ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ:

Παρουσίαση με θέμα: "ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ:"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ:
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΖΙΟΥ ( ) ΘΕΜΑ :ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ TMHMA: A1 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Κ.ΖΙΟΥΖΙΑ Κ.ΣΑΛΟΥΣΤΡΟΥ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ : ΑΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΒΑΡΣΑΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ ΧΑΡΑ ΓΑΖΙ

2 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΣΕΛΙΔΑ : 1 ΑΝΤΙΣΗΛΗΨΗ ΑΝΕΠΙΘΙΜΗΤΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΚΤΡΩΣΗ
ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΑΝΤΙΣΗΛΗΨΗ ΑΝΕΠΙΘΙΜΗΤΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΚΤΡΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΛΙΔΑ : 1

3 ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ 1) ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ
ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ 1) ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ: 1. ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ 2. ΣΠΙΡΑΛ 3. ΓΥΝΑΙΚΙΟ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ 4. ΜΕΤΑΣΥΝΟΥΣΙΑΚΗ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ 5. ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ 6. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ 7. ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΕΙΡΩΣΕΙΣ 1. ΣΤΕΙΡΩΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ 2. ΣΤΕΙΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΙΠΤΙΚΑ ΔΙΣΚΙΑ 1. ΧΑΠΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΜΕΡΑΣ 2. ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΟ ΧΑΠΙ ΣΕΛΙΔΑ: 2

4 ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ Το αντρικό προφυλακτικό είναι η πιο ασφαλή μέθοδος αντισύλληψης. Σε προστατεύει από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και λειτουργεί και ως ασπίδα προστασίας από πολλές ασθένειες και ειδικά από το AIDS. ΣΕΛΙΔΑ : 3

5 ΣΠΙΡΑΛ Το σπιράλ εμποδίζει τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες όμως δεν προστατεύει την γυναίκα από ασθένειες. Το σπιράλ το τοποθετεί ο γυναικολόγος στην μήτρα της γυναίκας και ανα πασα στιγμή μπορεί να το αφαιρέσει και πάλι ο γυναικολόγος . ΣΕΛΙΔΑ :4

6 ΓΥΝΑΙΚΙΟ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ
Το γυναικείο προφυλακτικό είναι ένα κάλυμμα από καουτσούκ που μπαίνει ως καμπύλη στον κόλπο και καλύπτει το εσωτερικό εμποδίζοντας την είσοδο των σπερματοζωαρίων . ΣΕΛΙΔΑ :5

7 ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΙΚΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ ΜΕΤΑΣΥΝΟΥΣΙΑΚΗ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ
Όλες αυτές οι μέθοδοι μοιάζουν μεταξύ τους και γίνονται για να μην αποκτήσει το ζευγάρι παιδιά. Στην διακεκομμένη συνουσία το ζευγάρι διακόπτει την ερωτική πράξη όταν ο άντρας πάει να εκσπερματώσει και εκσπερματώνει έξω από τον κόλπο της γυναίκας. Στην προγραμματισμένη συνουσία η γυναίκα ξέρει ότι η ωορρηξία γίνεται στο μισό του κύκλου των 28 ημερών δηλαδή την 14η ημέρα δεν έχει λοιπόν επαφές 5 μέρες πριν και 5 μέρες μετά. Στην θερμομετρική μέθοδο η γυναίκα μετράει κάθε πρωί την θερμοκρασία της την μέρα της ωορρηξίας η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί επομένως θα αποφύγει την επαφή. Στην μετασυνουσιακή αντισύλληψη η γυναίκα δεν έχει χρησιμοποιήσει κανένα μέτρο προφύλαξης πρέπει μέσα σε 3 μέρες να πάει στον γυναικολόγο που θα της χορηγήσει τα κατάλληλα χάπια . ΣΕΛΙΔΑ :6

8 Στείρωση της γυναίκας Στείρωση του άντρα
Στην στείρωση της γυναίκας τίθενται εκτός λειτουργίας οι σάλπιγγες . Η λειτουργία των σαλπίγγων μπορεί να αποκατασταθεί ως ένα βαθμό. Στη στείρωση του άντρα απομονώνουν τους σπερματικούς πόρους και είναι μόνιμο. ΣΕΛΙΔΑ : 7

9 ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΟ ΧΑΠΙ Τα αντισυλληπτικά χάπια τα παίρνουν οι γυναίκες για να μην μείνουν έγκυες μας τα χορηγεί ο γυναικολόγος μας. Πολλές φορές τα παίρνουν οι γυναίκες για να σταθεροποιηθεί ο κύκλος τους. Οι παρενέργειες των αντισυλληπτικών είναι πονοκέφαλοι ζαλάδες πόνος στον θώρακα και τέτοια παρόμοια συμπτώματα όμως υποχωρούν. ΣΕΛΙΔΑ :8

