Έργο Παροχή Υπηρεσιών Καταπολέμησης Παρασίτων στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους της κεντρικής Πανεπιστημιούπολης και των περιφερειακών κτιρίων του.

Παρουσίαση με θέμα: "Έργο Παροχή Υπηρεσιών Καταπολέμησης Παρασίτων στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους της κεντρικής Πανεπιστημιούπολης και των περιφερειακών κτιρίων του."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Έργο Παροχή Υπηρεσιών Καταπολέμησης Παρασίτων στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους της κεντρικής Πανεπιστημιούπολης και των περιφερειακών κτιρίων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μάιος 2011

2 Εργασίες Έρευνα και αξιολόγηση προβλημάτων ανά κτίριο
Μηνιαίοι έλεγχοι – αντικατάσταση τρωκτικοκτόνων στο δίκτυο δολωματικών σταθμών στο Αγρόκτημα Δόλωση στοών τρωκτικών Διμηνιαίοι έλεγχοι αντικατάσταση τρωκτικοκτόνων στο δίκτυο δολωματικών σταθμών στα υπόλοιπα κτιρια. Τριμηνιαίοι έλεγχοι αποχετευτικού συστήματος και όμβριων φρεατιών Δύο εφαρμογές υπολειμματικού εντομοκτόνου στο σύνολο των υπόγειων χώρων Εφάπαξ εφαρμογή κατσαριδοκτόνου gel σε όλους τους χώρους όπου θα εντοπισθεί πρόβλημα. Τρείς εφαρμογές προνυμφοκτονίας κουνουπιών Ανταπόκριση σε οποιαδήποτε έκτακτη κλίση το αργότερο εντός 48 ωρών. Πιστοποίηση εργασιών μέσω συστήματος Bar Code Έκθεση πεπραγμένων Θεωρητική κατάρτιση και On site training φοιτητών σε θέματα διαχείρισης παρασίτων

3 Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου Ορισμοί
Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου Ορισμοί Σημεία των εγκαταστάσεων συνήθως χωρίς εύκολη πρόσβαση με κακό φωτισμό, εξαερισμό και υγρασία , συνθήκες που ικανοποιούν τις απαιτήσεις των παρασίτων για τροφή – νερό – καταφύγιο και επιτρέπουν την ανάπτυξη τους. Σημεία όπου η ύπαρξη παρασίτων μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους χρήστες και στις υποδομές η την λειτουργία του κτιρίου. Σημεία των εγκαταστάσεων, των οποίων ο αριθμός και η κρισιμότητα μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τον οικονομικό προϋπολογισμό του έργου. Αποτελούν θέσεις ή διαδικασίες στο χώρο του πελάτη που πρέπει να ελέγχονται κατά την τακτική επίσκεψη για παρουσία παρασίτων, είτε μέσω παγίδων – δολ. σταθμών είτε με άμεση παρατήρηση. Σε πολλές από τις παρακάτω θέσεις οι προληπτικές εφαρμογές είναι απαραίτητες. Αποτελούν τις συνήθεις θέσεις για τις οποίες πρέπει να γίνονται συστάσεις για μέτρα εξυγίανσης ή και αποκλεισμού που πρέπει να πάρει ο υπεύθυνος του κτιρίου. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη σχετική σημασία που έχει η παρουσία ενός παρασίτου σε κάθε τμήμα των εγκαταστάσεων ή και στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας ή και των υπηρεσιών που παρέχονται στο κτίριο, ώστε να μπορούμε να αξιολογήσουμε την κρισιμότητα και αμεσότητα της απαιτούμενης εφαρμογής.

