ΕΛΛΗΝΙΚΑ Δ΄ΔΗΜΟΤΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 7 *ΕΛΙΑ* Μαλβίνα Αντωνίου Δ΄1.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΛΛΗΝΙΚΑ Δ΄ΔΗΜΟΤΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 7 *ΕΛΙΑ* Μαλβίνα Αντωνίου Δ΄1."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΛΛΗΝΙΚΑ Δ΄ΔΗΜΟΤΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 7 *ΕΛΙΑ* Μαλβίνα Αντωνίου Δ΄1

2 Τι είναι η ελιά ; Δέντρο αειθαλές, που ζει πάνω από 1000 χρόνια (αιωνόβιο). Στην Αθήνα π.χ. υπάρχει ελιά ηλικίας 2.500 χρόνων που λέγεται «ελιά του Πλάτωνα». Συγγενεύει με το γιασεμί, το λιγούστρο, το φράξο κ.ά. Ανήκει στην τάξη «στρεψανθή» και στην οικογένεια «ελαιιδες» ή «ολεϊδες». Ευδοκιμεί στο γλυκό κλίμα της πατρίδας μας και σ' άλλες χώρες, του γειτονεύουν με τη Μεσόγειο θάλασσα. Δεν αντέχει στις παγωνιές. Γι' αυτό, στην Ελλάδα, καλλιεργείται στις παραθαλάσσιες ζεστές περιοχές και στα νησιά. Σωστά ο ποιητής την ονομάζει «του ήλιου θυγατέρα». Καλλιεργείται στη χώρα μας από τα πανάρχαια χρόνια. Ήταν το ιερό δέντρο της θεάς Αθηνάς και σύμβολο της νίκης και της ειρήνης. Με στεφάνι ελιάς στεφάνωναν οι αρχαίοι πρόγονοί μας τους νικητές των αθλητικών αγώνων. Κλαδί ελιάς κρατούσε το περιστέρι του Νώε, όταν γύρισε πίσω στην κιβωτό του. Δέντρο αειθαλές, που ζει πάνω από 1000 χρόνια (αιωνόβιο). Στην Αθήνα π.χ. υπάρχει ελιά ηλικίας 2.500 χρόνων που λέγεται «ελιά του Πλάτωνα». Συγγενεύει με το γιασεμί, το λιγούστρο, το φράξο κ.ά. Ανήκει στην τάξη «στρεψανθή» και στην οικογένεια «ελαιιδες» ή «ολεϊδες». Ευδοκιμεί στο γλυκό κλίμα της πατρίδας μας και σ' άλλες χώρες, του γειτονεύουν με τη Μεσόγειο θάλασσα. Δεν αντέχει στις παγωνιές. Γι' αυτό, στην Ελλάδα, καλλιεργείται στις παραθαλάσσιες ζεστές περιοχές και στα νησιά. Σωστά ο ποιητής την ονομάζει «του ήλιου θυγατέρα». Καλλιεργείται στη χώρα μας από τα πανάρχαια χρόνια. Ήταν το ιερό δέντρο της θεάς Αθηνάς και σύμβολο της νίκης και της ειρήνης. Με στεφάνι ελιάς στεφάνωναν οι αρχαίοι πρόγονοί μας τους νικητές των αθλητικών αγώνων. Κλαδί ελιάς κρατούσε το περιστέρι του Νώε, όταν γύρισε πίσω στην κιβωτό του.

3 Τα άνθη Τα μικρά πρασινόλευκα ή κιτρινόλευκα άνθη διατάσσονται κατά ταξιανθία (φόβη). Είναι ερμαφρόδιτα, με κυπελλοειδή μονοσέπαλο κάλυκα με 4 δόντια, στεφάνη τετράλαβη δύο στήμονες και ωοθήκη επιφυή, δίχωρη. Υπάρχουν όμως και ατελή άνθη, με ατροφικό ύπερο, τα οποία εξασφαλίζουν τη διασταυρωτή γονιμοποίηση και έπειτα πέφτουν. Η επικονίαση γίνεται από τον άνεμο.