10 ΧΑΠΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Το χάπι της επόμενης μέρας το παίρνουμε όταν έχει προηγηθεί ερωτική πράξη χωρίς την απαραίτητη προφύλαξη πρέπει να το πάρουμε μέσα σε 72 ώρες αλλιώς δεν έχει αποτέλεσμα. Το χάπι σε 41 χώρες μέσα σε αυτές είναι και η Ελλάδα μπορείς να το πάρεις χωρίς την χορήγηση του γιατρού. Οι παρενέργειες του χαπιού της επόμενης ημέρας δεν είναι σοβαρές .Η γυναίκα μπορεί να νιώσει ναυτία κοιλιακούς πόνους και μια διαταραχή στην περίοδο όμως αυτά τα συμπτώματα υποχωρούν. ΣΕΛΙΔΑ : 9

11 ΑΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 2) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
ΑΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 2) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΌΧΙ ΣΩΣΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ: ΝΕΑΡΑ ΑΤΟΜΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΙΑΣ ΣΧΕΣΗΣ ΖΕΥΓΑΡΙΑ (ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΑ/ΜΗ) ΣΕΛΙΔΑ:10

12 σε ζευγάρια (παντρεμένα ή μη)
1)Πως προκύπτει; Κυρίως στην εφηβεία, που δεν προσέχουν, δεν λαμβάνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις, δεν ενημερώνονται, θεωρώντας ότι γνωρίζουν και μπορούν να ελέγχουν την παρορμητικότητα τους 2)Πότε μπορεί να συμβεί σε νεαρά άτομα, στην αρχή μίας σχέσης σε ζευγάρια (παντρεμένα ή μη) ΣΕΛΙΔΑ :11

13 Σε νεαρά άτομα Όταν μία κοπέλα μένει έγκυος χωρίς να είναι σε μία σχέση ή δεσμό, από μία εφήμερη δηλαδή κατάσταση υπάρχουν φορές που η απόφαση η οποία λαμβάνει ακολουθεί πολύ περισσότερο την λογική, ότι δηλαδή θα προχωρήσει σε έκτρωση. Υπάρχει όμως και μία μερίδα κοριτσιών που θέλει να το κρατήσει αυτό το μωρό και όντως το κάνει, εδώ επικρατούν και άλλα στοιχεία βέβαια που την οδηγούν σ΄αυτή της την απόφαση, όπως ηθικοί λόγοι κοινωνικοπολιτισμικοί, ακόμα και θρησκευτικοί ΣΕΛΙΔΑ :12

14 Υπάρχουν περιπτώσεις που:
Όταν ο πατέρας του παιδιού δεν γνωρίζει για την απόφαση αυτή της νέας μητέρας. Το μωρό γεννιέται και η νεαρή μητέρα κυριευμένη από θυμό (χωρίς όμως να το εκδηλώνει) αποφασίζει να το κρατήσει κρυφό για πολύ καιρό και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις να μην ενημερώσει ποτέ τον πατέρα αυτού του παιδιού Εγκυμοσύνη χωρίς να υπάρχει επιθυμία και από τους δύο: Είναι η περίπτωση όπου το ζευγάρι θέλει να περνά καλά στην σχέση του, προκύπτει όμως μία εγκυμοσύνη που στην συγκεκριμένη φάση το ζευγάρι δεν επιθυμεί να γίνει γονιός. ΣΕΛΙΔΑ :13

15 ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΠΑΙΔΙΑ
Σ’ αυτή την περίπτωση το ζευγάρι αποφασίζει να μην κρατήσει το μωρό είτε από θέμα ηλικίας, είτε από θέμα φόβου επιπλοκής κατά την διάρκεια της κύησης. ΣΕΛΙΔΑ :14

16 Οι αρνητικές συνέπειες μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης
Οι αρνητικές συνέπειες μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης Οι αρνητικές συνέπειες μιας εγκυμοσύνης στην εφηβεία ενός κοριτσιού σωματικές αλλά και ψυχή-κοινωνικές. Με επιστημονικές μελέτες, μία έφηβη γυναίκα που εγκυμονεί, έχει περισσότερες πιθανότητες για αποβολή, ή για πρόωρο τοκετό σε σχέση με μια εγκυμονούσα γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας. ΣΕΛΙΔΑ :15

17 Μήνυμα προς εφήβους σε σχέση με την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη:
Μήνυμα προς εφήβους σε σχέση με την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη: α) Η ζωή είναι πολύ όμορφη. Εμπειρίες περιμένουν τους νέους να τις γευτούν. β) Ο έρωτας, η απόκτηση οικογένειας είναι από τα πιο υπέροχα πράγματα στη ζωή αλλά μόνο όταν αισθάνονται έτοιμοι να τα δεχτούν και να αναλάβουν τις ευθύνες που συνεπάγονται. γ) Αν ο έφηβος δεν θέλει να έχει σεξουαλικές σχέσεις, τότε έχει κάθε δικαίωμα να απέχει. δ) Αν όμως ο έφηβος θέλει να έχει σεξουαλικές σχέσεις, τότε έχει υποχρέωση, να χρησιμοποιεί αντισύλληψη με ορθό τρόπο, έτσι ώστε να αποφεύγεται η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. ε) Αν η τακτική μέθοδος αντισύλληψης αποτύχει, μπορούν να καταφύγουν σε έκτακτη μέθοδο αντισύλληψης, όπως το «χάπι της επόμενης ημέρας», αφού ενημερωθεί ο Γυναικολόγος πρώτα. ΣΕΛΙΔΑ :16