4 Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου
Εξωτερικοί χώροι Απόθεση υλικών περιμετρικά των κτηρίων Βλάστηση – διαχείριση ζιζανίων Διαχείριση απορριμμάτων Κάδοι ανακύκλωσης Δοχεία απορριμμάτων Σκουπίδια Λιθόστρωτα – Αποστράγγιση Εξωτερική τοιχοποιία Βιολογικός καθαρισμός Ψυκτικές μονάδες Υποσταθμοί ΔΕΗ Φρεάτια αποχέτευσης Φρεάτια όμβριων Εσωτερικοί χώροι Καθαριότητα Αποχετεύσεις δαπέδου Υδραυλικά Ψυκτικές μονάδες Εξαερισμός Φρεάτια αναλκυστήρων Ψευδοροφές Ψευδοπατώματα Λεβητοστάσια – Υπόγεια Πλυντήρια Υποσταθμοί ΔΕΗ Φρεάτια αποχέτευσης Σχάρες αποστραγγισης Κάδοι ανακύκλωσης Ψυκτικοί θάλαμοι (μόνωση - αποστράγγιση) Δοχεία απορριμμάτων Αποδυτήρια Χώροι ανάπαυσης Χώρους εστίασης Αυτόματοι πωλητές αναψυκτικών – τροφίμων

5 Κατσαρίδες Τάξη: Δικτυόπτερα (Dictyoptera) Οικογένειες: Blattidae, Blattelidae Εμφανίστηκαν πριν από 350 εκατ. χρόνια στην γη. Μόνο 1 % των ειδών κατσαριδών είναι οικιακά παράσιτα. Ζουν πολλές μαζί σε αποικίες σε υγρές και σκοτεινές θέσεις είναι παμφάγες, αλλά δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στις αμυλούχες και ζαχαρούχες τροφές Είναι νεκροφάγες Περιττώματα με φερομόνες συγκέντρωσης. Παραγωγή ‘’ωοθηκών’’ Χωρίς κοινωνική δομή Όχι φωλιές. Μπορούν να προκαλέσουν ‘’βραχυκύκλωμα’’ σε ηλεκτρονικές συσκευές. Μεταδίδουν παθογόνα μικρόβια μηχανικά. Πολλά είδη έχουν την ικανότητα να πετούν, ιδιαίτερα τα αρσενικά αλλά τυπικά θεωρούνται βαδιστικά είδη. Υγειονομική σημασία: Έχουν βρεθεί κατσαρίδες μολυσμένες με 40 περίπου είδη βακτηρίων, παθογόνων για τα σπονδυλωτά, όπως εκείνα της λέπρας, βουβωνικής πανώλης, δυσεντερίας, παιδικής διάρροιας, τυφοειδούς πυρετού, γαστρεντερίτιδας κ.α. Διάφοροι ιοί, όπως αυτοί της μολυσματικής ηπατίτιδας και της πολιομυελίτιδας καθώς και ορισμένοι μύκητες. Αλλεργικές εκδηλώσεις όπως δερματίτιδες, οιδήματα των βλεφαρίδων, άσθμα κ.α. Δεν έχει αποδειχθεί άμεση συσχέτιση της δραστηριότητας τους με την μετάδοση ασθενειών.

6 Periplaneta americana
Blatta orientalis Μήκος: mm Χρώμα: μαύρο Αυγά / ωοθήκη: 16-18 Ωοθήκες / Θηλυκό: Διάρκεια Ζωής: 1 έτος Και σε εξωτερικούς χώρους Ωοθήκες αφήνονται σε προφυλαγμένα μέρη Δεν σκαρφαλώνει Blatta orientalis Blattella germanica Μήκος: mm Χρώμα: κίτρινο – καφέ Αυγά / ωοθήκη: Ωοθήκες – Θηλυκό: 5 Διάρκεια Ζωής: 6 μήνες Εσωτερικών χώρων Πετούν- Σκαρφαλώνουν Ωοθήκες αφήνονται λίγο πριν την εκκόλαψη Periplaneta americana Μήκος: mm Χρώμα: κόκκινο - καφέ Αυγά / ωοθήκη: Ωοθήκες / Θηλυκό: 40 Διάρκεια Ζωής: 2 χρόνια Κατσαρίδα υπονόμων Σκαρφαλώνει – πετάει Χρειάζεται ψηλές θερμοκρασίες Periplaneta americana

