ΟΜΑΔΑ1: Ι 4 ΠΡΟΜΠΟΝΑ ΜΥΡΣΙΝΗ ΤΖΑΚΩΝΙΑΤΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΣΕΛΙΜΙ ΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΡΤΣΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Εννοιολογία του καπνίσματος Προϊόντα καπνού-Ιστορία εξέλιξης.

Παρουσίαση με θέμα: "ΟΜΑΔΑ1: Ι 4 ΠΡΟΜΠΟΝΑ ΜΥΡΣΙΝΗ ΤΖΑΚΩΝΙΑΤΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΣΕΛΙΜΙ ΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΡΤΣΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Εννοιολογία του καπνίσματος Προϊόντα καπνού-Ιστορία εξέλιξης."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΟΜΑΔΑ1: Ι 4 ΠΡΟΜΠΟΝΑ ΜΥΡΣΙΝΗ ΤΖΑΚΩΝΙΑΤΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΣΕΛΙΜΙ ΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΡΤΣΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Εννοιολογία του καπνίσματος Προϊόντα καπνού-Ιστορία εξέλιξης

2 Ιστορική Αναδρομή Οι πρώτοι που ανακάλυψαν χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν οι Ινδιάνοι. Συνήθιζαν να καπνίζουν πίπα ή πούρο. Με την άφιξη των πρώτων ευρωπαίων στην αμερικανική ήπειρο του 15 ου αιώνα,η συνήθεια αυτή πέρασε στην Ευρώπη κ’ κατόπιν εξαπλώθηκε βαθμιαία σ ’όλο τον κόσμο. Από τότε ακόμα υπήρξαν κ’ οι πρώτες αντιδράσεις. Το 1604 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιάκωβος Α’ κατήγγειλε τη χρήση του καπνού ως απέσεια για τα μάτια κ’ μισητή για τη μύτη καταστροφική για το μυαλό κ’ επικίνδυνη για τα πνευμόνια. Το πέρασμα από το κάπνισμα ακατέργαστου καπνού στο τσιγάρο έγινε μόλις στον 20 ο αιώνα, όταν με την πρόοδο της μηχανικής έγινε δυνατό να παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες τότε δημιουργήθηκαν οι πρώτες καπνοβιομηχανίες, που σημείωσαν μεγάλη άνοδο στην παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου όταν κάτω από το στρες της μάχης οι στρατιώτες κάπνιζαν όλο κ’ πιο πολύ έτσι ώστε να εθιστούν στη νικοτίνη.

3 Μετά το πόλεμο κατά τι διάρκεια της δεκαετίας του 20’ το τσιγάρο πέρασε στο χώρο διαφήμισης κ’ έγινε σύμβολο μιας λαμπρής κ ’ ανέμελης ζωής αυτή η εικόνα συνεχίστηκε ως τη δεκαετία του 60’ όταν οι ιατρική κοινότητα κ’ οι κυβερνήτες με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ άρχισαν να συνειδητοποιούν τις βλαβερές συνέπειες του καπνού κ’ να επιβάλουν σταδιακά απαγορεύσεις κ’ μέτρα για τη δημόσια υγεία η πρώτη επιστημονική έρευνα επί του θέματος παρουσιάστηκε το 1962 από τον ιατρικό σύλλογο της Μεγάλης Βρετανίας 2 χρόνια αργότερα στις 31 Ιανουαρίου 1964 Αμερικανική κυβερνητική έκθεση με τίτλο ‘’ Καπνός κ’ Υγεία ‘’συνέδεσε για πρώτη φορά το κάπνισμα με το καρκίνο των πνευμόνων κ’ τη βρογχίτιδα. Τότε άρχισαν κ’ οι πρώτες αντικαπνιστικές καμπάνιες που οδήγησαν το 1965 σε νόμο ο οποίος προέβλεπε μεταξύ άλλων την αναγραφή σε όλα τα πακέτα τσιγάρων ‘’Το κάπνισμα Βλάπτει Σοβαρά την Υγεία ‘’στις 6 Φεβρουαρίου 1987 τέθηκαν σε εφαρμογή τα πρώτα μέτρα κατά του καπνίσματος στις Αμερικανικές δημόσιες υπηρεσίες. Στην Ελλάδα, το κάπνισμα απαγορεύτηκε στους κλειστούς χώρους εργασίας από τη 1 Σεπτεμβρίου 2010 αντίστοιχος νόμος είχε τεθεί σε εφαρμογή στην Κύπρο από τη 1 Ιανουαρίου 2010.

4 Τι είναι το κάπνισμα Το κάπνισμα είναι εθιστικό και προκαλεί έντονη εξάρτηση. Ο καπνός περιέχει πάρα πολλές χημικές ουσίες νικοτίνη, πίσσα, υδροκυάνιο, μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδιο του αζώτου,και πολλές άλλες ουσίες που οδηγούν τον άνθρωπο στο θάνατο. Όσο αναφορά τη συνήθεια του καπνίσματος όλα τα Ιατρικά παγκόσμια συνέδρια επισημαίνουν τις ανεπανόρθωτες βλάβες που αυτό προκαλεί στην υγεία μας. Η διάθεση των εφήβων να ανεξαρτητοποιηθούν και να νιώσουν ότι είναι μεγάλοι και δυνατοί. Η γνωστή «μαγκιά» μερικές φορές συνοδεύεται ίσως από τη δοκιμή τσιγάρου. Ο μιμητισμός και η προσπάθεια να μοιάσει ένας έφηβος σε κάποιο είδωλο του. Η αίσθηση ότι τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην εφηβεία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν και να βρουν λύση. Οι ποικιλίες που προορίζονται για την παρασκευή τσιγάρων, μπορούν να αποξηρανθούν και τεχνικά ενώ αντίθετα τα φύλλα που προορίζονται για μερικά είδη καπνού πίπας ή αποξήρανση γίνεται αποκλειστικά και μόνο σε φυσικό περιβάλλον.

5 Χαρακτηριστικά Ο βλαστός του καπνού φτάνει το ύψος των 2 μέτρων, τα άνθη του είναι σωληνόμορφα λευκού, ροζ ή κόκκινου χρώματος και σχηματίζουν ταξιανθίες. Ο καρπός είναι κάψα και περιέχει μερικές χιλιάδες σπόρια. Ο καπνός γονιμοποιείται εύκολα με τα έντομα και τον άνεμο. Ο κοινός καπνός είναι το είδος ταμπάκο, μονοετές, ιθαγενές φυτό της Νοτίου Αμερικής. Τα φύλλα του εναλλάσσονται και είναι είτε με μίσχους είτε χωρίς,φτάνοντας στο μήκος τα 80 εκατοστά. Ο βλαστός του είναι τριχοειδής με μικρές ίνες που εκκρίνουν ένα ιξώδες υγρό.βλαστόςκαρπός Το χαρακτηριστικό του καπνού είναι η νικοτίνη, ένα αλκαλοειδές της ομάδας των πυριδινών, που βρίσκεται κυρίως στα φύλλα. Είναι εθιστικό και χαρακτηρίζεται σαν ναρκωτικό. Η ποσότητα της νικοτίνης στο φυτό εξαρτάται από το είδος, την ποικιλία και τις κλιματολογικές συνθήκες. Στα καπνά των πούρων επειδή υφίστανται ειδική επεξεργασία με διάφορες ζυμώσεις, χάνεται αρκετή ποσότητα νικοτίνης.νικοτίνη Ο προσδιορισμός της ποιότητας του καπνού έχει να κάνει με το πάχος και το μήκος του φύλλου, την ελαστικότητα, το χρωματισμό, την υφή και διάφορα χημικά χαρακτηριστικά. Επίσης ένας τύπος καπνού θεωρείται καλός όταν έχει προτίμηση από πολλούς καπνιστές και είναι αρωματικός, πολύ ή λιγότερο, δυνατός ή ελαφρύς με γλυκιά ή λιγότερο γλυκιά γεύση. Η Κίνα είναι η πρώτη σε παραγωγή καπνού στον κόσμο. Ακολουθούν οι Η.Π.Α. η Βραζιλία,η Ινδία, η Κούβα και η Τουρκία. Ο ελληνικός καπνός χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παρασκευή τσιγάρων και το 80% της εγχώριας παραγωγής εξάγεται. Η Ελλάδα βρίσκεται στην όγδοη θέση στον κόσμο και 2η στην Ευρώπη με παραγωγή 130,000 τόνων ετησίως.ΚίναΗ.Π.Α.ΒραζιλίαΙνδίαΚούβαΤουρκίαΕλλάδα

6 Ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα Μέχρι πρόσφατα καλλιεργούνταν στην Ελλάδα περί τις 80 ποικιλίες, υποποικιλίες και βιότυποι καπνών. Οι κυριότερες ήταν: Μπασμάς Μακεδονίας. Αρωματικός καπνός. Τα φύλλα του είναι κοντά με λεπτές νευρώσεις, αρκετά ελαστικά.

7 Μπασμάς Ξάνθης Ο πιο αρωματικός του κόσμου, εξαιρετικής ποιότητας. Τα φύλλα του έχουν μέτριο πάχος και ερυθροκίτρινο χρώμα όταν ξεραθούν.

8 Ζίχνα. Μοιάζει με τους μπασμάδες και το άρωμα του είναι αρκετά έντονο. Ουδέτερος Μακεδονίας. Ψηλό φυτό με μεγάλα φύλλα ανοιχτού πράσινου χρώματος. Είναι καπνά φτωχά σε νικοτίνη και το άρωμα τους είναι ελάχιστο έως ανύπαρκτο.

9 Τσεμπέλια Αγρινίου. Χαμηλά φυτά με παχιά μεγάλα φύλλα χωρίς μίσχο. Το χρώμα τους είναι ανοιχτό. Μπασή - Μπαγλή. Ψηλά καπνά, φύλλα με μίσχους μετρίου μεγέθους. Θεωρούνται μέτριας ποιότητας.

10 Μυρωδάτα Αγρινίου. Παρά την ονομασία τους το άρωμα των καπνών αυτών είναι φτωχό. Είναι ποτιστική ποικιλία και απαιτεί υγρό έδαφος για να αναπτυχθεί. Όταν τα φύλλα ξεραθούν τότε αποκτούν χρυσοκίτρινο χρώμα. Είναι φτωχά σε περιεκτικότητα νικοτίνης. Μαχαλά. Είναι ποικιλία καπνών με πολύ λεπτά φύλλα. Το κάπνισμα τους είναι ήπιο και γλυκό ενώ δεν έχουν καθόλου άρωμα. Μπέρλι Αμερικάνικος τύπος καπνού που τελευταία καλλιεργείται ευρέως στην Ελλάδα. Ο τύπος αυτός καλλιεργείται σε πεδινά εδάφη καλά αρδευόμενα και οι στρεμματικές αποδόσεις του είναι μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες των ανατολικών τύπων.

