ΚΛΑΔΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ACC 6061 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Διακομιχάλης Μιχαήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής 1 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής.

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΛΑΔΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ACC 6061 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Διακομιχάλης Μιχαήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής 1 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΛΑΔΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ACC 6061 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Διακομιχάλης Μιχαήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής 1 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

2 Τραπεζική Λογιστική Ορισμός τραπεζικής επιχείρησης  Οι Τράπεζες - σύμφωνα με τον Ν. 2076 / 1992 - είναι πιστωτικά ιδρύματα τα οποία αφού λάβουν την απαραίτητες άδεις για την λειτουργία τους από την Τράπεζα της Ελλάδος αποδέχονται καταθέσεις και χορηγούν πιστώσεις.  Δρουν ως ενδιάμεσοι χρηματοοικονομική οργανισμοί οι οποίοι βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα του χρηματοδοτικού συστήματος μιας οικονομίας διαμεσολαβώντας μεταξύ των πλεονασματικών και ελλειμματικών μονάδων της.  Προβαίνουν στην συγκέντρωση των αποταμιεύσεων μιας οικονομίας και της διοχέτευσης αυτών με κάποιο κέρδος προς διάφορους κλάδους της οικονομίας (επιχειρήσεις και νοικοκυριά), φυλάσσουν και διαχειρίζονται αξιόγραφα (μετοχές, φορτωτικά εμπορευμάτων κ.α.), αναλαμβάνουν πληρωμές για λογαριασμό πελατών τους και διευκολύνουν το διεθνές εμπόριο. 2Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

3 Βασικές εργασίες Τραπεζικών Επιχειρήσεων Ο ι καταθέσεις διαφόρων μορφών (καταγράφονται στο παθητικό) Οι χορηγήσεις σε πελάτες της τράπεζας (καταγράφονται στο ενεργητικό). Κύριες μορφές προϊόντων καταθέσεων Καταθέσεις όψεως (sight deposits) Καταθέσεις ταμιευτηρίου (saving account deposits) Τρεχούμενοι λογαριασμοί καταθέσεων (current deposits) Προθεσμιακές καταθέσεις (time deposits) Συμφωνίες επαναγοράς τίτλων (repos – repurchase agreements) Κύριες μορφές προϊόντων χορηγήσεων Μακροπρόθεσμα Δάνεια ( long term loans) Μεσοπρόθεσμα Δάνεια (medium term loans) Βραχυπρόθεσμες πιστώσεις (short term loans) 3Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

4 Βασικές εργασίες Τραπεζικών Επιχειρήσεων (συνέχεια) Κύριες μορφές μεσολαβητικών εργασιών Εργασίες εμπορικών εργασιών εξωτερικού και κινήσεων κεφαλαίων Εργασίες έκδοσης εγγυητικών επιστολών (Ε/Ε) Εργασίες για την εισαγωγή μετοχών εταιριών σε οργανωμένα χρηματιστήρια (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) Είσπραξη αξιών όπως επιταγών και γραμματίων εισπρακτέων πελατών τους Αγοραπωλησίες μετοχών καθώς και τίτλων σταθερής απόδοσης όπως ομολόγων και εντόκων γραμματίων Πώληση ασφαλιστικών προϊόντων ενοικίαση θυρίδων για 4Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

5 Δομή και διάρθρωση του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου Τραπεζών (ΚΛΣΤ ) Σχέδιο Λογαριασμών Το σχέδιο των λογαριασμών περιλαμβάνει (α) την ομαδοποίηση των λογαριασμών με συγκεκριμένα κριτήρια και (β) την επιλογή ενός συστήματος για την κωδικοποίησή τους. Ομαδοποίηση των λογαριασμών Το ΚΛΣΤ ομαδοποιεί τους λογαριασμούς σε 10 ομάδες με το κριτήριο του ισολογισμού. Σύμφωνα με το κριτήριο αυτό η ένταξη των λογαριασμών στις ομάδες γίνεται ανάλογα με την θέση τους στον ισολογισμό (δηλαδή αν ανήκουν στο ενεργητικό ή παθητικό). Οι δέκα αυτές ομάδες είναι οι παρακάτω: Ομάδα 1η : Πάγιο ενεργητικό Ομάδα 2η : Χορηγήσεις Ομάδα 3η : Απαιτήσεις, χρεόγραφα και διαθέσιμα Ομάδα 4η : Καθαρή θέση, προβλέψεις και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Ομάδα 5η : Καταθέσεις και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ομάδα 6η : Οργανικά έξοδα κατ΄ είδος Ομάδα 7η : Οργανικά έσοδα κατ΄ είδος Ομάδα 8η : Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Ομάδα 9η : Αναλυτική λογιστική εκμετάλλευσης Ομάδα 0η : Λογαριασμοί τάξεως 5Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

6 ΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Πάγιο ΕνεργητικόΧορηγήσειςΑπαιτήσεις – Χρεόγραφα και Διαθέσιμα ΟΜΑΔΑ 1 η ΟΜΑΔΑ 2 η ΟΜΑΔΑ 3η 10 Εδαφικές εκτάσεις20 Χορηγήσεις 30 Απαιτήσεις από τραπεζικές εργασίες (εκτός χορηγήσεων) 11 Κτίρια - Εγκαταστάσεις κτιρίων - Τεχνικά έργα 21 Χορηγήσεις σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις 31 Έντοκα γραμμάτια δημοσίου 12 Μηχ/τα - Τεχνικές Εγκ/σεις- Λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός 22 …………32 ………… 13 Μεταφορικά μέσα23 …………33 ………… 14 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός24 Χορηγήσεις σε καθυστέρηση34 Χρεόγραφα 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσεως πάγιων 25 Χορηγήσεις σε καθυστέρηση (σε συγγενής επιχειρήσεις) 35 Λογαριασμοί διαχειρίσεως προκαταβολών 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς αποσβέσεως 26 …………36 Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού 17 Συμμετοχές και λοιποί τίτλοι (με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων) 27 Επισφαλής χορηγήσεις 37 Ειδικές καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα 18 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις εκτός χορηγήσεων 28 Επισφαλής χορηγήσεις (σε συγγενής επιχειρήσεις) 38 Χρηματικά διαθέσιμα 19 ………… 29 Περιουσιακά στοιχεία από πλειστηριασμούς 39 Λοιποί χρεωστικοί λογαριασμοί 6

7 ΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Καθαρή Θέση Προβλέψεις Μακρ/σμες Υποχρεώσεις Καταθέσεις και Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΟΜΑΔΑ 4η ΟΜΑΔΑ 5 η 40 Κεφάλαιο50 Καταθέσεις όψεως 41 Αποθεματικά - Διαφορές αναπροσαρμογής51 Καταθέσεις ταμιευτηρίου 42 Αποτελέσματα εις νέο 52 Καταθέσεις προθεσμίας και τραπεζικά ομόλογα 43 Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου53 Λοιπές κατηγορίες καταθέσεων 44 Προβλέψεις54 Υποχρεώσεις από φόρους -τέλη 45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (εκτός καταθέσεων) 55 Ασφαλιστικοί οργανισμοί 46 Συναλλαγματική θέση56 Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού 47 Αποθέματα ξένων τραπεζογραμματίων57 Επιταγές και εντολές πληρωμής 48 Λογαριασμοί συνδέσμου καταστημάτων58 Λογαριασμοί περιοδικής κατανομής 49 …………59 Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 7.

8 ΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Λ/ΣΜΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛ/ΣΕΩΣ (Λογαριασμοί κατά προορισμό) ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ Οργανικά Έξοδα κατ' Είδος Οργανικά Έσοδα κατ' Είδος ΟΜΑΔΑ 6ηΟΜΑΔΑ 7 η ΟΜΑΔΑ 8ηΟΜΑΔΑ 9ηΟΜΑΔΑ 10η (0) 60 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 70 Τόκοι - έσοδα από χορηγήσεις 80 Αποτελέσματα εκμετάλλευσης 90 …………00 ………… 61 Αμοιβές και έξοδα τρίτων71 Λοιποί τόκοι - έσοδα 81 Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα 91 ………… 01 Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία 62 Παροχές τρίτων72 Έσοδα συμμετοχών 82 Έσοδα και Έξοδα προηγούμενων χρήσεων 92 ………… 02 Χρεωστικοί λογαριασμοί εγγυήσεως και εμπράγματων ασφαλειών 63 Φόροι - Τέλη73 Έσοδα χρεογράφων 83 Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους 93 ………… 03 Απαιτήσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις 64 Διάφορα έξοδα74 Προμήθειες – έσοδα 84 Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων 94 ………… 04 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών χρεωστικοί 65 Τόκοι και προμήθειες 75 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών 85 Αποσβέσεις παγίων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος 95 ………… 05 Δικαιούχοι αλλότριων περιουσιακών στοιχείων 66 Αποσβέσεις παγίων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος 76 …………86 Αποτελέσματα χρήσεως96 ………… 06 Πιστωτικοί λογαριασμοί εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών 67 …………77 …………87 …………97 ………… 07 Υποχρεώσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις 68 …………78 ………… 88 Αποτελέσματα προς διάθεση 98 ………… 08 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών πιστωτικοί 69 Ζημίες εκμετάλλευσης79 Κέρδη εκμετάλλευσης89 Ισολογισμός99 …………09 ………… 8