7 Ψύλλοι Τάξη: Σιφωνάπτερα (Siphonaptera) Οικογένεια: Pulicidae
Pulex irritans (ο ψύλλος του ανθρώπου), Ctenocephalides canis, C. felis (οι ψύλλοι του σκύλου και της γάτας), Xenopsylla cheopis, Nosopsyllus fasciatus (οι ψύλλοι των τρωκτικών) Mικρά άπτερα έντομα 1,5-2,5 mm έχουν την δυνατότητα να πηδάνε σε ύψος έως 1m. Παρασιτούν στο τρίχωμα των θηλαστικών και το φτέρωμα των πουλιών. Προσελκύονται από τη θερμοκρασία του σώματος, την κίνηση και το αναδυόμενο από το σώμα, διοξείδιο του άνθρακα. Τα ενήλικα έλκονται από πηγές φωτός, οι προνύμφες απωθούνται Το θηλυκό, μπορεί να παράγει κατά μέσο όρο 30 αυγά την ημέρα, για διάστημα περισσότερο από 100 ημέρες Τα αυγά αποτίθενται πάνω στο τρίχωμα των ζώων, χωρίς να προσκολλούνται στις τρίχες, Η επιβίωσή τους εξαρτάται από την υγρασία. Στάδια ανάπτυξης: αυγό- προνύμφη- νύμφη-ενήλικο (πλήρης μεταμόρφωση). Ο βιολογικός κύκλος μπορεί να συμπληρωθεί σε 3 εβδομάδες σε ευνοϊκές συνθήκες. Σε χαμηλή θερμοκρασία και έλλειψη ξενιστών η διάρκεια μπορεί να φτάσει τους 20 μήνες Χωρίς γεύμα αίματος ο ψύλλος μπορεί να επιβιώνει από 10 έως 62 ημέρες ανάλογα με την υγρασία του περιβάλλοντος Φορείς πολλών παθογόνων οργανισμών από άτομο σε άτομο ή από ζώα στον άνθρωπο. Ο τρόπος διασποράς, είναι τα αδέσποτα – κατοικίδια ζώα (γάτες – σκύλοι) και δευτερογενώς τα ποντίκια και τα πουλιά.

8 Κρότωνες (Τσιμπούρια)
Κρότωνες (Τσιμπούρια) Υπόκλαση: Ακάρεα (Acari) Τάξη: Μεταστίγματα (Metastigmata) Μεγάλου μεγέθους ακάρεα, κοσμοπολίτικα είδη, εκτοπαράσιτα χερσαίων σπονδυλωτών. Προνύμφες με 3 ζεύγη ποδιών Ακμαία με 4 ζευγη 3-5mm μήκος Ιxodidae (σκληροί κρότωνες) Στο φυσικό περιβάλλον Ευκρινή στοματικά μόρια Παθητική προσκόλληση στον ξενιστή Argasidae (μαλακοί κρότωνες) Σε κοτέτσια, περιστερώνες, στάβλους, σπήλαια. ‘’Αόρατα’’ στοματικά μόρια Ενεργητική προσκόλληση στον ξενιστή Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί γύρω στα 35 είδη κροτώνων. Εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, όλα τα στάδια ανώριμα και ενήλικα τρέφονται με αίμα και υγρά των ξενιστών τους. Βιολογικός κύκλος: Αυγό, προνύμφη, νύμφη, ενήλικο Μεγάλη αντοχή στην έλλειψη τροφής (μήνες) Μεγάλη ικανότητα μετάδοσης ασθενειών