18 ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ 3)ΕΚΤΡΩΣΗ
ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΕΚΤΡΩΣΗ ? ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ? ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ? Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΕΚΤΡΩΣΗ ΤΟ ΕΚΤΡΩΤΙΚΟ ΧΑΠΙ Η ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΕΛΙΔΑ : 17

19 1.Τι είναι έκτρωση; Η έκτρωση είναι η διακοπή μιας αδιατάρακτης ενδομητρίου κυήσεως ενός ή περισσοτέρων εμβρύων, που διενεργείται σε πρώιμη ηλικία κυήσεως και οδηγεί σε αφαίρεση του εμβρύου από τη μήτρα, με συνέπεια τον θάνατο του κυήματος. Η άμβλωση προκαλείται τεχνητά με χημικές, χειρουργικές ή άλλες μεθόδους. Το διεθνές όριο των 24 εβδομάδων καθορίστηκε με βάση την ελάχιστη ηλικία κυήσεως, που επιτρέπει σε ένα έμβρυο που θα γεννηθεί να είναι βιώσιμο (Σημειώνεται ότι η διάπλαση της καρδιάς ολοκληρώνεται την 23η εβδομάδα) ΣΕΛΙΔΑ : 18

20 2.Πως γίνεται η διακοπή; 1. H γυναίκα προγραμματίζεται για απόξεση με βάση την ηλικία της κύησης. Η ηλικία της κύησης προσδιορίζεται με βάση την τελευταία έμμηνο ρύση και με βάση μετρήσεις που πραγματοποιούνται σε υπερηχογραφικό έλεγχο. Η επέμβαση της απόξεσης αφορά συνήθως κυήσεις σε αρχικά στάδια μέχρι 10 εβδομάδες. Οι επεμβάσεις διακοπής εγκυμοσύνης (έκτρωση)  γίνονται σε ειδικά εξοπλισμένο χώρο νοσοκομείου. Η γυναίκα τοποθετείται σε γυναικολογική εξεταστική θέση και της χορηγούνται από τον αναισθησιολόγο ενδοφλεβίως φάρμακα που της προκαλούν αναισθησία. Ο γυναικολόγος αφού βεβαιωθεί ότι η γυναίκα κοιμάται και δεν αντιδρά σε επώδυνα ερεθίσματα διαστέλλει σταδιακά το στόμιο του τραχήλου της μήτρας και μετά με ειδικό αναροφητήρα που εισάγει με προσοχή στην κοιλότητα της μήτρας εξάγει το κύημα και τους υμένες του (διακοπή της εγκυμοσύνης). ΣΕΛΙΔΑ : 19

21 2. Ή μέθοδος της αναρρόφησης, ή μέθοδος Κάρμαν, από το όνομα του αμερικάνου πού την ανακάλυψε, συνίσταται στην αναρρόφηση του εμβρύου. Εισάγεται Στη μήτρα ένας σωλήνας από πολυαιθυλένιο, πού έχει δυο κάθετες σχισμές στο πάνω άκρο του και τα χείλη του παίζουν το ρόλο ξέστρου. Ή διάμετρος του είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη (4 ή 8 χιλ.) ανάλογα με το πόσο προχωρημένη είναι ή εγκυμοσύνη. Στη συνέχεια εφαρμόζεται στο κάτω άκρο του μια αντλία και για ένα χρονικό διάστημα πού ποικίλλει από 20 δευτερόλεπτα ως 3 λεπτά, απορροφάται το περιεχόμενο της μήτρας. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αύτη ή απλή και σχεδόν ανώδυνη μέθοδος, ακινητοποιεί τη γυναίκα μο­νάχα την ώρα της επέμβασης.. Η όλη επέμβαση διαρκεί συνήθως μερικά λεπτά, εκτός από τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν δυσκολίες. Η γυναίκα ξυπνάει μετά από λίγο και σε 1 με 2 ώρες μπορεί να φύγει για το σπίτι. Από την 11η εβδομάδα και μετά ακολουθείται συνήθως η μέθοδος της απόξεσης, μια πρακτική που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. ΣΕΛΙΔΑ : 20

22 3.Ποιες είναι οι επιπλοκές μιας διακοπής εγκυμοσύνης;
Οι άμεσες επιπλοκές διακοπής εγκυμοσύνης (έκτρωση)   είναι σπάνιες και είναι σχετικές με την τεχνική που ακολουθείται κατά την επέμβαση. Διάτρηση της μήτρας και αιμορραγία παρατηρούνται σε λιγότερο από 1-2% των περιπτώσεων και συνήθως πρόκειται για καταστάσεις που υποχωρούν από μόνες τους υπό ιατρική παρακολούθηση. Οι λοιμώξεις ,ενδομητρίτιδα και σαλπιγγίτιδα,  είναι πιο συχνές και αντιμετωπίζονται με αντιμικροβιακά φάρμακα. Μια σπάνια μακροπρόθεσμη επίπτωση της έκτρωσης είναι η στειρότητα, καθώς μπορεί να σταματήσει η περίοδος και να προκληθούν συμφύσεις στη μήτρα. Πρόκειται για μια επιπλοκή της επέμβασης που δεν οφείλεται στην τεχνική που εφαρμόστηκε. ΣΕΛΙΔΑ : 21

