ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ Α2 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 2ου ΓΕ.Λ. ΘΕΡΜΗΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ Α2 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 2ου ΓΕ.Λ. ΘΕΡΜΗΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ Α2 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 2ου ΓΕ.Λ. ΘΕΡΜΗΣ
ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ Α2 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 2ου ΓΕ.Λ. ΘΕΡΜΗΣ ΟΙ ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Μάιος 2015

2 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Αλεβίζου Δήμητρα
ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Δ Μουτσόγλου Αλεξάνδρα Μαϊκούσης Αντώνης Νικολαΐδου Στέλλα Μιχαλόπουλος Βασίλης Ξουρίδα Χριστίνα Λίγδας Φίλιππος Παπαδοπούλου Ελένη Παρασκευόπουλος Δημήτριος Λιθοξοπούλου Μαρία ΟΜΑΔΑ Β ΟΜΑΔΑ Ε Κούσκουρας Νίκος Λάγκας Βασίλης Μαρέτης Βαγγέλης Μαρινόνι Πιέτρο Λουίτζι Νταγκονίκος Αλέξανδρος Μαρόκος Γιάννης Πανίδης Γιάννης Ορφανίδης Γιάννης Παλάσκας Σπύρος ΟΜΑΔΑ Γ ΟΜΑΔΑ ΣΤ Μακέδου Φιλίππα Λαζαρίδου Κατερίνα Μοσχοπούλου Αγγελική Λεμπερίδου Γιώτα Μπαχάρογλου Ανδριάνα Μασλαρινού Ανθή Παπαδήμου Ελένη Μίξιος Νίκος . ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Αλεβίζου Δήμητρα

3 Αθηναϊκή τριήρης. Κατασκευαστής Κατσανδρής Εμμανουήλ

4 Α. Η ναυμαχία στην Κέρκυρα το 427 π.χ.
Α. Η ναυμαχία στην Κέρκυρα το 427 π.χ. ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ, Βιβλίο 3,Κεφ.76-78 Έμβολο τριήρους, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά

5 ΟΜΑΔΑ Γ [3.76.1] Ενώ λοιπόν οι εσωτερικές ταραχές της Κέρκυρας βρίσκονταν σ' αυτό το σημείο, την τέταρτη ή πέμπτη μέρα μετά τη μεταφορά των ολιγαρχικών στο νησί, φτάνουν τα καράβια των Πελοποννησίων από την Κυλλήνη όπου έμεναν αγκυροβολημένα μετά το ταξίδι τους από την Ιωνία. Κ' ήταν όλα πενήντα τρία. Τα διοικούσε ο Αλκίδας, όπως και προτήτερα, κι ο Βρασίδας ταξίδευε μαζί του σα σύμβουλος. Αφού έριξαν άγκυρα στα Σύβοτα, το λιμάνι στην αντικρυνή στεριά, ξεκίνησαν για να χτυπήσουν την Κέρκυρα την άλλη μέρα μόλις ξημέρωσε Τῆς δὲ στάσεως ἐν τούτῳ οὔσης τετάρτῃ ἢ πέμπτῃ ἡμέρᾳ μετὰ τὴν τῶν ἀνδρῶν ἐς τὴν νῆσον διακομιδὴν αἱ ἐκ τῆς Κυλλήνης Πελοποννησίων νῆες, μετὰ τὸν ἐκ τῆς Ἰωνίας πλοῦν ἔφορμοι οὖσαι, παραγίγνονται τρεῖς καὶ πεντήκοντα· ἦρχε δὲ αὐτῶν Ἀλκίδας, ὅσπερ καὶ πρότερον, καὶ Βρασίδας αὐτῷ ξύμβουλος ἐπέπλει. ὁρμισάμενοι δὲ ἐς Σύβοτα λιμένα τῆς ἠπείρου ἅμα ἕῳ ἐπέπλεον τῇ Κερκύρᾳ.

6 Βιβλίο ] [3.77.1] Oἱ δὲ πολλῷ θορύβῳ καὶ πεφοβημένοι τά τ’ ἐν τῇ πόλει καὶ τὸν ἐπίπλουν παρεσκευάζοντό τε ἅμα ἑξήκοντα ναῦς καὶ τὰς αἰεὶ πληρου- μένας ἐξέπεμπον πρὸς τοὺς ἐναντίους, παραινούντων Ἀθηναίων σφᾶς τε ἐᾶσαι πρῶτον ἐκπλεῦσαι καὶ ὕστερον πάσαις ἅμα ἐκείνους ἐπιγενέσθαι [3.77.1] Οι Κερκυραίοι, σε μεγάλη ταραχή και φόβο τόσο για όσα είχανε γίνει στην πολιτεία όσο κι από την άφιξη των καραβιών, άρχισαν να ετοιμάζουνε βιαστικά εξήντα καράβια και μόλις ετοιμαζόταν το καθένα με ολόκληρο το πλήρωμά του, το 'στελναν έξω ενάντιά στον εχτρό, ενώ οι Αθηναίοι τους ορμήνευαν να τους αφήσουν ν' αρμενίσουν ενάντια τους πρώτα αυτοί, κ' ύστερα να προχωρήσουν οι Κερκυραίοι μ' όλα τους τα καράβια μαζί.

