1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μουντάκης Κώστας Ομ. Καθηγητής Πρώην σύμβουλος του Παιδ. Ινστιτούτου Μάθημα 1 ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ.

Παρουσίαση με θέμα: "1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μουντάκης Κώστας Ομ. Καθηγητής Πρώην σύμβουλος του Παιδ. Ινστιτούτου Μάθημα 1 ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μουντάκης Κώστας Ομ. Καθηγητής Πρώην σύμβουλος του Παιδ. Ινστιτούτου Μάθημα 1 ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

2 To ensure a fair selection you all get the same test. You must all climb that tree. Για να είμαστε δίκαιοι στην επιλογή του καλύτερου θα κάνετε όλοι το ίδιο τεστ. Ποιος θα ανέβει πιο γρήγορα στο δένδρο.

3 3 ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΜΕ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΜΕ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 1.Να μάθουμε πράγματα που δεν ξέρουμε (κύρια επιστημονική μεθοδολογία, ποιος παράγει τη νέα γνώση, ποιος αλλάζει τον κόσμο) 2.Να αναδιατάξουμε αυτά που ξέρουμε (κύρια φιλοσοφική μεθοδολογία. Είναι παράλογο να πάει κάποιος σε 5 λεπτά από Αθήνα Νέα Υόρκη ή τεχνικά μη δυνατόν;)

4 ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΜΕ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 1.Να αξιολογούμε τη γνωσιολογική βαρύτητα αυτών που λέμε. Ένα γκάλοπ έδειξε ότι ένα κόμμα είναι 5% μπροστά από ένα άλλο. Μια εξέταση συγκέντρωσης του γαλακτικού οξέος σε αθλητές 400 μέτρων έδειξε ένα ορισμένο επίπεδο. Πιο αποτέλεσμα από τα δύο παραπάνω είναι περισσότερο αξιόπιστο. Η αξιοπιστία του ευρήματος εξαρτάται από α) το είδος του ερωτήματος και β) την αξιοπιστία της μεθόδου συλλογής δεδομένων. (Την πηγή της γνώσης που επικαλούμαστε). 2.Να ψάχνουμε για τις κατάλληλες πηγές γνώσης στο πρόβλημα που μας απασχολεί. (Έμαθε ο μαθητής καλαματιανό; χόρεψε ωραία τον καλαματιανό; πρέπει οι μαθητές να διδάσκονται τον καλαματιανό;). 3.Να αξιολογούμε την προτεραιότητα μέσα σε ένα σύστημα γενικά αποδεκτών υποθέσεων. (Η φυσική Αγωγή π.χ. έχει στόχους: εκμάθηση κινητικών δεξιοτήτων, φυσική κατάσταση, υγεία, αυτοεκτίμηση, σεβασμό του αντιπάλου, κοινωνικοποίηση, εκμάθηση των κανονισμών, εκμάθηση στρατηγικής και τακτικής, εκμάθηση στοιχείων της ελληνικής παράδοσης στους χορούς και τη μουσική κ.α. ). 4

5 4.Να αντιληφθούμε ότι όλοι οι συλλογισμοί μας και οι επακόλουθες ενέργειες πηγάζουν ουσιαστικά από αξιολογικές κρίσεις που δεν αποδεικνύονται αλλά τις αποδεχόμαστε δογματικά. (η συζήτηση με τους μετανάστες που φιλοξενήθηκαν στην Νομική και στην Υπατεία) –ΠΑΣΟΚ –ΝΔ –ΛΑΟΣ –ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ –ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΕΣ Μία ομάδα επιχειρημάτων ξεκινάει θεωρώντας ότι ο νόμος και η τήρησή του είναι η αξία που πρέπει να τίθεται σε προτεραιότητα Στον αντίποδα αυτής της αξίας βρίσκεται η αξία του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και στην προκειμένη περίπτωση της ανθρώπινης δυστυχίας Μία άλλη αξία η οποία αποτελεί τη βάση μιας σειράς επιχειρημάτων είναι αυτή της ενσυνείδητης ανομίας (Σταμάτης) Μια άλλη αξία στην οποία κάποιοι δίνουν προτεραιότητα είναι αυτή του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος 5

6 Η ηθική ενός ατόμου ή ενός ευρύτερου συνόλου κρίνεται από τη σταθερότητα της συμπεριφοράς του (Hume) 6

7 5. Να αξιολογούμε τη βαρύτητα αυτών που λέμε αν αυτό αποκτούσε καθολική ισχύ. (ο μοναχός με τα σταφύλια). κ.α. 6.Να αντιληφθούμε ότι η άποψη της πλειοψηφίας δεν αποτελεί κριτήριο της αλήθειας. 7.Να κατανοήσουμε ότι η κρίση είναι σύγκριση. (Είναι καλό ή κακό το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ξοδεύουμε πολλά χρήματα ή λίγα, οι εκπαιδευτικοί είναι λίγοι ή πολλοί). 8.Να κατανοήσουμε τη σημασία ή την βαρύτητα ενός συγκεκριμένου γεγονότος σε ένα ευρύτερο σύστημα. (το ότι διαγράφτηκε ένας βουλευτής από ένα κόμμα όσο και να είναι σπουδαίο για αυτόν δεν έχει σχεδόν καμία σημασία για το κόμμα). 9.Να μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τη συζήτηση ‘’καφενείου’’ από την επιστημονική συζήτηση –Γίνονται συνεχώς γενικεύσεις (είναι όλοι κλέφτες, τα φάγαμε όλοι μαζί, είμαστε η χειρότερη χώρα του κόσμου, έχουμε το χειρότερο εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμο κ.ά.) –Παρουσιάζονται ανακριβή δεδομένα (μέχρι το 2015 θα χρωστάμε 750 δις) –Αλλάζει συνεχώς η αξιολογική τοποθέτηση των συζητούντων –Το επόμενο επιχείρημα δεν πηγάζει από το προηγούμενο –Μπερδεύονται τα φιλοσοφικά με τα επιστημονικά επιχειρήματα ( Αυτή η γυναίκα είναι η πλουσιότερη και η ομορφότερη του χωριού) ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ Ή ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ Ή ΣΤΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ 7