9 Διαφορές μεταξύ του ΚΛΣΤ και ΕΓΛΣ Ομάδα 1 η (Πάγιο Ενεργητικό) Οι συμμετοχές των τραπεζών απεικονίζονται στο λογαριασμό με κωδικό 17 ενώ σύμφωνα με το ΕΓΛΣ αυτές για τις Α.Ε. απεικονίζονται στο λογαριασμό με κωδικό 18 (Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις). Η αποτίμηση των συμμετοχών και των χρεογράφων των τραπεζών γίνεται στη συνολικά χαμηλότερη αξία μεταξύ της τρέχουσας και της αξίας κτήσεως αντί της κατ’ είδος χαμηλότερης αξίας που προβλέπεται στις ανώνυμες εταιρίες. Τα αποτελέσματα από την πώληση συμμετοχών των τραπεζών θεωρούνται ανόργανα αποτελέσματα και καταχωρούνται στον λογαριασμό 81 (έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα) ενώ σύμφωνα με το ΕΓΛΣ αυτά καταχωρούνται είτε στον λογαριασμό 76 είτε στον 64 (όταν προκύπτει κέρδος από την συναλλαγή στον 76.04 - διαφορές (κέρδη) από πώληση συμμετοχών και χρεογράφων ενώ όταν η συναλλαγή είναι ζημιογόνα στον 64.12 - διαφορές (ζημίες) από πώληση συμμετοχών και χρεογράφων). Ομάδα 2 η (Χορηγήσεις στο ΚΛΣΤ και Αποθέματα στο ΕΓΛΣ) Η 2 η ομάδα στο ΕΓΛΣ περιλαμβάνει τα αποθέματα που διατηρεί η εταιρία (είτε αυτά είναι έτοιμα εμπορεύματα προς πώληση, είτε προϊόντα σε στάδιο κατεργασίας, είτε πρώτες και βοηθητικές ύλες). 9Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

10 Διαφορές μεταξύ του ΚΛΣΤ και ΕΓΛΣ (συνέχεια) Οι τράπεζες όμως από την φύση των εργασιών τους δεν διατηρούν σημαντικά αποθέματα για την υποστήριξη της λειτουργίας τους με αποτέλεσμα δεν θεωρήθηκε σκόπιμο τα αποθέματα να καταλαμβάνουν ολόκληρη ομάδα λογαριασμών. Αφού λοιπόν η 2 η ομάδα ελευθερώθηκε σε αυτή παρακολουθούνται οι χορηγήσεις που διαδραματίζουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην λειτουργία κάθε τραπεζικού φορέα. Ομάδα 3 η (Απαιτήσεις) Στο ΕΓΛΣ ο λογαριασμός 30 περιλαμβάνει τους πελάτες κάθε εταιρίας ενώ στο ΚΛΣΤ απεικονίζονται οι απαιτήσεις των τραπεζών (εκτός χορηγήσεων) από προμήθειες εγγυητικών επιστολών, από μισθώματα θυρίδων, από αναδοχές για εισαγωγή εταιριών σε οργανωμένα χρηματιστήρια, από παροχή συμβουλευτικών εργασιών σε πελάτες της καθώς και από την κεντρική τράπεζα της χώρας λόγω εξοφλήσεως από την τράπεζα ομολόγων του Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων του. Στο ΕΓΛΣ ο λογαριασμός 31 περιλαμβάνει τα γραμμάτια εισπρακτέα της εταιρίας από τους πελάτες της ενώ στο ΚΛΣΤ τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου (στο ΕΓΛΣ αυτά παρακολουθούνται στο λογαριασμό 34 - Χρεόγραφα). Στο ΕΓΛΣ οι λογαριασμοί 32 και 33 παρακολουθούν τις παραγγελίες στο εξωτερικό καθώς και του διαφόρους χρεώστες ενώ στο ΚΛΣΤ οι λογαριασμοί αυτοί είναι κενοί για να χρησιμοποιηθούν αν αποφασισθεί σε μελλοντικό χρόνο. 10Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

11 Διαφορές μεταξύ του ΚΛΣΤ και ΕΓΛΣ (συνέχεια) Ο λογαριασμός 37 στο ΕΓΛΣ είναι κενός ενώ στο ΚΛΣΤ παρακολουθεί ορισμένες ειδικές καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα που έχουν δημιουργηθεί παλαιότερα με αποφάσεις των νομισματικών αρχών για την χρηματοδότηση συγκεκριμένων κλάδων της οικονομίας. Ο λογαριασμός 39 στο ΕΓΛΣ παρακολουθεί τις απαιτήσεις και τα διαθέσιμα των υποκαταστημάτων των εταιριών ενώ στο ΚΛΣΤ τις απαιτήσεις που μπορεί να προέρχονται από τους μετόχους (για κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου), από προμερίσματα καθώς και από χρηματικές διευκολύνσεις στο προσωπικό. Ομάδα 4 η (Καθαρή Θέση - Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις) Οι λογαριασμοί στο ΚΛΣΤ 46 (Συναλλαγματική θέση) και 47 (Αποθέματα ξένων τραπεζογραμματίων) δεν υπάρχουν στο ΕΓΛΣ στο οποίο οι δύο λογαριασμοί αυτοί είναι κενοί. Ομάδα 5 η (Καταθέσεις - Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις στο ΚΛΣΤ και Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις στο ΕΓΛΣ) Στο ΚΛΣΤ η ομάδα αυτή είναι πολύ σημαντική διότι περιλαμβάνονται ανά λογαριασμό όλες οι μορφές καταθέσεων που αποδέχεται η τράπεζα από τους πελάτες της ενώ στο ΕΓΛΣ στην ομάδα αυτή παρακολουθούνται οι λογαριασμοί των προμηθευτών, των γραμματίων πληρωτέων, των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τράπεζες και των διαφόρων άλλων πιστωτών. 11Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

12 Διαφορές μεταξύ του ΚΛΣΤ και ΕΓΛΣ (συνέχεια) Ομάδα 6 η (Οργανικά Έξοδα) Στο ΚΛΣΤ στο λογαριασμό με κωδικό 68 (προβλέψεις εκμεταλλεύσεως) καταχωρούνται οι προβλέψεις των τραπεζών για τις επισφαλείς τους απαιτήσεις που αποτελούν για αυτές οργανικό έξοδο ενώ στο ΕΓΛΣ οι επισφαλείς αυτές απαιτήσεις των εταιριών καταχωρούνται στο λογαριασμό με κωδικό 83.11 (προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις). Ομάδα 7 η (Οργανικά Έσοδα) Στο ΕΓΛΣ στην ομάδα αυτή οι λογαριασμοί περιλαμβάνουν κυρίως τις πωλήσεις των εταιριών καθώς και τις επιχορηγήσεις που έχουν λάβει. Στο ΚΛΣΤ οι λογαριασμοί της ομάδας αυτής περιγράφουν τα οργανικά έσοδα κάθε τράπεζας κατ’ είδος. Ομάδα 8 η (Λογαριασμοί Αποτελεσμάτων) Στο ΕΓΛΣ οι συναλλαγματικές διαφορές (χρεωστικές ή πιστωτικές) καταχωρούνται στον λογαριασμό με κωδικό 81 (έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα) ενώ στο ΚΛΣΤ οι προαναφερόμενες διαφορές θεωρούνται οργανικές και παρακολουθούνται στους λογαριασμούς με κωδικό 69 (όταν είναι χρεωστικές) και 79 (όταν είναι πιστωτικές). 12Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

13 Τα προϊόντα καταθέσεων Το ΚΛΣΤ εντάσσει τις καταθέσεις στην ομάδα 5 (καταθέσεις και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις) Η παρακολούθησή τους γίνεται από 4 πρωτοβάθμιους λογαριασμούς 50 (καταθέσεις όψεως) 51 (καταθέσεις ταμιευτηρίου) 52 (καταθέσεις προθεσμίας - ομόλογα) 53 (λοιπές κατηγορίες καταθέσεων) Οι λογαριασμοί αναπτύσσονται υποχρεωτικά και στους δευτεροβάθμιούς τους που για τον 50 και 52 περιγράφουν αν ο καταθέτης είναι ιδιώτης ή εταιρία (οι καταθέσεις ταμιευτηρίου στον 51 αφορούν πάντα ιδιώτες) ενώ οι δευτεροβάθμιοι στον 53 αναφέρουν τις δεσμευμένες και σε εγγύηση καταθέσεις ιδιωτών ή επιχειρήσεων. Η αποτίμηση των καταθέσεων γίνεται στο αναπόσβεστο κόστος τους και μόνο για συγκεκριμένα είδη καταθετικών προϊόντων (όπως τα παράγωγα καταθέσεων που είναι στοιχεία υποχρεώσεων για την τράπεζα) η αποτίμησή τους διενεργείται σύμφωνα με τα ΔΛΠ στην εύλογη αξία τους (με την κάθε πιθανή διαφορά που προκύπτει να μεταφέρεται στα αποτελέσματα). 13Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