4 ΕΛΙΑ

5 Πατέ ελιάς Τοποθετείτε σε ένα μπολ 250 γρ. μαύρες ελιές χωρίς το κουκούτσι, 80 γρ. αντσούγιες πλυμένες και ψιλοκομμένες 50 γρ. κάπαρη και τα πολτοποιείτε. Προσθέτετε το χυμό ενός λεμονιού, μια κουταλιά σούπας μπράντι, 200 γρ. ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι και ανακατεύετε καλά. Διατηρείτε το πατέ σε κλειστό βάζο στο ψυγείο και το καταναλώνετε πάνω σε ψωμί κατά προτίμηση ελαφρά φρυγανισμένο. Τοποθετείτε σε ένα μπολ 250 γρ. μαύρες ελιές χωρίς το κουκούτσι, 80 γρ. αντσούγιες πλυμένες και ψιλοκομμένες 50 γρ. κάπαρη και τα πολτοποιείτε. Προσθέτετε το χυμό ενός λεμονιού, μια κουταλιά σούπας μπράντι, 200 γρ. ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι και ανακατεύετε καλά. Διατηρείτε το πατέ σε κλειστό βάζο στο ψυγείο και το καταναλώνετε πάνω σε ψωμί κατά προτίμηση ελαφρά φρυγανισμένο.

6 Πατέ ελιάς

7 Κοτόπουλο με ελιές Κόψτε ένα κοτόπουλο σε μικρές μερίδες και βάλτε το σε ένα ταψί, όπου έχετε ήδη χύσει ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο. Κόψτε 2 πράσινες πιπεριές, 2 κόκκινες πιπεριές, 2 κρεμύδια και 2 σκελίδες σκόρδο σε μικρά κομάτια. Αφαιρέστε τα κουκούτσια από τις ελιές και ρίξτε τις πάνω στο κοτόπουλο μαζί με τα υπόλοιπα υλικά. Προσθέστε 2 ώριμες ντομάτες ψιλοκομμένες, ένα μεγάλο φλυτζάνι κόκκινο κρασί και ψήστε στο φούρνο για 1,5 ώρα περίπου μέχρι να πιεί τα υγρά. Κόψτε ένα κοτόπουλο σε μικρές μερίδες και βάλτε το σε ένα ταψί, όπου έχετε ήδη χύσει ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο. Κόψτε 2 πράσινες πιπεριές, 2 κόκκινες πιπεριές, 2 κρεμύδια και 2 σκελίδες σκόρδο σε μικρά κομάτια. Αφαιρέστε τα κουκούτσια από τις ελιές και ρίξτε τις πάνω στο κοτόπουλο μαζί με τα υπόλοιπα υλικά. Προσθέστε 2 ώριμες ντομάτες ψιλοκομμένες, ένα μεγάλο φλυτζάνι κόκκινο κρασί και ψήστε στο φούρνο για 1,5 ώρα περίπου μέχρι να πιεί τα υγρά.

8 Κοτόπουλο με ελιές

9 Ελιές Τηγανητές Παίρνετε μαύρες ελιές. Τους βγάζετε το κουκούτσι και τις ανακατεύετε σε κουρκούτι πηχτό που έχετε ετοιμάσει από νωρίτερα (ένα αυγό, αλάτι, πιπέρι, λίγη καυτερή πιπεριά τριμμένη, αλεύρι). Με ένα κουτάλι παίρνετε από το μείγμα και τηγανίζετε σε καυτό λάδι. Παίρνετε μαύρες ελιές. Τους βγάζετε το κουκούτσι και τις ανακατεύετε σε κουρκούτι πηχτό που έχετε ετοιμάσει από νωρίτερα (ένα αυγό, αλάτι, πιπέρι, λίγη καυτερή πιπεριά τριμμένη, αλεύρι). Με ένα κουτάλι παίρνετε από το μείγμα και τηγανίζετε σε καυτό λάδι.

10 Ελιές Τηγανητές

11 Κυπριακή ελιόπιτα Σε μία μεγάλη λεκανίτσα ρίχνουμε τα υλικά λίγα λίγα και με την σειρά που αναγράφονται. Ανακατεύουμε με ένα κουτάλι καλά. Το αλεύρι το ρίχνουμε λίγο λίγο, τόσο όσο να φτιάξουμε μείγμα πιο πηχτό απο αυτό του κέικ. Είναι έτοιμο, όταν ανακατεύοντας με το κουτάλι το μείγμα ξεκολλάει γύρω γύρω απο τα τοιχώματα της λεκάνης. Σε μια λαδωμένη και αλευρωμένη φόρμα του κέικ, βάζουμε κουταλιές κουταλιές το μείγμα και το στρώνουμε ομοιόμορφα. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στον αέρα στους 180 βαθμούς, στην μεσαία σχάρα για περίπου 1 ώρα.