8 Αναλογία Εκπαιδευτικών Μαθητών ΧΩΡΕΣΔημοτικάΓυμνάσιαΛύκεια Ελλάδα1: 10,11:7.5 Ευρωπαϊκή Ένωση 1:14.41:11.7 Χώρες ΟΟΣΑ1:161:13 8 ΟΟΣΑ Education at a glance 2012 http://www.oecd.org/edu/eag2012.htm

9 Αναλογία Μαθητών Αιθουσών διδασκαλίας ΧΩΡΕΣΔημοτικάΓυμνάσιαΛύκεια Ελλάδα1: 16.61:22 Χώρες ΟΟΣΑ1:21.31:24.9 9 ΟΟΣΑ Education at a glance 2012 http://www.oecd.org/edu/eag2012.htm

10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 10

11 ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ (ΝΑ ΑΝΕΒΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ) Χρειαζόμαστε γνώσεις που προέρχονται από δυο μεγάλες κατηγορίες: Τη φιλοσοφία Την επιστήμη 11

12 12 ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 1.Φιλοσοφία – Λογική 2.Οι αισθήσεις μας (εμπειρία 3.Αυθεντία (ο Αϊνστάιν είπε... ) 4.Διαίσθηση - ενόραση (είχα τη διαίσθηση ότι θα τρακάρουμε) 5.Αποκάλυψη (μου αποκαλύφθηκε στον ύπνο ότι.....) 6.Πίστη (θα πάω στον παράδεισο μετά θάνατον)

13 13 Κάποτε όλη η αναζήτηση της γνώσης (γνωστικοί τομείς) ήταν κάτω από τη σφαίρα της φιλοσοφίας. (φιλώ τη σοφία – αναζητώ τη γνώση). Σιγά - σιγά ξέφυγαν ορισμένες αναζητήσεις (Γεωμετρία, 300 π.Χ., Αστρονομία 2 ος αιώνας π.Χ., Φυσιολογία 200 μ.Χ. Φυσική την Αναγέννηση κλπ. Ερώτηση Ποιες είναι οι τελευταίες επιστήμες που αποσπάστηκαν από τη φιλοσοφία;; ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (1)

14 14 Τελευταίες επιστήμες που αποσπάστηκαν από τη φιλοσοφία είναι η ψυχολογία και η κοινωνιολογία

15 15 1. Οντολογία Από πού προέρχεται ο κόσμος που μας περιβάλλει και εμείς οι ίδιοι. 2. γνωσιολογία Τι είναι γνώση, πώς γνωρίζουμε τα πράγματα 3. Ηθική ‘’πρέπει’’ ‘’αγαθό’’ ‘’καλό’’ ‘’ηθικά σωστό’’. Υπάρχει μια έμφυτη ορμή στον άνθρωπο να συμπεριφερθεί με ένα ορισμένο τρόπο (ηθικό) και αυτό έχει σχέση με την ύπαρξή του; Έχουν οι άνθρωποι ένα γενικό κώδικα ηθικής συμπεριφοράς, ή η ηθική εξαρτάται και αυτή από τη λογική μας και αλλάζει ανάλογα με την πρόοδο της κοινωνίας και προέρχεται από την επιθυμία απόκτησης κάποιας ευχαρίστησης 4. Αισθητική Τι είναι ωραίο, ποιες είναι οι καλές τέχνες: α) Λογοτεχνία, β) Θέατρο, γ) Μουσική, δ) Χορός, ε) Εικαστικά (ζωγραφική, Γλυπτική, χειροτεχνία), στ) Φωτογραφία - Κινηματογράφος - Βίντεο, ζ) Αρχιτεκτονική 5. Όλες οι δευτερεύουσες προτάσεις της επιστήμης Στα 400 μέτρα σε μέγιστη προσπάθεια η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος είναι …… ‘’το μέγιστη προσπάθεια’’ πρέπει να οριστεί για να είναι έγκυρο το εύρημα. ΤΙ ΕΧΕΙ ΜΕΙΝΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

16 16 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (2) Η φιλοσοφία και η επιστήμη αποτελούν και οι δυο δραστηριότητες του μυαλού οι οποίες αναζητούν τη γνώση με διαφορετικό όμως προσανατολισμό - τρόπο κάθε μια. Άλλες πληροφορίες μπορεί να μας δώσει η μια και άλλες η άλλη.

17 17 1. Όσον αφορά το περιεχόμενο (ερευνά διαφορετικά ερωτήματα) 2. Όσον αφορά τη μέθοδο (χρησιμοποιεί άλλο τρόπο – μέθοδο απάντησης των ερωτημάτων) ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

18 18 ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ (1) Η επιστήμη επιχειρεί να διερευνήσει τι συμβαίνει στην πραγματικότητα. Το τι υφίσταται στον κόσμο, να βρει την αλήθεια για το τι συμβαίνει γύρω μας. Η γη κινείται ενώ φαίνεται σταθερή, η γη είναι επίπεδη ενώ είναι σφαιρική, αυτή η προπονητική μέθοδος είναι καλύτερη από την άλλη, αυτή η μέθοδος του μάνατζμεντ δεν είναι καλή, αυτό το αναβολικό είναι καλύτερο από το άλλο κ.ά.

19 19 Η φιλοσοφία: επιχειρεί να ερευνήσει τι θα μπορούσε να συμβαίνει. Τους φιλοσόφους δεν τους ενδιαφέρει εάν κάτι που μπορεί να σκεφτεί κανείς αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Αρκεί αυτό να μπορεί να υποστηριχθεί λογικά. (να μην υπάρχει αντίθεση στις έννοιες που συνθέτουν το ερώτημα). Δεν είναι παράλογο να σκεφτούμε ότι ένα δένδρο μπορεί να γίνει ψηλό μέχρι χίλια μέτρα, ή ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν χίλια χρόνια ή ότι υπάρχουν άνθρωποι σε άλλους πλανήτες. Είναι όμως αδύνατο και μη λογικό να υπάρξει ένας τετράγωνος κύκλος, ή ένας έξυπνος βλάκας. (Μη λογικό είναι αυτό που δεν μπορεί να δημιουργήσει η φαντασία μας). ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ (2)

20 20 ΤΡΕΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ‘’ΑΔΥΝΑΤΟΝ’’ Είναι λογικά αδύνατον ο άνθρωπος να πηδήσει 20 μέτρα μήκος (είναι ΦΥΣΙΚΑ αδύνατον, αντίκειται στους νόμους της φύσης όπως τους ξέρουμε σήμερα στη γη π.χ. στη σελήνη το παραπάνω δεν είναι αδύνατον) Είναι λογικά αδύνατον να ταξιδέψουμε από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη σε 10 λεπτά (είναι ΤΕΧΝΙΚΑ αδύνατον. Η τεχνική δεν έχει ακόμη εξελιχθεί αρκετά για να το πετύχει) Είναι λογικά αδύνατον να υπάρξει ένας τετράγωνος κύκλος (είναι ΛΟΓΙΚΑ αδύνατον παντού και πάντα, διότι οι έννοιες που περιέχονται στην πρόταση δεν έχουν κοινές συνθήκες ορισμού. Ενώ δεν είναι αδύνατον να υπάρχει ένα τετράγωνο τετράπλευρο)

21 21 Η επιστήμη χρησιμοποιεί Τις αισθήσεις μας (την παρατήρηση και το πείραμα). Πόσα αυτοκίνητα είναι παρκαρισμένα έξω. Θα βγει κάποιος και θα τα μετρήσει. Ποια είναι η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στους μυς σε μέγιστη προσπάθεια στα 400 μέτρα. Θα κάνουμε ένα πείραμα. Στη συνέχεια η επιστήμη για να καταλήξει σε συμπεράσματα χρησιμοποιεί την επαγωγική μέθοδο (από το λίγο στο πολύ). (στο επόμενο μάθημα) ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ

22 Η φιλοσοφία χρησιμοποιεί Τους συλλογισμούς Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί Ο Κώστας είναι άνθρωπος Άρα ο Κώστας είναι θνητός Εάν αποδεχτούμε τις δυο πρώτες προτάσεις (όρους) πρέπει οπωσδήποτε να αποδεχτούμε και το συμπέρασμα, την τρίτη. Η φιλοσοφία για να καταλήξει σε συμπεράσματα προχωρεί με την παραγωγική μέθοδο από το πολύ στο λίγο Την ανάλυση όρων – εννοιών Τι είναι αυτοκίνητο, τι είναι μέγιστη προσπάθεια, τι είναι το αθλητικό ιδεώδες, τι είναι πρωταθλητισμός, τι είναι ντόπινγκ κ.ά. (πρέπει να βρούμε τις αναγκαίες και ικανές συνθήκες που ορίζουν την έννοια) 22

23 Στις περισσότερες των περιπτώσεων για να απαντήσουμε μια επιστημονική πρόταση – ερώτηση σωστά πρέπει να πρωτοαπαντήσουμε το φιλοσοφικό – αναλυτικό της κομμάτι Πχ ήταν οι αρχαίοι έλληνες Ολυμπιονίκες ερασιτέχνες. Για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση που είναι πρωτεύουσα, χρειαζόμαστε δηλαδή μαρτυρίες από μια επιστήμη που λέγεται ιστορία θα πρέπει πρώτα να απαντήσουμε τη δευτερεύουσα ερώτηση ‘’τι σημαίνει ερασιτέχνης’’ Μέθοδος απάντησης 1.Ορισμός της έννοιας ερασιτέχνης (Αναλυτική Φιλοσοφία). 2.Ιστορικές μαρτυρίες (Εμπειρική Έρευνα). Ο ορισμός πιθανόν να κατευθύνει και την εμπειρική έρευνα. 23

24 24 ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (1) 1.Είναι περισσότερο μια διαδικασία, ένας τρόπος σκέψης, μια τεχνική στην αναζήτηση των απαντήσεων και λιγότερο ένα σώμα γνώσης. Π.χ. ύψος υπάρχουν πολλοί τρόποι να πηδήσεις με μια τεχνική όμως θα πετύχεις το καλύτερο αποτέλεσμα 2.Είναι δραστηριότητα που ασχολείται με τις δευτερεύουσες ερωτήσεις – προτάσεις. Αυτές που δεν μπορεί να απαντήσει η αντίστοιχη επιστήμη. Π.χ. προπονητική ‘’Ποια είναι η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στο οργανισμό στα τετρακόσα μέτρα σε μέγιστη προσπάθεια’’ (πρωτεύουσα ερώτηση). Φιλοσοφία ‘’τι είναι μέγιστη προσπάθεια’’ (δευτερεύουσα ερώτηση)

25 25 Η θρησκεία θα μας πει για τη νηστεία. Σε ποια εποχή του χρόνου νηστεύουμε, τι τρώμε στη νηστεία κ.ά. (πρωτεύουσα ερώτηση). Η φιλοσοφία θα μας πει τι είναι νηστεία (δευτερεύουσα ερώτηση). Νηστεύει αυτός που κάνει δίαιτα που του επιβάλλει ο γιατρός; Αυτός που χάθηκε στο δάσος για μέρες και δεν τρώει; κλπ. 3.Η φιλοσοφία έχει πολλά λόγια γιατί η ουσία της βρίσκεται περισσότερο στη συζήτηση 4.Ο φιλόσοφος δεν ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τις αποδείξεις αλλά για τον τρόπο που αποκτήθηκαν οι αποδείξεις και για τον τρόπο που ερμηνεύονται. 5.Τις φιλοσοφικές ερωτήσεις τις απαντούμε καθισμένοι στο γραφείο μας. Για τις εμπειρικές πρέπει να τρέξουμε ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (2)

26 26 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΥΓΧΥΣΗ Ο ΟΡΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (1) Προτάσεις όπως η φιλοσοφία μου για την παιδεία είναι ότι οι μαθητές/τριες πρέπει να πηγαίνουν περισσότερες εκδρομές, ή να φορούν ειδική στολή, ή να μην απορρίπτονται κ.ά. Δεν είναι φιλοσοφία, είναι προσωπικές απόψεις Το να πούμε τι είπαν οι αρχαίοι Έλληνες για τον αθλητισμό για την πατρίδα κλπ. αυτό δεν είναι φιλοσοφία. Είναι ιστορία της φιλοσοφίας – ιστορία των ιδεών (κατά μία άποψη).

27 27 Όλοι σχεδόν μπορούν να πουν – να περιγράψουν – τι είπε ο Σωκράτης. Ποιος όμως μπορεί να σκεφτεί όπως ο Σωκράτης να καταλήξει στις ίδιες απαντήσεις. Ο καθηγητής που περιγράφει μια φιλοσοφική θέση δεν είναι φιλόσοφος, φιλόσοφος είναι αυτός που δημιουργεί. Ο καθηγητής που περιγράφει ένα πείραμα δεν είναι ερευνητής. Ερευνητής είναι αυτός που κάνει το πείραμα. Ο Φόσμπερι είναι ο δημιουργός της τεχνικής του άλματος σε ύψος (φιλόσοφος). Οι άλλοι αθλητές πηδούν με την ίδια τεχνική δεν τη δημιούργησαν όμως οι ίδιοι. Όλα τα βιβλία στην Ελλάδα που επιγράφονται φιλοσοφία της Φυσικής Αγωγής η αθλητισμού δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τις παραπάνω παρανοήσεις ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΥΓΧΥΣΗ Ο ΟΡΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (2)

28 28 Η φιλοσοφία διακρίνεται περισσότερο για τη μεθοδολογία της και λιγότερο για το αντικείμενο της ή το σώμα γνώσης που έχει δημιουργήσει. Η φιλοσοφία είναι μια πνευματική δραστηριότητα με τη δική της στρατηγική, τις δικές της τακτικές - μεθόδους - τεχνικές. Είναι ένας οργανωμένος τρόπος σκέψης.

29 ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε μια ερώτηση – πρόταση ή να εκτιμήσουμε την αξία των επιχειρημάτων σε ένα κείμενο ή συζήτηση θα πρέπει πρωταρχικά να έχουμε την ικανότητα να δούμε με τι είδους ερωτήσεις – προτάσεις έχουμε να κάνουμε. Οι ερωτήσεις προτάσεις σε κάθε εργασία η συζήτηση που κάνουμε μπορούν να ενταθούν σε τέσσερεις μεγάλες κατηγορίες Αξιολογικές Φιλοσοφικές - Αναλυτικές Επιστημονικές Μη επιστημονικές (α-νόητες) 29

30 30 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ (ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΕΣ) Οι άνθρωποι δεν πρέπει να κλέβουν Οι άνθρωποι δεν πρέπει να τρώνε ζώα Οι πρωταθλητές δεν πρέπει να πληρώνονται Ο αθλητής πρέπει να είναι υπόδειγμα στην κοινωνία Δεν πρέπει να γίνονται πόλεμοι Οι παραπάνω προτάσεις είναι ‘’αξιολογικές’’. Οι αξιολογικές προτάσεις δεν μας λένε τίποτα για το τι συμβαίνει στον κόσμο (γνώση) αλλά για το τι θάπρεπε ή επιθυμούμε να συμβαίνει. Αλλά ακόμα και αν αυτό που θάπρεπε να συμβαίνει συνέβαινε κανείς δεν ξέρει αν τα πράγματα θα ήταν καλύτερα από ότι είναι τώρα. Οι προτάσεις αυτές έχουν αξία σε ένα δεδομένο πολιτισμικό περιβάλλον διότι υποδεικνύουν επιθυμητούς τρόπους συμπεριφοράς. Η Φυσική Αγωγή και ο Αθλητισμός είναι γεμάτη με τέτοιες προτάσεις. Πρέπει να αποφεύγονται σε κάθε επιστημονική εργασία

31 31 ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΟΡΙΣΜΟΙ (1) Ένα στρέμμα είναι 1000 τετραγωνικά μέτρα Οι γωνίες του τετραγώνου είναι ορθές Ο άνθρωπος είναι ζώο Οι καλύτερες ομάδες ή αθλητές κερδίζουν στους περισσότερους αγώνες Οι παραπάνω προτάσεις είναι ‘’αναλυτικές’’. Αναλυτική είναι μια πρόταση 1.Όταν η αλήθεια της μπορεί να δειχτεί με την ανάλυση των εννοιών 2.Όταν η αρνητική της διατύπωση την αναιρεί. Μας είναι απαραίτητες σχεδόν σε κάθε εργασία και η ανάλυσή τους προηγείται των εμπειρικών προτάσεων Ένα στρέμμα είναι χίλια τετραγωνικά μέτρα Στρέμμα = Χίλια τ. μ. ------------------------------------------------------------------

32 32 ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΟΡΙΣΜΟΙ (2) Για να δημιουργήσουμε ένα ορισμό έχουμε την ανάγκη της Αναλυτικής Φιλοσοφίας. Πρέπει να βρούμε τις αναγκαίες και ικανές συνθήκες που να ορίσουν αυτή την έννοια και καμιά άλλη. Π.χ. τι είναι Τετράγωνο Το τετράγωνο για να οριστεί χρειάζονται τρεις αναγκαίες και ικανές συνθήκες. Τετράγωνο = α) Τέσσερεις πλευρές, β) όλες ίσες, γ) όλες οι γωνίες ορθές Τι είναι ο άνθρωπος Άνθρωπος = γέννηση, θάνατος, τροφή, ύπνος, κίνηση, αναπαραγωγή. Ζώο = γέννηση, θάνατος, τροφή, ύπνος, κίνηση, αναπαραγωγή Άνθρωπος = Ζώο (Η παραπάνω ανάλυση είναι ελλιπής διότι δεν περιλαμβάνει όλες τις συνθήκες)

33 33 ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΟΡΙΣΜΟΙ (3) Οι καλύτερες ομάδες ή αθλητές κερδίζουν στους περισσότερους αγώνες. Εδώ έχουμε δυο επιλογές μια επιστημονική και μια αναλυτική: 1.Καλός παίχτης – ομάδα = Καλή φυσική κατάσταση, καλή τεχνική, καλή γνώση κανονισμών, αγωνιστικότητα, κ.ά. 2.Καλός παίχτης – ομάδα = Αυτός που κερδίζει τα περισσότερα παιγνίδια Αν δεχτούμε τη δεύτερη ερμηνεία την αναλυτική αυτοί που θα βγουν πρωταθλητές στο Μπάσκετ είναι οι καλύτεροι παίχτες. Χωρίς να βγούμε από το γραφείο μας μπορούμε να τους βρούμε. Αν δεχτούμε την πρώτη ερμηνεία, η πρόταση είναι εμπειρική, πρέπει να βγούμε και να το ψάξουμε. Είναι η Φυσική Αγωγή και ο πρωταθλητισμός το ίδιο πράγμα Η μέθοδος απάντησης της ερώτησης είναι η αναλυτική

34 34 Πόσο ύψος έχει ο Λευκός Πύργος; Ποια είναι η συγκέντρωση γαλακτικού οξέος στα 400μ. σε μέγιστη προσπάθεια; Είναι η ‘’Α’’ προπονητική μέθοδος είναι καλύτερη από τη ‘’Β’’ Οι παραπάνω προτάσσεις είναι οι ‘’επιστημονικές’’. Είναι οι καλές προτάσεις που μπορούνε να αποδειχτούμε επιστημονικά, μέσω της εμπειρίας, χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις μας. Συμπεράσματα του παραπάνω είδους προτάσεων πρέπει κύρια να χρησιμοποιούμε σε μια επιστημονική εργασία. (Θα ασχοληθούμε στο επόμενο μάθημα). ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

35 35 Ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή Η πρόοδος της ιστορίας γίνεται μέσω σταδίων οικονομικής ανάπτυξης Οι παραπάνω προτάσεις δεν φαίνεται να εμπίπτουν σε καμιά από τις προηγούμενες κατηγορίες. Οι υποστηρικτές τους θέλουν να τις θεωρούν εμπειρικές, ότι δηλαδή αποδείχτηκαν ή μπορεί να αποδειχθούν εμπειρικά, με ερευνητική διαδικασία διότι έτσι αποκτούν κύρος. Οι λογικοί θετικιστές τις θεωρούν ‘’α-νόητες’’ ‘’χωρίς νόημα’’ ‘’μεταφυσικές’’ Σήμερα θεωρούνται ‘’μη επιστημονικές’’. Τα συμπεράσματα τους δηλαδή δεν μπορούν να έχουν επιστημονικό κύρος. Διότι δεν μπορούν να αποδειχτούν (δεν υπάρχει τρόπος - μέθοδος) ή να διαψευσθούν. ΜΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

36 36 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (1) INTRINSIC AND EXTRINSIC JUSTIFICATION Για να δικαιολογήσουμε την αξία κάποιας δραστηριότητα μπορούμε να χρησιμο- ποιήσουμε δύο είδη επιχειρημάτων: 1. Μη χρησιμότητας (Intrinsic) 2. Χρησιμότητας (extrinsic)

37 37 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (2) Όταν ένας ποδοσφαιριστής έχει μια στάση μη χρησιμότητας (μη υλιστική) για το ποδόσφαιρο σημαίνει ότι παίζει μόνο για τη χαρά που του προξενεί το παιγνίδι χωρίς να έχει στο μυαλό του ή να θέλει υλικά οφέλη π.χ. χρήματα. Αντίθετα όταν παίζει για τα χρήματα ή άλλα οφέλη τότε η στάση του είναι χρησιμότητας (υλιστική). Οι καλύτερες δικαιολογήσεις είναι της μη χρησιμότητας. Να κάνει κάτι ο άνθρωπος επειδή του αρέσει χωρίς να σκέφτεται το όφελος που προκύπτει από αυτό. Ή μια δραστηριότητα είναι καλή αυτή καθ’ εαυτή και ότι δεν γίνεται για κάποιο άλλο όφελος.

38 38 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (3) Η Φυσική Αγωγή στο σχολείο π.χ. μπορεί να δικαιολογηθεί συνολικά με επιχειρήματα χρησιμότητας. Ότι δηλαδή προάγει την υγεία ή βοηθάει τα άλλα μαθήματα. Η αξία της έγκειται δηλαδή σε άλλα πράγματα τα οποία είναι αξιολογότερα οπό αυτήν. Ή μπορεί να δικαιολογηθεί με επιχειρήματα μη χρησιμότητας. Ότι δηλαδή κάνουμε Φυσική Αγωγή για τη χαρά που μας προσφέρει χωρίς να στοχεύουμε σε κανένα άλλο όφελος. Στις περισσότερες περιπτώσεις βέβαια είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε το μη υλιστικό από το υλιστικό. Κάνουμε δηλαδή Φυσική Αγωγή και για τη χαρά που μας προσφέρει αλλά και για να βελτιώσουμε την υγεία μας. Σπουδάζουμε μαθηματικά και επειδή μας αρέσουν αλλά και για να βρούμε μια καλή δουλεία αργότερα.

39 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1.Ποιο είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημα της διδασκαλίας με τη μέθοδο των ομάδων εργασίας και της ανακάλυψης 2.Ποιο είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της παραπάνω μέθοδο 3.Αναφέρετε τις έξι πηγές της γνώσης 4.Στα αρχικά στάδια ποιες είναι οι δυο βασικότερες μεταβλητές που επηρεάζουν την μάθηση κινητικών δεξιοτήτων 5.Ποιες είναι οι βασικότερες μεταβλητές που επηρεάζουν την μάθηση θεωρητικών γνώσεων 6.Ποια συμπεριφορά θεωρείτε ηθική σύμφωνα με το HUME 7.Πως αντιλαμβάνεστε την άποψη ότι όλοι οι συλλογισμοί μας ξεκινούν από αναπόδεικτες αξιολογικές θέσεις. Όταν ζητάμε περισσότερες ώρες τη βδομάδα για τη Φυσική Αγωγή η σκέψη μας ξεκάνει από την αναπόδεικτη αξιολογική θέση ότι η Φυσική Αγωγή είναι το αξιολογότερο μάθημα στην εκπαίδευση. 39

40 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1 Ποιές είναι οι πηγές τις γνώσεις και ποιές οι περισσότερο αξιόπιστες από αυτές. Ποια ερωτήματα έχουν μείνει ακόμα στη φιλοσοφία. Ποιά είναι η φύση – σε τι συνίστανται οι δευτερεύουσες προτάσεις τις επιστήμης (δώσε ένα παράδειγμα). Πώς αντιλαμβάνεστε τη σπουδαιότητα των αξιολογικών προτάσεων – θέσεων (δώστε ένα παράδειγμα). Η φιλοσοφία διαφέρει από την επιστήμη όσον αφορά το περιεχόμενο και όσον αφορά τη μέθοδο αναζήτησης των απαντήσεων. Δώστε ένα παράδειγμα. Αναφέρετε τις τρις χρήσεις του αδύνατον. Αναφέρετε τα τέσσερα είδη των προτάσεων και δώστε ένα παράδειγμα στο καθένα από αυτά. Αναφέρετε τα δύο είδη δικαιολόγησης μιας δραστηριότητας και δώστε ένα παράδειγμα. 40

41 41

42 42 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 5-6: Τι είναι Φιλοσοφία 6-7: Πηγές της γνώσης (διάλειμμα) 7-8: Αναγνώριση προτάσεων 8-9: Παραδείγματα

43 43 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Ήταν οι αρχαίοι Έλληνες Ολυμπιονίκες ερασιτέχνες;

44 44 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Μέθοδος απάντησης 1.Ορισμός της έννοιας ερασιτέχνης (Αναλυτική φιλοσοφία). 2.Ιστορικές μαρτυρίες (εμπειρική έρευνα). Ο ορισμός πιθανόν να κατευθύνει και την εμπειρική έρευνα.

45 45 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗΣ Πρέπει να δεχτούμε ότι η έννοια του ερασιτέχνη μπορεί να οριστεί μόνο σε αντίθεση με την έννοια του επαγγελματία. 1.Ό ερασιτέχνης πρέπει να έχει μια δουλειά που να την ασκεί και να ζει από αυτήν. 2.Δεν πρέπει να παίρνει χρήματα από την ερασιτεχνική του απασχόληση. 3.Δεν πρέπει να παίρνει δώρα ή άλλα υλικά αγαθά. 4.Πρέπει (πολλές φορές) να ξοδεύει και χρήματα για την ερασιτεχνική του ενασχόληση.

46 46 ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 1.Σε πολλές πόλεις της Ελλάδος οι κάτοικοι δεν είχαν την έννοια του επαγγέλματος όπως την έχουμε σήμερα, διότι τις δουλειές τις έκαναν οι δούλοι. 2.Οι Ολυμπιονίκες φαίνεται ότι δεν έπαιρναν χρήματα για τη νίκη. 3.Ίσως το χρήμα δεν είχε την ίδια αξία που έχει σε μας σήμερα ή την ίδια σε όλες τις πόλεις (π.χ. Σπάρτη). 4.Οι Ολυμπιονίκες έπαιρναν χρήματα στις μετεγγραφές. 5.Οι Ολυμπιονίκες α πολάμβαναν πολλών κοινωνικών προνομίων που μεταφράζονταν σε υλικές αμοιβές. Στη Σπάρτη να μάχονται δίπλα στον βασιλέα. 6.Οι Ολυμπιονίκες στην Αθήνα σιτιζόταν δωρεάν στο Πρυτανείο.

47 47 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 1.Οι αρχαίοι Έλληνες Ολυμπιονίκες δεν ήταν ερασιτέχνες. 2.Η έννοια του ερασιτέχνη δεν υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα και έτσι δεν μπορεί να γίνει σύγκριση.

48 48 Ήταν διαφορετικό το ιδεώδες των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων από αυτό των σύγχρονων; ΠΡΟΕΡΑΙΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Να μου στείλετε τις εργασίες σας με e-mail είτε περιληπτικά μέχρι 100 λέξεις είτε αναλυτικά μέχρι 2-3 χιλιάδες λέξεις στη Δ/νση: kmudakis@uop.grkmudakis@uop.gr

49 49 ‘’Προ του βασιλέως τεταγμένος μαχούμαι τοις πολεμίοις’’ (Πλούταρχος Λυκούργου 22)

50 50 ’’Κακών γαρ όντων μυρίων καθ Ελλάδα, ουδέν κάκιόν εστίν αθλητών γένους’’. (Ευριπίδης)

51 51 ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΜΑΣ Οι αισθήσεις μας είναι η πρωταρχική πηγή γνώσης. α) όραση, β) αφή, γ) ακοή, δ) οσμή, ε) γεύση, Προβλήματα Λάθη των αισθήσεων. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν λάθη αισθήσεων αλλά λάθος ερμηνείες από το μυαλό μας. Ατελείς αισθήσεις Αισθήσεις άλλων ζώντων οργανισμών Εσωτερική αίσθηση. Αισθάνονται ένα πόνο στο δόντι. Προβλήματα Αισθάνομαι την κόψη του ξυραφιού

52 52 ΑΥΘΕΝΤΙΑ Αυτό είναι αλήθεια διότι το είπε ο ….. Αϊνστάιν και αυτός είναι αυθεντία σε αυτά. Προβλήματα Να είναι πράγματι αυθεντία σε ένα τομέα και να μιλάει μόνο για αυτόν όχι για άλλους. Οι αυθεντίες πολλές φορές διαφωνούν. Δύο ψυχίατροι μπορεί να διαφωνούν από το τι πάσχει ένα ασθενής. Η αυθεντία δεν μπορεί να είναι μια αρχική αξιόπιστη πηγή γνώσης. Αυτό που λέει για να είναι γνώση πρέπει να προέρχεται από τις δύο προηγούμενες πηγές. Στις διατριβές – βιβλία – άρθρα αναφερόμαστε στην αυθεντία για να υποστηρίξουμε αυτά που θέλουμε. Αυτό είναι αποδεκτό μόνο εάν η γνώση στην οποία αναφέρονται προέρχεται από την εμπειρία ή τη λογική

53 53 ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ - ΕΝΟΡΑΣΗ Είχα τη διαίσθηση ότι θα γινόμουν δεχτός/χτη στο Μάστερ της Σπάρτης, ότι θα τρακάρω, ότι θα κερδίσω το λαχείο, ότι αυτό το άλογο θα κερδίσει στην κούρσα κ.ά. Υπάρχει θεός, αυτό το άτομο είναι δαιμονισμένο κ.ά. Προβλήματα Στην πρώτη περίπτωση αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί από τις αισθήσεις μόνο όταν συμβεί. Η ορθότητα δηλαδή επιβεβαιώνεται όχι με τη διαίσθηση αλλά με τις αισθήσεις. Στη δεύτερη περίπτωση δεν μπορεί να υπάρξει επιβεβαίωση με τις αισθήσεις. Η διαίσθηση δεν αποτελεί αξιόπιστη πηγή γνώσης

54 54 Μου αποκαλύφθηκε στο όνειρό μου ότι...... Είδα ένα όραμα ότι...... Ο θεός μού είπε να........ Διαφορετικοί άνθρωποι από διαφορετικές θρησκείες έχουν διαφορετικές και αντικρουόμενες αποκαλύψεις οπότε δεν γνωρίζουμε πια θα δεχτούμε. Δεν αποτελούν πηγές γνώσεις, διότι δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν από τις αισθήσεις ή τη λογική. Η αποκάλυψη δεν αποτελεί αξιόπιστη πηγή γνώσης ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

55 55 ΠΙΣΤΗ Πιστεύω (είναι αλήθεια) ότι υπάρχει ζωή μετά θάνατον. Προβλήματα Ένας χριστιανός μέσω της πίστης θεωρεί αληθινό ότι ο Χριστός ήταν ο Μεσσίας ο Γιος του θεού. Ένας Εβραίος μέσω της δικής του πίστης θεωρεί αληθινό ότι ο Μεσσίας δεν ήρθε ακόμη. Άλλο πράγμα να πιστεύεις σε κάτι και άλλο αυτό να είναι αληθινό. ‘’Πίστη= Μια σταθερή προσήλωση σε κάτι για το οποίο δεν υπάρχουν μαρτυρίες αν είναι αληθινό’’ Η πίστη δεν αποτελεί αξιόπιστη πηγή γνώσης