9 Κοριοί Cimex lecturalius
Τάξη: Ημίπτερα (Hemiptera) Οικογένεια: Cimicidae Αιμομυζητικά, σχεδόν άπτερα έντομα. Στην Ελλάδα μόνο το είδος Cimex lectularius παρασιτεί στον άνθρωπο. Ενήλικα άτομα αλλά και οι νύμφες μπορούν να αντέξουν το κρύο και να επιβιώσουν χωρίς ξενιστή για πολλές εβδομάδες. Ένα ενήλικο μπορεί σε διάρκεια 10 λεπτών να ρουφήξει αίμα που αντιστοιχεί στο επταπλάσιο του βάρους του. μήκος: 5-6mm. Υπάρχουν 5 νυμφικά στάδια και για να γίνει η έκδυση από το ένα στάδιο στο άλλο είναι απαραίτητο να τραφούν με αίμα. Διάρκεια ζωής: 12 μήνες Τα θηλυκά γεννούν αυγά Η διάρκεια αιμοληψίας είναι 5-10 λεπτά και πραγματοποιείται στο σκοτάδι. Ίχνη παρουσίας: μαύρες κηλίδες στις ραφές στρωμάτων Υγειονομική σημασία Δεν έχει τεκμηριωθεί ο ρόλος των κοριών ως μηχανικών, ή βιολογικών διαβιβαστών παθογόνων οργανισμών στον άνθρωπο. Υπόνοια για την ηπατίτιδα Β Όχι HIV Η έλλειψη δυνατότητας των κοριών να μεταδίδουν παθογόνους οργανισμούς στον άνθρωπο αποδίδεται κυρίως στη σύντομη επαφή του μ' αυτόν.

10 Κουνούπια Τάξη: Δίπτερα (Diptera) Οικογένεια: Culicidae
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 57 είδη που υπάγονται σε 7 γένη: Aedes με 17 είδη, Anopheles με 14 είδη, Culex με 12 είδη , Coquillettidia με 2 είδη, Culiseta με 6 είδη και Uranotaenia με 1 είδος. Ο βιολογικός κύκλος αποτελείται από το αυγό, την προνύμφη (4 στάδια), τη νύμφη, και το ενήλικο ακμαίο. Ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται σε διάστημα 2 έως 4 εβδομάδων Τα κουνούπια χρειάζονται για την ανάπτυξη τους υδάτινο περιβάλλον. Τα περισσότερα κουνούπια προτιμούν το γλυκό νερό, ενώ κάποια άλλα αφήνουν τα αυγά τους σε υφάλμυρα ή αλμυρά νερά αλλά ακόμη και σε ιδιαίτερα μολυσμένα νερά. Τα περισσότερα είδη των κουνουπιών εναποθέτουν τα αυγά τους στην επιφάνεια του νερού, Ορισμένα είδη τοποθετούν τα αυγά στο έδαφος. Το θηλυκό κουνούπι γεννά αυγά σε κάθε γενεά και συνήθως συμπληρώνουν 4 γενεές το έτος. Οι προνύμφες είναι το μοναδικό στάδιο που τρέφεται και αυξάνεται σε μέγεθος στο νερό. Οι νύμφες είναι επίσης υδρόβιες αλλά δεν τρέφονται Τα ενήλικα είναι λεπτόσωμα έντομα με μήκος που κυμαίνεται συνήθως από 4-6 mm

11 Τα περισσότερα είδη κουνουπιών διαχειμάζουν ως γονιμοποιημένα και αιμοτραφέντα ενήλικα σε προστατευμένους χώρους (εσωτερικό κατοικιών, σπήλαια, στάβλοι, τούνελ, κ.λ.π.). Θηλυκά και αρσενικά, τρέφονται με ζαχαρούχες ουσίες που βρίσκονται στο νέκταρ λουλουδιών, στα ώριμα φρούτα, σε εκκρίσεις φυτών , όπως επίσης και εκκρίσεις εντόμων όπως είναι οι αφίδες. Τα θηλυκά κουνούπια χρειάζονται επιπλέον αίμα ως πηγή πρωτεϊνών για την παραγωγή αυγών. Υγειονομική σημασία: Τα κουνούπια του γένους Anopheles είναι τα σημαντικότερα για την Ελλάδα ως ενδιάμεσοι ξενιστές της ελονοσίας. Τα κουνούπια του γένους Aedes παρουσιάζουν επίσης μεγάλο υγειονομικό ενδιαφέρον ως ενδιάμεσοι ξενιστές του κίτρινου πυρετού, του δάγκειου, της φιλαρίασης και των ιογενών εγκεφαλίτιδων. Το γένος Culex περιέχει είδη που είναι ενδιάμεσοι ξενιστές πολλών αρμποϊών και της φιλαρίασης. Τα κουνούπια του γένους Culex είναι τα πιο ενοχλητικά για τους κατοίκους των πόλεων. Anopheles Aedes Culex