12 Κυπριακή ελιόπιτα

13 Η ιστορία της ελιάς Ελιά! Σύμβολο ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας, ευημερίας, ευφορίας, τύχης, νίκης. Τρέφει, συντηρεί, προστατεύει, τονώνει, θεραπεύει, εμπνέει. Η ελιά θεωρείται ευλογημένο δένδρο. Ο καρπός της τρώγεται μετά από επεξεργασία και από αυτήν παράγεται το ελαιόλαδο. Τα φύλλα της γίνονται τροφή ζώων. Το ξύλο της χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη και στην ξυλογλυπτική. Δικαιολογημένα η θέση της στην ιστορία και στην μυθολογία των λαών της Μεσογείου. Αξίζει να γνωρίσουμε και να μάθουμε την ανεκτίμητη αξία της στη διατ ροφή, στην υγεία, στον πολιτισμό, δώρο της φύσης, ζωντανή κληρονομιά σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Η ιστορία της ελιάς ξεκίνησε πριν 7000 χρόνια, στην περιοχή της Μεσογείου και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιθανολογείται από τις διάφορες παραστάσεις στα αγγεία και τους μύθους στην ιστορία των λαών που ζουν γύρω από την Μεσόγειο, ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Συρία. Το σίγουρο είναι ότι στον ευρωπαϊκό Μεσογειακό χώρο, ήρθε από την Ελλάδα, από Φοίνικες εμπόρους. Από εκεί πέρασε στην Ιταλία, Γαλλία, Ισπανια, Πορτογαλία, Αμερική, Αυστραλία. Κατά την Ελληνική παράδοση, η πρώτη ελιά φυτεύθηκε στην Ακρόπολη, από την θεά Αθηνά, στο ναό του Ερεχθείου Μορίου Διός και έτσι ονομάστηκε Μορέα ελιά. Αλλοι όμως λένε ότι έχει σχέση με την Κρήτη και συγκεκριμένα με την Κνωσσό, Φαιστό, Ζάκρος. Λέγεται ότι ήταν δώρο της θεάς Αθηνάς στους κατοίκους της πόλης της Αθήνας, όταν φιλονίκησε με τον θεό Ποσειδώνα, για το όνομα της πόλης των Αθηνών. Εκείνοι, σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης, έδωσαν το όνομά της στην πόλη τους και αυτή τους δίδαξε την καλλιέργεια της ελιάς. Οι Αθηναίοι στα νομίσματά τους απεικόνιζαν την Αθηνά με στεφάνι ελιάς στο κράνος της και έναν αμφορέα με λάδι ή ένα κλαδί ελιάς. Στα παλάτια της Κνωσσού, υπήρχαν περισσότερα από 1000 δωμάτια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, στα υπόγεια του παλατιού ζούσε φυλακισμένος ο Μινώταυρος, το τέρας με κεφάλι ταύρου και σώμα ανθρώπου. Εκεί υπήρχαν ελαιοθήκες, όπου φυλασσόταν το λάδι (σώζονται μέχρι σήμερα). Μέσα σε αυτές υπήρχαν στέρνες από πέτρα, όπου τοποθετούσαν το λάδι, για να κατακαθίσουν τα διάφορα ξένα στοιχεία που υπήρχαν μέσα του (αυτή είναι μια πρωτόγονη μέθοδος απόσταξης λαδιού). Όταν καθάριζε το λάδι, το μετέφεραν με μια ειδική κουτάλα σε πιθάρια, όπου και αποθηκευόταν. Οι Κρήτες μετά το έκαναν εμπόριο. Στην Ακαδημία υπήρχαν οι 12 ιερές ελιές, οι μορίαι και ο ιερός ελαιώνας, από τον οποίο προερχόταν το λάδι που έδιναν, ως έπαθλο, στους νικητές των Παναθηναίων. Με κλάδο ελιάς ήταν στεφανωμένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, έργο του Φειδία και ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου. Προστάτης των ιερών ελαιοδένδρων ήταν ο Δίας,"ο Μόριος ". Τα στηρίγματα της στοάς του Παρθενώνα πατούσαν σε υψηλά βάθρα με ανάγλυφη παράσταση την ιερή ελιά της Αθήνας στον κορμό της οποίας ελισσόταν ένα φίδι. Το ρόπαλο του Ηρακλή ήταν φτιαγμένο από αγριελιά. Όταν ο Ηρακλής ολοκλήρωσε τους 12 άθλους του, έφερε από τη χώρα των Υπερβορείων (μυθικός λαός που πίστευαν ότι κατοικούσε πέρα από τον Βορρά ή στον ουρανό), βλαστάρι ελιάς και το φύτευε στην Ολυμπία. Με τα κλαδιά αυτής της ελιάς στεφάνωναν τους νικητές ολυμπιονίκες. Στο ναό της Ήρας, στην Αρχαία Ολυμπία, υπήρχε μια ελιά, η "καλλιστέφανος ελιά, από την οποία έφτιαχναν τον κότινο (στεφάνι αγριελιάς), με τον οποίο στεφάνωναν τους ολυμπιονίκες και τους έδιναν και μια φιάλη ελαιολάδου,ως αναγνώριση νίκης. Στους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 2004, στεφάνωσαν τους νικητές πάλι,με κότινους, - στεφάνι ελιάς, όπως έκαναν