Σχεδιασμός Εκθέσεων. Περιεχόμενα μαθήματος Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός χαρακτήρας της Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός.

Παρουσίαση με θέμα: "Σχεδιασμός Εκθέσεων. Περιεχόμενα μαθήματος Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός χαρακτήρας της Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Σχεδιασμός Εκθέσεων

2 Περιεχόμενα μαθήματος Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός χαρακτήρας της Η έννοια της μουσειακής έκθεσης και ο ειδικός χαρακτήρας της Ιστορική αναδρομή-εξέλιξη των εκθεσιακών πρακτικών-έμφαση στον Ελληνικό Χώρο Ιστορική αναδρομή-εξέλιξη των εκθεσιακών πρακτικών-έμφαση στον Ελληνικό Χώρο Παραδοσιακά, Μοντέρνα, Μεταμοντέρνα μουσεία και η εκθεσιακή λογική τους Παραδοσιακά, Μοντέρνα, Μεταμοντέρνα μουσεία και η εκθεσιακή λογική τους Παράγοντες που οδήγησαν σε ριζική αναπροσαρμογή των εκθεσιακών πρακτικών και στόχων σήμερα Παράγοντες που οδήγησαν σε ριζική αναπροσαρμογή των εκθεσιακών πρακτικών και στόχων σήμερα Η διαδικασία του εκθέτειν σε σχέση με τις βασικές λειτουργίες-στόχους του μουσείου Η διαδικασία του εκθέτειν σε σχέση με τις βασικές λειτουργίες-στόχους του μουσείου Στόχοι-αποστολή των μουσειακών εκθέσεων σήμερα Στόχοι-αποστολή των μουσειακών εκθέσεων σήμερα Η έκθεση ως το κατεξοχήν επικοινωνιακό μέσο του μουσείου-Παρουσίαση και επικοινωνία, το ζήτημα της ερμηνείας: τα μουσεία δεν είναι ουδέτερο έδαφος/πολιτιστικές, πολιτικές, κοινωνικές επιρροές. Η εμπειρία της επίσκεψης Η έκθεση ως το κατεξοχήν επικοινωνιακό μέσο του μουσείου-Παρουσίαση και επικοινωνία, το ζήτημα της ερμηνείας: τα μουσεία δεν είναι ουδέτερο έδαφος/πολιτιστικές, πολιτικές, κοινωνικές επιρροές. Η εμπειρία της επίσκεψης Τύποι και κατηγορίες τρόπων έκθεσης Τύποι και κατηγορίες τρόπων έκθεσης Βασικοί παράγοντες δημιουργίας μιας έκθεσης Βασικοί παράγοντες δημιουργίας μιας έκθεσης Διαδοχικά στάδια υλοποίησης μιας μουσειακής έκθεσης: στάδιο προετοιμασίας, ανάπτυξης, εφαρμογής, λειτουργίας, αξιολόγησης, ειδικότητες Διαδοχικά στάδια υλοποίησης μιας μουσειακής έκθεσης: στάδιο προετοιμασίας, ανάπτυξης, εφαρμογής, λειτουργίας, αξιολόγησης, ειδικότητες Μέσα παρουσίασης: γραφικά, προθήκες, πολυμέσα, φωτισμός, μακέτες, χρώμα, Μέσα παρουσίασης: γραφικά, προθήκες, πολυμέσα, φωτισμός, μακέτες, χρώμα, Έκθεση και χώρος: τρόποι οργάνωσης εκθεσιακού χώρου, είδη διαδρομών, τυπολογία εκθέσεων Έκθεση και χώρος: τρόποι οργάνωσης εκθεσιακού χώρου, είδη διαδρομών, τυπολογία εκθέσεων

3 Διδακτικές μέθοδοι Οργάνωση του μαθήματος πάνω σε μια σειρά παρουσιάσεων που θίγουν θέματα της εκθεσιακής πρακτικής και θεωρίας Οργάνωση του μαθήματος πάνω σε μια σειρά παρουσιάσεων που θίγουν θέματα της εκθεσιακής πρακτικής και θεωρίας Ερωτήματα και προβληματισμοί Ερωτήματα και προβληματισμοί Ενθάρρυνση συζήτησης Ενθάρρυνση συζήτησης Εκπαιδευτική επίσκεψη στο μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας Εκπαιδευτική επίσκεψη στο μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας Εργασίες-δραστηριότητες Εργασίες-δραστηριότητες

