ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ 8 – ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΙΕΚ ΑΙΓΕΑΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, MSc,

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ 8 – ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΙΕΚ ΑΙΓΕΑΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, MSc,"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ 8 – ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΙΕΚ ΑΙΓΕΑΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, MSc, Med, PhD

2 Στο σημερινό μάθημα...  Τι είναι δεξιότητες ζωής.  Παραδείγματα δεξιοτήτων ζωής.  Εκμάθηση δεξιοτήτων ζωής.  Τι είναι αθλητικές δεξιότητες.  Παραδείγματα αθλητικών δεξιοτήτων.  Προγράμματα GOAL και SUPER.  Διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής στο μάθημα φυσικής αγωγής.

3 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ Είναι οι δεξιότητες π ου βοηθούν ένα άτομο να π ετύχει στο π εριβάλλον π ου ζει

4

5 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (1)  Να μπορούν να αποδίδουν υπό πίεση.  Να επιλύουν προβλήματα αποτελεσματικά.  Να καθορίζουν στόχους και να ξεπερνούν τα εμπόδια για την επίτευξή τους.  Να επικοινωνούν αποτελεσματικά.  Να χειρίζονται αποτελεσματικά την επιτυχία ή την αποτυχία.

6 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (2)  Να δρουν αποτελεσματικά μέσα στην ομάδα.  Να αποδέχονται τις αξίες και τις πεποιθήσεις των άλλων.  Να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητές τους.  Να γνωρίζουν τα όριά τους.  Να αποδέχονται την ευθύνη για τις πράξεις τους και την αρνητική κριτική με στόχο τη βελτίωση.

7 ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ Για να είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από το περιβάλλον που ζουν, θα πρέπει να έχουν αναπτύξει :  Την ικανότητα επεξεργασίας πολλαπλών πληροφοριών.  Την ικανότητα επικοινωνίας.  Την ικανότητα προσαρμογής σε διαφορετικά εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα.

8 ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (1) Σχεδιάζονται και εφαρμόζονται για την πρόληψη - παρεμπόδιση ανθυγιεινών συμπεριφορών :  Κάπνισμα  Αλκοόλ  Aids  Χρήση ουσιών  Εφηβική εγκυμοσύνη  Σωματική και λεκτική βία

9 ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ (2)  Καθορισμός στόχων  Λήψη αποφάσεων  Επίλυση προβλημάτων  Δημιουργική και κριτική σκέψη  Επικοινωνία και διαπροσωπικές σχέσεις  Αυτογνωσία  Συναισθηματική κατανόηση  Αποτελεσματικός χειρισμός συναισθημάτων  Αντιμετώπιση του στρες

10 ΕΡΕΥΝΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΕΙΞΕΙ  Ότι τα προγράμματα δεξιοτήτων ζωής είναι αποτελεσματικά για την πρόληψη του καπνίσματος και του αλκοόλ.

11 ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ  Μαθαίνουν τρόπους δράσης για την αντιμετώπιση καταστάσεων τις οποίες συναντούν καθημερινά.  Μαθαίνουν τι είναι « καλό » και τι « κακό » για τη συναισθηματική τους υγεία.  Μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και γεγονότα που τους οδηγούν στο « καλό » ή στο « κακό ».

12 ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ  Θεωρητική προσέγγιση της δεξιότητας ( γνώσεις, πληροφορίες ).  Παρατήρηση της δεξιότητας ( παραδείγματα μέσα από την εμπειρία ).  Πρακτική εφαρμογή σε επιλεγμένες καταστάσεις σε υποστηρικτικό περιβάλλον.  Ανατομική ανατροφοδότηση και απόδοση ( ενθάρρυνση, παρότρυνση ).

13 ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Μαθαίνονται μέσα από τη διαδικασία της :  Επίδειξης  Παρατήρησης  Πρακτικής εφαρμογής  Ανατροφοδότησης

14 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ  Η καλή απόδοση υπό πίεση.  Η αποτελεσματική δράση μέσα στην ομάδα.  Η ανάληψη πρωτοβουλιών.  Ο καθορισμός στόχων.