και στα αρχαία χρόνια. Ελιά! Σύμβολο ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας, ευημερίας, ευφορίας, τύχης, νίκης. Τρέφει, συντηρεί, προστατεύει, τονώνει, θεραπεύει, εμπνέει. Η ελιά θεωρείται ευλογημένο δένδρο. Ο καρπός της τρώγεται μετά από επεξεργασία και από αυτήν παράγεται το ελαιόλαδο. Τα φύλλα της γίνονται τροφή ζώων. Το ξύλο της χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη και στην ξυλογλυπτική. Δικαιολογημένα η θέση της στην ιστορία και στην μυθολογία των λαών της Μεσογείου. Αξίζει να γνωρίσουμε και να μάθουμε την ανεκτίμητη αξία της στη διατ ροφή, στην υγεία, στον πολιτισμό, δώρο της φύσης, ζωντανή κληρονομιά σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Η ιστορία της ελιάς ξεκίνησε πριν 7000 χρόνια, στην περιοχή της Μεσογείου και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιθανολογείται από τις διάφορες παραστάσεις στα αγγεία και τους μύθους στην ιστορία των λαών που ζουν γύρω από την Μεσόγειο, ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Συρία. Το σίγουρο είναι ότι στον ευρωπαϊκό Μεσογειακό χώρο, ήρθε από την Ελλάδα, από Φοίνικες εμπόρους. Από εκεί πέρασε στην Ιταλία, Γαλλία, Ισπανια, Πορτογαλία, Αμερική, Αυστραλία. Κατά την Ελληνική παράδοση, η πρώτη ελιά φυτεύθηκε στην Ακρόπολη, από την θεά Αθηνά, στο ναό του Ερεχθείου Μορίου Διός και έτσι ονομάστηκε Μορέα ελιά. Αλλοι όμως λένε ότι έχει σχέση με την Κρήτη και συγκεκριμένα με την Κνωσσό, Φαιστό, Ζάκρος. Λέγεται ότι ήταν δώρο της θεάς Αθηνάς στους κατοίκους της πόλης της Αθήνας, όταν φιλονίκησε με τον θεό Ποσειδώνα, για το όνομα της πόλης των Αθηνών. Εκείνοι, σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης, έδωσαν το όνομά της στην πόλη τους και αυτή τους δίδαξε την καλλιέργεια της ελιάς. Οι Αθηναίοι στα νομίσματά τους απεικόνιζαν την Αθηνά με στεφάνι ελιάς στο κράνος της και έναν αμφορέα με λάδι ή ένα κλαδί ελιάς. Στα παλάτια της Κνωσσού, υπήρχαν περισσότερα από 1000 δωμάτια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, στα υπόγεια του παλατιού ζούσε φυλακισμένος ο Μινώταυρος, το τέρας με κεφάλι ταύρου και σώμα ανθρώπου. Εκεί υπήρχαν ελαιοθήκες, όπου φυλασσόταν το λάδι (σώζονται μέχρι σήμερα). Μέσα σε αυτές υπήρχαν στέρνες από πέτρα, όπου τοποθετούσαν το λάδι, για να κατακαθίσουν τα διάφορα ξένα στοιχεία που υπήρχαν μέσα του (αυτή είναι μια πρωτόγονη μέθοδος απόσταξης λαδιού). Όταν καθάριζε το λάδι, το μετέφεραν με μια ειδική κουτάλα σε πιθάρια, όπου και αποθηκευόταν. Οι Κρήτες μετά το έκαναν εμπόριο. Στην Ακαδημία υπήρχαν οι 12 ιερές ελιές, οι μορίαι και ο ιερός ελαιώνας, από τον οποίο προερχόταν το λάδι που έδιναν, ως έπαθλο, στους νικητές των Παναθηναίων. Με κλάδο ελιάς ήταν στεφανωμένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, έργο του Φειδία και ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου. Προστάτης των ιερών ελαιοδένδρων ήταν ο Δίας,"ο Μόριος ". Τα στηρίγματα της στοάς του Παρθενώνα πατούσαν σε υψηλά βάθρα με ανάγλυφη παράσταση την ιερή ελιά της Αθήνας στον κορμό της οποίας ελισσόταν ένα φίδι. Το ρόπαλο του Ηρακλή ήταν φτιαγμένο από αγριελιά. Όταν ο Ηρακλής ολοκλήρωσε τους 12 άθλους του, έφερε από τη χώρα των Υπερβορείων (μυθικός λαός που πίστευαν ότι κατοικούσε πέρα από τον Βορρά ή στον ουρανό), βλαστάρι ελιάς και το φύτευε στην Ολυμπία. Με τα κλαδιά αυτής της ελιάς στεφάνωναν τους νικητές ολυμπιονίκες. Στο ναό της Ήρας, στην Αρχαία Ολυμπία, υπήρχε μια ελιά, η "καλλιστέφανος ελιά, από την οποία έφτιαχναν τον κότινο (στεφάνι αγριελιάς), με τον οποίο στεφάνωναν τους ολυμπιονίκες και τους έδιναν και μια φιάλη ελαιολάδου,ως αναγνώριση νίκης. Στους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 2004, στεφάνωσαν τους νικητές πάλι,με κότινους, - στεφάνι ελιάς, όπως έκαναν και στα αρχαία χρόνια.