23 4.Θεραπευτική έκτρωση Έτσι ονομάζεται ή έκτρωση πού αποφασίζεται για λόγους υγείας. Παλαιότερα, ή μορφή αυτής της έκτρωσης επιτρεπόταν αλλά εφαρμοζόταν πολύ σπάνια. Για να επιτραπεί σήμερα ή θεραπευτική έκτρωση αρκεί να βεβαιώσουν γιατροί ότι ή ζωή της γυναίκας απειλείται, αν ή εγκυμοσύνη της προχωρήσει ή ότι το παιδί κινδυνεύει να γεννηθεί παραμορφωμένο ή προσβλημένο από ανίατη αρρώστια. Θεραπευτική είναι και η απόξεση η αναρρόφηση που γίνετε όταν η εγκυμοσύνη από μόνη της αυτόματα ,σταμάτησε να εξελίσσετε.  ΣΕΛΙΔΑ : 22

24 5.Το εκτρωτικό χάπι Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα εγκρίθηκε από τον ΕΟΦ το εκτρωτικό χάπι. Πρόκειται για το RU486, το οποίο μπορεί να ληφθεί μέχρι και την πέμπτη εβδομάδα της κύησης και προκαλεί αποβολή. Η χρήση του χαπιού ενδέχεται να προκαλέσει αιμορραγία, οπότε θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε διαγνωστική απόξεση. ΣΕΛΙΔΑ : 23

25 6.Η επέμβαση και το νομικό πλαίσιο
Στην Ελλάδα οι αμβλώσεις νομιμοποιήθηκαν με το νόμο 1609/86. Αυτό σημαίνει ότι μια γυναίκα μπορεί να κάνει έκτρωση μέχρι και την 12η εβδομάδα, εφόσον συντρέχουν λόγοι και εξεταστεί από επιτροπή. Αυτό αναφέρει το γράμμα του νόμου. Ωστόσο, η εξέταση από επιτροπή δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση που η ενδιαφερόμενη απευθυνθεί σε κάποιο ιδιωτικό κέντρο. ΣΕΛΙΔΑ : 24

26 ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ ΧΑΡΑ 4)ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ ΧΑΡΑ 4)ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 1. ΤΟ ΒΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 2. ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ 3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΦΗΒΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΕΛΙΔΑ : 25

27 1)Το βίαιο τέλος της παιδικότητας Η εφηβική εγκυμοσύνη, αποτελεί παγκοσμίως ένα ιατρικό και κοινωνικό ζήτημα, που συνδέεται με πολλές σωματικές, ψυχολογικές, και κοινωνικές επιπτώσεις και μπορεί να καταλήξει σε γέννηση ή αποβολή. Το φαινόμενο της εφηβικής εγκυμοσύνης παραμένει ιδιαίτερα συχνό, ειδικά στον δυτικό κόσμο. Οι περισσότερες είναι ανεπιθύμητες και δημιουργούν μια σειρά ακραίων συναισθημάτων και καταστάσεων σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο. ΣΕΛΙΔΑ : 26

28 2)Οι συνέπειες της εγκυμοσύνης στην εφηβεία
Ο βίαιος τρόπος με τον οποίο καλούνται να περάσουν στο χώρο των ενηλίκων οι κοπέλες που θα αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση, είναι τουλάχιστον τρομακτικός. Τα εφηβικά όνειρα, τα σχέδια, η ανέμελη σχολική περίοδος και ο ρομαντισμός της πρώτης σχέσης από την μια στιγμή στην άλλη, χωρίζονται με ένα τεράστιο χάσμα από την επόμενη ημέρα της σκληρής πραγματικότητας. Η απόγνωση και οι συγκρουστικές  καταστάσεις συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την φυγή της έφηβης, η οποία ή θα προχωρήσει στην έκτρωση ή στη συνέχιση της κύησης, χωρίς προγεννητική φροντίδα, με στερήσεις και τις όποιες επιπλοκές που παρουσιάζονται συνήθως σε αυτές τις ηλικίες. ΣΕΛΙΔΑ : 27