15 ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Παραδείγματα :  Είναι πολύ πιθανό νεαροί αθλητές να είναι σε θέση να ολοκληρώσουν πιο γρήγορα τις εργασίες τους στο σχολείο, χρησιμοποιώντας τη δεξιότητα της προσοχής και της αυτοσυγκέντρωσης.

16 ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Παραδείγματα :  Αν σε έναν αθλητή δημιουργείται άγχος πριν τις εξετάσεις, ενδεχομένως να μπορεί να το ελέγξει αυτό με τις ίδιες τεχνικές που εφαρμόζει στον αθλητισμό.

17 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ GOAL (Danish, 1997) SUPER (Danish & Nellen, 1997)

18 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GOAL  Έχει σχεδιαστεί για να διδάξει στους εφήβους την αίσθηση του προσωπικού ελέγχου και της αυτοπεποίθησης.  Έτσι, οι έφηβοι μπορούν να πάρουν τις σωστές αποφάσεις και κατ ’ επέκταση να γίνουν καλύτεροι πολίτες.

19 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SUPER Είχε καθαρά αθλητικό χαρακτήρα και ως στόχο να καταλάβουν οι νεαροί αθλητές ότι :  Υπάρχουν αποτελεσματικά παραδείγματα μαθητών - αθλητών προς μίμηση.  Στα αθλήματα, όπως και στη ζωή, απαιτούνται και σωματικές και ψυχικές ικανότητες.

20 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SUPER  Είναι σημαντικό να θέτεις και να εκπληρώνεις τους στόχους σου στα αθλήματα.  Είναι σημαντικό να θέτεις και να εκπληρώνεις τους στόχους σου στη ζωή.  Τα εμπόδια που εμφανίζονται κατά την εκπλήρωση των στόχων, μπορούν να ξεπεραστούν.

21 ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ SUPER  Ο συναγωνισμός είναι καλός, όταν ο καθένας έχει μάθει να συναγωνίζεται με τον εαυτό του, τις δυνατότητές του.  Πρέπει οι έφηβοι να μάθουν να ανταγωνίζονται τον εαυτό τους, το προσωπικό τους δυναμικό, παρά τους άλλους.

22 ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ SUPER  Οι νέοι θα μαθαίνουν την προσωπική τους απόδοση, παρά την απόδοση των άλλων.  Αποτέλεσμα είναι να βιώνουν τις νίκες και να νιώθουν λιγότερο εξαρτημένοι από τη γνώμη των άλλων, σχετικά με την επιτυχία ή την αποτυχία.  Λιγότερο μετράει το σκορ και περισσότερο η ποιότητα του παιχνιδιού και το επίπεδο εκτέλεσης.

23 To PATHS (Promoting Alternative Thinking Strategies) Είναι επίσης ένα πρόγραμμα, το οποίο εφαρμόστηκε σε δημοτικά σχολεία, με στόχο την προώθηση κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων

24 To PATHS (Promoting Alternative Thinking Strategies) Δίνει έμφαση στην ικανότητα των μαθητών να διακρίνουν, να καταλαβαίνουν και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους.

25 To PATHS (Promoting Alternative Thinking Strategies) Τα αποτελέσματα μίας έρευνας έδειξαν οτι οι μαθητές τρίτης και πέμπτης δημοτικού που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν βελτίωση σε κοινωνικές γνωστικές δεξιότητες, καλύτερο αυτοέλεγχο, περισσότερη σκέψη πριν την πράξη, πιο αποτελεσματική λύση των συγκρούσεων και πιο θετική ατμόσφαιρα στην τάξη (Domitrovich & Greenberg, 2000).

26 Πρόγραμμα πρόληψης αντικοινωνικών συμπεριφορών “Fast Track Project” Εφαρμόστηκε από ερευνητική ομάδα επιστημόνων πρόληψης προβλημάτων επικοινωνίας των νέων (Bierman, et al., 2002). Περιλάμβανε 22 μαθήματα για γονείς και μαθητές στην πρώτη δημοτικού, 14 μαθήματα στην δευτέρα δημοτικού και 9 στην τρίτη. Περιλάμβανε επίσης επισκέψεις στο σπίτι, φροντιστηριακά μαθήματα και συμβουλευτική στο σχολείο.