14 Η ιστορία της ελιάς Η ελιά αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη και στο Κοράνι. Μετά τον Κατακλυσμό του Νώε, όπως λέγεται στην Παλαιά Διαθήκη, το περιστέρι που γύρισε από την αναζήτηση ζωής στη στεριά, μετέφερε κλαδί ελιάς, οιωνός ότι η ανθρώπινη ζωή ξανάρχισε στη γη, μετά τη βιβλική καταστροφή. Ιερό δένδρο για τους Έλληνες. Στην αρχαία Αθήνα,οι Αθηναίοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους πολιτισμένους αι κρατούσαν κλαδί ελιάς,ενώ οι βάρβαροι και οι δούλοι κρατούσαν κλαδί βελανιδιάς, ως πρωτόγονος λαός. Με κλάδο ελιάς έρχονταν οι αγγελιοφόροι για σύναψη ειρήνης. Ο Όμηρος την ονόμασε "ατόφιο υγρό χρυσάφι ". Οι Έλληνες φιλόσοφοι, ο Διοσκουρίδης, ο Διοκλής, ο Αναξαγόρας, ο Εμπεδοκλής μελέτησαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες της ελιάς και την θρεπτική πηγή. Ο Αριστοτέλης αποκάλυψε την επιστήμη της ελαιοπαραγωγής. Ο Σόλων νομοθέτησε, απογορεύοντας να κόβουν πάνω από 2 δέντρα ελιάς τον χρόνο από τους Αθηναϊκούς ελαιώνες, για να προστατεύσει τους ελαιοπαραγωγούς. Οι αρχαίοι Έλληνες άλειφαν τα σώματά τους και τα μαλλιά τους με λάδι ελιάς, για περιποίηση και υγεία. Χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο για να επουλώσουν πληγές, να θεραπεύσουν ασθένειες. Η ελιά εκτός από θρεπτικές ιδιότητες έχει και φαρμακευτικές. Ο Ιπποκράτης (ο πατέρας της Ιατρικής) την ονομάζει ο "μεγάλος θεραπευτής ". Στον Ιπποκράτειο κώδικα αναφέροντα πάνω από 60 θεραπείες της ελιάς. Οι λαοί της Μεσογείου, ως ένδειξη εκτίμησης στην ελιά, διακοσμούσαν πολλά αντικείμενα (αγγεία, κοσμήματα, πέτρες, τοιχογραφίες,....), με σχέδια ελιάς και καρπούς ελαιοδένδρων. Ο Κωστής Παλαμάς υμνεί την ελιά. Ο Βαν Γκόγκ έφτιαξε πίνακες με απεικόνιση ελιάς. Τα δημοτικά μας τραγούδια μιλούν για την ελιά. Οι Ρωμαίοι έφτιαχναν κοσμήματα από κλαδί ελιάς, ως ανταμοιβή στους επιφανείς πολίτες τους και με τις κατακτήσεις τους βοηθούσαν στην εξάπλωση της ελιάς. Μια τοιχογραφία στα ανάκτορα της Κνωσσού απεικονίζει έναν ελαιώνα. Στον Μυκηναϊκό τάφο του Βαφειού, τα χρυσά ποτήρια κοσμούνται με ελαιόδενδρα. Κατά την ελληνική παράδοση, με την γέννηση ενός παιδιού φύτευαν μια ελιά και όταν το παιδί γινόταν 6 χρονών, η ελιά άρχισε να δίνει τους καρπούς της. Στην Πορτογαλία έδιωχναν τα δαιμόνια με κλαδί ελιάς. Σε άλλα μέρη ραντίζουν με λάδι ελιάς τη γη, για καλή σοδειά. Στην Αίγυπτο πίστευαν ότι η θεά Ίσις, γυναίκα του Όσιρη, κρατούσε μυστική την καλλιέργεια της ελιάς. Στο Χριστιανισμό, στα καντήλια ανάβει λάδι ελιάς. Στο Μυστήριο της Βάπτισης και του Ευχελαίου χρησιμοποιείται το