Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής

Παρουσίαση με θέμα: "Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής
Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής

2 Υπήρξε πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Ένας από εκείνους τους πρωτοπόρους αγωνιστές που σε σκοτεινές εποχές γεμάτες δεισιδαιμονίες και φόβους έσπειρε τους σπόρους της γνώσης. Ο στόχος του ήταν να ριζώσει βαθιά στις ψυχές των υπόδουλων λαών της Ελλάδος και των Βαλκανίων η πίστη για έναν καλύτερο κόσμο ακόμα κι αν το τίμημα ήταν η προσωπική του θυσία. Μήνυμα του: Ο αγώνας, η ένοπλη εξέγερση, η απαλλαγή από ξεπερασμένα ήθη και έθιμα. Ρήγας Φεραίος του Σωτήρη Χρηστίδη

3 Ο Ρήγας γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας, τις αρχαίες Φερές, το 1757, από εύπορη οικογένεια.
Η Υπέρεια Κρήνη των Φερών Το Βελεστίνο στα χρόνια του Ρήγα

4 Ο Ρήγας παρακολούθησε σχολικά μαθήματα στη Ζαγορά και τα Αμπελάκια.
Το σχολείο της Ζαγοράς όπου μαθήτευσε ο Ρήγας

5 Το 1785 πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου
εντάσσεται στο περιβάλλον των Φαναριωτών. Εκεί γνωρίζεται με τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη και το 1786 τον ακολουθεί στη Μολδοβλαχία. Το 1786 έρχεται στο Βουκουρέστι και είναι πλέον ένας καταξιωμένος επιχειρηματίας που διαθέτει περιουσία.

6 Εκεί γνωρίζεται με τον Δημήτριο Καταρτζή, που είχε
τοποθετηθεί στο Βουκουρέστι ως νομικός σύμβουλος του τοπικού ηγεμόνα. Η γνωριμία τους υπήρξε καθοριστική., γιατί ο Καταρτζής ήταν από τους πρώτους που υποστήριξαν τη δημοτική γλώσσα. Ήταν βαθιά επηρεασμένος από τον γαλλικό διαφωτισμό και τις θέσεις των Εγκυκλοπαιδιστών και είχε σαν κύριο στόχο του, όπως και ο Ρήγας αργότερα, την «κοινή προκοπή». Η έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας

7 Την εποχή αυτή, αρχίζει να εργάζεται για την υλοποίηση του σχεδίου της ίδρυσης Βαλκανικής Ομοσπονδίας και της απελευθέρωσης του Γένους. Η συνοικία του Ρήγα στο Βουκουρέστι που τη διασχίζει ο ποταμός Νταμπόβιτσα

8 Στο Βουκουρέστι, έδρα της ηγεμονίας της Βλαχίας, έγινε γραμματέας του ηγεμόνα Νικόλαου Μαυρογένη, όντας πλέον στην ηλικία των 30 χρόνων.  - Όταν το 1789 το Βουκουρέστι καταλαμβάνεται από τους Αυστριακούς, ο Ρήγας απομακρύνεται από τον Μαυρογένη, ο οποίος λίγο αργότερα αποκεφαλίζεται από τους Τούρκους - Στα ο Ρήγας ακολουθεί ως διερμηνέας έναν αυστριακό στη Βιέννη, τον βαρόνο του Λάνγκενφελντ, και εκδίδει δύο βιβλία, Το «Σχολείον των Ντελικάτων Εραστών» και το «Φυσικής Απάνθισμα». Σελίδα από το χειρόγραφο του βιβλίου Φυσικής Απάνθισμα, όπου και η σημαντική φράση ¨Όποιος ελεύθερος συλλογάται συλλογάται καλά¨

9 Στα προσλαμβάνεται ως γραμματικός του νέου ηγεμόνα της Βλαχίας , Μ. Σούτσου και ως διερμηνέας στο Γαλλικό Προξενείο . το διάστημα αυτό η Ευρώπη συγκλονίζεται από τη Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, οι ιδέες της οποίας εξαπλώνονται ραγδαία και κατακτούν το μυαλό και την καρδιά όλων των σκλαβωμένων λαών της Ευρώπης, όλων των καταπιεζόμενων τάξεων στις φεουδαρχικές κοινωνίες. Το 1796 επιστρέφει στη Βιέννη και όντας πια ώριμος επαναστάτης έχει ως κύριο σκοπό να εκδώσει τις μελέτες του και τα επαναστατικά του κείμενα.

10 Αλέξανδρος ο Μέγας , Βιέννη, 1797
΄Οπως διαπιστώνεται από τα έργα του και τα ανακριτικά έγγραφα, ο Ρήγας χρησιμοποιεί τα δύο σημαντικά μέσα της επικοινωνίας: την εικόνα και την μουσική.  Με τα μέσα αυτά θα ήταν σε θέση να περάσει στους σκλαβωμένους τα μηνύματα που ήθελε, για να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα κατά την πραγματοποίηση του επαναστατικού του σχεδίου. Συγκεκριμένα χρησιμοποίησε:             Α) Για εποπτικό υλικό την εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον τόμο Νέος Ανάχαρσις  και τη Χάρτα της Ελλάδος.             Β) Για μουσική, για τραγούδι τον Θούριο και τον Ύμνο Πατριωτικό. Αλέξανδρος ο Μέγας , Βιέννη, 1797

11 Μέχρι το Δεκέμβρη του 1797 εκδίδει τα επαναστατικά έργα του με τα οποία άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην ιστορία (Χαρτογραφικό έργο, «Θούριος», «Επαναστατικό Μανιφέστο» κλπ.) Η προμετωπίδα της Χάτρας του Ρήγα Η Χάρτα του Ρήγα

12 Ο Ρήγας άρχισε την έκδοση της Χάρτας του με την επιπεδογραφία της Κωνσταντινουπόλεως, Βιέννη 1796, που αποτελεί το πρώτο φύλλο της. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράσταση του κοιμισμένου λιονταριού, στη ράχη του οποίου βρίσκονται τα σύμβολα της σουλτανικής εξουσίας, ενώ στα πόδια του εναποτίθεται οριζόντια το ρόπαλο του Ηρακλέους. Με τη συμβολική αυτή παράσταση ο Ρήγας προσφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας στους σκλαβωμένους Ελληνες και τους άλλους λαούς των Βαλκανίων. Θέλει να πει πως όταν ξυπνήσουν από την κατάσταση της  σκλαβιάς με το επαναστατικό του κήρυγμα και ενθουσιασθούν θα αρπάξουν τα άρματα - το ρόπαλο - και θα συντρίψουν την οθωμανική τυραννία, δημιουργώντας στη θέση της τη δημοκρατική πολιτεία, τη Νέα Πολιτική Διοίκηση.

13 Ο Pήγας τον Oκτώβριο του 1798, τύπωσε στη Bιέννη ανώνυμα και παράνομα, στο τυπογραφείο των αδελφών Mαρκιδών Πουλίων τον καταστατικό χάρτη της μελλοντικής Eλληνικής Δημοκρατίας σε αντίτυπα. Tο έντυπο αυτό (που πρέπει να ήταν ένα μονόφυλλο σε μεγάλο σχήμα, τυπωμένο, ίσως, και από τις δύο όψεις) εμφάνιζε ως υπέρτιτλο τις λέξεις: EΛEYΘEPIA - IΣOTIMIA - AΔEΛΦOTHΣ. H Nέα Πολιτική Διοίκησις αποτελείτο από τέσσερα κείμενα: α) την Eπαναστατική Προκήρυξη, ένα εισαγωγικό κείμενο που καλούσε σε επανάσταση, β) τα Δίκαια του Aνθρώπου (σε 35 άρθρα), γ) το Σύνταγμα της Eλληνικής Δημοκρατίας (σε 124 άρθρα) και δ) το Θούριο ή Ως πότε παληκάρια (στίχοι 126). Tο Σύνταγμα του Pήγα δεν ήταν πρωτότυπο έργο.Ως πρότυπό του είχε τα γαλλικά συντάγματα κυρίως του 1793, αλλά και του 1795 διέφερε όμως από αυτά στο ότι αναφερόταν σε ένα πολυεθνικό κράτος (ενιαίο και όχι ομοσπονδιακό), που θα ονομαζόταν Eλληνική Δημοκρατία.  Ρήγα Βελεστινλή, Τα Δίκαια του Ανθρώπου, άρθρο 22, Βιέννη 1797

14 Από την πρώτη σελίδα του κερκυραϊκού εντύπου με την ανατύπωση του «Θουρίου», που έκανε ο Χριστόφ. Περραιβός το 1798. Η πρώτη σελίδα του κερκυραϊκού εντύπου (1798), που περιέχει τον Πατριωτικό Ύμνο

15 Στη Βιέννη συνεργάτες του Ρήγα ήσαν κυρίως
Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές, αλλά οι σημαντικότεροι από αυτούς υπήρξαν οι τυπογράφοι αδελφοί Πούλιου. Στο τυπογραφείο τους τύπωσε τον Θούριο και την Χάρτα σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων περιοχών των Βαλκανίων. Οι αδελφοί Μαρκίδες-Πούλιου από τη Σιάτιστα Το πρώτο φύλλο της ελληνικής «Εφημερίδος» των αδελφών Πούλιου 31/12/1790

16 Το “Griechen-Beisel” , η ιστορική «Ταβέρνα των Ελλήνων» στη Βιέννη, όπου σύχναζαν οι έλληνες της εποχής του Ρήγα, στην οποία υπάρχει και η σχετική υπογραφή του.