56 Οργανώνουμε τη δουλειά μας περισσότερο με την άποψη που έχουμε για αυτήν παρά με τις γνώσεις μας 56

57 Η ηθική ενός ατόμου κρίνεται από τη σταθερότητα της συμπεριφοράς του (Hume) Η προσωπικότητα ενός ατόμου κρίνεται από αυτά που πιστεύει και από την προσπάθεια που καταβάλει για να τα πραγματοποιήσει 57

58 58 Τι είναι χορός Στο ερώτημα τι είναι χορός έχουν δοθεί ποικίλοι ορισμοί. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους παρακάτω: «Ο χορός είναι ένας μεταδοτικός τρόπος έκφρασης, τελούμενος με μια δοσμένη φόρμα και ύφος μέσω του κινούμενου στο χώρο ανθρωπίνου σώματος. Ο χορός εκδηλώνεται μέσα από σκόπιμα συλλεγμένες και ελεγχόμενες ρυθμικές κινήσεις…….» (Kealikohomoku, 1969, στο Ζωγράφου, 2003, σ. 41). «..Ο χορός προσεγγίζεται ως κοινωνική πρακτική που δομείται από ελεγχόμενες ρυθμικές και πολιτισμικά σχηματοποιημένες διαδοχές σωματικών κινήσεων εντασσόμενων σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο» (Ζωγράφου, 2003, σ. 48). «Ο χορός είναι μια χωροχρονική τέχνη, μια συνεχής ακολουθία δραστηριοτήτων που εξελίσσονται συναρτήσει του χρόνου και του χώρου» (Τυροβολά, 2003, σ. 14-20) «Χορός είναι οι διαδοχικές κινήσεις του σώματος για σκοπούς καλλιτεχνικούς, ή τελετουργικούς ή παιγνιδιού, με προκαθορισμένη τάξη και σύμφωνα με ρυθμό που δίνεται από τη μουσική» (Μπουσιώτης, 1983, σ. 9). «Xoρός είναι η με ρυθμικές κινήσεις έκφραση της ψυχικής κατάστασης του ατόμου που χορεύει. (Δήμας, 1979, σ. 16).

59 59 Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι όλοι οι παραπάνω ορισμοί περιέχουν ομοιότητες χωρίς να είναι κανείς πλήρης. Η έννοια του παραδοσιακού χορού για να οριστεί θα πρέπει να περιέχει τις παρακάτω συνθήκες. Ο χορός είναι: α) μια οργανωμένη κινητική δραστηριότητα, β) εκτελείται ρυθμικά με τη συνοδεία μουσικής ή τραγουδιού ή και τα δύο, γ) εκφράζει συναισθήματα και δ) συνδέεται με την κοινωνία και τον πολιτισμό της. Ένας λοιπόν περισσότερο περιεκτικός ορισμός του παραδοσιακού χορού θα μπορούσε να είναι ο παρακάτω: «Παραδοσιακός χορός είναι μια οργανωμένη κινητική δραστηριότητα, η οποία εκτελείται ομαδικά με τη συνοδεία μουσικής ή και τραγουδιού, εκφράζει συναισθήματα, εμπεριέχει μια κεντρική ιδέα-νόημα που συνδέεται με την κοινωνία και τον πολιτισμό της και αναδημιουργείται και παραδίδεται με αναλλοίωτο τον κινητικό πυρήνα, το ρυθμό και το νόημα».

60 ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑ – ΔΙΑΛΕΞΗ 60 1.Ο παραδοσιακός (διάλεξη) 2.Ο τρόπος της ανακάλυψης (Ομάδες εργασίας που συζητούνε ένα θέμα) 3.Ενδιάμεσοι τρόποι.

61 ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ 1 ος τρόπος Μπορείς να πεις πολλά σε ένα ορισμένο χρόνο είναι αμφίβολο πόσα θα μάθουν αυτοί που σε ακούνε. Ποιο κουραστικός για τον διδάσκοντα Πιθανόν να πρέπει να γνωρίζει περισσότερα πράγματα 2 ος τρόπος Λες λιγότερα στον ίδιο χρόνο αλλά οι μαθητές μαθαίνουν αναλογικά περισσότερα. Υπάρχει κίνδυνος να μάθουν πολύ λίγα πράγματα διότι η συζήτηση και ανακάλυψη θέλει πολύ χρόνο. Πιθανόν ένας εισηγητής με πολύ λίγες γνώσεις να προσπαθεί να καλύψει την αδυναμία του συζητώντας τον περισσότερο χρόνο με τους φοιτητές. 61

62 Εμείς θα ακολουθήσουμε τον πρώτο τρόπο δηλαδή της διάλεξης με κάποιο χρόνο συζήτησης. Η επιτυχία του εξαρτάται από το επίπεδο της δικής σας προσοχής η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από το πόσο αυτά που λέγονται είναι κοντά στα ενδιαφέροντά σας. 62

63 ΚΥΡΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΜΑΘΗΣΗ ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΤΑΔΙΑ α) Κινητική μάθηση (Κολύμβηση) Η μάθηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες αλλά δύο είναι οι βασικότεροι που χωρίς αυτούς μηδενίζεται η μάθηση: 1.Ο χρόνος πρακτικής άσκησης (μπορεί εύκολα να ελεγχθεί) 2.Η ποιότητα της ανατροφοδότησης. (μπορεί δυσκολότερα να ελεχθεί). β) Θεωρητική μάθηση 1.Χρόνος παρακολούθησης - μελέτης (μπορεί εύκολα να ελεγχθεί). 2.Επίπεδο προσοχής (δύσκολο να ελεχθεί) 63