29 3)Κοινωνικά προβλήματα
1)Μια νεαρή έγκυος γυναίκα έχει και κοινωνικά προβλήματα να αντιμετωπίσει, που μάλιστα είναι σοβαρά και συχνά επιδρούν δυσμενώς στην ψυχολογία της. Οσο και να έχει προοδεύσει η κοινωνία, όσο και να έχει αποκολουθήσει διάφορους δρόμους, δρόμους χωρίς επιστροφή.βάλλει οπισθοδρομικές ιδέες, παρόλα αυτά ακόμα και σήμερα κρίνει αυστηρά την γέννηση ενός παιδιού στην εφηβεία, ειδικά όταν η έφηβος δεν είναι παντρεμένη. Αυτό βέβαια συμβαίνει σε μικρές κλειστές κοινωνίες. Αν η νεαρή γυναίκα έχει μια απόλυτα υγιή προσωπικότητα, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα προβλήματα που θα συναντήσει. Εφόσον βέβαια έχει και την υποστήριξη των γονιών της. Διαφορετικά είναι πολύ εύκολο να περιθωριοποιηθεί και να ακολουθήσει διάφορους δρόμους, δρόμους χωρίς επιστροφή. ΣΕΛΙΔΑ : 28

30 2. Η κοινωνική κατακραυγή μπορεί να την οδηγήσει εύκολα στον ψεύτικο δρόμο των ναρκωτικών. Ακόμη η έφηβος μητέρα που αντιμετωπίζει τις απαιτήσεις της μητρότητας χωρίς ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη, μπορεί να οδηγηθεί στην απομόνωση και σε κατάθλιψη, συνέπεια αυτών καταστάσεις πολύ δύσκολες και μη αναστρέψιμες. Γι' αυτό οι γονείς των εφήβων - μητέρων να μην εγκαταλείπουν τα παιδιά τους, σκεπτόμενοι τις επιπτώσεις από τον κοινωνικό τους περίγυρο, αλλά να βρίσκονται δίπλα τους και να αντιμετωπίζουν από κοινού όλες τις καταστάσεις. Να αναλάβουν να βοηθήσουν όχι μόνο ηθικά την νεαρή έγκυο γυναίκα αλλά και οικονομικά. ΣΕΛΙΔΑ : 29

31 4. Επιλογές της έφηβης γυναίκας
Να διατηρήσουν την εγκυμοσύνη, να γεννήσουν και να κρατήσουν το παιδί. Να διατηρήσουν την εγκυμοσύνη και να δώσουν το παιδί για υιοθεσία. Να διακόψουν την εγκυμοσύνη ΣΕΛΙΔΑ : 30

32 Στις δύο πρώτες περιπτώσεις η έγκυος έφηβος πρέπει να χαίρει προγεννητικής φροντίδας όσο το δυνατό πιο νωρίς. Στην τρίτη περίπτωση πρέπει όσο το δυνατό γρηγορότερα να πάρει την απόφασή της, ώστε να είναι εφικτή η διακοπή της εγκυμοσύνης.  Η νεαρή γυναίκα που αποφασίζει να διατηρήσει την εγκυμοσύνη της, χρειάζεται στήριξη ηθική, κοινωνική και οικονομική. Αυτή την στήριξη μπορεί να την βρει στο σύντροφο - πατέρα του παιδιού, την οικογένεια, αλλά και σε κάποιους οργανισμούς που λειτουργούν για το σκοπό αυτό.Υπάρχει λοιπόν η κοινωνική πρόνοια με διάφορα προγράμματα για τις ανύπαντρες μητέρες. Μέσα σ' αυτά τα προγράμματα εκτός από ηθική και οικονομική στήριξη, παρέχεται και προγεννητικός έλεγχος. ΣΕΛΙΔΑ : 31

33 ΒΑΡΣΑΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗ ΦΑΙΗ 5) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ :
ΒΑΡΣΑΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗ ΦΑΙΗ 5) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ : 1. ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ 3. ΑΙΤΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ 4. ΑΙΤΙΑ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 32

34 ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
Η αδυναμία ενός ζεύγους να τεκνοποιήσει μετά, τουλάχιστον, ένα έτος σεξουαλικών επαφών χωρίς προφυλάξεις .Η αδυναμία μπορεί να αφορά είτε τη γονιμοποίηση είτε την ολοκλήρωση της κύησης, μετά από αυτή. ΣΕΛΙΔΑ : 43

35 ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την γονιμότητα ενός ζευγαριού. Η παρουσία ενός από τους παράγοντες αυτούς δεν αποκλείει την ύπαρξη και κάποιου άλλου στο ίδιο ζευγάρι, ενώ ένας παράγοντας μπορεί να έχει διαφορετική βαρύτητα σε κάθε συγκεκριμένο ζευγάρι. Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να θεωρούμε, να διερευνούμε και να αντιμετωπίζουμε την υπογονιμότητα σαν πρόβλημα του ζευγαριού και όχι του ενός ή του άλλου συντρόφου μεμονωμένα. ΣΕΛΙΔΑ : 33

36 ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΑΙΤΙΑ
Προ-ορχικά Ορχικά Μετά-ορχικά ΣΕΛΙΔΑ : 50

37 ΠΡΟ-ΟΡΧΙΚΑ Υπογοναδοτροπισμός Υπερεπάρκεια οιστρογόνων
Υπερεπάρκεια ανδρογόνων Αύξηση των γλυκοκορτικοειδών Υπέρ και υποθυρεοειδισμός Σακχαρώδης διαβήτης Νοσήματα της υπόφυσης Αυξημένη παραγωγή προλακτίνης ΣΕΛΙΔΑ : 51

38 ΟΡΧΙΚΑ Γενετικές ανωμαλίες Αμφοτερόπλευρη ανορχία Κρυψορχία Κιρσοκήλη
Χημειοθεραπεία-ακτινοβολία Αλκοόλ-κάπνισμα-ναρκωτικά Ορχίτιδα Ιδιοπαθής ΣΕΛΙΔΑ : 52

39 ΜΕΤΑ-ΟΡΧΙΚΑ Απόφραξη γεννητικής οδού Διαταραχές ανοσολογικής Καρκίνος
Ιδιοπαθής υπογονιμότητα ΣΕΛΙΔΑ : 53

40 2)Αντρική Υπογονιμότητα
Σε αντίθεση με τις αντιλήψεις του παρελθόντος, στο 30-50% των ζευγαριών με προβλήματα αναπαραγωγής το αίτιο εντοπίζεται σε ανδρικό παράγοντα, στην παρουσία δηλαδή διαφόρων διαταραχών του σπέρματος. Ενα φυσιολογικό και επαρκές σπέρμα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της γονιμοποίησης και οι παράμετροι που αξιολογούνται σε αυτό είναι πολλοί. Κατ' αρχάς, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων που περιέχεται στο σπέρμα πρέπει να είναι επαρκής. Εάν ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος του φυσιολογικού, η κατάσταση ονομάζεται ολιγοσπερμία, ενώ αν δεν υπάρχουν καθόλου σπερματοζωάρια μιλάμε για αζωοσπερμία. Σημαντική είναι επίσης και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων δεδομένου ότι αυτά πρέπει να κινηθούν με τις δικές τους δυνάμεις στο γεννητικό σύστημα της γυναίκας και να διανύσουν την απόσταση μέχρι τις σάλπιγγες. Έτσι, η μειωμένη κινητικότητα των σπερματοζωαρίων που ονομάζεται ασθενοσπερμία επηρεάζει αρνητικά την γονιμοποιητική δυνατότητα του σπέρματος. ΣΕΛΙΔΑ : 34

41 Τέλος, η μορφολογία των σπερματοζωαρίων πρέπει να είναι, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό αυτών, φυσιολογική. Εκτός των παραπάνω χαρακτηριστικών των σπερματοζωαρίων, σημασία έχουν και άλλοι παράγοντες όπως ο όγκος του σπέρματος, η παρουσία φλεγμονωδών κυττάρων σε αυτό, και τέλος η ύπαρξη αντισπερμικών αντισωμάτων. Τα τελευταία προσκολλώνται στα σπερματοζωάρια επηρεάζοντας τόσο την κινητικότητα όσο και την ικανότητα τους να γονιμοποιήσουν το ωάριο. ΣΕΛΙΔΑ : 35

42 3)Γυναικεία Υπογονιμότητα
Ο γυναικείος παράγοντας μπορεί να αφορά τις σάλπιγγες, τις ωοθήκες, το ενδομήτριο, τον τράχηλο ή τον κόλπο της γυναίκας Μητριαίος παράγοντας Σαλπιγγικός παράγοντας Ενδομητρίωση Ωοθηκικός παράγοντας ΣΕΛΙΔΑ : 36

43 Σαλπιγγικός παράγοντας : Ο σαλπιγγικός παράγοντας ευθύνεται για το 25-30% των περιπτώσεων υπογονιμότητας. Η συνάντηση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο και η γονιμοποίηση πραγματοποιούνται στην σάλπιγγα και επομένως καταστάσεις που επηρεάζουν την φυσιολογική ανατομία ή λειτουργία των σαλπίγγων οδηγούν σε υπογονιμότητα. Ωοθηκικός παράγοντας: Στο 15-20% των περιπτώσεων υπογονιμότητας αποκαλύπτεται πρόβλημα από την ομαλή λειτουργία των ωοθηκών. Μητριαίος παράγοντας: Σε ένα 5-10% των περιπτώσεων υπογονιμότητας, το αίτιο εντοπίζεται στην μήτρα της γυναίκας. Ενδομητρίωση: Πρόκειται για μια ιδιόμορφη πάθηση της γυναίκας κατά την οποίαν εστίες με σύσταση ενδομητρίου εμφανίζονται εκτός της φυσιολογικής τους θέσης (που είναι η κοιλότητα της μήτρας). Γενικά υπολογίζεται ότι στο 15-25% των υπογόνιμων γυναικών υπάρχει ενδομητρίωση, ενώ το 30-50% των γυναικών με ενδομητρίωση εμφανίζει προβλήματα γονιμότητας. ΣΕΛΙΔΑ : 37

44 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Δυνατότητες θεραπείας
1. Η θεραπεία βασίζεται στα ευρήματα του διαγνωστικού ελέγχου, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες αιματολογικές εξετάσεις και απεικονιστικές μελέτες. Η θεραπεία μπορεί να απαιτήσει καθοδήγηση και τροποποίηση της συμπεριφοράς, ορμονική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση 2. Για ένα ζευγάρι που αποφασίζει να κάνει οικογένεια με φυσικές επαφές, δεν είναι αναμενόμενο ότι η γυναίκα θα μείνει έγκυος «με την πρώτη». Με δεδομένο ότι περίπου 1 στους 5 κύκλους είναι γόνιμος, το πιθανότερο είναι ότι η γυναίκα θα συλλάβει με την τρίτη, την τέταρτη ή ακόμη και την πέμπτη προσπάθεια, επειδή φυσιολογικά η γονιμότητα ενός ζευγαριού ανέρχεται στο 20% ανά κύκλο κατά μέσο όρο. Kατά συνέπεια μην ανησυχήσετε για τη γονιμότητά σας μετά από δύο ή και περισσότερες «αποτυχημένες» προσπάθειες. ΣΕΛΙΔΑ : 38

45 Περισσότερο από ενάμισι εκατομμύριο παιδιά έχουν γεννηθεί την τελευταία εικοσαετία παγκοσμίως, χάρη στην εφαρμογή κάποιας μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. H εξωσωματική γονιμοποίηση δεν είναι πάντα η πρώτη μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που ακολουθεί ένα ζευγάρι. Προηγούνται άλλες τεχνικές, λιγότερο επεμβατικές, ανάλογα με το αίτιο της υπογονιμότητας. Η εξωσωματική είναι η γονιμοποίηση των ωαρίων της γυναίκας από τα σπερματοζωάρια του άνδρα έξω από το σώμα της γυναίκας, στο εργαστήριο, μέσα σε ένα δισκάκι που ονομάζεται τρυβλίο. H λήψη των ωαρίων (ωοληψία) γίνεται με παρακέντηση της ωοθήκης υπό ελαφρά αναισθησία. Όταν τα ωάρια γονιμοποιηθούν, επανατοποθετούνται στη μήτρα της γυναίκας με τη βοήθεια ενός λεπτού καθετήρα. H μέθοδος της μικρογονιμοποίησης (ICSI) : Όταν η ποιότητα του σπέρματος είναι πολύ κακή, επιλέγεται μια παραλλαγή της εξωσωματικής γονιμοποίησης, που ονομάζεται μικρογονιμοποίηση. Στη μικρογονιμοποίηση , ο ειδικός βιολόγος εισάγει από ένα σπερματοζωάριο σε κάθε ωάριο, με τη βοήθεια ειδικού μικροσκοπίου, εφοδιασμένου με μικροχειριστήρια και μικροεργαλεία - ενώ στην κλασική εξωσωματική τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια απλώς τοποθετούνται μαζί και αφήνονται να ζευγαρώσουν. ΣΕΛΙΔΑ : 39

46 Oι νέες τεχνικές Nέα γενιά φαρμάκων. Mια από τις σημαντικότερες εξελίξεις της τελευταίας οκταετίας είναι ο σχεδιασμός γενετικώς ανασυνδυασμένων ορμονών (ανασυνδυασμένη FSH και LH), για την πρόκληση πολλαπλής ανάπτυξης ωοθυλακίων, χάρη στις οποίες αυξάνεται η αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Eπιπλέον, μια νέα κατηγορία φαρμάκων -οι ανταγωνιστές της LH- βοηθούν στον πληρέστερο έλεγχο του χρόνου της ωορρηξίας, ούτως ώστε η ωοληψία να γίνει στον κατάλληλα προγραμματισμένο χρόνο (συχνά με ακρίβεια μισής ή μίας ώρας!). 2. O προεμφυτευτικός έλεγχος. Αφορά τον έλεγχο του εμβρύου σε επίπεδο χρωμοσωμάτων. Mε τον προεμφυτευτικό έλεγχο είναι δυνατό να ελεγχθούν οι κυριότερες χρωμοσωματικές ανωμαλίες (σύνδρομο Down, τρισωμία 18, τρισωμία 13). Συνήθως ο έλεγχος γίνεται όταν έχουν προηγηθεί πολλές αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, καθώς και σε περιπτώσεις στίγματος της μεσογειακής αναιμίας ή κυστικής ίνωσης. O έλεγχος μπορεί να γίνει στο σπέρμα, στο ωάριο ή στο γονιμοποιημένο ωάριο και δίνει την απάντηση στο γιατί αποτυγχάνουν οι προσπάθειες. Σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται ότι τα κύτταρα του εμβρύου είναι προγραμματισμένα να πεθάνουν (διαδικασία απόπτωσης), γι’ αυτό και το έμβρυο δεν μπορεί να επιβιώσει. ΣΕΛΙΔΑ : 40

47 Tα ποσοστά επιτυχίας Ένα κοινά αποδεκτό ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι το 20-30% ανά προσπάθεια. Πόσες προσπάθειες θα χρειαστούν; Eξαρτάται από το περιστατικό. Ένα ζευγάρι π.χ. κάτω των 35 ετών, με σπέρμα που περιέχει φυσιολογικά σπερματοζωάρια και πρόβλημα στην ωορρηξία της γυναίκας, μπορεί να συλλάβει μετά από 1-2 προσπάθειες εξωσωματικής. ΣΕΛΙΔΑ : 41