λάδι ελιάς. Η ελιά αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη και στο Κοράνι. Μετά τον Κατακλυσμό του Νώε, όπως λέγεται στην Παλαιά Διαθήκη, το περιστέρι που γύρισε από την αναζήτηση ζωής στη στεριά, μετέφερε κλαδί ελιάς, οιωνός ότι η ανθρώπινη ζωή ξανάρχισε στη γη, μετά τη βιβλική καταστροφή. Ιερό δένδρο για τους Έλληνες. Στην αρχαία Αθήνα,οι Αθηναίοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους πολιτισμένους αι κρατούσαν κλαδί ελιάς,ενώ οι βάρβαροι και οι δούλοι κρατούσαν κλαδί βελανιδιάς, ως πρωτόγονος λαός. Με κλάδο ελιάς έρχονταν οι αγγελιοφόροι για σύναψη ειρήνης. Ο Όμηρος την ονόμασε "ατόφιο υγρό χρυσάφι ". Οι Έλληνες φιλόσοφοι, ο Διοσκουρίδης, ο Διοκλής, ο Αναξαγόρας, ο Εμπεδοκλής μελέτησαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες της ελιάς και την θρεπτική πηγή. Ο Αριστοτέλης αποκάλυψε την επιστήμη της ελαιοπαραγωγής. Ο Σόλων νομοθέτησε, απογορεύοντας να κόβουν πάνω από 2 δέντρα ελιάς τον χρόνο από τους Αθηναϊκούς ελαιώνες, για να προστατεύσει τους ελαιοπαραγωγούς. Οι αρχαίοι Έλληνες άλειφαν τα σώματά τους και τα μαλλιά τους με λάδι ελιάς, για περιποίηση και υγεία. Χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο για να επουλώσουν πληγές, να θεραπεύσουν ασθένειες. Η ελιά εκτός από θρεπτικές ιδιότητες έχει και φαρμακευτικές. Ο Ιπποκράτης (ο πατέρας της Ιατρικής) την ονομάζει ο "μεγάλος θεραπευτής ". Στον Ιπποκράτειο κώδικα αναφέροντα πάνω από 60 θεραπείες της ελιάς. Οι λαοί της Μεσογείου, ως ένδειξη εκτίμησης στην ελιά, διακοσμούσαν πολλά αντικείμενα (αγγεία, κοσμήματα, πέτρες, τοιχογραφίες,....), με σχέδια ελιάς και καρπούς ελαιοδένδρων. Ο Κωστής Παλαμάς υμνεί την ελιά. Ο Βαν Γκόγκ έφτιαξε πίνακες με απεικόνιση ελιάς. Τα δημοτικά μας τραγούδια μιλούν για την ελιά. Οι Ρωμαίοι έφτιαχναν κοσμήματα από κλαδί ελιάς, ως ανταμοιβή στους επιφανείς πολίτες τους και με τις κατακτήσεις τους βοηθούσαν στην εξάπλωση της ελιάς. Μια τοιχογραφία στα ανάκτορα της Κνωσσού απεικονίζει έναν ελαιώνα. Στον Μυκηναϊκό τάφο του Βαφειού, τα χρυσά ποτήρια κοσμούνται με ελαιόδενδρα. Κατά την ελληνική παράδοση, με την γέννηση ενός παιδιού φύτευαν μια ελιά και όταν το παιδί γινόταν 6 χρονών, η ελιά άρχισε να δίνει τους καρπούς της. Στην Πορτογαλία έδιωχναν τα δαιμόνια με κλαδί ελιάς. Σε άλλα μέρη ραντίζουν με λάδι ελιάς τη γη, για καλή σοδειά. Στην Αίγυπτο πίστευαν ότι η θεά Ίσις, γυναίκα του Όσιρη, κρατούσε μυστική την καλλιέργεια της ελιάς. Στο Χριστιανισμό, στα καντήλια ανάβει λάδι ελιάς. Στο Μυστήριο της Βάπτισης και του Ευχελαίου χρησιμοποιείται το λάδι ελιάς.