7 Βιβλίο [3.77.2] ὡς δὲ αὐτοῖς πρὸς τοῖς πολεμίοις ἦσαν σποράδες αἱ νῆες, δύο μὲν εὐθὺς ηὐτομόλησαν, ἐν ἑτέραις δὲ ἀλλήλοις οἱ ἐμπλέοντες ἐμάχοντο, ἦν δὲ οὐδεὶς κόσμος τῶν ποιουμένων. [3.77.3] ἰδόντες δὲ οἱ Πελοποννήσιοι τὴν ταραχὴν εἴκοσι μὲν ναυσὶ πρὸς τοὺς Κερκυραίους ἐτάξαντο, ταῖς δὲ λοιπαῖς πρὸς τὰς δώδεκα ναῦς τῶν Ἀθηναίων, ὧν ἦσαν αἱ δύο Σαλαμινία καὶ Πάραλος. [3.77.2] Καθώς όμως βρέθηκαν τα Κερκυραϊκά μπροστά στον εχτρό σκόρπια, δυο απ' αυτά αμέσως αυτομόλησαν προς τον εχτρό, ενώ μέσα σε μερικά άλλα πολεμούσαν αναμεταξύ τους όσοι αποτελούσαν το πλήρωμα· και δεν υπήρχε καμιά τάξη σ' αυτά που γίνονταν. [3.77.3] Όταν είδαν οι Πελοποννήσιοι την αναστάτωση, χώρισαν είκοσι δικά τους καράβια να πάρουνε θέση αντίκρυ στα Κερκυραϊκά, και με τ' άλλα στράφηκαν ενάντια στα δώδεκα Αττικά, που τα δυο τους ήταν η Σαλαμινία κ' η Πάραλος.

8 Βιβλίο καὶ οἱ μὲν Κερκυραῖοι κακῶς τε καὶ κατ’ ὀλίγας προσπίπτοντες ἐταλαιπώρουν τὸ καθ’ αὑτούς· οἱ δ’ Ἀθηναῖοι φοβούμενοι τὸ πλῆθος καὶ τὴν περικύκλωσιν ἁθρόαις μὲν οὐ προσέπιπτον οὐδὲ κατὰ μέσον ταῖς ἐφ’ ἑαυτοὺς τεταγμέναις, προσβαλόντες δὲ κατὰ κέρας καταδύουσι μίαν ναῦν. καὶ μετὰ ταῦτα κύκλον ταξαμένων αὐτῶν περιέπλεον καὶ ἐπειρῶντο θορυβεῖν. Επειδή οι Κερκυραίοι ρίχνονταν απάνω στα εχτρικά χωρίς τέχνη και λίγοι–λίγοι κακοπάθαιναν και νικήθηκαν στο δικό τους μέρος της ναυμαχίας. Οι Αθηναίοι πάλι, επειδή φοβούνταν μην κυκλωθούν από τα εχτρικά καράβια που ήταν πολλά, δεν έκαναν επίθεση σ' όλα τα καράβια μαζί, ούτε στη μέση εκείνων που ήταν ταγμένα απέναντί τους, αλλά τα χτυπούσαν από τα πλάγια, και βύθισαν ένα καράβι. Και ύστερ' απ' αυτό, καθώς οι εχτροί ήταν παραταγμένοι σε κύκλο αρμένιζαν οι Αθηναίοι γύρω–γύρω τους και πάσκιζαν να τα ρίξουνε σε σύγχυση.

9 Βιβλίο γνόντες δὲ οἱ πρὸς τοῖς Κερκυραίοις καὶ δείσαντες μὴ ὅπερ ἐν Ναυπάκτῳ γένοιτο, ἐπιβοηθοῦσι, καὶ γενόμεναι ἁθρόαι αἱ νῆες ἅμα τὸν ἐπίπλουν τοῖς Ἀθηναίοις ἐποιοῦντο.  Όταν το πήραν αυτό είδηση, όσα είχαν ταχτεί να πολεμήσουν τους Κερκυραίους, κ' επειδή φοβήθηκαν μην ξαναγίνει ό,τι είχαν πάθει στη Ναύπακτο, έτρεξαν να βοηθήσουν τ' άλλα, κι όταν μαζεύτηκαν όλα μαζί, κάνουν έφοδο καταπάνω στ' Αθηναϊκά.

10 Βιβλίο οἱ δ’ ὑπεχώρουν ἤδη πρύμναν κρουόμενοι καὶ ἅμα τὰς τῶν Κερκυραίων ἐβούλοντο προκαταφυγεῖν ὅτι μάλιστα, ἑαυτῶν σχολῇ τε ὑποχωρούντων καὶ πρὸς σφᾶς τεταγμένων τῶν ἐναντίων. Τότε οι Αθηναίοι άρχισαν να κάνουν πίσω με την πρύμη, γιατί ήθελαν συνάμα να προφτάσουν οι Κερκυραίοι, όσο ήταν μπορετό, να καταφύγουνε στο λιμάνι πριν απ' αυτούς,αφού αυτοί οι ίδιοι υποχωρούσαν αργά, κι ολόκληρος ο εχτρικός στόλος ήταν ταγμένος να τους πολεμήσει

11 Κερκυραίοι Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι Κερκυραίοι παρουσιάζεται από τον Θουκυδίδη, στην αρχή του κεφ.78, με μία σύντομη και περιεκτική πρόταση . Οι Κερκυραίοι εξαιτίας της κακής τακτικής τους ταλαιπωρούνταν. Δέχονταν επίθεση απο τους εχθρούς τους και δεινοπαθούσαν (αντιμετώπιζαν μεγάλες δυσκολίες).

