατημένο όχλο. Προς το παρόν ομονοούσαν όλοι έναντι του «κοινού εχθρού», του βασιλιά. Αργότερα θα ξεκαθάριζαν τις μεταξύ τους διαφορές, για την ώρα η «φεουδαρχική αντίδραση» άνοιγε τον δρόμο για την εξέγερση των αστών. Εξάλλου το ίδιο το Palais Royal, κατοικία του δούκα της Ορλεάνης, πρίγκιπα Λουδοβίκου Φιλίππου, είχε καταστεί φωλιά επαναστατών και ο ίδιος χρηματοδοτούσε τους διαφωτιστές επαναστάτες ενώ ταυτόχρονα όπως είπαμε ήταν ο Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας δηλαδή αυτός που κατείχε τον ανώτερο βαθμό στην ιεραρχική κλίμακα της μασονίας. Από το Palais Royal έβγαιναν όλες οι ειδήσεις σχετικά με τον βασιλιά και τους υπουργούς του χάρη στους ειδικούς ταχυδρόμους που κατέφθαναν απευθείας από τις Βερσαλλίες με τα τελευταία νέα λιγότερο ή περισσότερο ακριβή ή και με δόσεις υπερβολής ακόμα. Οι δε τέκτονες που συμμετείχαν στην σύγκληση των τριών Γενικών Τάξεων ανέρχονταν στους 237, μόνιμοι και αναπληρωματικοί, διανεμημένοι και στις τρεις τάξεις. Για αυτούς η σύγκληση των Γενικών Τάξεων δεν ήταν παρά μόνο μια φάση την οποία θα διαδέχετο η επιβολή της Συνταγματικής και αντιπροσωπευτικής μοναρχίας και η κατάργηση του υπουργικού δεσποτισμού. Από την αρχή ακόμα της σύγκλησης τα πράγματα έδειξαν ποιον δρόμο θα έπαιρναν αφού αντί να τεθεί σε πρώτη προτεραιότητα το οικονομικό πρόβλημα, τέθηκε ως πρώτο το ζήτημα του θεσμού της μοναρχίας. Έντρομος ο βασιλιάς έδωσε διαταγή να κλειστεί η αίθουσα συνεδριάσεων και τότε η Τρίτη Τάξη αυτοανακηρύχθηκε «Εθνική Συνέλευση», κατέλαβε την αίθουσα του τένις και ορκίσθηκε στις 20 Ιουνίου του 1789 ότι δεν θα διαλυθεί έως ότου ο βασιλιάς αποδεχθεί το σύνταγμα. Μέλη των στοών έπαιξαν τότε σημαντικό ρόλο αναλαμβάνοντας ουσιαστική δράση. Η ιδέα της κατάληψης της αίθουσας του τένις ανήκε στον μασώνο Guillotin, πρόεδρος της «Εθνοσυνέλευσης» ήταν ο επίσης μασώνος Bailly, ενώ τον όρκο που έδωσαν οι σύνεδροι τον συνέταξε ο μασώνος Le Chapelier. Η Επανάσταση είχε ήδη δρομολογηθεί και στα τέλη Ιουνίου οι εκπρόσωποι της Τρίτης Τάξης είχαν εκλέξει μια επαναστατική επιτροπή η οποία είχε εγκατασταθεί παράνομα στο Δημαρχείο των Παρισίων (Hotel de Ville) και έδινε την εικόνα μιας Αρχής που περίμενε να παραλάβει τα ηνία του κράτους. Σε αυτή την επιτροπή είχαν στρατολογηθεί μια πλειάδα μασώνων όπως οι Lassalle, Tassin, Deleutre, Quatremere, Jannin, Osselin, Garran de Coulon, Moreau de Saint Merry, Bailly κ.