4 Αξιολόγηση 50% γραπτή εξέταση 50% γραπτή εξέταση 50% εργασία-παρουσίαση 50% εργασία-παρουσίαση

5 Έκθεση είναι….. η παρουσίαση συνόλων ή μεμονωμένων αντικειμένων σε ένα συγκεκριμένο χώρο με στόχο τη μετάδοση μηνυμάτων σχετικά με αυτά στο κοινό η παρουσίαση συνόλων ή μεμονωμένων αντικειμένων σε ένα συγκεκριμένο χώρο με στόχο τη μετάδοση μηνυμάτων σχετικά με αυτά στο κοινό Βιτρίνες καταστημάτων, εμπορικές εκθέσεις, εκθέσεις σε αίθουσες τέχνης, μουσεία Βιτρίνες καταστημάτων, εμπορικές εκθέσεις, εκθέσεις σε αίθουσες τέχνης, μουσεία

6 Harrods

7

8 Εμπορικές εκθέσεις vs Μουσειακές Κοινό στοιχείο: η τοποθέτηση αντικειμένων με μια λογική σειρά ώστε να μεταδοθούν νοήματα στο κοινό Κοινό στοιχείο: η τοποθέτηση αντικειμένων με μια λογική σειρά ώστε να μεταδοθούν νοήματα στο κοινό Διαφορετικά κίνητρα: Διαφορετικά κίνητρα: Eμπορική: οικονομικό κέρδος, προσέλκυση υποψήφιων αγοραστών- αυτοσκοπός η προώθηση του ίδιου του αντικειμένου μέσω της ελκυστικής παρουσίασης Eμπορική: οικονομικό κέρδος, προσέλκυση υποψήφιων αγοραστών- αυτοσκοπός η προώθηση του ίδιου του αντικειμένου μέσω της ελκυστικής παρουσίασης Μουσειακή: ‘μουσείο’-τέμενος μουσών, ακαδημία, χώρος εκπαίδευσης και διαλογισμού, ορισμός icom, κίνητρο: η προσφορά αντικειμένων και απαραίτητων πληροφοριών ώστε να συμβεί η μάθηση. Τα μουσειακά αντικείμενα έχουν ρόλο αντιπροσωπευτικό- μεταδίδουν το νόημα που τους έχει αποδοθεί και δευτερευόντως τη φυσική τους υπόσταση, μετάδοση πληροφοριών σχετικά με τον υλικό πολιτισμό, τα μουσειακά αντικείμενα δεν είναι ανάγκη να γίνονται κραυγαλέα για να επιδειχθούν Μουσειακή: ‘μουσείο’-τέμενος μουσών, ακαδημία, χώρος εκπαίδευσης και διαλογισμού, ορισμός icom, κίνητρο: η προσφορά αντικειμένων και απαραίτητων πληροφοριών ώστε να συμβεί η μάθηση. Τα μουσειακά αντικείμενα έχουν ρόλο αντιπροσωπευτικό- μεταδίδουν το νόημα που τους έχει αποδοθεί και δευτερευόντως τη φυσική τους υπόσταση, μετάδοση πληροφοριών σχετικά με τον υλικό πολιτισμό, τα μουσειακά αντικείμενα δεν είναι ανάγκη να γίνονται κραυγαλέα για να επιδειχθούν

9 Μουσείο είναι… ένα ίδρυμα μόνιμο μη κερδοσκοπικό στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοιχτό στο κοινό που έχει ως έργο να συλλέγει, να διατηρεί να μελετά, να γνωστοποιεί και να εκθέτει υλικά τεκμήρια του ανθρώπινου πολιτισμού και του περιβάλλοντός του με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και τη ψυχαγωγία (ICOM) ένα ίδρυμα μόνιμο μη κερδοσκοπικό στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοιχτό στο κοινό που έχει ως έργο να συλλέγει, να διατηρεί να μελετά, να γνωστοποιεί και να εκθέτει υλικά τεκμήρια του ανθρώπινου πολιτισμού και του περιβάλλοντός του με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και τη ψυχαγωγία (ICOM)

10 Αποστολή μουσειακών εκθέσεων  Εκπαιδευτική  Ψυχαγωγική  Αύξηση του ενδιαφέροντος του κοινού για το μουσείο μέσω προσφοράς εναλλακτικών δραστηριοτήτων αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου  Οικονομική υποστήριξη και νομιμοποίηση του ιδρύματος  Επιβεβαίωση εμπιστοσύνης του κοινού μέσω της υπεύθυνης διαχείρισης και προστασίας, παρουσίασης συλλογών, δωρεές αντικειμένων