27 Πρόγραμμα πρόληψης αντικοινωνικών συμπεριφορών “Fast Track Project” Τα μαθήματα περιλάμβαναν τέσσερις τομείς δεξιοτήτων : α ) δεξιότητες συναισθηματικής κατανόησης και επικοινωνίας ( αναγνώριση και καθοδήγηση συναισθημάτων ), β ) δεξιότητες φιλίας ( συμμετοχή, συνεργασία, δίκαιο παιχνίδι ), γ ) δεξιότητες αυτοελέγχου δ ) δεξιότητες επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων

28 Πρόγραμμα πρόληψης αντικοινωνικών συμπεριφορών “Fast Track Project” Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της διαχρονικής αυτής μελέτης ύστερα από τρία χρόνια έδειξε ότι τα παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες για να παρουσιάσουν προβλή - ματα συμπεριφοράς από ό, τι τα παιδιά της ομάδας ελέγχου.

29 Μέσα από δραστηριότητες περιπέτειας (adventure –based activities) H διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής, μέσα από δραστηριότητες περιπέτειας, διευκολύνει τη μάθηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων, γιατί γίνεται με τρόπο πρωτότυπο και ελκυστικό για τους νέους (Moote & Wodarski, 1997).

30 Μέσα από δραστηριότητες περιπέτειας (adventure –based activities) Σύμφωνα με τον Butler (1993), τα προγράμματα δραστηριοτήτων περιπέτειας ( αναρρίχηση, ράφτινγ, orienteering, ποδήλατο βουνού ) περιλαμβάνουν διέγερση, ρίσκο, συνεργασία, συναγωνισμό, επικοινωνία, εμπιστοσύνη στον εαυτό σου και στα μέλη της ομάδας, σωματικές, πνευματικές και συναισθηματικές προκλήσεις, φυσική δραστηριότητα, επίλυση προβλημάτων και δημιουργικότητα.

31 Μέσα από δραστηριότητες περιπέτειας (adventure –based activities) Παρατηρήθηκε  βελτίωση της αυτοπεποίθησης των νέων  βελτίωση σε συγκεκριμένες κινητικές δεξιότητες  μεγαλύτερος βαθμός συνεργασίας μεταξύ των νέων. Παρά τα θετικά αποτελέσματα υπάρχει το πρόβλημα του υψηλού κόστους που έχουν τέτοιου είδους προγράμματα για τα σχολεία και τις τοπικές κοινωνίες.

32 Διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής ως μέσο πρόληψης ανεπιθύμητων συμπεριφορών Η εφαρμογή προγραμμάτων δεξιοτήτων ζωής σε χώρες με επιδημιολογική έξαρση του ιού του Α IDS ήταν αποτέλεσμα ερευνών στις οποίες ενώ είχε καταγραφεί η αύξηση των γνώσεων των παιδιών σε θέματα υγείας ( ενημερωτικά προγράμματα ), δεν υ - πήρχαν αλλαγές στη συμπεριφορά τους (Buczkiewicz & Carnegie, 2001).

33 Διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής ως μέσο πρόληψης ανεπιθύμητων συμπεριφορών Η ανάγκη να μετατραπούν οι γνώσεις των παιδιών σε θέματα υγείας, σε θετικές συμπεριφορές για την υγεία τους οδήγησε στην εφαρμογή προγραμμάτων δεξιοτήτων ζωής. Στην περίπτωση του AIDS όπως αναφέρουν οι Buczkiewicz, και Carnegie (2001) η εκπαίδευση δεξιοτήτων ζωής είναι η μόνη άμυνα των νέων της Ουγκάντας απέναντι στην μόλυνση.

34 Διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής ως μέσο πρόληψης ανεπιθύμητων συμπεριφορών Οι δεξιότητες ζωής μπορεί να τους βοηθήσουν να είναι προσεχτικοί, διαπραγματεύσιμοι για ασφαλέστερη σεξουαλική πράξη ή καθόλου σεξουαλική πράξη, να σκέφτονται κριτικά στην αξιολόγηση επικίνδυνων καταστάσεων, να ελέγχουν τα συναισθήματα τους και το άγχος τους και να είναι σε θέση να ζητήσουν βοήθεια από άλλους.