12 Φόβος για να μην περικυκλωθούν
Αθηναίοι Η στρατηγική που ακολούθησαν οι Αθηναίοι, κατά τη ναυμαχία, ήταν προσεκτικά μελετημένη και αποτελεσματική. Φόβος για να μην περικυκλωθούν Προσβάλλουν τα εχθρικά πλοία κατά κέρας, δηλαδή στη μια πτέτυγα του εχθρικού στόλου Δεν επιχείρησαν κατά μέτωπο επίθεση (‘’Φοβούμενοι... περικύκλωσιν’’) (‘’ἐπίπλουν’’) Βυθίζουν ένα πλοίο των αντιπάλων (‘’καταδύουσιν μίαν ναῡν’’)

13 Πελοποννήσιοι Προσπαθούν να αποφύγουν την κατά κέρας επίθεση των Αθηναίων σχηματίζουν με τα πλοία τους κύκλο (‘’κύκλον ταξαμένων αὐτῶν’’), ώστε να δέχονται επιθέσεις από τα πλάγια

14 Αθηναίοι ...Εφαρμόζουν την τακτική του περίπλου,δηλαδή των παρενοχλητικών κινήσεων γύρω από τον αντίπαλο, προσπαθώντας να τους προκαλέσουν σύγχυση. Θορυβούν τους Πελοποννησίους

15 Πελοποννήσιοι Αθηναίοι
....Συνενώνουν τα δύο τμήματα του στόλου τους (20 πλοία εναντίον των Κερκυραίων και 33 που είχαν αντιταχθεί στα 12 αθηναϊκά) και κάνουν επίθεση εναντίον του αθηναϊκού στόλου. Αθηναίοι ... Υποχωρούν σιγά σιγά και με τάξη, χωρίς να κάνουν στροφή τα πλοία , διατηρώντας την «πρύμναν» προς τα εμπρός και το «ἔμβολον» στραμμένο προς τον εχθρό, ώστε να μη φανεί ότι πρόκειται για οπισθοχώρηση.΄Ετσι προστατεύουν και τα κερκυραϊκά πλοία που υποχωρούν. Διαφάνεια 10:τελικό αποτέλεσμα (νίκη Πελοποννησίων αλλά χωρίς απώλειες για Αθηναίους-Κερκυραίους, λόγω αθηναϊκής τακτικής).

16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ Νίκη των Πελοποννησίων
Ο Αθηναίος στρατηγός, Νικόστρατος, με την έξυπνη τακτική του, σώζει με ελάχιστες απώλειες τις αθηναϊκές και κερκυραϊκές τριήρεις.

17 ΟΜΑΔΑ Ε ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ: Βιβλίο Γ, Κεφ.76-78
Χρόνος : Δηλώνεται με την πρόθεση ἐν που συντάσσεται με δοτική Εχθρική διάθεση: Δηλώνεται με την πρόθεση πρὀς που συντάσσεται με δοτική Τόπος: Δηλώνεται με την πρόθεση ἐκ που συντάσσεται με γενική Δηλώνεται με την πρόθεση κατά που συντάσσεται με αιτιατική

18 Εμπρόθετος προσδιορσιμός
ΟΜΑΔΑ Α Η χρήση της πρόθεσης ἐν Στα παραδείγματα που εντοπίσαμε η πρόθεση "ἐν" συντάσσεται με δοτική. Εμπρόθετος προσδιορσιμός Όρος που συμπληρώνει Επιρρηματική σχέση ἐν τούτῳ Τῆς στάσεως Στάση ἐν τῇ πόλει παρεσκευάζοντό Τόπο ἐν ἑτέραις (αἱ)ναυσί{εννοείται} ἐν Ναυπάκτῳ γένοιτο

19 Η πρόθεση ἐν με δοτική δηλώνει:
α. σε, μεταξύ π.χ. ὀχληρόν ἐστί ἐν νέοις ἀνήρ γέρων β. εντός (χρονικά) π.χ. ἐν τρισίν ἡμέραις γ. ενώπιον π.χ. ἐν τῷ δήμῳ λέγω δ. όργανο/τρόπο π.χ. ἐν ὅπλοις

20 ΟΜΑΔΑ Β Η χρήση της πρόθεσης « πρός»
Στα παραδείγματα που εντοπίσαμε η πρόθεση "πρός" συντάσσεται με δοτική και αιτιατική Εμπρόθετος προσδιορισμός Όρος που συμπληρώνει Επιρρηματική σχέση πρὸς τοὺς ἐναντίους πρὸς τοῖς πολεμίοις πρὸςτούςΚερκυραίους προς τὰς ναῦς πρὸς τοῖς Κερκυραίοις πρὸς σφᾶς ἐξέπεμπον αὐτοῖς ἐτάξαντο οἱ Τεταγμένων επιρ.προσδιορ.τηςεχθρικήςδιάθεσης επιρ. προσδιορισμός του τόπου επιρ.προσδιορ.της εχθρικής διάθεσης επιρ. προσδιορισμός του τόπου

21 Η πρόθεση πρός με γενική δηλώνει: α. προς το μέρος
Η πρόθεση πρός με γενική δηλώνει: α. προς το μέρος π.χ. Χαλκίς προς τῆς Βοιωτίας κεῖται β. ενώπιον π.χ. πρὸς θεῶν  Ελληνικά γ. ποιητικό αίτιο π.χ. ὁμολογεῖται πρὀς πάντων δ. ωφέλεια /βλάβη π.χ.σπονδάς ἐποιήσαντο προς τῶν Θηβαίων μᾶλλον ἤ ἑαυτῶν. Η πρόθεση πρός με αιτιατική δηλώνει: ). α. κατεύθυνση π.χ. πρὸς τὸν Ἑλλήσποντον = προς τον Ελλήσποντο  «Ελληνικά» β. χρονική προσέγγιση π.χ.πρός ἑσπέραν ἦν. γ. φιλική/εχθρική διάθεση π.χ. πρὸς ναυμαχίαν = για ναυμαχία  «Ελληνικά» δ. αναφορά π.χ. πρός χειμῶνα καρτερικώτατος ε. σύγκριση π.χ. οὐδέν τά χρήματα, πρός τήν σοφίαν πρὸς τοῖς ὑπάρχουσι στ. σκοπό π.χ. πρὸς χάριν λέγω ναυμαχίαν = για ναυμαχία  «Ελληνικά» ζ. τρόπο π.χ. πρός ἀνάγκην (αναγκαστικά

22 Αλλοίωση νοήματος με διαγραφή των εμπρόθετων προσδιορισμών «προς…
Αλλοίωση νοήματος με διαγραφή των εμπρόθετων προσδιορισμών «προς…..»: Το νόημα χωρίς τους προσδιορισμούς είναι ασαφές. Δεν έχει παραστατικότητα η περιγραφή της ναυμαχίας, γιατί δεν επισημαίνεται η ακριβής παράταξη των πλοίων των αντίπαλων στόλων. ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ενός Αθηναίου πολίτη για την παράταξη των αντίπαλων στόλων, πριν τη ναυμαχία στην Κέρκυρα το 427 π. Χ.. Κερκυραίοι ἐξέπεμπον ἐξήκοντα ναῦς και τάς αἰεί πληρουμένας ἐξέπεμπον πρός τούς Πελοποννησίους. Πελοποννήσιοι ἐτάξαντο πρός τούς Κερκυραίους είκοσι μέν ναυσί και τριάκοντα πρός τῶν Ἀθηναίων. Ἀθηναίοι ἐξέπεμπον δώδεκα ναῦς πρός τους Πελοποννησίους, ῶν ἀί δύο ἦσαν Σαλαμινία και Πάραλος. Κούσκουρας Νικόλαος

23

24 καθ’ ἑκάστην ἡμέραν/κάθε μέρα
Όπως θα δούμε και στα παρακάτω παραδείγματα, η πρόθεση «κατά» δεν συντάσσεται με άλλη πτώση εκτός από την αιτιατική και δηλώνει: έλαβε δέ τούς κατά μέσον πλαισίου / πήρε εκείνους που ήταν στη μέση του πλαισίου α) τοπική έκταση β) xρονική έκταση καθ’ ἑκάστην ἡμέραν/κάθε μέρα γ) διανομή ἐθέλω διαβιβάσαι κατά τετρακισχιλίους εις δόρυ αφικόμενοι ετρέψαντο τό καθ'εαυτούς/φτάσαντες στην απόσταση του δόρατος επιτέθηκαν κατά των αντιπάλων Οι δ'Αθηναίοι πολιορκούμενοι κατά γήν καί κατά θάλατταν/Οι Αθηναίοι πολιορκοιμένοι απο γη και απο θάλασσα Τη πόλη αιρούσι κατά κράτος/Κατέλαβαν τη πόλη με έφοδο δ) τρόπο ε) συμφωνία κατά τούς νόμους πράξωμεν στ) αιτία/αναφορά κατά φιλίαν επαύσαντο διαφωνούντες τοῦτο μέγιστόν ἐστι καθ' ὑμῶν ἐγκώμιον

25 ΟΜΑΔΑ Δ: Η χρήση των προθέσεων ἐκ, ἐς Εμπρόθετος προσδιορισμός
ΟΜΑΔΑ Δ: Η χρήση των προθέσεων ἐκ, ἐς Η πρόθεση έκ συντάσσεται με γενική Η πρόθεση ἑς συντάσσεται με αιτιατική Εμπρόθετος προσδιορισμός Όρος που συμπληρώνει Επιρρηματική σχέση ἐκ τῆς Κυλλήνης ἐς τὴν νῆσον ἐκ τῆς Ἰωνίας ἐς Σύβοτα νῆες Τήν διακομιδήν τῶν ἀνδρῶν πλοῦν ὁρμισάμενοι Επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου

26 Η πρόθεση εἰς με αιτιατική δηλώνει: α. μέσα σε (κίνηση)
Η πρόθεση ἐκ με γενική δηλώνει: α. από τόπου κίνηση π.χ. ἐκ τῆς τάξεως β. καταγωγή π.χ. ἐκ τῆς χώρας , ἐκ ποίας πόλεως γ. ύλη π.χ. πῶμα ἐξ ξύλου δ. όργανο/μέσο π.χ. πάτριον ἡμῖν ἐκ πόνων τάς ἀρετάς κτᾶσθαι ε. τρόπο π.χ. ἐκ διαβολῆς τοὺς ….. στ. Αιτία π.χ. πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος; Η πρόθεση εἰς με αιτιατική δηλώνει: α. μέσα σε (κίνηση) π.χ. κατέπλευσεν εἰς Πειραιᾶ β. χρονικό τέρμα π.χ.  εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον γ. αναφορά π.χ. εἷς Ἕλλην δ. σκοπό π.χ. εἰς τὴν Ἑλλάδα  ε. όριο/ποσό π.χ. εἰς τοσοῦτον ἀναισχυντίας ἀφῖκται στ. κατάσταση π.χ.  εἰς τὸν πόλεμον

27 Ανακατασκευή κορινθιακής τριήρους Αμεινοκλή, από το Πολεμικό Ναυτικό

28 Β.Η προετοιμασΙα τηΣ ναυμαχΙαΣ στουΣ ΑιγΟΣ ΠοταμοΥΣ το 404 π.Χ.
Β.Η προετοιμασΙα τηΣ ναυμαχΙαΣ στουΣ ΑιγΟΣ ΠοταμοΥΣ το 404 π.Χ. ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ

29 ΟΜΑΔΑ ΣΤ: ΟΙ ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡ
ΟΜΑΔΑ ΣΤ: ΟΙ ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡ [2.1.22] Λύσανδρος δὲ τῇ ἐπιούσῃ νυκτί, ἐπεὶ ὄρθρος ἦν, ἐσήμηνεν εἰς τὰς ναῦς ἀριστοποιησαμένους εἰσβαίνειν, πάντα δὲ παρασκευασάμενος ὡς εἰς ναυμαχίαν καὶ τὰ παραβλήματα παραβάλλων, προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως μηδὲ ἀνάξοιτο. [2.1.23] οἱ δὲ Ἀθηναῖοι ἅμα τῷ ἡλίῳ ἀνίσχοντι ἐπὶ τῷ λιμένι παρετάξαντο ἐν μετώπῳ ὡς εἰς ναυμαχίαν. ἐπεὶ δὲ οὐκ ἀντανήγαγε Λύ- σανδρος, καὶ τῆς ἡμέρας ὀψὲ ἦν, ἀπέπλευσαν πάλιν εἰςτοὺς Αἰγὸς ποταμούς ΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ Παράγραφος 22: Οι προετοιμασία του στρατού του Λυσάνδρου για να επιτεθούν στους Αιγός ποταμούς, στους Αθηναίους Παράγραφος 23: Η αντίδραση των Αθηναίων στην επικείμενη μάχη.

30 [2.1.24] Λύσανδρος δὲ τὰς ταχίστας τῶν νεῶν ἐκέλευσεν ἕπεσθαι τοῖς Ἀθηναίοις, ἐπειδὰν δὲ ἐκβῶσι, κατιδόντας ὅ τι ποιοῦσιν ἀποπλεῖν καὶ αὐτῷ ἐξαγγεῖλαι. καὶ οὐ πρότερον ἐξεβίβασεν ἐκ τῶν νεῶν πρὶν αὗται ἧκον. ταῦτα δ’ ἐποίει τέτταρας ἡμέρας· καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἐπαν- ήγοντο. [2.1.25] Ἀλκιβιάδης δὲ κατιδὼν ἐκ τῶν τειχῶν τοὺς μὲν Ἀθηναίους ἐν αἰγιαλῷ ὁρμοῦντας καὶ πρὸς οὐδεμιᾷ πόλει, τὰ δ’ ἐπιτήδεια ἐκ Σηστοῦ μετιόντας πεντεκαίδεκα σταδίους ἀπὸ τῶν νεῶν, τοὺς δὲ πολεμίους ἐν λιμένι καὶ πρὸς πόλει ἔχοντας πάντα, οὐκ ἐν καλῷ ἔφη αὐτοὺς ὁρμεῖν, ἀλλὰ μεθορμίσαι εἰς Σηστὸν Παράγραφος 24: Τα πλοία του Λυσάνδρου παρακολουθούν υπομονετικά τους Αθηναίους επί τέσσερεις μέρες. Παράγραφος 25: Η επιχειρηματολογία του Αλκιβιάδη (για την άποψη του) ότι οι Αθηναίοι δεν είναι αραγμένοι σε καλό

31 [2. 1. 26] οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε
[2.1.26] οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε. οἱ δὲ στρατηγοί, μάλιστα δὲ Τυδεὺς καὶ Μένανδρος, ἀπιέναι αὐτὸν ἐκέλευσαν· αὐτοὶ γὰρ νῦν στρατηγεῖν, οὐκ ἐκεῖνον. καὶ ὁ μὲν ᾤχετο. [2.1.27] Λύσανδρος δ’, ἐπεὶ ἦν ἡμέρα πέμπτη ἐπιπλέουσι τοῖς Ἀθηναίοις, εἶπε τοῖς παρ’ αὐτοῦ ἑπομένοις, ἐπὰν κατίδωσιν αὐτοὺς ἐκβεβηκότας καὶ ἐσκεδασμένους κατὰ τὴν Χερρόνησον, ὅπερ ἐποίουν πολὺ μᾶλλον καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, τά τε σιτία πόρρωθεν ὠνούμενοι καὶ καταφρονοῦντες δὴ τοῦ Λυσάνδρου, ὅτι οὐκ ἀντανῆγεν, ἀποπλέοντας τοὔμ- παλιν παρ’ αὐτὸν ἆραι ἀσπίδα κατὰ μέσον τὸν πλοῦν. οἱ δὲ ταῦτα ἐποίησαν ὡς ἐκέλευσε. Παράγραφος 26: Οι αντίδραση των υπολοίπων Αθηναίων στρατηγών σε βάρος του Αλκιβιάδη. Παράγραφος 27: Η εφαρμογή του σχεδίου του Λυσάνδρου μετά από πέντε ημέρες