48 ΒΑΡΣΑΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗ ΦΑΙΗ 6) ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ
ΒΑΡΣΑΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΡΑΚΑΚΗ ΦΑΙΗ 6) ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ 1. ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ 2. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ 3. ΕΊΝΑΙ ΚΑΤΙ ΑΦΥΣΙΚΟ ? 4. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΕΛΙΔΑ : 42

49 ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Τα ωάρια λαμβάνονται από τα ωοθυλάκια ,που αναπτύσσονται στις ωοθήκες με τη διαδικασία της ωοληψίας. Στο εργαστήριο ,έρχονται σε επαφή με τα σπερματοζωάρια μέσα σε ειδικά δοχεία με καλλιεργητικό υλικό ,προκειμένου να γίνει η γονιμοποίηση. Στη συνέχεια, τα τρυβλία με τα γονιμοποιημένα ωάρια τοποθετούνται σε επωαστικό κλίβανο για 2-6 ημέρες, υπό ειδικές συνθήκες, ώστε τα έμβρυα να διανύσουν τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους. Τέλος, τα έμβρυα μεταφέρονται σ'αυτήν μέσω γυναικολόγου, με τη βοήθεια καθετήρα μέσα στον οποίο τα έχει τοποθετήσει ο εμβρυολόγος. Τα έμβρυα εμφυτεύονται από μόνα τους στο ενδομήτριο. ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΕΛΙΔΑ : 44

50 ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ Η έλλειψη ή απόφραξη των σαλπίγγων κεντρικά ή περιφερικά Η έλλειψη σπερματοζωαρίων Ολίγο-ασθενοτερατοσπερμία ΣΕΛΙΔΑ : 45

51 ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ
Μεγάλη διάρκεια υπογονιμότητας Μεγάλη ηλικία γυναίκας Προβλήματα σπέρματος Ανεξήγητη υπογονιμότητα Αποτυχία άλλων ηπιότερων μεθόδων Βαριά ενδομητρίωση Κληρονομικά νοσήματα Πριν από χημειοθεραπεία ΣΕΛΙΔΑ : 46

52 ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΑΦΥΣΙΚΟ Η κλασική εξωσωματική γονιμοποίηση δεν αποτελεί παραβίαση της φυσιολογικής σύλληψης. Παρά τις όποιες φοβίες της κοινής γνώμης, η αλήθεια είναι ότι η γονιμοποίηση επέρχεται στο εργαστήριο μέσα στο τρυβλίο χωρίς παρέμβαση, όπως θα συνέβαινε φυσιολογικά στη σάλπιγγα, ενώ η σύλληψη γίνεται από μόνη της .Οι παραλλαγές της κλασικής μεθόδου, όπως η μικρογονιμοποιήση, είναι όντως επεμβατικές μέθοδοι, αλλά εφαρμόζονται για να παρακαμφθούν συγκεκριμένα παθολογικά προβλήματα, ιδιαίτερα του σπέρματος. Σε όλες τις περιπτώσεις, εάν επιτευχθεί εγκυμοσύνη, η πορεία είναι ίδια με της φυσικής σύλληψης. ΣΕΛΙΔΑ : 47

53 ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΥΓΙΕΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ Τα παιδιά που προέρχονται από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι το ίδιο υγιή και φυσιολογικά όσο και τα παιδιά από φυσική σύλληψη. Παράλληλα, δεν έχει παρατηρηθεί στα παιδιά αυτά αλλοίωση ή βλάβη που να οφείλεται στη μεθολογία. Επίσης το ποσοστό των αποβολών και των παλίνδρομων κυήσεων είναι παρόμοιο με το αντίστοιχο ποσοστό από φυσική σύλληψη. Τέλος, οι λιγοστές παρενέργειες της εξωσωματικής γονιμοποίησης κατά κανόνα αφορούν τη μητέρα και όχι το έμβρυο. ΣΕΛΙΔΑ : 48

54 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ
Γενικώς η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ακίνδυνη και αποτελεσματική μέθοδος για να αποκτήσουν τα υπογόνιμα ζευγάρια παιδί. Οι ανησυχίες του κοινού είναι θεωρητικά θεμιτές και πρακτικά αβάσιμες. Πιθανοί κίνδυνοι είναι η ανελγησία ,μέθη, καρκίνος στην ωοθήκη, στη μήτρα ή στον μαστό και τέλος ο κίνδυνος του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Τέλος, ο κίνδυνος να συμβεί κάτι από τα παραπάνω είναι ίδιος με αυτόν της φυσιολογικής κύησης. ΣΕΛΙΔΑ : 49

55 ΠΗΓΕΣ : ΣΕΛΙΔΑ: 54 www.medlook.net.cy www.news.in.gr
ΑΝΤΙΣΥΛΗΨΗ Βιβλιο ερωτας και σεξουαλικοτητα εκδοτης σαββαλας ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΚΤΡΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΛΙΔΑ: 54