15 Η ιστορία της ελιάς

16 Κρυπτόλεξο ΕΛΙΑφΑΒΑΦΑΕΚΚΦΑΩΒΚΜΕ ΛΜΛΦΜΛΑΚΚΛΛΑΞΚΗΔΑΩΝΛ ΑΦΞΜΛΑΔΙΑΚΑΓΛΑΔΦΛΟΠΑ ΙΣΚΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟΚΔΑΕΙ ΩΠΗΞΦΥΛΛΑξΟΦλΑΧΒΤΕΤΟ ΝΕΚΕΛΙΤΣΑΟΛΣΨΒΤΚΣΙκΥ ΑΡφΜΑΗΒΦΜΒΑΛΗΑΣΔΦΘΜΡ ΣΜΑΚΓΤΘΚΟΣΔΕΝΤΡΟΓΑμΓ ΡΑΦΑΡΚΦΛΑΥΟΚΜΝΘΑΗΛΚΟ ΑΦΔΒΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟΚΚΙΥΣ

17 ΛΕΞΕΙΣ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟΥ ΕΛΙΑ ΕΛΕΛΑΙΩΝΑΣ ΣΠΕΡΜΑ ΛΑΔΙ ΦΥΛΛΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟ ΕΛΙΑ ΕΛΕΛΑΙΩΝΑΣ ΣΠΕΡΜΑ ΛΑΔΙ ΦΥΛΛΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟ

18 ΛΕΞΕΙΣ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟΥ ΔΕΝΤΡΟ ΑΕΙΘΑΛΙ ΑΙΛΕΟΤΡΙΒΕΙΟ ΕΛΑΙΟΥΡΓΟΣ ΕΛΙΤΣΑ ΔΕΝΤΡΟ ΑΕΙΘΑΛΙ ΑΙΛΕΟΤΡΙΒΕΙΟ ΕΛΑΙΟΥΡΓΟΣ ΕΛΙΤΣΑ

19 Αινίγματα 1.Δεν πεθαίνει κι αν περάσουν Χρόνια εκατό και χίλια. Μας χορταίνει μας φροντίζει Μας ανάβει τα καντήλια. 2.Στα δέντρα πάνω κρέμεται Στις εκκλησιές κοιμάται Και τα χρυσά της κόκαλα Μες στη φωτιά τα βάζω. 3.Μάνα και θυγατέρα έχουν το ίδιο όνομα 1.Δεν πεθαίνει κι αν περάσουν Χρόνια εκατό και χίλια. Μας χορταίνει μας φροντίζει Μας ανάβει τα καντήλια. 2.Στα δέντρα πάνω κρέμεται Στις εκκλησιές κοιμάται Και τα χρυσά της κόκαλα Μες στη φωτιά τα βάζω. 3.Μάνα και θυγατέρα έχουν το ίδιο όνομα