35 Η UNICEF (2002), σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις π ολλών χωρών εφαρμόζει ευρείας κλίμακας π ρογράμματα δεξιοτήτων ζωής τα ο π οία έχουν στόχο την εξοικείωση των νέων με τεχνικές ό π ως της λήψης α π οφάσεων, ε π ίλυσης π ροβλημάτων, καθορισμού στόχων, κριτικής και δημιουργικής σκέψης, ε π ικοινωνίας και ελέγχου του στρες

36 Ταυτόχρονα την π ληροφόρηση για τον έλεγχο των γεννήσεων ( Νάμ π ια, Ινδία ), την π ρόληψη του AIDS ( Νάμ π ια, Ρουμανία, Ινδία ), την ισότητα των δύο φύλων ( Πακιστάν ), τον ε π αγγελματικό π ροσανατολισμό ( Αζερμ π αϊτζάν, Ταϊλάνδη ) και την ε π ανένταξη στο σχολείο μαθητών π ου το έχουν εγκαταλείψει ( Βραζιλία ).

37 Πανεπιστήμιο του Cronel στη Νέα Υόρκη “Life Skills Training ”(Botvin & Kantor, 2000). Οι έρευνες τους βασίζονται σε ένα θεωρητικό πλάισιο “ εισαγωγής ” των νέων στο κάπνισμα, στη χρήση αλκοόλ και άλλων φαρμακευτικών ουσιών, το οποίο έχει χαρακτηριστικά από τη θεωρία της κοινωνικής μάθησης του Bandura (1977), τη θεωρία της προβληματικής συμπεριφοράς (Jessor & Jessor, 1977), της αυτο - εξουθένωσης (Kaplan, 1980)

38 Πανεπιστήμιο του Cronel στη Νέα Υόρκη “Life Skills Training ”(Botvin & Kantor, 2000). Οι μαθητές εξοικειώνονται με βασικές ψυχολογικές τεχνικές, όπως ο καθορισμός στόχων, η αυτορύθμιση και η αυτο - ενίσχυση που έχουν ως απώτερο στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς σε ό, τι αφορά το κάπνισμα, τη χρήση αλκοόλ και την προσωπική βελτίωση.

39 Πανεπιστήμιο του Cronel στη Νέα Υόρκη “Life Skills Training ”(Botvin & Kantor, 2000). Σχεδιάστηκε για να επηρεάσει τους νέους σε ατομικό επίπεδο μέσα από την ανάπτυξη τριών παραγόντων : α ) την ανάπτυξη των γνώσεων, απόψεων και κανόνων σχετικών με θέματα αλκοολισμού, καπνίσματος και ναρκωτικών ουσιών, β ) τη διδασκαλία δεξιοτήτων αντίστασης στην χρήση αλκοόλ, τσιγάρου, ναρκωτικών και γ ) την ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτό - διαχείρισης και κοινωνικών δεξιοτήτων.

40 Περιεχόμενα μαθημάτων... Συζήτηση, επίδειξη, ασκήσεις με υποθετικά σε - νάρια, θεατρικά παιχνίδια και πρακτικές ασκήσεις εκτός σχολείου. Η ύλη του προγράμματος περιλαμβάνει πληροφορίες για τις βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες συνέπειες από την χρήση αλκοόλ, τσιγάρου και ναρκωτικών ουσιών, τα πραγματικά επίπεδα χρηστών ανάμεσα στους νέους και τη επίδραση που έχει το φαινόμενο στην κοινωνία.

41 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΗΚΟΥΝ  Στο συναισθηματικό και  Γνωστικό κομμάτι της μάθησης των μαθητών.

42 ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΖΩΗΣ  Ο εκπαιδευτικός θέλει να αναπτύξει το συναισθηματικό κόσμο των μαθητών.  Ο καθηγητής δίνει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά στο μάθημα, τα οποία το αναβαθμίζουν και το κάνουν πιο χρήσιμο στη σύγχρονη εκπαιδευτική πράξη.

43 ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΝΙΣ T ΕΙ  Η εξάσκηση δεξιοτήτων ζωής βοηθάει στην εκμάθηση αθλητικών δεξιοτήτων.  Η διδασκαλία τους μπορεί να συνδεθεί με την υπευθυνότητα των μαθητών και των ικανοτήτων τους, να σχεδιάζουν για το μέλλον βασιζόμενοι στον εαυτό τους.

44 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !