5. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ

Παρουσίαση με θέμα: "5. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 5. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ
Παραγωγή κανόνων

2 Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ
Τα θεσμικά όργανα είναι επτά: Ε. Κοινοβούλιο, Ε. Συμβούλιο, Ε. Επιτροπή, Δικαστήριο ΕΕ, ΕΚΤ, Ελεγκτικό Συνέδριο. Τα όργανα προωθούν τις αξίες της ΕΕ, τους στόχους της, τη συνεκτική δράση της. Ε. Συμβούλιο: Ανάγκη δημιουργίας, σπουδαία συμβολή, συναινετική κατά βάση λειτουργία. Αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων+ Πρόεδρος του + Πρόεδρος Ε. Επιτροπής. Συναίνεση και κανόνας διπλής πλειοψηφίας. Έκθεση στο ΕΚ. Δεν ασκεί νομοθετική λειτουργία. Ρόλος στη παραβίαση των αξιών, στην αποχώρηση κλπ.

3 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Μέλη του οι αντιπρόσωποι των πολιτών της ΕΕ. Ανώτατος αριθμός 751, κατώτατος κατά Κράτος 6 (Κύπρος). Ελλάδα, 21, Γερμανία 96. Αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας. Άμεση, καθολική, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία. Για πέντε έτη. Διαφορές: όριο εισόδου, λίστα ή σταυρός, μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες. Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Κοινοβουλευτικές ομάδες, ιδεολογία, 25 μέλη από 7 Κράτη μέλη, παραπλήσια πολιτική συγγένεια. Δεν έχει το προνόμιο της νομοθετικής πρωτοβου

4 Συμβούλιο Απαρτίζεται από ένα αντιπρόσωπο κάθε ΚΜ. Διάφορες συνθέσεις. Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Προεδρία: Διαδοχική και μόνιμη. Έξι και 18 μήνες (τρόικα). Λιθουανία, Ελλάδα, Ιταλία. Τρόπος αποφάσεων: ομοφωνία και ειδική πλειοψηφία. Από , διπλή πλειοψηφία, 55% των ΚΜ και 65% του πληθυσμού. (Σήμερα, 345 ψήφοι, 258 για λήψη απόφασης + 62%). Επικουρικά όργανα: Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, Ι και ΙΙ, θέματα Α και Β, Ομ. Εργ

5 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σύνθεση, από ένα υπήκοο. Πρόεδρος Επιτροπή, αποτελέσματα εκλογών, το ΕΣ με ειδική πλειοψηφία, πλειοψηφία του ΕΚ. Μέλη, το Συμβούλιο σε συνεργασία με τον Πρόεδρο, ικανότητες και προσήλωση στην Ευρωπαϊκή ιδέα. Ως σώμα σε ψήφο έγκρισης από το ΕΚ. Συλλογική απόφαση. 40 γενικές διευθύνσεις, το σχέδιο απόφασης από Επίτροπο. Αρμοδιότητες, προάγει το κοινό συμφέρον, νομοθετική πρωτοβουλία, εκτελεί τον προϋπολογισμό, διαχειρίζεται τα προγράμματα. Ευρωπαϊκή υπηρεσία εξωτερικής δράσης.

6 Το Δικαστήριο της ΕΕ Εξασφαλίζει την τήρηση του δικαίου κατά την ερμηνεία και εφαρμογή των Συνθηκών. Δικαστήριο, Γενικό Δικαστήριο, Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης= Δικαστήριο της ΕΕ. Σύνθεση: ένα δικαστής από κάθε ΚΜ. Γενικοί Εισαγγελείς (8). Αρμοδιότητες: ΓΔ, έλεγχος νομιμότητας των πράξεων της ΕΕ. Δικαστήριο, αναίρεση και προδικαστικές παραπομπές.

7 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Α) Οργάνωση Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών= Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα+ Εθνικές κεντρικές τράπεζες. Νομική προσωπικότητα μόνο η ΕΚΤ. Όργανα: διοικητικό συμβούλιο και εκτελεστική επιτροπή. Διοικητικό συμβούλιο: 18 εθνικοί διοικητές + μέλη εκτελεστικής επιτροπής (πρόεδρο, αντιπρόεδρο+ άλλα τέσσερα μέλη). Αποφάσεις: 1) απλή πλειοψηφία, 2) ειδική πλειοψηφία (2/3 του εγγεγραμμένου κεφαλαίου της ΕΚΤ (μισοί μεριδιούχοι), όχι τα μέλη της ΕΕ), 3) ομοφωνία.

8 Β) Ανεξαρτησία Δεν δέχονται υποδείξεις, νομική προσωπικότητα, αποφασιστική εξουσία, ανεξάρτητη διαχείριση των οικονομικών της (όχι πιστωτικές διευκολύνσεις, όχι απευθείας αγορά χρεογράφων), όροι διορισμού και παύσης (ανεπάρκεια, παραπτώματα). Δημοκρατικός έλεγχος: μυστικές συνεδριάσεις, έκθεση στα όργανα, γενική συζήτηση στο ΕΚ). Δικαστικός έλεγχος: παράνομες πράξεις ή παραλείψεις, ευθύνη.

9 Γ) Αρμοδιότητες Πρωταρχικός σκοπός, η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. (Στήριξη γενικών οικονομικών πολιτικών). Χάραξη και εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής, διενέργεια πράξεων συναλλάγματος, ομαλή διαχείριση συστημάτων πληρωμών. Συναλλαγματικές ισοτιμίες, το Συμβούλιο. Χορήγηση δανείων με επαρκή ασφάλεια.

10 Ελεγκτικό Συνέδριο Ελέγχει τους λογαριασμούς της ΕΕ. Έσοδα και έξοδα της ΕΕ. Νομιμότητα και κανονικότητα. Όχι τη σκοπιμότητα. Με έγγραφα και επιτόπιους ελέγχους. Ελέγχει την ΕΤΠ και την αποτελεσματική διαχείριση της ΕΚΤ. Δεν λαμβάνει αποφάσεις, δεν εκδικάζει διαφορές. Έκθεση στο ΕΚ με αξιολογικές κρίσεις. Επικουρικός Έλεγχος εκτέλεσης προϋπολογισμού.

11 Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Παροχή δανείων και εγγυήσεων, άνευ κέρδους, για 1) σχέδια ανάπτυξης περιοχών, 2) εκσυγχρονισμό ή μετατροπή επιχειρήσεων, ή 3) στη δημιουργία νέων δραστηριοτήτων, 4) σχέδια για περισσότερα του ενός ΚΜ. Δανείζεται από τις κεφαλαιαγορές τους αναγκαίους πόρους. Ίδιο κεφάλαιο 230 δις Ευρώ. Συμβούλιο Διοικητών (υπουργοί), Διοικητικό Συμβούλιο (28 τακτικά και 18 αν), Διευθύνουσα επιτροπή (πρόεδρος και 8 αντιπρόεδροι).

12 Παραγωγή κανόνων Ιδιότυπο σύστημα, πολλές διαδικασίες, αδιαφάνεια. Κυριαρχικός ο ρόλος του Συμβουλίου Υπουργών. Δύο τάσεις: 1) αύξηση του ρόλου του ΕΚ, 2) διάκριση πράξεων σε νομοθετικές και εκτελεστικές. ΣυνθΛ: θεσμικό τρίγωνο: Επιτροπή, Συμβούλιο, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

13 Αρχή της θεσμικής ισορροπίας
Α. Η νομοθετική πρωτοβουλία (κανόνας, νομοθετική πράξη της ΕΕ προτείνεται από την Επιτροπή. Μόνο ομόφωνα μπορεί το Συμβούλιο να τροποποιήσει πρόταση της Επιτροπής, αιτήματα για ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας από το Συμβούλιο, το ΕΚ και τους πολίτες. Εξαίρεση: Χώρος, ΟΝΕ, ΚΕΠΠΑ) Β. Επιλογή της ορθής νομικής βάσης (διαδικασία συναπόφασης και μη, είσπραξη εμμέσων φόρων, απόβλητα και περιβάλλον, γλωσσική πολυμορφία).

14 Νομοθετική διαδικασία
Πολλές διαδικασίες (διαβούλευση, σύμφωνη γνώμη, σύμπραξη, συναπόφαση). Συνήθη διαδικασία (πρώην συναπόφαση): τρεις αναγνώσεις, επιτροπή συνδιαλλαγής Ειδική νομοθετική διαδικασία: πρόταση της Επιτροπής (διαβούλευση, έγκριση), πρόταση άλλων οργάνων (Κμ, χώρος, ΕΚΤ, ΕΚ) Εθνικά Κοινοβούλια: επικουρικότητα, 8 εβδομάδες, συνήθης διαδικασία, αλλαγή κανόνα.

15 Οι μη νομοθετικές πράξεις
Εκτελεστικές πράξεις (ΚΑΠ), κανονισμοί κατ’ εξουσιοδότηση, επιτροπολογία. ΣυνθΛ: 1. Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις με τις οποίες τροποποιούνται μη ουσιώδεις διατάξεις νομοθετικών πράξεων, 2. Εκτελεστικές πράξεις, όταν απαιτούνται ενιαίες προϋποθέσεις εκτέλεσης, γενικοί κανόνες.

16 Στενότερη συνεργασία Όροι: 1) δεν αφορούν τις αποκλειστικές αρμοδιότητες, 2) ως έσχατη λύση, 3) με ειδική πλειοψηφία, 4) τουλάχιστον εννέα ΚΜ. ΚΕΠΠΑ, ομοφωνία. Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων, ορισμός ποινικών αδικημάτων, Ευρωπαϊκή Εισαγγελία).