12 Μύγες (Flies) Musca domestica οικιακή μύγα Τάξη: Δίπτερα (Diptera) Οικογένεια: Muscidae
Μορφολογία: Το ενήλικο έχει μήκος 6-9 mm και χρώμα γκριζωπό. Στο θώρακα φέρει 4 επιμήκεις λωρίδες σκοτεινού χρώματος. Τα αυγά έχουν μήκος 1mm. Οι προνύμφες έχουν μήκος 1-1,25 cm Βιολογικός κύκλος: Η διάρκεια του βιολογικού κύκλου είναι ημέρες Tο θηλυκό γεννά αυγά κάθε 3 ή 4 μέρες σε περιττώματα και γενικά σε νεκρό φυτικό ή και ζωικό υλικό και αυγά κατά την διάρκεια της ζωής του. Το ενήλικο ζει ημέρες και εξαρτάται από την θερμοκρασία. Διαχειμάζει ως προνύμφη ή νύμφη και σε περιοχές με ήπιο χειμώνα μπορεί να διαχειμάσει και ως ενήλικο. Υγειονομική σημασία: Θεωρείται ως ο σημαντικότερος μηχανικός φορέας παθογόνων μικροοργανισμών και παρασίτων. Musca domestica ( βιολογικόςκύκλος)

13 Οικογένεια: Phoridae Οικογένεια: Psychodidae
Αναπτύσσονται σε όλα τα οργανικά υλικά σε αποσύνθεση. Οι προνύμφες μπορούν να αναπτυχθούν σε ανοιχτές πληγές (πρόβλημα στα νοσοκομεία). Μικρές μύγες (<3 mm) με ανοιχτό έως σκούρο καφέ χρώμα. Χαρακτηριστική κύφωση του θωρακίου. Δεν έχουν κόκκινα μάτια (τους διακρίνει από τις μύγες φρούτων). Δεν υπάρχουν κάθετα νεύρα στα φτερά Μυγάκια φρεατίων Μέγεθος ενηλίκου 3 mm. Σώμα και φτερά καλυμμένα με μακριές τρίχες. Κεραίες φτερωτές. Psychoda alternata Humpbacked or Phorid Fly Megaselia spp.

14 Τρωκτικά Ασθένειες Ζημιές Φυσικές Ιδιότητες 5.5l ούρα/άτομο/έτος
Καλλιέργιες Αποθηκευμένα προϊόντα Δομικές ζημιές Περιβαλλοντικές ζημιές Ψυχολογικές Ασθένειες 5.5l ούρα/άτομο/έτος περιττώματα/άτομο/έτος Πανούκλα Λεπτοσπείρωση Σαλμωνέλωση Αιμοραγικός πυρετός Τύφος Τοξοπλάσμοση Φυσικές Ιδιότητες Αφή, Όσφρηση, Γεύση, Ακοή +++ Όραση - Ροκάνισμα (αλουμίνιο, μολύβι, ξύλο… τσιμέντο… ) Σκάψιμο (30 cm. βάθος, 2-3 m μήκος) Σκαρφάλωμα (ιδίως R. rattus, M. muskulus) Κολύμπι Αλμα (0.6-1m)

15 R. norvegicus R. rattus M. musculus

16 Περιττώματα

17 Ηλικία γενετικής ωρίμανσης Παραγωγή/ θηλυκό/ έτος
Βιολογία Bάρος  Ευρος κατοικίας M. musculus 20g 5-7m R. norvegicus 350g 25-35m R. rattus 250g Ηλικία γενετικής ωρίμανσης 70 ημέρες 75 ημέρες 90 ημέρες Περίοδος κύησης 19-21 ημέρες 22-24 ημέρες 20-22 ημέρες Μέσος όρος νεογνών 5,8 8.8 6,2 Γενιές 7,7 4,3 5,4 Παραγωγή/ θηλυκό/ έτος 44,5 38 33,6