Γεώργιος Φιλντίσης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παρουσίαση με θέμα: "Γεώργιος Φιλντίσης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Γεώργιος Φιλντίσης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Γεώργιος Φιλντίσης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Αναπνευστική Οξέωση Αύξηση του CO2 (υπερκαπνία) με πτώση του εξωκυττάριου pH Πρόκειται για διαταραχή του αερισμού με ρυθμό αποβολής του CO2 μικρότερο της παραγωγής του 5 κύριες κατηγορίες νοσημάτων Καταστολή ΚΝΣ Νοσήματα του υπεζωκότα Νοσήματα του πνεύμονα Μυοσκελετικά νοσήματα Αντιρρόπηση στη μεταβολική αλκάλωση

3 Σύμπραξη παραγωγής & αποβολής
CO2

4 PCO2 & VA Συσχέτιση με VCO2 200 & 300 ml/min
Μείωση του VA προκαλεί αύξηση της PaCO2 Με σταθερό αερισμό, αύξηση της VCO2 προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της PaCO2

5 Α.Ο. - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Οι εκδηλώσεις της οφείλονται στην
Υποκείμενη νόσο Υπερκαπνία Συνοδό υποξαιμία Και καθορίζονται από την Βαρύτητα της νόσου Ταχύτητα εγκατάστασης της υπερκαπνάις

6 ΟΞΕΙΑ ΥΠΕΡΚΑΠΝΙΑ Σημαντικές εκδηλώσεις με pH<7,20 Νευρομυϊκές
Καρδιαγγειακές Αναπνευστικές Δερματικές Ηλεκτρολυτικές

7 Παθοφυσιολογία Οξέωσης
Είσοδος H+ στα κύτταρα & έξοδος K+ για διατήρηση της ηλεκτρικής ισορροπίας Αντιρρόπηση H+ από τις ενδοκυττάριες πρωτεΐνες Καθαρή απώλεια κατιόντων από τα κύτταρα Υπερπόλωση της κυτταρικής μεμβράνης & μείωση της συναπτικής μεταβίβασης Δυσκολία διέγερσης νεύρων & μυών Καταστολή ΚΝΣ & γενικευμένη μυϊκή αδυναμία

8 Νευρομυϊκές εκδηλώσεις
Αγγειοδιαστολή & αυξημένη αιμάτωση εγκεφάλου Διέγερση ΣΝΣ & καταστολή ΚΝΣ Μείωση σύσπασης διαφράγματος Διαταραχές συνείδησης Κινητικές διαταραχές Ανησυχία, σύγχυση, κεφαλαλγία (pCO2>60 mmHg) Αύξηση πίεσης ΕΝΥ, εγκεφαλοπάθεια, νάρκωση (pCO2>70 mmHg) Κεφαλαλγία, λήθαργος, αποπροσανατολισμός Τρόμος, σπασμοί, μυοκλονίες, κώμα, θάνατος

9 Καρδιαγγειακές εκδηλώσεις
Μείωση συσπαστικότητας μυοκαρδίου Μείωση ουδού κοιλιακής μαρμαρυγής Μείωση δράσης αγγειοσυσπαστικών Αγγειοδιαστολή & αύξηση ΚΠ Υπερδυναμική κυκλοφορία Αρρυθμίες, ταχυκαρδία….

10 Αναπνευστικές εκδηλώσεις
Έντονες σε παθήσεις των πνευμόνων Δηλωτικές της υποκείμενης πάθησης Αύξηση έργου αναπνοής Ταχύπνοια, δύσπνοια, εργώδης αναπνοή Χρήση επικουρικών μυών Μουσικοί & μη μουσικοί ρόγχοι…

11 Λοιπές κλινικές εκδηλώσεις
Αγγειοδιαστολή - δέρμα θερμό & ερυθρό Οίδημα οπτικής θηλής, αιμορραγίες αμφιβληστροειδούς Υπερκαλιαιμία, υπερφωσφαταιμία  συγγένειας Hb με Ο2

12 Χρόνια υπερκαπνία Ήπιες κλινικές εκδηλώσεις
Έντονες σε οξεία επί χρόνιας & νάρκωση CO2 (ακατάλληλη οξυγονοθεραπεία) Εμφυσηματικός θώρακας Παραγωγικός βήχας Πληκτροδακτυλία Πολυερυθραιμία Οιδήματα, κυάνωση, αρρυθμίες

13 Η αντιρρόπηση γίνεται κυρίως με:
Α.Ο. ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ Η αντιρρόπηση γίνεται κυρίως με: Ενδοκυττάρια ρύθμιση (πρωτεΐνες, Hb) Νεφρική ρύθμιση Δεν γίνεται εξωκυττάρια ρύθμιση (HCO3-)

14 Αναπνευστική Οξέωση Οξεία : ενδοκυττάρια ρύθμιση (πρωτεΐνες, Hb) 97%
Το pH τιτλοποιείται από ρυθμιστικά συστήματα εκτός των HCO3-, όπως η Hb. Οι νεφροί έχουν μικρή συμμετοχή στη φάση αυτή Χρόνια : νεφρική αντιρρόπηση Η αντιρρόπηση γίνεται από τους νεφρούς με σύνθεση και κατακράτηση HCO3-. Για κάθε αύξηση HCO3- στο αίμα υπάρχει αντίστοιχη μείωση [Cl-] για ηλεκτρική ισορροπία

15 Πρωτεϊνικά συστήματα Μεγαλύτερη δεξαμενή ρυθμιστικών (> από φωσφορικά & διττανθρακικά) Αλβουμίνη & σφαιρίνες, κυρίως Hb Εμπλέκονται στο ~75% της χημικής ρύθμισης Έχουν pk παραπλήσιο του πλάσματος Η ρυθμιστική ικανότητα οφείλεται στις Καρβοξυλικές ομάδες που δίνουν H+ --COOH-COO-+H+ Αμινοομάδες που δέχονται H+ --NH3+  -NH2 + H+

16 Ο ρόλος των ερυθρών αιμοσφαιρίων

17 Νεφρική αντιρρόπηση Μπορεί να εξουδετερώσει περισσότερα οξέα ή βάσεις από ότι μαζί το αναπνευστικό και τα χημικά συστήματα Οι νεφροί ρυθμίζουν το pH αίματος με απέκκριση H+ & επαναρρόφηση HC03- Τα περισσότερα H+ εκκρίνονται στο τοίχωμα των PCT σε ανταλλαγή με Na+ (μηχανισμός αντιροής) Το Na+ και τα H+ κινούνται σε αντίθετες διευθύνσεις Δυνατή μόνο όταν η [H+] εντός των σωληναριακών κυττάρων είναι > [H+] στο σωληναριακό υγρό Οι νεφρώνες δεν μπορούν να παράγουν pH ούρων< 4,5 Για αποβολή περισσοτέρων H+, τα οξέα πρέπει να τιτλοποιηθούν Τα φυσιολογικά ούρα είναι ελαφρά όξινα επειδή οι νεφροί επαναρροφούν όλα σχεδόν τα HC03- και απεκκρίνουν H+

18 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ
[HCO3-] mM 60 mm Hg 40 mm Hg 32 28 24 20 16 12 20 mm Hg Κατακράτηση CO2 1 Αύξηση pCO2 HCO3 κφ Μείωση pH pH

19 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΜΕ ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ
[HCO3-] mM 40 mm Hg 32 28 24 20 16 12 20 mm Hg 2 1 60 mm Hg Αύξηση PCO2 Αύξηση HCO3 Κανονικό pH pH

20 Η ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ Φορτίο H+ 100 50 6 12 24 72 Ώρες Κατανομή & ΕΞΚ
αντιρρόπηση Κυτταρική αντιρρόπηση Αναπνευστική αντιρρόπηση Νεφρική αντιρρόπηση 100 50 6 12 24 72 Ώρες

21 Αντιρρόπηση αναπνευστικής οξέωσης
Γίνεται με μεταβολική αλκάλωση Οι νεφροί αποβάλλουν Η+ και κατακρατούν HCO3- Η αντιρρόπηση είναι πλήρης σε 2-4 ημέρες Ο υπολογισμός των HCO3- γίνεται από τον τύπο Οξεία ΔHCO3 = 0,1 x ΔpCO2 Χρόνια ΔHCO3 = 0,3-0,4 x ΔpCO2 Ανώτερο όριο HCO3- 30 & 45 mmol/L αντίστοιχα

22

23 Νεφρική ρύθμιση HCO3- Επαναρρόφηση των διηθούμενων HCO3- (4000 mmol/24h) Δημιουργία τιτλοποιήσιμου οξέος (4000 mmol/24h H+) Απέκκριση NH4+ στα ούρα Eγγύς σωληνάρια: επαναρρόφηση 80-90% των HCO3- Άπω σωληνάρια : επαναρρόφηση υπολοίπων HCO3- & απέκκριση Η+

24 Επαναρρόφηση HCO3- Το H2CO3 που σχηματίζεται στο διήθημα διασπάται σε CO2 & H2O Το CO2 εν συνεχεία διαχέεται στα σωληναριακά κύτταρα, όπου ευνοεί την απέκκριση Η+ & επαναρόφηση HCO3-

25 Δημιουργία HCO3- Η δημιουργία HCO3- γίνεται με δύο μηχανισμούς που επιτελούνται από τα τύπου A κύτταρα Και οι δύο περιλαμβάνουν αποβολή οξέος με απέκκριση Η+ ή NH4+ Τα δημιουργούμενα HCO3- Κινούνται προς τον διάμεσο χώρο με μηχανισμό αντιροής Κινούνται παθητικά προς τα περισωληναριακά τριχοειδή αγγεία

26 Έκκριση Η+ Οι νεφροί δημιουργούν HCO3- που εισέρχονται στο αίμα
Ίσο ποσό Η+ απεκκρίνεται στα ούρα ως H2PO4-

27 Έκκριση αμμωνίας Η NH4+ παράγεται από το μεταβολισμό της γλουταμίνης στα PCT κύτταρα Κάθε γλουταμίνη που μεταβολίζεται παράγει 2 NH4+ & 2 HCO3- Τα HCO3- κινούνται προς το αίμα και η NH4+ απεκκρίνεται στα ούρα

28 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Αέρια αίματος Τοξικολογικός έλεγχος Έλεγχος ηλεκτρολυτών Ακτινολογικός έλεγχος Έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας Μελέτη ύπνου Ηλεκτρομυογράφημα

29 ΑΕΡΙΑ ΑΙΜΑΤΟΣ Χαρακτηρίζονται από
Οξυαιμία Υπερκαπνία Αύξηση HCO3- Αναμενόμενη μεταβολή pH & HCO3- για αύξηση της PaCO2 κατά 10 mmHg ΟΞΕΙΑ pH ↓ κατά 0,08 HCO3-  κατά 1 ΧΡΟΝΙΑ pH ↓ κατά 0,03 HCO3-  κατά 3-4

30 Έλεγχος ηλεκτρολυτών Οξεία ΑΟ Χρόνια ΑΟ
Υπερκαλιαιμία, υπερνατριαμία, υπερφωσφαταιμία, λευκοκυττάρωση, αύξηση FFA Χρόνια ΑΟ Υποχλωραιμία, ίσως υπερκαλιαιμία