32 ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΟΥΝ
ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΟΥΝ   Πρόθεση Πτώση Επιρρηματική σημασία Παραδείγματα ἐν Δοτική Τόπος ἐν αἰγιαλῷ ὁρμοῦντας (παρ.25) εἰς Αιτιατική εἰς τὰς ναῦςεἰσβαίνειν, (παρ.22) ἐκ Γενική μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως (παρ.22) πρός μεθορμίσαι παρῄνει πρός λιμένα (παρ.25) ὁρμοῦντας πρὸς οὐδεμιᾷ πόλει (παρ.25) κατά χρόνος ἐσκεδασμένους κατὰ τὴν Χερρόνησον (παρ.27)

33 ΟΜΑΔΑ Δ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ:Βιβλίο 2.1.22-27 Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί
Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί ἐν Ἐλαιοῦντι, εἰς Σηστόν, κατὰ πόδας , περὶ Λάμψακον, εἰς Αἰγὸς ποταμοὺς , εἰς τὰς ναῦς, εἰς ναυμαχίαν, ἐπὶ τῷ λιμένι, ἐκ τῶν νεῶν, ἐν αἰγιαλῷ, ἐκ Σηστοῦ, ἐ ν λιμένι , πρὸς πόλει , πρός τε λιμένα, πρὸς πόλιν , ἐκ τῆς τάξεως, ἐκ τῶν τειχῶν. 

34 Ένας σύγχρονος ιστορικός αναλύει:
Α. OI ΘΕΣΕΙΣ TΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΓΟΣ ΠΟΤΑΜΟΥΣ 1) Οι Αθηναίοι αγκυροβόλησαν στον Ελαιούντα της Χερσονήσου με εκατόν ογδόντα πλοία.  2) Ξανοίχτηκαν στο πέλαγος κατευθυνόμενοι προς τη Σηστό. 3) Αφού εφοδιάστηκαν με τρόφιμα, αμέσως αποκεί έπλευσαν για τους Αιγός ποταμούς, απέναντι από τη Λάμψακο. 4) Την επόμενη νύχτα ο Λύσανδρος, αμέσως μόλις ξημέρωσε, έδωσε το σύνθημα, αφού φάνε, αμέσως να επιβιβαστούν στα καράβια και, αφού τακτοποίησε τα πάντα για επικείμενη ναυμαχία και αφού τοποθέτησε στα πλάγια των πλοίων προστατευτικά παραπετάσματα, προειδοποίησε να μην απομακρυνθεί κανείς από την παράταξή του ούτε να ξανοιχθεί στο πέλαγος. 5) Οι Αθηναίοι με την ανατολή του ηλίου παρατάχτηκαν στο λιμάνι κατά μέτωπο, όπως για ναυμαχία.

35 6) Οι Αθηναίοι επειδή ο Λύσανδρος δε βγήκε για να τους αντιμετωπίσει, ήταν και περασμένη η ώρα, γύρισαν πάλι στους Αιγός ποταμούς. 7)  Ο Λύσανδρος διέταξε τα ταχύτερα από τα πλοία του να ακολουθήσουν τους Αθηναίους και, μόλις αποβιβαστούν αυτοί, αφού τους κατασκοπεύσουν για ό,τι κάνουν, να επιστρέψουν και να τον ενημερώσουν. Και δεν αποβίβασε τα πληρώματα από τα πλοία του, παρά αφού επέστρεψαν αυτά (τα ταχύπλοια πλοία του). Αυτό το έκανε για τέσσερις συνεχόμενες μέρες. 8)  Οι Αθηναίοι ξανοίγονταν καθημερινά στο πέλαγος και επέστρεφαν στη βάση τους.

36 Β)Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΛΥΣΑΝΡΟΥ ΚΑΙ Η ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Ο Λύσανδρος την επόμενη νύχτα, όταν ξημέρωνε ,έδωσε σήμα στα πληρώματα , αφού προγευματίσουν , να επιβιβαστούν στα πλοία και αφού έκανε όλες τις προετοιμασίες σαν για ναυμαχία και ενώ τοποθετούσε στα πλάγια των πλοίων παραπετάσματα , προειδοποίησε να μην απομακρυνθεί κανένας από την παράταξη μήτε να ανοιχτεί στο πέλαγος. Οι Αθηναίοι αμέσως μετά την ανατολή του ηλίου παρατάχτηκαν κατά μέτωπο μπροστά στο λιμάνι για ναυμαχία . Επειδή όμως ο Λύσανδρος δεν έβγαλε τα πλοία του για να τους αντιμετωπίσει-ήταν άλλωστε αργά-,γύρισαν πάλι στους Αιγός Ποταμούς. Τότε ο Λύσανδρος διέταξε τα πιο γρήγορα πλοία του να παρακολουθούν τους Αθηναίους και, αφού παρατηρήσουν τι κάνουν όταν αποβιβαστούν στην ξηρά, να αποπλεύσουν και να του το ανακοινώσουν . Στο μεταξύ δεν αποβίβασε από τα πλοία τους στρατιώτες του , παρά μόνο αφού επέστρεψαν τα ταχύπλοα . Την τακτική αυτή την ακολουθούσε για τέσσερις μέρες , ενώ οι Αθηναίοι στο διάστημα αυτό έβγαιναν στην ανοιχτή θάλασσα για να τον αντιμετωπίσουν. Με αυτή την τακτική ,δημιούργησε στους Αθηναίους την εντύπωση ότι φοβόταν να τους αντιμετωπίσει, έτσι ώστε να χαλαρώσει η πειθαρχία τους.