17 Παράλληλα με τις εκδοτικές του
δραστηριότητες, ο Ρήγας προετοιμάζει και την αναχώρησή του από την Αυστρία, κυρίως εξαιτίας του επαναστατικού κλίματος που είχε καλλιεργήσει η Γαλλική Επανάσταση και της διάθεσής του να συνεργαστεί με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη που τόσο θαύμαζε για τις ιδέες του και πίστευε στη βοήθειά του. Ο Ρήγας ονειρεύεται τη δημιουργία ενός πανβαλκανικού κράτους που θα αντικαθιστούσε την Οθωμανική Αυτοκρατορία και στο οποίο οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου προσπαθεί να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Τούρκους λαούς της Βαλκανικής εναντίον τους. Επιδιώκει να συναντήσει τον Βοναπάρτη για να τον πείσει να βοηθήσει στην εξέγερση των βαλκανικών λαών. Όμως αυτό δεν στάθηκε δυνατό.

18 Το 1797 ο Ρήγας εγκαταλείπει τη Βιέννη
και προσπαθεί να φτάσει στην Ελλάδα μέσω Τεργέστης. Εκεί τον συλλαμβάνουν οι Αυστριακοί, οι οποίοι ανησυχούσαν με την εξάπλωση των δημοκρατικών ιδεών και τον ξαναστέλνουν στη Βιέννη, όπου ανακρίνεται μαζί με τους υπόλοιπους συντρόφους του. Γίνονται ανακρίσεις και ο Ρήγας με επτά συντρόφους του, σαν τούρκοι υπήκοοι, παραδίδονται στις οθωμανικές αρχές. Η αφορμή για τη σύλληψή του ήταν δύο επαναστατικές προκηρύξεις, το Επαναστατικό Μανιφέστο και η Προκήρυξη, που τυπώθηκαν σε μεγάλο αριθμό αντιτύπων και οι οποίες έγιναν αντιληπτές από τις αυστριακές και τουρκικές αρχές.

19 Ο Ρήγας και οι επτά σύντροφοί του, με συνοδεία των αυστριακών αρχών, παραδόθηκαν στις 10 Μαΐου 1798 στους Τούρκους και φυλακίστηκαν στον πύργο Nebojsa, του Βελιγραδίου. Ο Ρήγας και οι σύντροφοί του κατόπιν εντολής του Σουλτάνου δολοφονούνται στις 24 Ιουνίου 1798. Ο Ρήγας λίγο πριν την εκτέλεσή του, του Χαράλαμπου Παχή

20 - Πίστευε ακράδαντα πως μέσα από τη διάδοση της
γνώσης και τη διαπαιδαγώγηση των λαών με τις πρωτοπόρες ιδέες και τις επιστημονικές γνώσεις του διαφωτισμού, μέσα από την υπενθύμιση του αρχαίου ελληνικού κόσμου και τη βυζαντινή παράδοση, μέσα από τα δημοκρατικά ιδεώδη θα ξεσηκώνονταν οι υπόδουλοι. - Οι κύριοι στόχοι του ήταν η ενδυνάμωση της εθνικής συνείδησης, η προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού με τη σύμπραξη των υπόδουλων εθνοτήτων και τη συνδρομή του επαναστατικού γαλλικού στρατού. - Ήταν πεπεισμένος ότι μέσα από αυτή την πορεία θα μπορούσε να συγκροτηθεί ένα πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό κράτος που πάνω στα ερείπια της Βυζαντινής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα συνένωνε τους λαούς της Βαλκανικής και της Μικράς Ασίας. Το κράτος αυτό, με δημοκρατικούς θεσμούς διακυβέρνησης και ένα ενιαίο και ευρύ φάσμα πολιτικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων, θα καθιστούσε τη Βαλκανική αναπόσπαστο τμήμα της Ευρώπης. Η σημαία του Ρήγα

21 Η απήχηση του έργου του Ρήγα Βελεστινλή και των συντρόφων του ήταν ιδιαίτερα μεγάλη όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη τη Βαλκανική Χερσόνησο. Η πρώτη απεικόνιση του Ρήγα 26 χρόνια μετά το μαρτύριό του Μπορεί το απελευθερωτικό κίνημα που προετοίμαζε ο Ρήγας να μην πρόλαβε να εκδηλωθεί γιατί το ανέκοψε ο τραγικός θάνατος των πρωτεργατών. Όμως τα επόμενα χρόνια οι επαναστατικές ιδέες του θα κυριαρχήσουν στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα της Ελλάδος και των υπολοίπων βαλκανικών χωρών κατά της τουρκοκρατίας. Η θυσία τους ενέπνευσε τους ηγέτες της Φιλικής Εταιρίας και τους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Ο πρώτος αδριάντας του Ρήγα που στήθηκε στο ελέυθερο κράτος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1871)

22 - http://www.miet.gr/web/Downloads/PDF/Ekpaideutiko%20Rigas%20last.pdf
Πηγές: - -