20 Ποιήματα Η ΕΛΙΑ (Κωστής Παλαμάς) Είμαι του ήλιου η θυγατέρα Η πιο απ’ όλες χαϊδευτή, Χρόνια η αγάπη του πατέρα Σ’ αυτόν τον κόσμο με κρατεί. Όσο να γύρω νεκρωμένη Αυτόν το μάτι μου ζητεί. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Όπου κι αν λάχω κατοικία Δε μ’ απολείπουν οι καρποί, ως τα βαθειά μου γηρατειά Δε βρίσκω στη δουλειά ντροπή.. Η ΕΛΙΑ (Κωστής Παλαμάς) Είμαι του ήλιου η θυγατέρα Η πιο απ’ όλες χαϊδευτή, Χρόνια η αγάπη του πατέρα Σ’ αυτόν τον κόσμο με κρατεί. Όσο να γύρω νεκρωμένη Αυτόν το μάτι μου ζητεί. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Όπου κι αν λάχω κατοικία Δε μ’ απολείπουν οι καρποί, ως τα βαθειά μου γηρατειά Δε βρίσκω στη δουλειά ντροπή..

21 Ποιήματα Μ’έχει ο Θεός ευλογημένη Κι είμαι γεμάτη προκοπή. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Φρίκη ερημιά νερό σκοτάδι Τη γη έθαψαν μια φορά Εμέ, ζωής φέρνει σημάδι Στο Νώε η περιστερά. Όλης της γης είχα γραμμένη Την ομορφάδα, τη χαρά. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Εδώ στον ίσκιο μου αποκάτου Ηρθ’ ο ο Χριστός ν’ αναπαυθεί Κι ακούστήκ’ η γλυκιά λαλιά του Λίγο προτού να σταυρωθεί. Το δάκρυ του δροσιά αγιασμένη Έχει στη ρίζα μου χυθεί. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Μ’έχει ο Θεός ευλογημένη Κι είμαι γεμάτη προκοπή. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Φρίκη ερημιά νερό σκοτάδι Τη γη έθαψαν μια φορά Εμέ, ζωής φέρνει σημάδι Στο Νώε η περιστερά. Όλης της γης είχα γραμμένη Την ομορφάδα, τη χαρά. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη. Εδώ στον ίσκιο μου αποκάτου Ηρθ’ ο ο Χριστός ν’ αναπαυθεί Κι ακούστήκ’ η γλυκιά λαλιά του Λίγο προτού να σταυρωθεί. Το δάκρυ του δροσιά αγιασμένη Έχει στη ρίζα μου χυθεί. Ειμ’ η ελιά η τιμημένη.

22 Ποιήματα Και φως πραότατο χαρίζω Εγώ στην άγρια τη νυχτιά Τον πλούτο πια δε τον φωτίζω Συ μ’ευλογείς φτωχολογιά. Και φως πραότατο χαρίζω Εγώ στην άγρια τη νυχτιά Τον πλούτο πια δε τον φωτίζω Συ μ’ευλογείς φτωχολογιά.

23 Ελιά και Ολυμπιακοί Αγώνες Η ελιά είναι σύμβολο συναδέλφωσης των λαών. Για τους αρχαίους ήταν ιερό δέντρο. Στο νικητή των Ολυμπιακών Αγώνων φορούσαν στο κεφάλι ένα στεφάνι από κλαδιά αγριελιάς το οποίο ονομαζόταν κότινος.

24 Κλαδιά ελιάς στη σημαία της Κύπρου Η σημαία της Κύπρου έχει κάτω από το χάρτη της Κύπρου, δυο κλαδιά ελιάς σταυρωτά. Δείχνουν την ειρήνη που θέλουμε να επικρατήσει στο νήσι.

25 Το έμβλημα της Κυπριακής Δημοκρατίας Στο έμβλημα υπάρχουν δύο κλαδιά ελιάς γύρω από μια ασπίδα. Η ασπίδα μέσα έχει ένα περιστέρι που μεταφέρει ένα κλαδί ελιάς.

26 Το «τσάκρισμα» της ελιάς Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο αναμμένο τζάκι ρίχνουν φύλλα ελιάς, ρωτώντας αν τους αγαπά ένα αγαπημένο πρόσωπο. Αν πετύχει και τσακρίσει η ελιά είναι σημάδι πως η απάντηση είναι θετική.

27 Η Κυριακή της ελιάς Ονομάζεται και Κυριακή των Βαΐων και είναι η Κυριακή πριν από το Πάσχα. Παίρνουν στην εκκλησία κλαδιά ελιάς τα οποία αφήνουν εκεί για να αγιαστούν και τα παίρνουν μετά για να τα χρησιμοποιούν στο καπνηστήρι τους.

28