37 Η χρήση της πρόθεσης ἐν στο απόσπασμα [2.1.25]
ΟΜΑΔΑ Α Η χρήση της πρόθεσης ἐν στο απόσπασμα [2.1.25] Οι παρατηρήσεις μας σε αυτό το απόσπασμα επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της έρευνας στο απόσπασμα του Θουκυδίδη, καθώς οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί " ἐν αἰγιαλῷ, ἐν λιμένι, ἐν καλῷ " συντάσσονται με ΔΟΤΙΚΗ και δηλώνουν ΤΟΠΟ. Η χρήση της πρόθεσης " ἐν ", αφού δηλώνει τόπο, συμβάλλει στην ευστοχία των συμβουλών του Αλκιβιάδη προς τους Αθηναίους. Ο Αλκιβιάδης προσπαθεί να βοηθήσει τους Αθηναίους συμβουλεύοντας τους, πού ακριβώς είναι καλύτερο να βρίσκονται, κατά τη διάρκεια της μάχης στους Αιγός ποταμούς, το 405 π. Χ. Χωρίς αυτούς τους προσδιορισμούς δεν θα είχαν νόημα τα λόγια του. .

38 Η πρόθεση « πρός» συντάσσεται με δοτική και αιτιατική
ΟΜΑΔΑ Β Η πρόθεση « πρός» συντάσσεται με δοτική και αιτιατική Η συμβολή της πρόθεσης «πρός» στα «ΕΛΛΗΝΙΚΑ» του Ξενοφώντα, Βιβλ Ο Αλκιβιάδης με έναν πολύ εύστοχο τρόπο χρησιμοποιεί την πρόθεση πρός! Θέλει να τονίσει το ασύμφορο από άποψη στρατηγικής μέρος που είχαν αγκυροβολήσει οι Αθηναίοι, για τον λόγο ότι βρίσκονταν μακριά και από λιμάνι και από πόλη, σε σχέση με τους Σπαρτιάτες που ήταν συγκεντρωμένοι σε λιμάνι και κοντά σε πόλη, από την οποία εφοδιάζονταν τα αναγκαία, χωρίς να μετακινηθούν.

39 Η πρόθεση πρός με γενική με αιτιατική
Η πρόθεση πρός με γενική με αιτιατική α. κατεύθυνση π.χ. πρὸς τὸν Ἑλλήσποντον = προς τον Ελλήσποντο  «Ελληνικά» β. χρονική προσέγγιση π.χ.πρός ἑσπέραν ἦν. γ. φιλική/εχθρική διάθεση π.χ. πρὸς ναυμαχίαν = για ναυμαχία  «Ελληνικά» δ. αναφορά π.χ. πρός χειμῶνα καρτερικώτατος ε. σύγκριση π.χ. οὐδέν τά χρήματα, πρός τήν σοφίαν πρὸς τοῖς ὑπάρχουσι στ. σκοπό π.χ. πρὸς χάριν λέγω ναυμαχίαν = για ναυμαχία  «Ελληνικά» ζ. τρόπο π.χ. πρός ἀνάγκην (αναγκαστικά) α. προς το μέρος π.χ. Χαλκίς πρός τῆς Βοιωτίας κεῖται β. ενώπιον π.χ. πρὸς θεῶν  Ελληνικά γ. ποιητικό αίτιο π.χ. ὁμολογεῖται πρὀς πάντων δ. ωφέλεια /βλάβη π.χ. σπονδάς ἐποιήσαντο προς τῶν Θηβαίων μᾶλλον ἤ ἑαυτῶν.

40 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Γ
Ο εμπρόθετος προσδιορισμός ἐν και στους δύο συγγραφείς τον Ξενοφώντα και τον Θουκυδίδη, είναι εξίσου σημαντικός, γιατί με τη χρήση του δίνονται με σαφήνεια και ακρίβεια οι πληροφορίες στην περιγραφή και στην αφήγηση των πολεμικών γεγονότων. Εάν δεν γνωρίζαμε τον τόπο των γεγονότων που αφηγούνται οι δυο ιστορικοί, δεν θα έβγαινε νόημα τις περισσότερες φορές και έτσι θα χάνονταν χρήσιμες λεπτομέρειες. ΟΜΑΔΑ Γ