11 ΟΜΑΔΑ2: ΑΠΑΙΧΤΟΙ ΝΙΚΟΛΑΣ ΤΖΑΝΙΝΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΑΡΑΣ ΦΑΤΟΥΡΟΥ ΖΩΗ ΣΙΔΕΡΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΘΕΜΑΤΑ Επιδράσεις καπνίσματος στον οργανισμό. Συνέπειες στην υγεία Καθημερινότητα- Εθισμός

12 Γιατί το τσιγάρο προκαλεί εθισμό; Όταν εισπνέουμε τον καπνό, η νικοτίνη απορροφάτε ταχύτατα και μεταφέρεται στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Η ουσία αυτή οδηγεί τον οργανισμό να εκκρίνει δύο ουσίες, την αδρεναλίνη και την ντοπαμίνη, που αυξάνουν τον μεταβολισμό του σώματος, δημιουργώντας ένα αίσθημα ευχαρίστησης και διέγερσης. Σιγά σιγά ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στην παρουσία της νικοτίνης και εάν σταματήσει να υπάρχει στο αίμα, τότε δημιουργείται η αίσθηση κόπωσης, εκνευρισμού και μελαγχολίας, μειωμένης συγκέντρωσης κ.α. Έτσι αναζητούμε συνεχώς να καπνίσουμε τσιγάρο. Η κατάσταση δεν σταματάει εκεί. Ο οργανισμός προσαρμόζεται σιγά σιγά στα επίπεδα της νικοτίνης και αναζητάει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ….

13 Συνέπειες/Επιπτώσεις Ομόφωνη η ιατρική και επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει εδώ και πολλά χρόνια στο συμπέρασμα ότι το κάπνισμα του τσιγάρου αποτελεί έναν μεγάλο κίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό και κατά συνέπεια, οι επιπτώσεις του καπνίσματος μπορεί να είναι ακόμα και θανατηφόρες! Συγκεκριμένα, οι συνέπειες του καπνίσματος και οι αρνητικές επιπτώσεις του τσιγάρου παρατίθενται παρακάτω. Οι πιο σημαντικές συνέπειες του καπνίσματος είναι: Καρκίνος του πνεύμονα ( Ευθύνεται για το 90% των θανάτων λόγω καρκίνου του πνεύμονα! ) Καρκίνος της στοματικής κοιλότητας (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος του λάρυγγα (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος του οισοφάγου (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος ουροδόχου κύστης (50% των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης, είναι ή ήταν καπνιστές!) Καρδιακές παθήσεις (άλλη μια από τις πιο επικίνδυνες συνέπειες του καπνίσματος) Μείωση της καλής χοληστερίνης με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος αρτηριοσκλήρυνσης. Εμφύσημα Λιγότερο επικίνδυνες (αλλά πιο συχνά εμφανιζόμενες) συνέπειες του καπνίσματος είναι: Διατάραξη της όρασης (νικοτινική αμβλυωπία – μια από τις πιο επικίνδυνες επιπτώσεις του καπνίσματος στην όρασή σας) Φαρυγγίτιδα (Μια από τις πιο συχνές επιπτώσεις του καπνίσματος – εμφανίζεται συχνά και σε νέα άτομα) Αλλοίωση της γεύσης, της ακοής και της όσφρησης Μείωση της αντοχής (Μια από τις πιο γνωστές επιπτώσεις του καπνίσματος) Τρεμούλιασμα των άκρων Ίλιγγος Νευραλγίες Εγκεφαλική υπεραιμία με βάρος και ζάλη Παλμούς Πόνους στομάχου και εντέρων – δυσκοιλιότητα (Πρόκειται για μια από τις επιπτώσεις του καπνίσματος που εμφανίζεται περισσότερο σε νέους καπνιστές) Τοπικός ερεθισμός στα χείλη, στο στόμα και στη γλώσσα

14

15 Πνεύμονες Μή καπνιστής Καπνιστής

16 Η παραπάνω λίστα αποτελείτε μόνο από ορισμένες συνέπειες του καπνίσματος (τις πιο σημαντικές). Κάθε συνέπεια του καπνίσματος μπορεί να «φάει ένα κομμάτι από την ζωή σας» ενώ μερικές επιπτώσεις του καπνίσματος είναι ικανές ακόμα και να σκοτώσουν. Μην στέκεστε ανήμποροι και αδρανείς – κάντε κάτι! Αυτή την στιγμή το κάπνισμα είναι ο νούμερο ένα εχθρός σας και εμείς είμαστε εδώ για να σας δώσουμε την λύση!το κάπνισμα είναι ο νούμερο ένα εχθρός σας και εμείς είμαστε εδώ για να σας δώσουμε την λύση!

17 ΠΩΣ ΝΑ ΚΟΨΕΤΕ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Για όσους τώρα έχουν αποφασίσει να σταματήσουν το κάπνισμα οι παρακάτω συμβουλές θα τους βοηθήσουν σημαντικά. Θέλεις να κόψει το τσιγάρο ….Ωραία! Αλλά ξέρεις γιατί θες να το κόψεις. Το επειδή δεν είναι καλό για μένα δεν είναι αρκετό. Χρειάζεται ένας σοβαρός προσωπικός λόγος που θα αποτελεί κίνητρο για να το κόψεις και θα σε αποτρέψει να ανάψεις ένα τσιγάρο. Ίσως η εικόνα και η σκέψη του καρκίνου των πνευμόνων να είναι μία λύση ή η επιβάρυνση της υγείας των παιδιών σου ως παθητικοί καπνιστές. Μην το κόψεις μαχαίρι. Το απότομο κόψιμο του τσιγάρου δε είναι απλή υπόθεση. Από αυτούς που προσπάθησαν να το κόψουν απότομα, χωρίς θεραπεία ή κάποιο φάρμακο, το 95% το ξανάρχισαν. Αυτό συμβαίνει επειδή το κάπνισμα είναι εθισμός. Ο εγκέφαλος εξαρτάται από τη νικοτίνη, η οποία μόλις εκλείψει δημιουργεί διάφορα συμπτώματα Ένας λόγος που καπνίζουν πολλοί άνθρωποι είναι γιατί η νικοτίνη τους βοηθά να χαλαρώσουν. ¨όταν διακόψεις το κάπνισμα, καλό είναι να βρεις μια δραστηριότητα που θα σε βοηθά στην διαχείριση του στρες. Το μασάζ, η γιόγκα και το τσάι, η χαλαρωτική μουσική μπορούν να ηρεμήσουν το νευρικό σύστημα. Γνωστοποιούμε την απόφαση μας στο φιλικό και οικογενειακό μας περιβάλλον και τους παρακαλάμε να αποφεύγουν να καπνίζουν μπροστά μας Να αποφεύγετε τις πρώτες μέρες να κάνετε οποιαδήποτε συνήθεια σας η οποία συνοδευόταν με την χρήση τσιγάρου Αν θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παράλληλα και κάποια από τις μεθόδους που μπορεί να σας βοηθήσουν στην διακοπή του καπνίσματος όπως τσίχλες νικοτίνης, αυτοκόλλητα κτλ. Το πιο σημαντικό είναι να θέλει ο ίδιος ο καπνιστής να κόψει το τσιγάρο, οπότε αν αποτύχετε με την πρώτη προσπαθήστε ξανά Υπάρχουν πολλά οφέλη, εκτός από το χρηματικό, που πρέπει να σκεφτείς. Κυρίως για την υγεία. Μειώνεται η πίεση και ο καρδιακός ρυθμός, μετά από μόνο 20 λεπτά. Μέσα σε 1 ημέρα, τα επίπεδα οξυγόνου και μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα ομαλοποιούνται και μειώνεται ο κίνδυνος καρδιακής ανακοπής. Μακροπρόθεσμα, μειώνεται ο κίνδυνος για στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό, καρκίνο των πνευμόνων ή άλλων καρκίνων.

18 ΟΜΑΔΑ3: ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ ΤΟΥΜΠΑΚΑΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΜΑΡΙΟΣ ΤΖΙΝΤΙ ΕΛΤΙΑΝ ΦΡΑΓΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΜΑΤΑ Διαφήμιση τσιγάρων Επιπτώσεις στην οικονομία του Κράτους Οικονομικές απώλειες του καπνιστή

19 Παλιές Ελληνικές διαφημίσεις τσιγάρων [πακέτα- ταμπακιέρες –αφίσες ]

20

21 ΚΑΠΝΙΣΤΗΣ 4,9 Εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα πεθαίνουν 100.000 τον χρόνο. Ένας στους τέσσερις καπνιστές θα πεθάνει από το κάπνισμα. Διακόσια σαράντα επτά άτομα πεθαίνουν κάθε μέρα. Έντεκα άτομα κάθε ώρα και ένα άτομο κάθε πέντε λεπτά. Το κράτος δεν παίρνει τα έσοδα που χρειάζεται από το στριφτό τσιγάρο διότι παίρνει μόνο 2,8€. Ενώ το πακέτο των 20 τσιγάρων αποδίδει 3,24€. Ένας καπνιστής ο οποίος καπνίζει πακέτο των 3,80€ θα ξοδεύει τον χρόνο 1.387€ δηλαδή σε 25 χρόνια θα έχει ξοδέψει 34.675€. Αν αυτό το πακέτο έχει 20 τσιγάρα θα αποδίδει στο κράτος 1.182,60€. Αν αυτός ο καπνιστής αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας το κράτος θα χάσει από αυτόν περίπου το ένα πέμπτο παραπάνω από αυτά που αποδίδει δηλαδή 236,52€.

22 Το κράτος από ένα πακέτο τσιγάρα αξίας 3,00 ευρώ παίρνει ποσοστό 87%, έτσι ώστε η εταιρία καπνού να παίρνει μόλις ένα 10 % και ο μαγαζάτορας, ένα 3%. Το Ελληνικό κράτος δίνει 14,4% της δαπάνης του για την υγεία, για παθήσεις που προκαλεί το κάπνισμα, δηλαδή 3,4 περίπου δίς ευρώ ετησίως. Η κυβέρνηση επιβαρύνεται με αυτό το κόστος για την υγεία, όμως από κάθε πακέτο τσιγάρα αξίας 3,00 ευρώ βγάζει κέρδος 2,61 ευρώ ενώ χαλάει για την αγορά του 0,30 ευρώ που κερδίζει η εταιρεία καπνού. Ο μαγαζάτορας βγάζει μόλις 0,09 ευρώ από κάθε πακέτο τσιγάρα. Ένας καπνιστής που καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα αξίας 3,00 ευρώ την ημέρα, χαλάει τον μήνα 93 ευρώ,ενώ το χρόνο 1095 ευρώ,από αυτά τα λεφτά το κράτος βγάζει ετησίως 419,5 ευρώ από κάθε καπνιστή. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς το κράτος βγάζει από τους Έλληνες καπνιστές 2,2 δις ευρώ το χρόνο.

23 ΟΜΑΔΑ4: ΤΑ ΑΛΑΝΙΑ ΣΙΠΟΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΙΠΟΣ ΜΑΡΤΙΝΑ ΣΟΙΛΕ ΣΟΦΙΑ ΣΟΙΛΕ ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΕΡΓΗ Θέματα Συνέντευξη παθητικό κάπνισμα Κάπνισμα, Εγκυμοσύνη και Μητρότητα Μέτρα κατά του καπνίσματος

24 Συνέντευξη Από πότε άρχισες να καπνίζεις; Άρχισα να καπνίζω στα 23 μου. Δηλαδή για να είμαι πιο σαφές πριν από 13 χρόνια. Τι σε έχει προτρέψει στο κάπνισμα; Απ’ ότι θυμάμαι τίποτα δε με έχει προτρέψει. Πόσα πακέτα καπνίζεις την ημέρα; Παλιότερα κάπνιζα 2-3 πακέτα την ημέρα. Τώρα το ελάττωσα και καπνίζω 1 πακέτο την ημέρα. Έχεις σκεφτεί ποτέ να το κόψεις το κάπνισμα; Όχι. Δεν είχα σκεφτεί να το κόψω ούτε τότε ούτε τώρα, διότι αυτή είναι η ευτυχία μου. Τι σε επηρέασε να αρχίσεις το κάπνισμα; (φίλοι, συγγενείς, από μόνη σου) Δεν με επηρέασε κανείς. Μόνη μου το άρχισα. Δεν είχα τι να κάνω βαριόμουν στο σπίτι, βαριόμουν και με την παρέα μου και είχα πάει σε ένα super market. Δεν ήξερα τι να πάρω, ε, και πήρα τσιγάρα. Έχει επίπτωση στη ζωή σου το κάπνισμα; Δεν έχει επίπτωση στη ζωή μου το κάπνισμα μέχρι τώρα εκτός αν εξαιρέσουμε τσιγαρόβηχα που έχω το πρωί όταν ξυπνάω.

25 Παθητικό κάπνισμα Κάθε χρόνο πεθαίνουν 600.000 άνθρωποι. Εφιαλτικά είναι τα συμπεράσματα της πρώτης ολοκληρωμένης μελέτης για το παθητικό κάπνισμα, το οποίο προκαλεί 600 χιλιάδες θανάτους ετησίως. Μάλιστα τα ένα τρίτο των θυμάτων του δευτερογενούς καπνού είναι παιδιά που εκτίθενται στον καπνό των γονιών τους μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 192 χώρες διαπίστωσε επίσης ότι το παθητικό κάπνισμα, μπορεί να πυροδοτήσει το λεγόμενο σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου και να προκαλέσει άσθμα και πνευμονία. Από παλαιότερα οι γιατροί απέδιδαν στο παθητικό κάπνισμα σημαντικό μερίδιο ευθύνης για την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων σε μη καπνιστές όπως εξάλλου και για τα αναπνευστικά τους προβλήματα και την εμφάνιση καρκίνου στους πνεύμονες.

26 Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται η Τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. Ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός κεντρικής ροής) και κυρίως ο καπνός που εξέρχεται από την άκρη του τσιγάρου μεταξύ δύο εισπνοών (καπνός περιφερειακής ροής ), έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία στην υγεία και των μη καπνιστών. Μόλις το 26% των προϊόντων και υποπροϊόντων καπνού μένει μέσα στο τσιγάρο (φίλτρο), το 28% εισπνέεται από τον καπνιστή και το 46% σκορπίζεται στον αέρα. Περισσότερες από 50 καρκινογόνες ουσίες έχουν ταυτοποιηθεί στον καπνό του τσιγάρου που απελευθερώνεται στον αέρα.

27 Κάπνισμα, Εγκυμοσύνη και Μητρότητα Το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη ή η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη και τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, μειώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με συνέπεια την αύξηση των μολύνσεων ή έχει πιο άμεσες επιδράσεις μέσα από μηχανισμούς που ακόμη δεν είναι απόλυτα κατανοητοί στον επιστημονικό κόσμο. Η έκθεση στον καπνό σε διαφορετικά στάδια της εγκυμοσύνης προκαλεί διαφορετικές συνέπειες, ενώ ο κίνδυνος είναι δοσοεξαρτώμενος. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει την πορεία της κύησης και κατά συνέπεια, την ανάπτυξη του εμβρύου. Σημαντικές είναι οι αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος κατά την εγκυμοσύνη, καθώς επηρεάζεται σημαντικά η αναπνευστική λειτουργία των νεογνών, αυξάνεται η συχνότητα των αναπνευστικών νοσημάτων κατά την παιδική ηλικία και ο κίνδυνος για χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια κατά την ενήλικη ζωή. Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει τις αυτόματες αποβολές, την περιγεννητική θνησιμότητα, τις συγγενείς ανωμαλίες και τους πρόωρους τοκετούς, ενώ επιδρά αρνητικά και στην υγεία της εγκύου, καθώς αυξημένη παρουσιάζεται στις καπνίστριες η συχνότητα της αποκόλλησης του πλακούντα, του πρόδρομου πλακούντα, των αιμορραγιών και της πρόωρης ρήξης του θυλακίου. Ακόμη, το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει τις πιθανότητες γέννησης νεογνών με μικρό βάρος, μήκος σώματος και περίμετρο κεφαλής. Οι πιθανότητες να γεννηθούν νεογνά από καπνίστριες μητέρες με συγγενείς ανωμαλίες και καρδιοπάθειες διπλασιάζονται. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιών που θα παρουσιάσουν κατά την έναρξη της παιδικής ηλικίας, προβλήματα συμπεριφοράς, υπερκινητικότητα, προβλήματα συγκέντρωσης και χαμηλό νοητικό πηλίκο. Ο θηλασμός κατά τους 6 πρώτους μήνες της ζωής του βρέφους μειώνει κατά 70% την πιθάνοτητα ανάπτυξης άσθματος ή αλλεργιών στην μετέπειτα ζωή. Οι ευεργετικές αυτές επιδράσεις του θηλασμού δεν υφίστανται για τα βρέφη των μητέρων που είναι καπνίστριες. Σύμφωνα με νέες μελέτες, οι μητέρες που θηλάζουν και καπνίζουν μπορεί να μειώνουν τη διάρκεια του ύπνου του βρέφους τους. Όσο μεγαλύτερη η δόση νικοτίνης στο γάλα, τόσο μεγαλύτερη η διαταραχή του ύπνου. Οι μητέρες είναι σημαντικό να γνωρίζουν πως τα υπολείμματα καπνού μένουν στα μαλλιά και στα ρούχα της μητέρας και το μωρό εκτίθεται σε αυτά. Ανάλογη κατάσταση περιγράφεται και σε μητέρες που ενώ οι ίδιες δεν καπνίζουν, υποβάλλονται σε παθητικό κάπνισμα. Το κάπνισμα πρέπει να απαγορεύεται αυστηρά σε κλειστούς χώρους όπου υπάρχουν βρέφη ή μικρά παιδιά.

28 Μέτρα κατά του καπνίσματος Φορολογία/Τιμές. Αύξηση τιμής κατά 25% οδηγεί σε μείωση της συχνότητας του καπνίσματος κατά 7-13% Απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους/ Σημειώνεται μείωση καπνίσματος κατά 5-10% εξαιτίας της απαγόρευσης καπνίσματος σε χώρους εργασίας και μείωση 2-4% εξαιτίας της απαγόρευσης σε χώρους εστίασης και άλλους δημόσιους χώρους. Περιορισμοί στη διαφήμιση/Σημειώνεται μείωση του καπνίσματος κατά 6% μετά από πλήρη απαγόρευση. Οι νέοι είναι πιθανότερο να επηρεάζονται περισσότερο από διαφημίσεις που προωθούν προϊόντα καπνού Προειδοποιητικές ετικέτες/Η αποτελεσματικότητα του μέτρου δεν περιορίζεται σαφώς, ενώ λίγες είναι οι μελέτες των τελευταίων ετών που εξετάζουν την αποτελεσματικότητα με αντικρουόμενα όμως αποτελέσματα. Εκστρατείες με τα ΜΜΕ/Οι εκστρατείες ενημέρωσης οδηγούν σε μείωση του καπνίσματος κατά 5- 10%. http://www.neahygeia.gr/page.asp?p=989

29 Στα ούρα και στο αίμα των ατόμων που εκτέθηκαν στο παθητικό κάπνισμα εντοπίζονται νικοτίνη, κοτίνη (το μεταβολικό της προϊόν) και καρκινογόνες ουσίες. Στους μη καπνιστές ο καπνός (ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους) ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα. Επίσης προκαλεί ρινικά συμπτώματα, βήχα και κεφαλαλγίες καθώς και κρίσεις βρογχικού άσθματος ή άλλες αλλεργικές αντιδράσεις. Οι επιδράσεις αυτές είναι πιο έντονες στα παιδιά. Πρόκειται, ωστόσο, για ένα φαινόμενο που αφορά και τους καπνιστές, καθώς η έκθεση τους στον καπνό από τα τσιγάρα άλλων ανθρώπων πολλαπλασιάζει την πιθανότητα να προσβληθούν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Γενικότερα, σύμφωνα με πειραματικά δεδομένα σε ανθρώπους και πειραματόζωα, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η δευτερογενής έκθεση στον καπνό προκαλεί στον οργανισμό μεταβολές παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στους καπνιστές, έστω και σε μικρότερο, κατά κανόνα βαθμό

30 ΟΜΑΔΑ5 :ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΦΛΕΡΙΑΝΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΕΠΑ ΡΕΣΙΤ ΤΖΑΚΩΝΙΑΤΗ ΜΑΡΙΑ ΧΙΛΑ ΝΤΕΝΙΣΑ ΘΕΜΑΤΑ Γιατί καπνίζουν οι νέοι Αίτια - Ερωτηματολόγιο

31 ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΠΟΥ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΟΙ ΝΕΟΙ Γιατί καπνίζουν οι έφηβοι; Οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία ή τις αιτίες που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα Συνήθεια γονέων Φίλοι, μεγαλύτερα αδέλφια, κοινωνικό περιβάλλον Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με την εικόνα του Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση του με τον αθλητισμό Σχέσεις / οικογενειακή δομή Επίπεδο εκπαίδευσης Κοινωνικό οικονομικό επίπεδο Διαχείριση άγχους και καταπίεσης Αποδοχή Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό -61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια -26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν.

32 Κάπνισμα και μαθητές Σύμφωνα με έρευνες, οι μισοί και πλέον μαθητές (57%) έχουν καπνίσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι περιστασιακά (33%). Συστηματικά δηλώνουν ότι καπνίζουν το 21% των μαθητών, Τα κορίτσια επιτρέπουν των αγοριών στο περιστασιακό κάπνισμα (35% και 31% αντίστοιχα), ενώ περισσότερα αγόρια (22%) από κορίτσια (20%) δηλώνουν συστηματικοί καπνιστές, χωρίς όμως μεγάλη διάφορα μεταξύ τους. Οι μεγαλύτεροι μαθητές (17-18 ετών) καπνίζουν συστηματικά σε ποσοστό πενταπλάσιο από τους μικρότερους μαθητές (13-14 ετών). Είναι σημαντικό οι νέοι να έχουν πραγματική αποδεκτή ενημέρωση σχετικά με την εξάρτηση από τη νικοτίνη και τα αποτελέσματα του καπνίσματος. Παράγοντες που προδιαθέτουν τους νέους για κάπνισμα Ισχύουν μια σειρά από σύνθετους και ενδογενείς παράγοντες που προδιαθέτουν τους νέους να καπνίσουν και αυτοί ποικίλουν ανά άτομο και λαό. Αυτοί περιλαμβάνουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής αποδοχής στους χρήστες προϊόντων καπνού, έκθεση και αδυναμία αντίδρασης απέναντι στη διαφήμιση, διαθεσιμότητα και εύκολη πρόσβαση,ρόλος προτύπου από τους γονείς και άλλους ενήλικες και κοινωνικοί πίεση της ομάδας.

33 Λόγοι για τους οποίους καπνίζουν οι έφηβοι Πολύ συχνά το κάπνισμα αρχίζει τυχαία. Χωρίς να το πολυσκεφτούν οι έφηβοι ακολούθου το ρεύμα. Γ ια αρκετούς το κάπνισμα σημαίνει να έχουν κάτι να κάνουν. Μερικοί έφηβοι ζητούν την απόλαυση από το κάπνισμα και προσπαθούν να ηρεμήσουν τα νεύρα τους με αυτό τον τρόπο. Μερικοί θεωρούν ότι το κάπνισμα τους ενεργοποιεί και τους βοήθα στη συγκέντρωση. Αρκετοί έφηβοι θεωρούν ότι με το κάπνισμα μεγάλωσαν. Για μερικούς το κάπνισμα αποτελεί ένα μέσο για να εισχωρήσουν και να ανήκουν στους κύκλους / ομάδες. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το κάπνισμα τους δίνει κάποιο στυλ. Ιδιαίτερα οι νεαροί θεωρούν ότι οι κοπέλες το βρίσκουν ελκυστικό και μπορεί να συνδεθεί ένα γενικό τρόπο ζωής. Άλλοι θεωρούν ότι τους προσδίδει αυτοπεποίθηση και καπνίζοντας την προβάλουν. Άλλοι πάλι δοκιμάζουν τον καπνό από περιέργεια. Μερικοί έφηβοι καπνίζουν από αντίδραση στους κανονισμούς. Άλλοι επηρεάζονται από την διαφήμιση. Επίσης οι νέοι μπορεί να εθιστούν στην νικοτίνη η οποία είναι συστατική του καπνού. Ο εθισμός αυτός κάνει δύσκολη την διακοπή του καπνίσματος, ακόμη κι αν το θέλετε. Το κάπνισμα έχει γίνει συνήθεια για αρκετούς νέους. Μερικοί συνηθίζουν να καπνίζουν στα διαλειμματα και σε όλους αρέσει να καπνίζουν με το γεύμα. Όταν μια συνήθεια εδραιωθεί είναι δύσκολη να την κόψει κανείς

34 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΤΗ Αντικείμενο της ψυχολογίας του καπνίσματος αποτελεί το ερώτημα γιατί οι άνθρωποι ξεκινούν το κάπνισμα και για ποιο λόγο διατηρούν τη συμπεριφορά αυτή, παρά τους γνωστούς κινδύνους. Απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει η θεωρία της συμπεριφοράς που στηρίζεται στις αρχές της μάθησης. Οι καπνιστές δεν γεννήθηκαν καπνιστές, έμαθαν τη συμπεριφορά αυτή με το πέρασμα του χρόνου. Σύμφωνα με τις αρχές της μάθησης, το κάπνισμα συνδέεται σταδιακά με ερεθίσματα όπως η θέα του πακέτου με τα τσιγάρα, τα τασάκια, το αίσθημα χαλάρωσης μετά το φαγητό κ.τ.λ. Με τη συνεχή επανάληψη της ακολουθίας > δημιουργείται μια σύνδεση, ώστε το κάπνισμα να προκαλείται > από άλλοτε ουδέτερα ερεθίσματα. Χωρίς να το συνειδητοποιεί ο καπνιστής ανάβει τσιγάρο αυτόματα σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως με τη μυρωδιά του καφέ ή το κουδούνισμα του τηλεφώνου. Οι περισσότεροι καπνιστές καπνίζουν τσιγάρα χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται, σχεδόν αυτόματα. Παράλληλα και σύμφωνα πάντα με τις αρχές της μάθησης, οι συμπεριφορές που ακολουθούνται από ευχάριστες συνέπειες, εμφανίζονται πιο συχνά από εκείνες που ακολουθούνται από ουδέτερες ή αρνητικές συνέπειες. Στο κάπνισμα οι θετικές συνέπειες εμφανίζονται πολύ γρήγορα. Η καπνιστική συμπεριφορά ενισχύεται από την επίδραση της ίδιας της νικοτίνης στον οργανισμό. Η νικοτίνη δρα ως ουσιοεξαρτητική ουσία και προκαλεί εθισμό στον ανθρώπινο οργανισμό

35 Είναι συνολικά 50 αγόρια Τα 22 αγόρια δεν καπνίζουν (ηλικία 16 – 28) Τα 28 καπνίζουν (ηλικία 16 – 30) Αγόρια που καπνίζουν τώρα είναι ηλικίας 16-30 Ηλικία που άρχισαν να καπνίζουν : 10-14 (9) 12-14 (3) 14-16 (7) 16-18 (9) 18 κ ’ άνω (0) Λόγοι που ξεκίνησαν το τσιγάρο : Για να κάνω φιγούρα (0) Για να κάνω τον μάγκα (3) Γιατί μου το πρότεινε ένας φίλος (7) Για ψυχολογικούς λόγους (3) Άλλο : Για δοκιμή (3) Μου άρεσε (4) Χωρισμός (1) Έτσι (3) Δεν ξέρω (1) Για πλάκα (1) Λόγο προγραμμάτων στη τηλεόραση (1)

36 Τσιγάρα που καπνίζουν καθημερινά : Μισό πακέτο (21) Ένα πακέτο (0) Ενάμισι πακέτο (1) Δύο πακέτα (1) Δύο και άνω (5) Μάρκες που καπνίζουν : Prince (1) Malboro (9) Camel (3) Rothmans (1) Old Horbon (6) Carelia (4) Drums (4) χασίσι (2) Black Devil (1)

37 Γνωρίζουν ότι το τσιγάρο είναι μία εξαρτησιογόνος ουσία ; Ναι (25) Όχι (3)

38 Είναι συνολικά 50 αγόρια Τα 22 αγόρια δεν καπνίζουν (ηλικίας 16-28) τα 28 αγόρια που καπνίζουν (ηλικίας 16-30) Αγόρια Δεν καπνίζουν (22) Γνωρίζουν ότι το τσιγάρο είναι εξαρτησιογόνος ουσία ; Ναι (17) Όχι (5)

39 Θα έπαιρναν τσιγάρο αν κάποιος τους το πρόσφερε ; Ναι (11) Όχι (17) Ενοχλούνται όταν οι γονείς τους καπνίζουν ; Ναι (13) Όχι (15) Έχουν προσπαθήσει να κόψουν το τσιγάρο ; Ναι (17) Όχι (10) Πολλές φορές (1)

40 Βρίσκουν Χρήματα για να αγοράσουν τσιγάρα ; Χαρτζιλίκι (9) Δουλεύω (13) Άλλο (6) Ξέρουν οι γονείς τους ότι καπνίζουν ; Ναι (20) Όχι (8) Τι λένε γι ’ αυτό ; Τίποτα (7) Ότι κακό δικό σου κάνεις (5) Ότι είναι κακό για την υγεία τους (6) Εφόσον καπνίζουν οι ίδιοι (1) Δεν τους νοιάζει (1)

41 Ενοχλούνται που οι γονείς τους καπνίζουν ; Ναι (15) Όχι (7) Γνωρίζουν τις συνέπειες του καπνίσματος ; Ναι (20) Όχι (2)

42 Καπνίζουν οι γονείς τους ; Ναι (12) Όχι (10) Πιστεύουν ότι το κάπνισα βλάπτει τους γύρο τους ; Ναι(22) Όχι (0)

43 Γνωρίζουν τις συνέπειες του καπνίσματος ; Ναι (24) Όχι (4) Καπνίζουν οι γονείς τους ; Ναι (16) Όχι (12) Πιστεύουν ότι το κάπνισμα βλάπτει τους γύρο τους ; Ναι (20) Όχι (8)

44 Είδος τσιγάρα που καπνίζουν ; Καπνό (21) Έτοιμο (6) Τι είδος : Ελαφρύ (6) Κανονικό (14) Βαρύ (8) Πιστεύουν για το κάπνισμα ότι : Ότι είναι βλαβερό (9) Ότι γίνεται συνήθεια (4) Ότι μπορείς να ξεφύγεις σε δύσκολες καταστάσεις (1) Ότι είναι καλό και σε χαλαρώνει (5) Δεν απάντησαν σε αυτήν την ερώτηση (8)