14 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των καταθέσεων Ο λογιστικός χειρισμός των καταθέσεων αφορά τα παρακάτω τέσσερα στάδια: το στάδιο του ανοίγματος κάποιου λογαριασμού καταθέσεων (ή και μελλοντικών επανα-καταθέσεων στον ίδιο λογαριασμό) το στάδιο των αναλήψεων από κάποιον λογαριασμό καταθέσεων το στάδιο των εκτοκισμών που θα πραγματοποιηθούν όσο ο λογαριασμός είναι ανοικτός καθώς και το στάδιο του οριστικού κλεισίματος του λογαριασμού. 14Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

15 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παραδείγματα λογιστικών χειρισμών των καταθέσεων Πελάτης επιχείρηση την 5.7.2012 ανοίγει έναν λογαριασμό όψεως στην επωνυμία της με το ποσό των € 100.000, το επιτόκιο της κατάθεσης είναι 1%. 5.7.2012 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)38.00Ταμείο100.000 Πίστωση (Π)50.00Καταθέσεις όψεως100.000 15Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

16 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παραδείγματα λογιστικών χειρισμών των καταθέσεων (συνέχεια) Η επιχείρηση την 20.7.2012 προχωρεί σε ανάληψη από τον λογαριασμό όψεώς της του ποσού των € 20.000 20.7.2012 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)50.00Καταθέσεις όψεως20.000 Πίστωση (Π)38.00Ταμείο20.000 16Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

17 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παραδείγματα λογιστικών χειρισμών των καταθέσεων (συνέχεια) Την 30.9.2012 καταλογίζονται στο λογαριασμό οι τόκοι του (οι οποίοι κατατίθενται αυτόματα σε αυτόν) 30.9.2012 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)65.00Τόκοι λογ. όψεως201,65 Πίστωση (Π)50.00Καταθέσεις όψεως201,65 Οι τόκοι υπολογίζονται για την περίοδο από 5.7 (όταν άνοιξε ο λογαριασμός) μέχρι 31.9 (όταν καταλογίσθηκαν) σε € 201 περίπου ως εξής: - από 5.7 έως 20.7 (δηλαδή για 16 ημέρες) 100.000 * 1% * 16 : 365 = 43,84 - από 21.7.έως 30.9 (δηλαδή για 72 ημέρες) 80.000 * 1% * 72 : 365 = 157,81 Συνολικά για όλη την περίοδο των 88 ημερών 43,84 + 157,81 = 201,65 17Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

18 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παραδείγματα λογιστικών χειρισμών των καταθέσεων (συνέχεια) Η επιχείρηση την 10.10.2012 προβαίνει σε συνολική ανάλυση των υπολοίπων της του λογαριασμού όψεως και κλείνει τον λογαριασμό Αφού ο λογαριασμός θα κλείσει θα πρέπει να λογισθούν και αποδοθούν τόκοι για το διάστημα από τον τελευταίο καταλογισμό τους (δηλ. από 30.9) Έτσι οι τόκοι υπολογίζονται από 1.10 έως 10.10 (δηλαδή για 10 ημέρες) ως εξής 80.201 * 1% * 10 : 365 = 21,97 10.10.2012 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)65.00Τόκοι λογ. όψεως21,97 Πίστωση (Π)50.00Καταθέσεις όψεως21,97 18Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

19 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παραδείγματα λογιστικών χειρισμών των καταθέσεων (συνέχεια) Τέλος για την ανάληψη του τελικού ποσού και το κλείσιμο του λογαριασμού 10.10.2012 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)50.00Καταθέσεις όψεως80.223 Πίστωση (Π)38.00Ταμείο80.223 Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό των τόκων θεωρήσαμε ότι η έναρξη κάθε τοκοφόρου περιόδου είναι η ίδια με την ημέρα κάθε κατάθεσης. 19Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

20 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παράδειγμα λογιστικού χειρισμού κατάθεσης Έστω ότι μία τράπεζα δέχεται κατάθεση ύψους € 2.500.000 την 15.6.2011 και διάρκειας έως 20.9.2011 με ετήσιο επιτόκιο 3,7%. Να υπολογισθούν οι τόκοι τις απαραίτητες ημερομηνίες εάν είναι γνωστό ότι η τράπεζα συντάσσει τις οικονομικές της καταστάσεις ανά ημερολογιακό τρίμηνο. Η τράπεζα αρχικά θα υπολογίσει τόκους την 30.6.2011 για την σύνταξη των οικονομικών της καταστάσεων την ίδια ημερομηνία. Το διάστημα που θα αφορούν οι τόκοι θα είναι από 15.6.2011 έως την 30.6.2011 οι οποίοι θα είναι δεδουλευμένοι μεν αλλά δεν θα καταβληθούν στον πελάτη μέχρι το τέλος της προθεσμιακής του κατάθεσης την 20.9.2011. Η λογιστική εγγραφή την 30.6.2011 θα είναι η παρακάτω: Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)65.02.00Τόκοι ιδιωτών καταθέσεων προθεσμίας 3.801* Πίστωση (Π)52.00.03Καταθέσεις προθεσμίας / αναλογούντες μη πληρωτέοι 3.801 20 * (2.500.000 * 15 : 365 * 3,7% = 3.801) Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

21 Τα προϊόντα καταθέσεων (συνέχεια) Παράδειγμα λογιστικού χειρισμού κατάθεσης (συνέχεια) Η τράπεζα θα υπολογίσει επίσης τόκους την 20.9.2011 για το διάστημα από 15.6.2011 μέχρι και 20.9.2011 με σκοπό να τους καταλογίσει και καταβάλει στον πελάτη της. Έτσι η τράπεζα θα αντιλογήσει της προαναφερόμενη εγγραφή και θα συντάξει την παρακάτω: Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)65.02.00Τόκοι ιδιωτών καταθέσεων προθεσμίας 24.329* Πίστωση (Π)52.00.02Καταθέσεις προθεσμίας / Κεφαλοποιηθέντες 24.329 21 * (2.500.000 * 96 : 365 * 3,7% = 24.329) Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

22 Εκτοκισμός λογαριασμών Ο εκτοκισμός των λογαριασμών αφορά την διαδικασία υπολογισμού των τόκων για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (τόκοι που έχουν καταστεί δεδουλευμένοι) Οι τράπεζες προχωρούν σε εκτοκισμό των κατάλληλων λογαριασμών που τηρούν στα βιβλία τους (ενεργητικού και παθητικού) στις ακόλουθες περιπτώσεις: όταν το προβλέπει η νομοθεσία, οι σχετικές πράξεις του διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος ή όταν το έχουν συμφωνήσει με τους πελάτες τους υπογράφοντας σχετικά συμβατικά έγγραφα (εκτοκισμός για συμβατικούς σκοπούς) και όταν η τράπεζα οφείλει να συντάξει τις οικονομικές της καταστάσεις (κάθε τρίμηνο). Στην πρώτη περίπτωση όπου οι τόκοι υπολογίζονται για συμβατικούς σκοπούς (σε καταθέσεις αλλά και χορηγήσεις) αυτοί αυξάνουν το αρχικό κεφάλαιο (κεφαλαιοποίηση τόκων) και πλέον αποτελούν το νέο υπόλοιπο - χρεωστικό ή πιστωτικό - επί του οποίου θα υπολογίζονται οι νέοι τόκοι της επόμενης περιόδου (εκτοκιστική περίοδος). της. 22Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