41 Φανταστική αναπαράσταση εμβολισμού πλοίου, κατά τη διάρκεια ναυμαχίας

42 Γ. Οι εμπρΟθετοι προσδιορισμοΙ στη νΕα ελληνικΗ γλΩσσα

43 ΟΜΑΔΑ Α: Η πρόθεση εν στη νέα ελληνική γλώσσα
Α) Παραδείγματα επιρρηματικών φράσεων από διάφορα είδη κειμένων της ιστοσελίδας ‘’Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα’’ και σχέση που δηλώνουν. Κείμενο με Πολιτικό περιεχόμενο  Η κ. Παπαδημητρίου κάλεσε την υπουργό Ανάπτυξης να τροποποιήσει την εν λόγω διάταξη κατά τρόπον ώστε "να γίνεται λόγος για φυσικές προσχώσεις και όχι για μπαζώματα, διαφορετικά θα μπαζωθεί ολόκληρη η Ελλάδα. Αναφορά Κείμενο με Διαφημιστικό περιεχόμενο Άμα δροσίσει βολευτείτε στην κομψή αίθουσα του εν έτη 1931 εγερθέντος και νυν διατηρητέου κτιρίου. Χρόνος

44 Κείμενο με Επαγγελματικό περιεχόμενο
Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος του ΣΕΧΒ, Δημήτρης Μαραγκός, τονίζει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χημική βιομηχανία είναι συγκριτικά περίπλοκο από των άλλων βιομηχανικών κλάδων λόγω της φύσεως των προϊόντων που παράγονται εν δυνάμει επιπτώσεών τους στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Τρόπος Κείμενο με Δικαστικό περιεχόμενο Τις περισσότερες φορές, το εν πολλοίς ανεξήγητο φαινόμενο της "αυθόρμητης" ομολογίας αποδίδεται από τις εκάστοτε αρχές ασφαλείας στις τύψεις που νιώθει ο μεταμελημένος εγκληματίας για τις πράξεις του ή στη συνειδητοποίηση από μέρους του της αναπόφευκτης καταδίκης του Ποσό Κείμενο με Διαφημιστικό περιεχόμενο  Σε αυτά τα άναρχα και άνευ πρωτοκόλλου γεύματα, η ρετσίνα δίνει τη λύση του ενός και μόνου "εν... πιθανή αρμονία" συνοδού Τρόπος  Στα παραδείγματα αυτά η πρόθεση εν συντάσσεται με : Δοτική

45 Β. Παραδείγματα προτάσεων που εμπεριέχουν λόγιες εμπρόθετες φράσεις
Κάθε πολίτης είναι εν δυνάμει μέλος της Ένωσης Καταναλωτών. Έχω τη γνώμη ότι αυτή τη φορά εσύ είσαι εν βρασμώ . Πυροβόλησε εν αμύνη. Κλείνουμε τώρα μια συγκεκριμένη ημερομηνία και εν ανάγκη την αλλάζουμε. Είμαστε εν αναμονή εξελίξεων.

46 ΟΜΑΔΑ ΣΤ: Η πρόθεση περί στη νέα ελληνική γλώσσα
Η πρόθεση περί συντάσσεται με γενική: δείχνει ότι θεωρώ κάποιον πολύ σπουδαίο), τον θαυμάζω και τον υπολογίζω , καθώς και με απόλυτο αριθμητικό και αιτιατική :για υπολογισμό με προσέγγιση. Όπως: περί ανέμων και υδάτων (γενικά) περί πολλού περί τα (περίπου) εκατό κομμάτια περί τίνος πρόκειται; περί όνου σκιάς (για ασήμαντο θέμα) Α) Παραδείγματα επιρρηματικών φράσεων από διάφορα είδη κειμένων της ιστοσελίδας ‘’Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα’’ και σχέση που δηλώνουν συνέντευξη- ρεπορτάζ ( σχόλιο) Σε παγερό κλίμα η ομιλία περί εκσυγχρονισμού και ΟΝΕ από τον πρωθυπουργό. (περιεχόμενο)

47 2. ρεπορτάζ: αναπτυγμένη είδηση- λόγος
Οι στομφώδεις ανακοινώσεις περί ανόδου ή πτώσεως των μετοχών, των επιτοκίων ή των συναλλαγματικών ισοτιμιών, είναι μόνο η επιφάνεια (περιεχόμενο) 3.απόψεις: χρονογράφημα  Τα εύκολα λόγια περί επανένταξης των χρηστών δεν λένε τίποτα και προπάντων δεν βοηθάνε άμεσα αυτούς που κινδυνεύουν καθημερινά. (περιεχόμενο) 4.ρεπορτάζ: ανεπτυγμένη είδηση-λόγος  Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει άγνοια περί της ταυτότητας και επικινδυνότητας των προϊόντων που παράγονται και διακινούνται και ιδίως όσων εισάγονται από τρίτες χώρες. (περιεχόμενο) 5.ρεπορτάζ: ανεπτυγμένη είδηση-λόγος Σύμφωνα με την κυβερνήτη της Αριζόνα, ικανοποιήθηκε έτσι το περί δικαίου αίσθημα των κατοίκων της πολιτείας, όπου, όπως τόνισε, η θανατική ποινή είναι "πολύ δημοφιλής". (περιεχόμενο)

48 ΤΕΛΟΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ Ευχαριστούμε για την προσοχή σας 
Καλλιτεχνική επιμέλεια : Τμήμα Α΄2, του 2ου ΓΕ.Λ. ΘΕΡΜΗΣ Αλεβίζου Δήμητρα, φιλόλογος