α. Πρώτη τους δουλειά ήταν να σχηματίσουν μια ένοπλη δύναμη αποτελούμενη από εξεγερμένους αστούς με αρχηγό τον Lassalle και υπαρχηγό τον Gaullard, αμφότεροι μασώνοι. Εκείνοι το πρωινό της 14ης Ιουλίου έστειλαν αντιπροσωπεία που συναντήθηκε με τον διοικητή της Βαστίλης ζητώντας του να παραδοθεί ενώ ήδη είχαν σχεδιάσει την επίθεση εναντίον του φρουρίου. Αρχηγός της εφόδου ήταν ο μασώνος Moreton de Chambrillant, ενώ επιμέρους αρχηγοί των τριών ομάδων επιτιθεμένων ήταν οι μασώνοι Santerre και Palloy (α ομάδα, συνοικία Σαν Αντουάν), Fournier (β ομάδα, συνοικία των Χαλ), Casonnier (γ ομάδα, περιοχής αψίδας Θριάμβου). Ο «μαέστρος» που ενορχήστρωνε την όλη επιχείρηση βέβαια δεν ήταν άλλος από τον πρίγκιπα Λουδοβίκο Φίλιππο της Ορλεάνης ο οποίος μέσα από το παλάτι του υποκινούσε και χρηματοδοτούσε την Επανάσταση, γεγονός που είχε γίνει ευρύτατα γνωστό και είχε καταγγελθεί από όλες τις βασιλικές Αυλές της Ευρώπης. Άρα δεν ήταν καθόλου αυθόρμητη και ασχεδίαστη η επίθεση εναντίον της Βαστίλης και είναι πλέον φανερό με τις εγγυήσεις και τις εντολές ποίου ο διοικητής της την παρέδωσε αμαχητί μαζί με την φρουρά της στους επαναστάτες.

33 Την επόμενη ημέρα της παράδοσης της Βαστίλης η επαναστατική επιτροπή που έδρευε στο Δημαρχείο σχημάτισε την Κομούνα των Παρισίων με δήμαρχο τον μασώνο Bailly, ενώ η ένοπλη δύναμη των αστών μετασχηματίσθηκε σε Εθνική Φρουρά υπό την ηγεσία του μασόνου μαρκησίου La Fayette, ο οποίος έστω και πρόσκαιρα συγκέντρωσε με αυτόν τον τρόπο στα χέρια του την μόνη δύναμη που μετρούσε εκείνη την εποχή, την «δύναμη των επαναστατών». Έτσι μετά γεγονότα του Οκτωβρίου τόσο ο βασιλιάς όσο και η Εθνοσυνέλευση ουσιαστικά πέρασαν στα χέρια του μαρκησίου. Η εξέλιξη της πορείας της Επανάστασης είναι γνωστή και έτσι σταματούμε εδώ θεωρώντας ενδεικτικά τα παραδείγματα που δώσαμε και θέλοντας να απαντήσουμε σε μια ερώτηση που είναι πιθανόν να τεθεί. Όσοι έχουν μελετήσει την ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης πιθανώς να αναρωτηθούν πως είναι δυνατόν οι μασονικές στοές να συνέβαλαν σε ένα επιχείρημα κατά την διάρκεια του οποίου πολλά από τα μέλη τους, μεταξύ των οποίων και ο Μεγάλος Διδάσκαλος της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, πρίγκιπας Λουδοβίκος Φίλιππος, έπεσαν θύματα των επαναστατών[2] (2) κρατομούμενοι μάλιστα πολλές φορές. Θα απαντήσουμε με ένα πολύ γνωστό παράδειγμα από την ιστορία του μόλιςπερασμένου αιώνα. Το ότι ο Στάλιν εξεδίωξε από το κόμμα και την χώρα και δολοφόνησε τελικά στην Λατινική Αμερική τον Τρότσκυ, (Λεβύ Μπρόνστάιν), δεν μπορεί να μειώσει την συμμετοχή του δευτέρου στην Οκτωβριανή επανάσταση ούτε και να ακυρώσει τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε ως διοργανωτής και πολιτικός επικεφαλής του ιδιόρρυθμου «Ερυθρού στρατού» στην επιτυχή έκβαση του πολέμου και την επικράτηση των Μπολσεβίκων. Ή για να έρθουμε στο θέμα που εξετάζουμε δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι οι Γιρονδίνοι δεν έπαιξαν κανέναν ρόλο στην Γαλλική Επανάσταση επειδή αργότερα εκκαθαρίστηκαν από τους Ιακωβίνους. Σίγουρα οι μασονικές στοές δεν είχαν μοναδικό και κύριο σκοπό τους την Επανάσταση, ωστόσο πολλά από τα μέλη τους είχαν δοθεί ολόθερμα στην επίτευξη αυτού του έργου και με την βοήθεια των στοών και του μεταξύ τους ισχυρού συνδέσμου συνέβαλαν πολλές φορές στην επίτευξη δυσπρόσιτων στόχων των Επαναστατημένων όπως ήδη καταδείξαμε. Τώρα το εάν κάποιοι μασώνοι εκκαθαρίστηκαν από κάποιους άλλους, μασόνους ή μη, κατά την διάρκεια της εξέλιξης των γεγονότων είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά στην επαναστατική διαλεκτική.  Οι στοές στήριξαν την επανάσταση όχι μόνο στην ιδεολογική προετοιμασία και στην έκρηξη της αλλά και στα υπόλοιπα χρόνια. Για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 1790 η στοά «Φιλία» του Bordeaux έγραφε σε επιστολή προς αυστριακές στοές ότι «Παρόλο που η μεγάλη μας Εταιρεία παίρνει πολύ σπάνια μέρος στα πολιτικά γεγονότα, δεν μπορεί ωστόσο να μείνει αδιάφορη στο μεγάλο έργο της Επανάστασης».Τον Αύγουστο του ίδιου έτους η στοά «Αληθινό Φως» του Saint Fargeau υποστήριζε πως «ένας αληθινός και καλός τέκτονας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ξένος στο πνεύμα μιας επανάστασης προορισμένης να φέρει την ευτυχία στην Γαλλία και ακόμα παραπέρα μέσω κάποιων γενικευμένων επαναστατικών κινημάτων σε ολόκληρο τον κόσμο». Το ίδιο καλοκαίρι η στοά «Ο Θρίαμβος της Φιλίας» του Draguignan έστειλε στην Εθνοσυνέλευση μια συγχαρητήρια επιστολή η οποία έκλινε με τον όρκο: «Ορκιζόμαστε στην τεκτονική μας τιμή, να μαχόμεθα με το φλογερό μας ξίφος εναντίον της αριστοκρατίας, του δεσποτισμού και όλων των τυράννων του κόσμου». Η ίδια η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας συχνά καλούσε τα μέλη της να υποστηρίξουν την Επανάσταση. Χαρακτηριστικά σε Εγκύκλιο της στις 5 Ιανουαρίου του 1792, ενώ η Επανάσταση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη, ισχυριζόταν πως «η εποχή της άγνοιας πέρασε και η φλόγα της φιλοσοφίας και του ορθού λόγου λάμπει σε όλον τον κόσμο, και ο τεκτονισμός δεν μπορούσε παρά να είναι ευτυχισμένος που συνέβαλε στην διάλυση του σκότους». Οι μασώνοι λοιπόν είχαν συμμετάσχει στην Γαλλική Επανάσταση με τον διπλό τους ρόλο και ως τέκτονες και ως επαναστάτες και είχαν συμβάλει καθοριστικά σε πολλές σημαντικές επιτυχίες της Επανάστασης καθώς και στην δημιουργία των συμβόλων και των ιδανικών της όπως το «Ισότης-Αδελφότης-Ελευθερία» στα οποία δεν αναφερθήκαμε εκτενώς μιας και δεν περιλαμβάνονται στο θέμα που εξετάσαμε.

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45