23 Εκτοκισμός λογαριασμών (συνέχεια) Παράδειγμα εκτοκισμού λογαριασμού παθητικού (λογαριασμού καταθέσεων) Έστω ότι πελάτης της τράπεζας καταθέτει την 15.2.2011 στον λογαριασμό ταμιευτηρίου του ποσό € 100.000 με εξαμηνιαία περίοδο εκτοκισμού (ημερολογιακό εξάμηνο) και επιτόκιο 5%. Όταν ολοκληρωθεί το εξάμηνο την 30.6.2011 και συμβατικά η τράπεζα εκτοκίσει τους δεδουλευμένους τόκους αυτοί θα υπολογισθούν ως εξής: Κεφάλαιο * επιτόκιο (ετήσιο) * ημέρες παρακράτησης κατάθεσης : 360 100.000 * 5% * 135 : 360 = € 1.875 Το ποσό αυτό αποτελεί τους δεδουλευμένους τόκους για την περίοδο 15.2.2011 έως 30.6.2011 και αυξάνει ισόποσα το αρχικό κεφάλαιο (θα ανέρχεται πλέον σε € 101.875). Για το επόμενο εξάμηνο (επόμενη εκτοκιστική περίοδο) 1.7.2011 έως 31.12.2011 οι νέοι τόκοι θα υπολογισθούν σε 101.875 * 5% * 180 : 360 = € 2.547 που εκ νέου την 1.1.2012 θα αυξήσουν το κεφάλαιο σε € 104.422. 23Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

24 Εκτοκισμός λογαριασμών (συνέχεια) Παράδειγμα εκτοκισμού λογαριασμού ενεργητικού (λογαριασμού χορηγήσεων) Έστω ότι η τράπεζα χορήγησε δάνειο ύψους € 500.000 για διάστημα 5 ετών, επιτόκιο σταθερό 7% και αποπληρωμή κεφαλαίου με τριμηνιαίες χρεολυτικές δόσεις (έστω ότι ο τόκος θα πληρώνεται ανά 3μηνο). Ο πελάτης για την αποπληρωμή του δανείου του οφείλει να πληρώνει: για κεφάλαιο κάθε 3μηνο το ποσό των € 25.000 (500.000 : 20 3μηνα) για τόκο το ποσό των € 8.750 για το 1 ο 3μηνο (500.000 * 7% * 3 : 12), ποσό € 8.312,50 για το 2 ο 3μηνο (475.000 * 7% * 3 : 12) κλπ. έτσι όπως περιγράφεται με λεπτομέρεια παρακάτω (ο εκτοκισμός γίνεται με παρόμοιο τρόπο όπως αυτόν των λογαριασμών παθητικού της τράπεζας). 24Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

25 25 Ποσό δόσης κεφαλαίου Υπόλοιπο Κεφαλαίου Τόκος περιόδου Συνολική καταβολή 500.000,0 125.000,0475.000,08.750,0033.750,00 225.000,0450.000,08.312,5033.312,50 325.000,0425.000,07.875,0032.875,00 425.000,0400.000,07.437,5032.437,50 525.000,0375.000,07.000,0032.000,00 625.000,0350.000,06.562,5031.562,50 725.000,0325.000,06.125,0031.125,00 825.000,0300.000,05.687,5030.687,50 925.000,0275.000,05.250,0030.250,00 1025.000,0250.000,04.812,5029.812,50 1125.000,0225.000,04.375,0029.375,00 1225.000,0200.000,03.937,5028.937,50 1325.000,0175.000,03.500,0028.500,00 1425.000,0150.000,03.062,5028.062,50 1525.000,0125.000,02.625,0027.625,00 1625.000,0100.000,02.187,5027.187,50 1725.000,075.000,01.750,0026.750,00 1825.000,050.000,01.312,5026.312,50 1925.000,0 875,0025.875,00 2025.000,00437,5025.437,50 Παράδειγμα εκτοκισμού λογαριασμού ενεργητικού (λογαριασμού χορηγήσεων) Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

26 Εκτοκισμός λογαριασμών (συνέχεια) Παράδειγμα εκτοκισμού λογαριασμού ενεργητικού (λογαριασμού χορηγήσεων) - συνέχεια Εάν ο πιστούχος συμφωνήσει με τη τράπεζα την αποπληρωμή του παραπάνω δανείου του όχι σε χρεολυτικές αλλά σε τοκοχρεολυτικές δόσεις τότε οι δόσεις του δανείου του θα είναι ισόποσες (θα περιλαμβάνουν στο συνολικό ποσό μέρος του κεφαλαίου και μέρος των τόκων) και θα υπολογίζονται με τον παρακάτω τύπο: Δόση = Ποσό Δανείου {επιτόκιο + επιτόκιο : [(1 + επιτόκιο) περίοδοι - 1 ]} Παρακάτω δίδεται πίνακας με τον υπολογισμό των δόσεων δανείου που αποπληρώνεται με τοκοχρεωλυτικές δόσεις 26Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

27 27 Παράδειγμα εκτοκισμού λογαριασμού ενεργητικού (λογαριασμού χορηγήσεων) Α/ΑΤόκος Περιόδου Ποσό δόσης κεφαλαίου Σύνολο δόσηςΥπόλοιπο κεφαλαίου 1500.0008.75021.09629.846478.904 2 8.38121.46529.846457.440 3 8.00521.84029.846435.599 4 7.62322.22329.846413.377 5 7.23422.61229.846390.765 6 6.83823.00729.846367.758 7 6.43623.41029.846344.348 8 6.02623.82029.846320.528 9 5.60924.23629.846296.292 10296.2925.18524.66129.846271.632 11271.6324.75425.09229.846246.540 12246.5404.31425.53129.846221.008 13221.0083.86825.97829.846195.030 14195.0303.41326.43329.846168.598 15168.5982.95026.89529.846141.703 16141.7032.48027.36629.846114.337 17114.3372.00127.84529.84686.492 1886.4921.51428.33229.84658.160 1958.1601.01828.82829.84629.332 2029.33251329.33229.8460 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

28 Εκτοκισμός λογαριασμών (συνέχεια) Παράδειγμα εκτοκισμού για σκοπούς σύνταξης οικονομικών καταστάσεων Έστω ότι καταθέτης μίας τράπεζας την 2.12.2011 καταθέτει ποσό € 100.000 με επιτόκιο 5% για το πρώτο εξάμηνο και 6% για το δεύτερο. Την 31.12.2011 αν και συμβατικά δεν υπάρχει λόγος εκτοκισμού, η τράπεζα θα εκτοκίσει τον λογαριασμό για σκοπούς σύνταξης των οικονομικών της καταστάσεων. Έτσι θα υπολογισθούν χρεωστικοί για την τράπεζα τόκων ίσοι με € 416,6 (€ 100.000 * 5% * 30 : 360) οι τόκοι δε αυτοί θα συμπεριληφθούν στα αποτελέσματα της τράπεζας αλλά μετά την σύνταξη των καταστάσεων δεν θα κεφαλαιοποιηθούν αλλά αντίθετα θα αντιλογισθούν λογιστικά άμεσα την 1.1.2012. Την επόμενη που θα συνταχθούν οι οικονομικές καταστάσεις της τράπεζας την 31.3.2012 θα υπολογισθούν εκ’ νέου οι τόκοι από την ημερομηνία της κατάθεσης (την 2.12.2011) που θα ανέλθουν σε € 1.666,6 (€ 100.000 * 5% * 120 : 360). Από αυτούς τους τόκους για να υπολογισθούν ορθά οι τόκοι της περιόδου από 1.1.2012 έως 31.3.2012 θα αφαιρεθούν αυτοί που είχαν υπολογισθεί και αντιλογισθεί την 1.1.2012 και έτσι θα ανέλθουν σε € 1.250 (1.666,6 – 416,6) και την ακριβώς επόμενη 1.4.2012 θα αντιλογισθούν εκ΄ νέου. 28Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

29 Εκτοκισμός λογαριασμών (συνέχεια) Παράδειγμα εκτοκισμού για σκοπούς σύνταξης οικονομικών καταστάσεων (συνέχεια) Την ημερομηνία που ολοκληρώνεται το εξάμηνο από την κατάθεση (την 1.6.2012) ο καταθέτης θα λάβει τους τόκους του ύψους € 2.527,7 (€ 100.000 * 5% * 182 : 360) οι οποίοι θα κεφαλαιοποιηθούν και το νέο κεφάλαιο θα ανέρχεται πλέον σε € 102.527,7. Στη συνέχεια την 30.6.2012 που εκ’ νέου η τράπεζα θα συντάξει οικονομικές καταστάσεις θα υπολογισθούν οι τόκοι για την περίοδο 2.6.2012 έως 30.6.2012 που θα ανέρχονται σε € 494,2 (€ 102.257,7 * 6% * 29 : 360). Η παραπάνω διαδικασία του τρόπου καταλογισμού των τόκων θα συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο και για τις επόμενες αντίστοιχες περιόδους 29Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

30 Τα προϊόντα χορηγήσεων Μορφές και βασικά είδη συμβάσεων χορηγήσεων Χορηγήσεις συναντάμε στην τραπεζική πρακτική: βραχυπρόθεσμες για την ενίσχυση του κεφαλαίου κίνησης κάθε εταιρίας καθώς και μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες για την απόκτηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις - Σύμβαση Ανοικτού Αλληλόχρεου Λογαριασμού Στην πρώτη περίπτωση που η χρηματοδότηση στοχεύει στην βραχυπρόθεσμη ενίσχυση του κεφαλαίου κίνησης (κάλυψη των αναγκών για απόκτηση αποθεμάτων και παροχή πίστωσης στους πελάτες εκ’ μέρους της εταιρίας) συνηθίζεται να υπογράφεται ανάμεσα στην τράπεζα και στον πελάτη της σύμβαση Ανοικτού Αλληλόχρεου Λογαριασμού (Α.Α.Λ.). Βασικό στοιχείο που περιγράφεται στη σύμβαση Α.Α.Λ. αποτελεί το πιστωτικό όριο (credit limit) που δίδεται από την τράπεζα στην επιχείρηση εντός του οποίου η εταιρία πιστούχος μπορεί να αντλεί σταδιακά κεφάλαια ανάλογα με τις ανάγκες της. 30Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

31 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις - Σύμβαση Ανοικτού Αλληλόχρεου Λογαριασμού (Α.Α.Λ.) Στη σύμβαση Α.Α.Λ. οι δύο αντισυμβαλλόμενοι (τράπεζα - δανειστής και επιχείρηση - δανειζόμενος) συμφωνούν να έχουν μεταξύ τους σειρά συναλλαγών στις οποίες οι επιμέρους απαιτήσεις και υποχρεώσεις που προκύπτουν χάνουν την ατομικότητά τους αλλά σε τακτά χρονικά διαστήματα διενεργείται εκκαθάριση του λογαριασμού. Αυτό που γίνεται ουσιαστικά είναι ότι οι συμβαλλόμενοι συμφωνούν ότι το σύνολο των πιστώσεων (καταβολές) και χρεώσεων (οφειλές) που θα προκύψουν μπαίνουν σε έναν ενιαίο λογαριασμό και δεν αντιμετωπίζονται ξεχωριστά 31Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

32 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Η δεύτερη σημαντική μορφή χρηματοδότησης που χορηγούν οι τράπεζες είναι αυτή που προορίζεται να καλύψει μακροπρόθεσμες ανάγκες των επιχειρήσεων για την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων (συνήθως αφορά την απόκτηση παγίων περιουσιακών στοιχείων όπως η αγορά ή η κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων καθώς και η αγορά μηχανημάτων). Η σύμβαση που υπογράφεται στις προαναφερόμενες περιπτώσεις κάλυψης μακροπροθέσμων αναγκών ονομάζεται δανειακή σύμβαση. Το σύνηθες είναι -αντίθετα με την σύμβαση Α.Α.Λ. - να διενεργείται μία μοναδική εκταμίευση (ή λίγες προκαθορισμένες αρχικές εκταμιεύσεις) και να συμφωνείται ο τρόπος και η διάρκεια στην οποία οφείλει η πιστούχος να επιτρέψει τον δανεισμό (κεφάλαιο πλέον των τόκων) στην τράπεζα. Η διάρκειά των δανειακών συμβάσεων καθώς και ο τρόπος αποπληρωμής της χρηματοδότησης ορίζεται έτσι ώστε να εξυπηρετείται η ομαλή πληρωμή του δανείου ανάλογα με τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του παγίου που αποκτήθηκε καθώς και ανάλογα με τις αναμενόμενες χρηματοροές που θα προκύψουν από τη χρήση αυτού. Η αποπληρωμή του δανείου μπορεί να γίνει με τοκοχρεολυτικές δόσεις (κάθε δόση θα εμπεριέχει μέρος του κεφαλαίου και μέρος των τόκων) ή με ισόποσες χρεολυτικές δόσεις (περιέχουν μόνο κεφάλαιο). 32Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

33 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός πριν και κατά την εκταμίευση Η καταχώριση ενός δανείου στα λογιστικά βιβλία της τράπεζας (στο ενεργητικό της) γίνεται αμέσως μετά την εκταμίευσή του. Πριν από κάθε εκταμίευση δανείου προηγείται διαδικασία κατά την οποία η τράπεζα εγκρίνει μέσω των εσωτερικών διαδικασιών της κάθε χρηματοδότηση ενώ μετά την έγκριση ακολουθεί η υπογραφή σχετικών συμβάσεων με τον πελάτη της. Μετά την υπογραφή των προαναφερόμενων συμβάσεων η τράπεζα παρακολουθεί τις εγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις της (μη εκταμιευθέντες) σε λογαριασμούς τάξεως και πιο συγκεκριμένα στο λογ. 03 (Απαιτήσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις) και λογ. 07 (Υποχρεώσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις). 33Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

34 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός κατά τον εκτοκισμό Εκτοκισμός είναι η διαδικασία κατά την οποία υπολογίζεται ο τόκος μιας χρηματοδότησης Ο εκτοκισμός μπορεί να διενεργηθεί είτε για συμβατικούς σκοπούς είτε για την σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων της τράπεζας. Παράδειγμα Έστω ότι τράπεζα παρέχει την 30 η Μαΐου 2011 χρηματοδότηση ύψους € 100.000 σε πιστούχο με το οποίο συμφωνείτε επιτόκιο ίσο με 7%, διάρκεια δανείου 5 έτη και πληρωμή κεφαλαίου (χρεολυτική δόση) ανά εξάμηνο (10 ισόποσες δόσεις κεφαλαίου) καθώς και πληρωμή τόκων επίσης ανά εξάμηνο. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία η τράπεζα την 30 η Νοεμβρίου 2011 θα υπολογίσει τους τόκους του πρώτου εξαμήνου της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου ίσους με € 3.539 (100.000 * 7% * 182 : 360 = 3.539) ενώ η δόση του κεφαλαίου θα ανέλθει σε € 10.000 (100.000 : 10 = 10.000). 34Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

35 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) Η λογιστική εγγραφή των τόκων που θεωρούνται πλέον δεδουλευμένοι αλλά και απαιτητοί από την πιστούχο θα είναι η ακόλουθη 35 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.___Χορηγήσεις3.539 Πίστωση (Π)70.___Έσοδα από τόκους χορηγήσεων3.539 Την 30 η Ιουνίου 2011 όταν η τράπεζα θα συντάξει τις οικονομικές της καταστάσεις θα προχωρήσει αρχικά στον εκτοκισμό του λογαριασμού με τους τόκους να ανέρχονται σε € 583 (100.000 * 7% * 30 : 360) οι οποίοι είναι δεδουλευμένοι αλλά μη απαιτητοί (αναλογούντες) και κατόπιν θα προχωρήσει στην παρακάτω λογιστική εγγραφή (όπου θα χρεωθεί ένας λογαριασμός μεταβατικού λογαριασμού ενεργητικού και θα πιστωθεί ένας λογαριασμός τόκων - εσόδων από χορηγήσεις της ομάδας 7 του ΚΛΣΤ) Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

36 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) 36 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)36.01Έσοδα χρήσης εισπρακτέα583 Πίστωση (Π)70.___Έσοδα από τόκους χορηγήσεων583 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

37 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός κατά την εξυπηρέτηση της χρηματοδότησης Όταν κάποιος πιστούχος εξοφλεί μία χρηματοδότηση που έχει λάβει η λογιστική απεικόνιση στα βιβλία της τράπεζας θα λάβει την παρακάτω μορφή 37 Κωδ. Λογ/μώνΠεριγραφή Λογ/μών Χρέωση (Χ)38.00Ταμείο Πίστωση (Π)20.___Χορηγήσεις Η εξυπηρέτηση - σταδιακή πληρωμή των χρηματοδοτήσεων διενεργείται από τους πιστούχους με χρεολυτικές ή τοκοχρεολυτικές δόσεις Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

38 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο Έστω ότι τράπεζα έχει εγκρίνει χρηματοδότηση σε μία βιομηχανία τροφίμων ύψους € 1.000.000 με επιτόκιο 8% και αποπληρωμή του δανείου σε 8 έτη με εξάμηνες τοκοχρεολυτικές δόσεις (η εκταμίευση του δανείου πραγματοποιείται την 1.10.2011). Οι λογιστικές εγγραφές που θα διενεργηθούν σταδιακά είναι οι παρακάτω: (α) κατά την αρχική εκταμίευση - χορήγηση του δανείου 1.10.2011 38 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.01Χορηγήσεις στη βιομηχανία τροφίμων 1.000.000 Πίστωση (Π)50.01Καταθέσεις όψεως εταιριών1.000.000 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

39 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) (β) υπολογισμός των αναλογούντων, δεδουλευμένων και μη απαιτητών τόκων του έτους 2011 (διάστημα από 1.10.2011 έως 31.12.2011) για την σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων της τράπεζας (1.000.000 * 8% * 90 : 360 = 20.000) 31.12.2011 39 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.03Αναλογούντες και μη απαιτητοί τόκοι βιομηχανίας 20.000 Πίστωση (Π)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 20.000 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

40 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) (γ) αντιλογισμός των αναλογούντων τόκων της περιόδου από 1.10.2011 έως 31.12.2011 1.1.2012 40 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 20.000 Πίστωση (Π)20.10.01.03Αναλογούντες και μη απαιτητοί τόκοι βιομηχανίας 20.000 δ) καταλογισμός των δεδουλευμένων τόκων της περιόδου από 1.10.2011 έως 31.3.2012 της πιστούχου σύμφωνα με της συμβατικές της υποχρεώσεις (πληρωμή τους στο 6μηνο). Στον παρακάτω πίνακα περιγράφονται οι τοκοχρεολυτικές δόσεις για την αποπληρωμή της προαναφερόμενης χρηματοδότησης που ανέρχονται (τόκος + κεφάλαιο) σε € 85.820 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

41 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) 41 Α/ΑΑρχικό υπόλοιπο κεφαλαίου Τόκος ΚεφάλαιοΤελικό υπόλοιπο κεφαλαίου 11.000.00040.00045.820954.180 2 38.16747.653906.527 3 36.26149.559856.968 4 34.27951.541805.427 5 32.21753.603751.824 6 30.07355.747696.077 7 27.84357.977638.100 8 25.52460.296577.804 9 23.11262.708515.096 10515.09620.60465.216449.880 11449.88017.99567.825382.055 12382.05515.28270.538311.518 13311.51812.46173.359238.158 14238.1589.52676.294161.865 15161.8656.47579.34582.519 1682.5193.30182.5190 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

42 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) 31.3.2012 42 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.03Χορηγήσεις στη βιομηχανία40.000 Πίστωση (Π)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 40.000 (ε) πληρωμή από τον πελάτη της πρώτης τοκοχρεωλυτικής δόσεις των € 85.820 (κεφάλαιο € 45.820 + τόκοι € 40.000) 1.4.2012 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)50.10Καταθέσεις όψεως εταιριών85.820 Πίστωση (Π)20.10.01.09Χορηγήσεις στη βιομηχανία τροφίμων 85.820 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

43 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) (στ) υπολογισμός των αναλογούντων, δεδουλευμένων και μη απαιτητών τόκων της περιόδου από 1.4.2012 έως 30.6.2012) για την σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων της τράπεζας (954.180 * 8% * 90 : 360 = 19.084) 30.6.2012 43 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.03Αναλογούντες και μη απαιτητοί τόκοι βιομηχανίας 19.084 Πίστωση (Π)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 19.084 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

44 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) (ζ) αντιλογισμός των αναλογούντων τόκων της περιόδου από 1.4.2012 έως 30.6.2012 1.7.2012 44 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 19.084 Πίστωση (Π)20.10.01.03Αναλογούντες και μη απαιτητοί τόκοι βιομηχανίας 19.084 (η) καταλογισμός των δεδουλευμένων τόκων της περιόδου από 1.4.2014 έως 30.9.2012 της πιστούχου σύμφωνα με της συμβατικές της υποχρεώσεις (πληρωμή τους στο 6μηνο). 30.9.2012 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.03Χορηγήσεις στη βιομηχανία38.167 Πίστωση (Π)70.05.10Τόκοι από χορηγήσεις στη βιομηχανία 38.167 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

45 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 1ο (συνέχεια) (ε) πληρωμή από τον πελάτη της δεύτερης τοκοχρεωλυτικής δόσεις των € 85.820 (κεφάλαιο € 47.653 + τόκοι € 38.167) 1.10.2012 45 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)50.10Καταθέσεις όψεως εταιριών85.820 Πίστωση (Π)20.10.01.09Χορηγήσεις στη βιομηχανία τροφίμων 85.820 Με τον ίδιο τρόπο θα συνεχίσουν να τηρούνται οι εγγραφές για την υπολειπόμενη διάρκεια της αποπληρωμής της χρηματοδότησης. Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

46 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 2 ο Έστω ότι πελάτης - πιστούχος τράπεζας έχει λάβει πίστωση σε ανοικτό αλληλόχρεο (τρεχούμενο) λογαριασμό του οποίου το συνολικό ύψος ανέρχεται σε € 500.000 και η εκκαθάριση γίνεται ανά εξάμηνο την 30.6 και 31.12 κάθε έτους. Την 31.3.2011 η τράπεζα υπολογίζει τόκους στον προαναφερόμενο λογαριασμό € 2.400 με σκοπό να συντάξει τις οικονομικές τις καταστάσεις την ίδια ημερομηνία. Ζητείται να χαρακτηρισθούν οι τόκοι που υπολογίσθηκαν την 31.3 και να γίνουν οι σχετικές λογιστικές εγγραφές. Οι τόκοι των € 2.400 είναι δεδουλευμένοι διότι έχουν υπολογισθεί για διάστημα για το οποίο ο λογαριασμός του πιστούχου είχε αντίστοιχο χρεωστικό υπόλοιπο δεν είναι όμως απαιτητοί διότι όπως αναφέρει το παράδειγμα αυτοί καταλογίζονται ανά εξάμηνο και πιο συγκεκριμένα την 30.6 και 31.12 κάθε έτους. 46Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

47 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 2ο (συνέχεια) Η σχετική λογιστική εγγραφή που θα διενεργηθεί θα είναι: 31.3.2012 47 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.___.___. 03 Αναλογούντες και μη απαιτητοί τόκοι 2.400 Πίστωση (Π)70.___.___Έσοδα από τόκους χορηγήσεων2.400 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

48 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα 2 ο Έστω ότι πελάτης - πιστούχος τράπεζας έχει λάβει πίστωση σε ανοικτό αλληλόχρεο (τρεχούμενο) λογαριασμό του οποίου το συνολικό ύψος ανέρχεται σε € 500.000 και η εκκαθάριση γίνεται ανά εξάμηνο την 30.6 και 31.12 κάθε έτους. Την 31.3.2011 η τράπεζα υπολογίζει τόκους στον προαναφερόμενο λογαριασμό € 2.400 με σκοπό να συντάξει τις οικονομικές τις καταστάσεις την ίδια ημερομηνία. Ζητείται να χαρακτηρισθούν οι τόκοι που υπολογίσθηκαν την 31.3 και να γίνουν οι σχετικές λογιστικές εγγραφές. Οι τόκοι των € 2.400 είναι δεδουλευμένοι διότι έχουν υπολογισθεί για διάστημα για το οποίο ο λογαριασμός του πιστούχου είχε αντίστοιχο χρεωστικό υπόλοιπο δεν είναι όμως απαιτητοί διότι όπως αναφέρει το παράδειγμα αυτοί καταλογίζονται ανά εξάμηνο και πιο συγκεκριμένα την 30.6 και 31.12 κάθε έτους. 48Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

49 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων Μη εξυπηρετούμενα θεωρούνται τα δάνεια που ο δανειολήπτης τους έχει πρόβλημα με την ομαλή αποπληρωμή τους. Μετά τον καταλογισμό των τόκων ή του κεφαλαίου (χρεολυσίου) ενός δανείου ο πιστούχος οφείλει άμεσα να πληρώσει την υποχρέωσή του διαφορετικά μετά την παρέλευση έστω και μίας ημέρας η οφειλή θεωρείται ληξηπρόθεσμη και εκτοκίζεται με επιτόκιο προσαυξημένο του συμβατικού μέχρι και 2,5%. Στις περιπτώσεις όπου μία πιστούχος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και οι χρηματοδοτήσεις της παρουσιάζουν σοβαρές καθυστερήσεις η τράπεζα οφείλει να προβεί σε απομείωση της αξίας των δανείων της τέτοια ώστε να καλύπτεται η πιθανή ζημία που ενδέχεται να προκύψει. Όταν μία χρηματοδότηση χαρακτηρισθεί από την τράπεζα ως επισφαλής αυτό στην λογιστική πρακτική σημαίνει ότι η χρηματοδότηση (απαίτηση της τράπεζας) θα μεταφερθεί από τους λογαριασμούς ενήμερων χορηγήσεων (λογ/μοι με κωδ. 20 και 21) ή από τους λογαριασμούς με προσωρινή καθυστέρηση (λογ/μοι με κωδ. 24 και 25) στους λογαριασμούς με κωδ. 27 και 28 που περιλαμβάνουν τις επισφαλείς απαιτήσεις της τράπεζας. 49Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

50 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Σύμφωνα με τον ΚΛΣΤ ο εκτοκισμός των επισφαλών χορηγήσεων δεν επιτρέπεται με αποτέλεσμα όταν μία χρηματοδότηση χαρακτηρισθεί έτσι ο εκτοκισμός της διενεργείται μόνο σε λογαριασμούς τάξεως και οι τόκοι που καταλογίζονται δεν μεταφέρονται στα αποτελέσματα της τράπεζας (αν κάποιοι από αυτούς μέσα στη χρήση έχουν ενισχύσει αποτελεσματικούς λογαριασμούς η τράπεζα οφείλει να σχηματίσει πρόβλεψη σε βάρος των αποτελεσμάτων ισόποση με τους τόκους που καταλογίσθηκαν). Το ύψος της απομείωσης κάθε μη ομαλά εξυπηρετούμενης χρηματοδότησης που θα αποφασίσει η τράπεζα να χρεώσει στα αποτελέσματά της θα εμφανισθεί ως έξοδο στην ομάδα 6 του ΚΛΣΤ και πιο συγκεκριμένα στο λογ/μό 69.51 (Ζημίες από απομείωση δανείων και απαιτήσεων). Με την χρέωση του λογ/μού 69.51 θα πιστωθεί ο λογ/μος χορηγήσεων της ομάδας 2 που τηρούνταν η χορήγηση ή θα πιστωθεί ένας αντίθετος λογ/μός συσσωρευμένων απομειώσεων. 50Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

51 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα Έστω ότι μία τράπεζα αποφασίζει να απομειώσει κατά € 50.000 μία χρηματοδότηση συνολικού ύψους € 80.000 που είχε χορηγήσει σε μία βιομηχανία τροφίμων που αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα ρευστότητας (την διαφορά των € 30.000 αναμένει να την εισπράξει από επιταγές πελατείας της που είχε ενεχυριάσει). Η εγγραφή που θα πραγματοποιήσει σε περίπτωση μείωσης του λογαριασμού χορηγήσεων θα είναι η παρακάτω 51 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)69.51Ζημίες από απομειώση δανείων και απαιτήσεων 50.000 Πίστωση (Π)20.10.01.02Χορηγήσεις βιομηχανίας τροφίμων 50.000 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

52 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) Στην περίπτωση που η τράπεζα δεν είναι απολύτως σίγουρη για το ακριβές ποσό της απομείωσης μπορεί να μην πιστώσει άμεσα τον λογαριασμό χορηγήσεων του δανείου όπως προηγουμένως αλλά να αποφασίσει να πιστώσει αντίθετο λογαριασμό χορηγήσεων όπως παρακάτω 52 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)69.51Ζημιές από απομειώση δανείων και απαιτήσεων 50.000 Πίστωση (Π)20.10.01.40Χορηγήσεις / Συσσωρευμένες απομειώσεις 50.000 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

53 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) Ο πιστούμενος λογαριασμός 20.10.01.40 θα παρακολουθεί τα ποσά που απομειόνονται και συσσωρεύονται για να αντιμετωπισθούν μελλοντικές πιθανές διαγραφές στον κύριο λογαριασμό χορηγήσεων. Αν στο προηγούμενο παράδειγμα τελικά εισπραχθούν τα € 30.000 από τις ενεχυρασμένες επιταγές και η τράπεζα καταλήξει στην απομείωση των € 50.000 θα κλείσει ο αντίθετος λογαριασμός όπως παρακάτω 53 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μώνΧΠ Χρέωση (Χ)20.10.01.40Χορηγήσεις / Συσσωρευμένες απομειώσεις 50.000 Πίστωση (Π)20.10.01.02Χορηγήσεις βιομηχανίας τροφίμων 50.000 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

54 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) Μετά την απομείωση από μέρους της τράπεζας των χρηματοδοτήσεων πελατών της οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, υπάρχει η πιθανότητα να διαπιστωθεί ότι το ποσό που έχει απομειωθεί ήταν μεγαλύτερο από το ορθό (διότι για οποιοδήποτε λόγο η πιστούχος πλήρωσε μεγαλύτερο ποσό του δανείου από ότι αρχικά εκτιμούσε η τράπεζα). Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει η τράπεζα να προχωρήσει σε μείωση του ποσού της συσσωρευμένης απομείωσης που είχε αρχικά εκτιμήσει έτσι ώστε να αποτυπωθεί η ορθή εικόνα των απαιτήσεων της τράπεζας, αυτό λογιστικά γίνεται με τις παρακάτω εγγραφές 54 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μών Χρέωση (Χ)20.___Χορηγήσεις Πίστωση (Π)69.51Ζημίες από απομειώση δανείων και απαιτήσεων Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

55 Τα προϊόντα χορηγήσεων (συνέχεια) Λογιστικός χειρισμός των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτήσεων (συνέχεια) Παράδειγμα (συνέχεια) σημειώνεται ότι αν είχε χρησιμοποιηθεί στην απομείωση του δανεισμού αντίθετος λογαριασμός χορηγήσεων θα χρεωθεί ο αντίθετος αυτός λογαριασμός (λογ. 20.__.__.40) αντί του λογ/μου 20. Σε περίπτωση δε που η τράπεζα είχε διαγράψει την οφειλή από τα βιβλία της εκτός της παραπάνω εγγραφής η τράπεζα θα προχωρήσει και στην πίστωση του ταμείου με το ποσό που έλαβε με εγγραφή ως παρακάτω 55 Κωδ. Λογ/μών Περιγραφή Λογ/μών Χρέωση (Χ)38.00Ταμείο Πίστωση (Π)20.___Χορηγήσεις Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

56 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Στους λογαριασμούς αποτελεσμάτων των τραπεζών υπολογίζονται τα καθαρά τους κέρδη όταν το σύνολο των εσόδων τους μειωθεί από τα συνολικά έξοδά τους. Ως έσοδα αναφέρονται από τα λογιστικά πρότυπα «οι αυξήσεις στα οικονομικά οφέλη κατά τη διάρκεια της λογιστικής περιόδου με τη μορφή εισροών ή αυξήσεων περιουσιακών στοιχείων ή οι μειώσεις των υποχρεώσεων που καταλήγουν σε αυξήσεις ιδίων κεφαλαίων». Αντίστοιχα ως έξοδα αναφέρονται «οι μειώσεις των οικονομικών ωφελειών που επέρχονται σε μία ορισμένη λογιστική περίοδο υπό μορφή εκροών, μείωση στοιχείων ενεργητικού ή αύξηση στοιχείων υποχρεώσεων που έχουν τελικά ως αποτέλεσμα τη μείωση της καθαρής θέσης των οικονομικών μονάδων». Το σύνολο των εσόδων που μεταφέρονται στους λογαριασμούς αποτελεσμάτων μιας τράπεζας περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω: Έσοδα από συνήθης δραστηριότητες της τράπεζας όπως (τόκοι, διάφορες προμήθειες, μερίσματα, λοιπά έσοδα από συνήθης δραστηριότητες) Κέρδη από την πώληση στοιχείων όπως μετοχών, ομολογιών (εταιρικών ή κρατικών) και περιουσιακών στοιχείων (γηπέδων, κτηρίων, μηχανημάτων κλπ.) Κέρδη από την αποτίμηση στοιχείων όπως θέσεων σε συνάλλαγμα, εμπορικού χαρτοφυλακίου και παραγώγων προϊόντων. 56Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

57 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Το σύνολο των εξόδων που μεταφέρονται στους λογαριασμούς αποτελεσμάτων μιας τράπεζας αντίστοιχα περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω: αμοιβές και έξοδα προσωπικού γενικά διοικητικά έξοδα (αμοιβές - έξοδα και παροχές τρίτων, φόροι και τέλη κλπ.) αποσβέσεις ζημίες απομείωσης και έξοδα - προβλέψεις Έσοδα από τόκους χρηματοδοτήσεων Οι τράπεζες λογίζουν τους τόκους των στοιχείων του ενεργητικού τους ως έσοδα (δάνεια προς πελάτες τους, ομόλογα που κατέχουν κρατικά ή ιδιωτικά, πιθανές καταθέσεις τους σε άλλες τράπεζες κ.α.) ενώ οι λογαριασμοί στο ΚΛΣΤ που τηρούνται για την παρακολούθηση των εσόδων αυτών περιλαμβάνονται στην ομάδα 7 στον κωδ. 70 (Τόκοι - έσοδα από χορηγήσεις), στον κωδ. 71 (Άλλοι τόκοι - έσοδα), στον κωδ. 72 (Έσοδα συμμετοχών) και στον κωδ. 73 (Έσοδα χρεογράφων). 57Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

58 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Έσοδα από τόκους χρηματοδοτήσεων Πέραν του υπολογισμού των καθαρών εσόδων από τόκους οι τράπεζες στην προσπάθειά τους να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητά τους στην παραγωγή εσόδων από τόκους υπολογίζουν επικουρικά δύο δείκτες το margin και το spread Ο υπολογισμός των δύο δεικτών γίνεται ως παρακάτω: 58 Margin = Καθαρό έσοδο από τόκους : Μέσο τοκοφόρο ενεργητικό Spread = Τόκοι πιστωτικοί : Μέσο τοκοφόρο ενεργητικό – Τόκοι χρεωστικοί : Μέσο τοκοφόρο παθητικό Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

59 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Παράδειγμα Έστω ότι το παρακάτω είναι το ισοζύγιο μιας εμπορικής τράπεζας που καταρτίσθηκε την 31.12.2011 και ζητούμενο είναι να υπολογισθεί το καθαρό έσοδο από τόκους για την περίοδο από 1.1.2011 έως 31.12.2011 καθώς και το margin και το spread. Ποσά σε χιλ. € 59 ΕνεργητικόΠαθητικό Πάγιο Ενεργητικό3.000Ίδια κεφάλαια2.000 Χορηγήσεις (μέσο επιτόκιο 9%) 16.000Καταθέσεις (μέσο επιτόκιο 3,5%) 14.500 Ομόλογα εταιρικά (μέσο επιτόκιο 6%) 4.500Repos (μέσο επιτόκιο 5%) 6.500 Διατραπεζικές καταθέσεις (μέσο επιτόκιο 3%) 2.500Λοιπά στοιχεία παθητικού μη τοκοφόρα 3.000 26.000 Ποσά σε χιλ. € Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

60 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Παράδειγμα (συνέχεια) Το καθαρό έσοδο από τόκους υπολογίζεται ως εξής: 60 Τόκοι πιστωτικοί από χορηγήσεις16.000 * 9%1.440 Τόκοι από εταιρικά ομόλογα4.500 * 6%270 Τόκοι από διατραπεζικές καταθέσεις2.500 * 3%75 Σύνολο πιστωτικών τόκων1.785 Τόκοι χρεωστικοί από καταθέσεις14.500 * 3,5%507 Τόκοι χρεωστικοί από repos6.500 * 5%325 Σύνολο χρεωστικών τόκων832 Καθαρό έσοδο από τόκους1.785 - 832953 Margin= Καθαρό έσοδο από τόκους : Μέσο τοκοφόρο ενεργητικό = 953 : 23.000 = 4,14% Spread = Τόκοι πιστωτικοί : Μέσο τοκοφόρο ενεργητικό – Τόκοι χρεωστικοί : Μέσο τοκοφόρο παθητικό = 1.785 : 23.000 – 832 : 21.000 = 7,76% – 3,96% = 3,8% Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

61 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Έσοδα από διάφορες προμήθειες Τα έσοδα από τις εργασίες αυτές παρακολουθούνται στο ΚΛΣΤ στον ομάδα 7 στον κωδ. 74 (Έσοδα από προμήθειες) και στον κωδ. 75 (Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών). Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις μπορούν να προκύψουν από δύο κυρίως πηγές. Από τις συναλλαγματικές θέσεις που μπορεί να κρατά η τράπεζα είτε διακρατόντας ξένα χαρτονομίσματα είτε διατηρώντας θέση συναλλάγματος σε άλλη τράπεζα (τα έσοδα που ενδέχεται να προκύψουν από τις συναλλαγματικές θέσεις παρακολουθούνται σύμφωνα με το ΚΛΣΤ στους λογαριασμούς της ομάδας 7 με κωδ. 79 και πιο συγκεκριμένα στον 79.01 (Θετικές συναλλαγματικές διαφορές). Όπως είναι λογικό μετά την υιοθέτηση του ευρώ ως νόμισμα συναλλαγής από την χώρα μας και από τα υπόλοιπα κράτη της ευρωζώνης οι συναλλαγματικές θέσεις των τραπεζών έχουν μειωθεί σημαντικά. Από τα κέρδη που ενδέχεται να προκύψουν από τις θέσεις των τραπεζών σε χρεόγραφα όπως μετοχές και ομόλογα. 61 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

62 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Η αποτίμηση των ομολόγων και συνεπώς η εμφάνιση κερδών ή ζημιών από αυτά εξαρτάται από: την πιστοληπτική διαβάθμιση του εκδότη των ομολόγων από τις διάφορες εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης, το τρέχον επίπεδο των επιτοκίων στην αγορά και τις προσδοκίες και τις προβλέψεις για την εξέλιξη των επιτοκίων στο μέλλον. Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τα ομόλογα παρακολουθούνται σύμφωνα με το ΚΛΣΤ στους λογαριασμούς της ομάδας 7 με κωδ. 79 και πιο συγκεκριμένα στους λογαριασμούς 79.12 (Κέρδη από ομόλογα). Έσοδα από λοιπές συνήθης δραστηριότητες Τα λοιπά έσοδα από τις συνήθης δραστηριότητες των τραπεζών αφορούν τα ενοίκια που ενδέχεται να λαμβάνει από κτήρια που μισθώνει και είναι ιδιοκτησίας της ή τα έχει αποκτήσει από πλειστηριασμούς, τα μισθώματα των θυρίδων θησαυροφυλακίου που λαμβάνει από τους πελάτες που τις επιθυμούν κ.α. 62 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

63 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Γενικά διοικητικά έξοδα και έξοδα αμοιβών προσωπικού Τα γενικά διοικητικά έξοδα αφορούν ένα μεγάλο μέρος των εξόδων που επωμίζονται οι τράπεζες συμπεριλαμβάνονται στην ομάδα 6 (Οργανικά έξοδα κατά΄ είδος) και περιγράφονται παρακάτω ανά λογαριασμό έτσι όπως τηρούνται σύμφωνα με το ΚΛΣΤ: Λογ. 62 παροχές τρίτων που αφορούν διάφορα έξοδα τηλεφωνικά και ταχυδρομικά (λογ. 62.03), ενοίκια (λογ. 62.04), ασφάλιστρα (λογ. 62.05) ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης (Λογ. 62.98) κ.α. Λογ. 63 φόροι - τέλη που αφορούν διάφορους έμμεσους φόρους καθώς και δημοτικούς (λογ. 63.04), τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων (λογ. 63.03) κ.α. Λογ. 64 διάφορα έξοδα που αναφέρονται σε έξοδα μεταφορών (λογ. 64.00), ταξιδιών (λογ. 64.01), διαφήμισης (λογ. 64.02), δωρεών και επιχορηγήσεων (λογ. 64.06), έξοδα εντύπων & γραφικής ύλης (λογ. 64.07), δημοσιεύσεων (λογ. 64.09) κ.α. Οι αμοιβές προσωπικού σύμφωνα με το ΚΛΣΤ τηρούνται στο λογαριασμό με κωδ. 60 και αφορούν τους μισθούς του τακτικού προσωπικού Τα έξοδα και οι αμοιβές τρίτων (όπως δικηγόρων, μηχανικών, ιατρών, διαφόρων συμβούλων κ.α.) τηρούνται στο λογ. 61. 63 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

64 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Έξοδα και ζημίες από απομείωση στοιχείων ενεργητικού Οι τράπεζες οφείλουν να υπολογίζουν τις ζημίες που έχουν προκύψει σε απαιτήσεις τους (σε στοιχεία του ενεργητικού τους) είτε αυτές αφορούν τις χρηματοδοτήσεις που έχουν παράσχει, είτε αφορούν άλλα στοιχεία τους όπως μετοχές και ομόλογα. Μετά την διαπίστωση ζημιών σε στοιχεία του ενεργητικού τους επιβάλλεται να διενεργούν απομειώσεις στην αξία αυτών στον λογαριασμό 69 (Ζημίες εκμετάλλευσης) του ΚΛΣΤ. οι απομειώσεις των χρηματοδοτήσεων διενεργούνται στο λογ. 69.51, των μετοχών στο λογ. 69.53, των ομολόγων στο λογ. 69.52, των συμμετοχών στο λογ. 69.54, τυχόν ζημιές σε κτήρια εκμισθωμένα στο λογ. 69.31, ζημιές από εγγυητικές επιστολές στο λογ. 69.80 κλπ. 64 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

65 Οικονομικές καταστάσεις Η σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων των τραπεζών οφείλει να διενεργείται με ομοιόμορφο τρόπο και να ακολουθούνται ορισμένες κοινές αρχές ενώ οι οικονομικές καταστάσεις που είναι υποχρεωτικές προς τήρηση και δημοσίευση είναι οι παρακάτω: κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης, κατάσταση συνολικών αποτελεσμάτων, κατάσταση μεταβολών καθαρής θέσης, κατάσταση ταμειακών ροών και επεξηγηματικές σημειώσεις και ανάλυση της βάσης παρουσίασης και των λογιστικών πρακτικών που ακολουθήθηκαν στην κατάρτιση των παραπάνω καταστάσεων. 65 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.

66 Η ύλη του μαθήματος που παρουσιάστηκε στις διαφάνειες προέρχεται από το βιβλίο: ΕΙΔΙΚΕΣ- ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: ΔΙΑΚΟΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΜΑΝΔΗΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΕΛΕΤΖΗΣ ΣΥΜΕΩΝ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ, 2013, ISBN: 9789603519201 Διακομιχάλης Μ. Μανδήλας Α. Κελετζής Σ.66