11 Ιστορική εξέλιξη των εκθεσιακών πρακτικών Εξελίξεις στην εκθεσιακή φιλοσοφία αφορούν:  τρόπο διάταξης εκθεμάτων  τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί  τη διάθεση που προκαλούν στους επισκέπτες επισκέπτες  θεωρητικές αφετηρίες του τρόπου έκθεσης, ιδεολογικό πλαίσιο: είδος των μηνυμάτων και κυρίαρχων ιδεολογιών που τυχόν προωθεί  Αποστολή των εκθέσεων

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21 Τέλη 18ου-αρχές 19ου αι. Ορόσημο στην ιστορία των εκθέσεων: η αλλαγή του καθεστώτος των συλλογών από ιδιωτικό σε δημόσιο, το μουσείο παύει να είναι για τους λίγους, τα πρώτα δημόσια μουσεία Ορόσημο στην ιστορία των εκθέσεων: η αλλαγή του καθεστώτος των συλλογών από ιδιωτικό σε δημόσιο, το μουσείο παύει να είναι για τους λίγους, τα πρώτα δημόσια μουσεία Το μουσείο αρχίζει να θεωρείται χώρος που ενθαρρύνει την καλλιέργεια πολιτών-παράλληλο φαινόμενο εποχής = κάθε πολιτιστική μορφή μπορεί να αξιοποιηθεί από το κράτος για τη διαπαιδαγώγηση των πολιτών+επιβολή αξιών άρχουσας τάξης. Από τον 18ο αι. εποχή του Διαφωτισμού η έμφαση στην ανακάλυψη φυσικών νόμων οδήγησε στην φύλαξη σε μουσεία φυσικά δείγματα αλλά και ανθρώπινες καλλιτεχνικές δημιουργίες με στόχο την εκπαίδευση ανθρωπότητας (καλό παράδειγμα το Ashmolean) Το μουσείο αρχίζει να θεωρείται χώρος που ενθαρρύνει την καλλιέργεια πολιτών-παράλληλο φαινόμενο εποχής = κάθε πολιτιστική μορφή μπορεί να αξιοποιηθεί από το κράτος για τη διαπαιδαγώγηση των πολιτών+επιβολή αξιών άρχουσας τάξης. Από τον 18ο αι. εποχή του Διαφωτισμού η έμφαση στην ανακάλυψη φυσικών νόμων οδήγησε στην φύλαξη σε μουσεία φυσικά δείγματα αλλά και ανθρώπινες καλλιτεχνικές δημιουργίες με στόχο την εκπαίδευση ανθρωπότητας (καλό παράδειγμα το Ashmolean) Ανάπτυξη μουσείων που βασίζονταν σε συγκεκριμένα σχέδια μουσειακής πολιτικής συνδεδεμένα με φιλοδοξίες ηγεμόνων (πχ Λουδοβίκος Α’ και Γλυπτοθήκη Μονάχου) Ανάπτυξη μουσείων που βασίζονταν σε συγκεκριμένα σχέδια μουσειακής πολιτικής συνδεδεμένα με φιλοδοξίες ηγεμόνων (πχ Λουδοβίκος Α’ και Γλυπτοθήκη Μονάχου) Τα πρώτα δημόσια μουσεία: Βρετανικό, Λούβρο, Ashmolean Τα πρώτα δημόσια μουσεία: Βρετανικό, Λούβρο, Ashmolean

22 Βρετανικό Μουσείο (ιδρ.1753)

23 Βρετανικό Μουσείο (αρχές 19ου αι.)

24 Βρετανικό μουσείο (1819)

25 Λούβρο 18ος

26 Λούβρο: 1796

27 Λούβρο (1810): Η γαμήλια πομπή Ναπολέοντα και Μαρίας Λουϊζας

28 Ο θρίαμβος της Νίκης-Rubens 1614

29 Lorenzo Bartolini - Napoleon

30 Λούβρο (1807): έκθεση λάφυρων πολέμου από τη Γερμανία

31 Kassel gallery

32 Λoύβρο: Diana Gallery

33 Λούβρο: κατάλογος της έκθεσης του 1807

34

35 Τα πρώτα δημόσια μουσεία Ashmolean: ιδιωτικές συλλογές Tradescant & Ashmole, δωρεά στο πανεπιστήμιο Οξφόρδης, στέγαση το 1683 σε ειδικό κτίριο, προώθηση μελέτης φυσικών επιστημών Ashmolean: ιδιωτικές συλλογές Tradescant & Ashmole, δωρεά στο πανεπιστήμιο Οξφόρδης, στέγαση το 1683 σε ειδικό κτίριο, προώθηση μελέτης φυσικών επιστημών Βρετανικό: συλλογές Sloane που εμπλουτίστηκαν, αρχικά στο Montague House, είσοδος περιορισμένη αρχικά. Ελεύθερη διάταξη εκθεμάτων, αισθητικά κριτήρια. 1850 μεταφέρεται σε κτίριο του Smirke. Βρετανικό: συλλογές Sloane που εμπλουτίστηκαν, αρχικά στο Montague House, είσοδος περιορισμένη αρχικά. Ελεύθερη διάταξη εκθεμάτων, αισθητικά κριτήρια. 1850 μεταφέρεται σε κτίριο του Smirke. Λούβρο: το πρώτο πραγματικά δημόσιο μουσείο, παιδί επανάστασης, για πρώτη φορά σύνδεση με το ζήτημα εθνικής ταυτότητας και μετάδοση πολιτικών μηνυμάτων, έκθεση σύμφωνα με καλλιτεχνικές σχολές, χρονολογικά, εθνικές σχολές, μετάβαση από τις βασιλικές πινακοθήκες στο δημόσιο μουσείο που μετατρέπει στοιχεία status και πλούτου σε κληρονομιά και εθνική περηφάνια Λούβρο: το πρώτο πραγματικά δημόσιο μουσείο, παιδί επανάστασης, για πρώτη φορά σύνδεση με το ζήτημα εθνικής ταυτότητας και μετάδοση πολιτικών μηνυμάτων, έκθεση σύμφωνα με καλλιτεχνικές σχολές, χρονολογικά, εθνικές σχολές, μετάβαση από τις βασιλικές πινακοθήκες στο δημόσιο μουσείο που μετατρέπει στοιχεία status και πλούτου σε κληρονομιά και εθνική περηφάνια

36 βρετανικό

37 Βρετανικό Βρετανικό

38 Βρετανικό Μουσείο: 1857

39 Οι εκθέσεις στα τέλη 18ου-αρχές 19ου Ελεύθερη διάταξη εκθεμάτων στο χώρο Ελεύθερη διάταξη εκθεμάτων στο χώρο Σε πολλές περιπτώσεις επιλεγμένο κοινό Σε πολλές περιπτώσεις επιλεγμένο κοινό Τα αντικείμενα τοποθετημένα σύμφωνα με τους αισθητικούς κανόνες της εποχής, κριτήρια καλού γούστου Τα αντικείμενα τοποθετημένα σύμφωνα με τους αισθητικούς κανόνες της εποχής, κριτήρια καλού γούστου Η «αριστοκρατική» τοποθέτηση έργων απευθυνόταν στον επισκέπτη ως καλλιεργημένο ευγενή και ενίσχυε αυτήν την ταυτότητά του (πχ. Βρετανικό Μουσείο) Η «αριστοκρατική» τοποθέτηση έργων απευθυνόταν στον επισκέπτη ως καλλιεργημένο ευγενή και ενίσχυε αυτήν την ταυτότητά του (πχ. Βρετανικό Μουσείο) Η ιδιαίτερη περίπτωση του Λούβρου Η ιδιαίτερη περίπτωση του Λούβρου

40 19ος – αρχές 20ου αι. Συνεχίζεται η εξέλιξη η οποία τώρα προκύπτει από τον συνδυασμό της αντίληψης του προγενέστερου θεσμού που εστίαζε στη συλλογή, φύλαξη, έκθεση με την εμφάνιση νέων δημόσιων χώρων έκθεσης ποικίλων αντικειμένων (πολυκαταστήματα, διεθνείς εκθέσεις) Συνεχίζεται η εξέλιξη η οποία τώρα προκύπτει από τον συνδυασμό της αντίληψης του προγενέστερου θεσμού που εστίαζε στη συλλογή, φύλαξη, έκθεση με την εμφάνιση νέων δημόσιων χώρων έκθεσης ποικίλων αντικειμένων (πολυκαταστήματα, διεθνείς εκθέσεις) Ευρύτερο κοινό Ευρύτερο κοινό Ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας-σύνδεση με την άνοδο των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων του 19ου αι. (Ιταλία, Ελλάδα κ.α.) Ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας-σύνδεση με την άνοδο των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων του 19ου αι. (Ιταλία, Ελλάδα κ.α.) Τα πρώτα λαογραφικά μουσεία, το πρώτο υπαίθριο μουσείο στο Skansen (1891): ερμηνεία αντικειμένων στο φυσικό τους περιβάλλον Τα πρώτα λαογραφικά μουσεία, το πρώτο υπαίθριο μουσείο στο Skansen (1891): ερμηνεία αντικειμένων στο φυσικό τους περιβάλλον

41

42 Crystal Palace 1851

43 Crystal Palace

44

45 philadelphia centennial exhibition 1876

46 Μουσεία-διάδρομοι

47

48 Αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου (αρχές 20ου αι.)

49 Skansen

50 Skansen

51 Οι εκθέσεις 19ος-αρχές 20ου αι. Μουσεία-διάδρομοι: οι εκθεσιακοί χώροι διατεταγμένοι έτσι ώστε το μουσείο να λειτουργεί ως μια μακριά διαδρομή πλαισιωμένη από εκθέματα, διαδοχικές αίθουσες που επικοινωνούν, αυστηρή εσωτερική οργάνωση Μουσεία-διάδρομοι: οι εκθεσιακοί χώροι διατεταγμένοι έτσι ώστε το μουσείο να λειτουργεί ως μια μακριά διαδρομή πλαισιωμένη από εκθέματα, διαδοχικές αίθουσες που επικοινωνούν, αυστηρή εσωτερική οργάνωση Τα εκθέματα τοποθετημένα σε προθήκες τοποθετημένες με τη σειρά τους εκατέρωθεν του διαδρόμου-πορείας οργανωμένες σε ορθογώνιο κάνναβο Τα εκθέματα τοποθετημένα σε προθήκες τοποθετημένες με τη σειρά τους εκατέρωθεν του διαδρόμου-πορείας οργανωμένες σε ορθογώνιο κάνναβο Τα εκθέματα ταξινομημένα σύμφωνα με χρονολογικά, θεματικά, αισθητικά κριτήρια Τα εκθέματα ταξινομημένα σύμφωνα με χρονολογικά, θεματικά, αισθητικά κριτήρια Επιρροές από τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις (πχ Λονδίνου 1851), νέες βάσεις στην αντίληψη του εκθεσιακού χώρου Επιρροές από τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις (πχ Λονδίνου 1851), νέες βάσεις στην αντίληψη του εκθεσιακού χώρου Skansen: προσπάθεια ερμηνείας αντικειμένων στο φυσικό τους περιβάλλον, χρησιμοποίηση ξεναγών, χορευτών, μουσικών Skansen: προσπάθεια ερμηνείας αντικειμένων στο φυσικό τους περιβάλλον, χρησιμοποίηση ξεναγών, χορευτών, μουσικών

52 20ος αιώνας Νέα τάση η μείωση του αριθμού των έργων, απλοποίηση του εκθεσιακού σχεδιασμού και της παρουσίασης (πχ Museum of Fine Arts Boston) Νέα τάση η μείωση του αριθμού των έργων, απλοποίηση του εκθεσιακού σχεδιασμού και της παρουσίασης (πχ Museum of Fine Arts Boston) Απόλαυση της θέασης vs διδακτισμός Απόλαυση της θέασης vs διδακτισμός Χώροι λιτοί, έργα αραιά τοποθετημένα Χώροι λιτοί, έργα αραιά τοποθετημένα Δεκαετία 1930 καθιέρωση αισθητικής Λευκού κύβου (MOMA) Δεκαετία 1930 καθιέρωση αισθητικής Λευκού κύβου (MOMA) Το Bauhaus 1919-1933 φέρνει επανάσταση στο σχεδιασμό εκθέσεων (αντιδρά στην αισθητική λευκού κύβου-ο χώρος εξίσου σημαντικός με τα εκθέματα, έμφαση στη σημασία της χωρικής εμπειρίας) Το Bauhaus 1919-1933 φέρνει επανάσταση στο σχεδιασμό εκθέσεων (αντιδρά στην αισθητική λευκού κύβου-ο χώρος εξίσου σημαντικός με τα εκθέματα, έμφαση στη σημασία της χωρικής εμπειρίας) Εκθέσεις Σουρεαλιστών 1938-1947 (αντίδραση στον ουδέτερο χώρο Εκθέσεις Σουρεαλιστών 1938-1947 (αντίδραση στον ουδέτερο χώρο Δεκαετίες ’50, ’60 Ιταλική Σχολή Δεκαετίες ’50, ’60 Ιταλική Σχολή Δεκαετία ‘70 εκθέσεις υπερπαραγωγές Δεκαετία ‘70 εκθέσεις υπερπαραγωγές

53 Λευκός κύβος

54 20ος αι. το κίνημα του BAUHAUS Bauhaus: ριζοσπαστική εκπαιδευτική μονάδα για την αρχιτεκτονική και τις εφαρμοσμένες τέχνες (ιδρ. 1919 από τον Walter Gropius). Φιλοσοφία της, η συμφιλίωση της διαφοράς ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον τεχνίτη. Απλότητα, χρηστικότητα, λειτουργικότητα, απόρριψη κάθε περιττού διακοσμητικού στοιχείου Bauhaus: ριζοσπαστική εκπαιδευτική μονάδα για την αρχιτεκτονική και τις εφαρμοσμένες τέχνες (ιδρ. 1919 από τον Walter Gropius). Φιλοσοφία της, η συμφιλίωση της διαφοράς ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον τεχνίτη. Απλότητα, χρηστικότητα, λειτουργικότητα, απόρριψη κάθε περιττού διακοσμητικού στοιχείου Χρήση νέων υλικών: χάλυβας, γυαλί, μπετόν Χρήση νέων υλικών: χάλυβας, γυαλί, μπετόν Χρήση απλών-καθαρών μορφών στην αρχιτεκτονική: διαφάνεια, αιώρηση, κεκλιμένα επίπεδα, καμπύλα χωρίσματα με στόχο τη διεύρυνση οπτικού πεδίου επισκέπτη Χρήση απλών-καθαρών μορφών στην αρχιτεκτονική: διαφάνεια, αιώρηση, κεκλιμένα επίπεδα, καμπύλα χωρίσματα με στόχο τη διεύρυνση οπτικού πεδίου επισκέπτη Βασική τεχνική εκθεσιακής παρουσίασης: ο συνδυασμός αντικειμένων και επεξηγηματικών κειμένων που στηρίζονται σε μεταλλικές κατασκευές, τεχνική-πρόδρομος σύγχρονων εκθεσιακών πρακτικών. Βασική τεχνική εκθεσιακής παρουσίασης: ο συνδυασμός αντικειμένων και επεξηγηματικών κειμένων που στηρίζονται σε μεταλλικές κατασκευές, τεχνική-πρόδρομος σύγχρονων εκθεσιακών πρακτικών.

55 Deutscher Werkbund (Παρίσι 1930) Οργανική ροή στον τρόπο διάταξης αντικειμένων Οργανική ροή στον τρόπο διάταξης αντικειμένων Χρήση κεκλιμένων επιπέδων, καμπύλων χωρισμάτων με στόχο τη διεύρυνση του οπτικού πεδίου του επισκέπτη Χρήση κεκλιμένων επιπέδων, καμπύλων χωρισμάτων με στόχο τη διεύρυνση του οπτικού πεδίου του επισκέπτη Αυτή η δυνατότητα αλλαγής των οπτικών επιπέδων αποτέλεσε το στοιχείο διάκρισης μεταξύ των θεματικών ενοτήτων Αυτή η δυνατότητα αλλαγής των οπτικών επιπέδων αποτέλεσε το στοιχείο διάκρισης μεταξύ των θεματικών ενοτήτων Τα αντικείμενα οργανώθηκαν με το συνδυασμό κειμένων, φωτογραφιών, μακετών Τα αντικείμενα οργανώθηκαν με το συνδυασμό κειμένων, φωτογραφιών, μακετών

56 Deutscher Werkbund 1930

57 1950-1960 Ιταλικό ρεύμα Νέες ιδέες από Ιταλούς αρχιτέκτονες (πχ Carlo Scarpa) που βασίζονταν στην μετατροπή αξιόλογων κτιρίων σε μουσεία Νέες ιδέες από Ιταλούς αρχιτέκτονες (πχ Carlo Scarpa) που βασίζονταν στην μετατροπή αξιόλογων κτιρίων σε μουσεία Μετά τις καταστροφές β’ παγκοσμίου πολέμου πλήθος διαθέσιμων κτιρίων για ανακαίνιση και αλλαγή χρήσης Μετά τις καταστροφές β’ παγκοσμίου πολέμου πλήθος διαθέσιμων κτιρίων για ανακαίνιση και αλλαγή χρήσης Τα εκθέματα αναδεικνύονται πλαισιωμένα από τον συχνά περίτεχνο διάκοσμο του εσωτερικού των κτιρίων-το εσωτερικό κτιρίων λειτουργεί ως σκηνικό για την προβολή των εκθεμάτων Τα εκθέματα αναδεικνύονται πλαισιωμένα από τον συχνά περίτεχνο διάκοσμο του εσωτερικού των κτιρίων-το εσωτερικό κτιρίων λειτουργεί ως σκηνικό για την προβολή των εκθεμάτων

58 Castelvecchio Verona (Scarpa 1964)

59 1970 εκθέσεις-υπερπαραγωγές Νέο είδος εκθέσεων οι περιοδικές, γνωστές και ως Blockbusters Νέο είδος εκθέσεων οι περιοδικές, γνωστές και ως Blockbusters Επικεντρώνονται σε ένα θέμα (καλλιτέχνη, εποχή, τεχνοτροπία, επέτειο κ.α) Επικεντρώνονται σε ένα θέμα (καλλιτέχνη, εποχή, τεχνοτροπία, επέτειο κ.α) Οπτικοακουστικά μέσα Οπτικοακουστικά μέσα Αρχές σύγχρονου μάρκετινγκ για προσέλκυση κοινού Αρχές σύγχρονου μάρκετινγκ για προσέλκυση κοινού Διάσταση αναψυχής στην επίσκεψη Διάσταση αναψυχής στην επίσκεψη Σημαντικό γεγονός στη ζωή μιας πόλης-προσέλκυση μεγάλου αριθμού επισκεπτών Σημαντικό γεγονός στη ζωή μιας πόλης-προσέλκυση μεγάλου αριθμού επισκεπτών Πχ το παιδί στη νεοελληνική τέχνη, από τον Θεοτοκόπουλο στον Σεζάν-Εθνική πινακοθήκη 1994, 1993 Πχ το παιδί στη νεοελληνική τέχνη, από τον Θεοτοκόπουλο στον Σεζάν-Εθνική πινακοθήκη 1994, 1993 Βήμα για νέες μουσειογραφικές αναζητήσεις Βήμα για νέες μουσειογραφικές αναζητήσεις

60 Castelvecchio

61 Τελευταίες δεκαετίες Νέοι τύποι μουσείων (πχ επιστημονικά, τεχνικά, οικομουσεία) Νέοι τύποι μουσείων (πχ επιστημονικά, τεχνικά, οικομουσεία) Έμφαση στο πιο πρόσφατο παρελθόν Έμφαση στο πιο πρόσφατο παρελθόν Προσπάθεια σύνδεσης μουσείου με την κοινωνία που υπηρετεί Προσπάθεια σύνδεσης μουσείου με την κοινωνία που υπηρετεί Περιοδικές εκθέσεις Περιοδικές εκθέσεις Χρήση τεχνολογίας Χρήση τεχνολογίας Αρχές marketing Αρχές marketing

62 Το ιδεολογικό πλαίσιο των εκθέσεων: η διαφύλαξη των αρχαιοτήτων ως μέγιστη ηθική υποχρέωση «Κύριοι…εις αυτούς τους λίθους χρεωστούμεν κατά μέγα μέρος την πολιτικήν ημών αναγέννησιν…» (Ι. Ρίζος- Νερουλός 1838) «Κύριοι…εις αυτούς τους λίθους χρεωστούμεν κατά μέγα μέρος την πολιτικήν ημών αναγέννησιν…» (Ι. Ρίζος- Νερουλός 1838) «Την ανεξαρτησία μας οι Έλληνες χρεωστώμεν κατά μέγα μέρος εις το ένδοξον όνομα και τα αθάνατα μνημεία της τέχνης, τα οποία εκληρονομήσαμεν από τους αρχαίους προγόνους μας. Καθώς δε έχομεν καθήκον πάσαν προσπάθειαν να καταβάλλωμεν πάντοτε, όπως φανώμεν άξιοι του ονόματος το οποίο φέρομεν, κατά τον αυτόν τρόπον χρέος ιερόν επιβάλλεται εις ημάς να θεωρώμεν όλοι και να φυλάττωμεν ως ιερά κειμήλια τας αρχαιότητας, αν θέλωμεν να αποδείξωμεν εις τον πολιτισμένον κόσμον ότι δικαίως εγείναμεν Κράτος ανεξάρτητον και δικαίως λεγόμεθα Έλληνες» (Εγκύκλιος 1899) «Την ανεξαρτησία μας οι Έλληνες χρεωστώμεν κατά μέγα μέρος εις το ένδοξον όνομα και τα αθάνατα μνημεία της τέχνης, τα οποία εκληρονομήσαμεν από τους αρχαίους προγόνους μας. Καθώς δε έχομεν καθήκον πάσαν προσπάθειαν να καταβάλλωμεν πάντοτε, όπως φανώμεν άξιοι του ονόματος το οποίο φέρομεν, κατά τον αυτόν τρόπον χρέος ιερόν επιβάλλεται εις ημάς να θεωρώμεν όλοι και να φυλάττωμεν ως ιερά κειμήλια τας αρχαιότητας, αν θέλωμεν να αποδείξωμεν εις τον πολιτισμένον κόσμον ότι δικαίως εγείναμεν Κράτος ανεξάρτητον και δικαίως λεγόμεθα Έλληνες» (Εγκύκλιος 1899)

63 Οι εξελίξεις στον Ελληνικό Χώρο (1829-1909) Οι αρχαιότητες σύμβολα εθνικής υπερηφάνειας και ταυτότητας (ιερά λείψανα της αρχαίας καλλιτεχνίας, ανεκτίμητοι προγονικοί θησαυροί, απομνημονεύματα προγονικής δόξης) Οι αρχαιότητες σύμβολα εθνικής υπερηφάνειας και ταυτότητας (ιερά λείψανα της αρχαίας καλλιτεχνίας, ανεκτίμητοι προγονικοί θησαυροί, απομνημονεύματα προγονικής δόξης) Πρωταρχικός σκοπός μουσείου η ασφαλής φύλαξη και αποθήκευση των αρχαιοτήτων (α’ αρχαιολογικός νόμος 1834), αποθηκευτικός χαρακτήρας των πρώτων εκθέσεων Πρωταρχικός σκοπός μουσείου η ασφαλής φύλαξη και αποθήκευση των αρχαιοτήτων (α’ αρχαιολογικός νόμος 1834), αποθηκευτικός χαρακτήρας των πρώτων εκθέσεων Η ιδέα συμβολής μουσείων στη διάδοση αρχαιολογικών γνώσεων και καλλιέργειας κοινού αναπτύσσεται γύρω στο 1885 Η ιδέα συμβολής μουσείων στη διάδοση αρχαιολογικών γνώσεων και καλλιέργειας κοινού αναπτύσσεται γύρω στο 1885 Τα ελληνικά μουσεία ιδρύονται εξαρχής ως δημόσια ιδρύματα Τα ελληνικά μουσεία ιδρύονται εξαρχής ως δημόσια ιδρύματα

64 Τα πρώτα συνειδητά βήματα για την προστασία των αρχαιοτήτων Νεοελληνικός διαφωτισμός τέλη 18ου αι. Νεοελληνικός διαφωτισμός τέλη 18ου αι. Ο πρώτος που θα διατυπώσει σαφείς προτάσεις για την προστασία των αρχαιοτήτων ο Α. Κοραής (1807) Ο πρώτος που θα διατυπώσει σαφείς προτάσεις για την προστασία των αρχαιοτήτων ο Α. Κοραής (1807) Δημιουργία πρώτων δημόσιων & ιδιωτικών συλλογών Δημιουργία πρώτων δημόσιων & ιδιωτικών συλλογών Ίδρυση της Φιλομούσου εταιρείας (1813) και αργότερα (1837) της Αρχαιολογικής εταιρείας Ίδρυση της Φιλομούσου εταιρείας (1813) και αργότερα (1837) της Αρχαιολογικής εταιρείας Ίδρυση του πρώτου Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αίγινα (1829): δεν ήταν παρά μια αποθήκη. Δύο χώροι έκθεσης: νάρθηκες εκκλησίας του Σωτήρα (γλυπτά, επιγραφές, ανάγλυφα, αρχιτεκτονικά μέλη) & η βιβλιοθήκη του ορφανοτροφείου (αγγεία, νομίσματα & άλλα μικροαντικείμενα) Ίδρυση του πρώτου Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αίγινα (1829): δεν ήταν παρά μια αποθήκη. Δύο χώροι έκθεσης: νάρθηκες εκκλησίας του Σωτήρα (γλυπτά, επιγραφές, ανάγλυφα, αρχιτεκτονικά μέλη) & η βιβλιοθήκη του ορφανοτροφείου (αγγεία, νομίσματα & άλλα μικροαντικείμενα)

65 Οι προτάσεις του Κοραή για την ίδρυση ελληνικού μουσείου «Να διορισθή τόπος ή βιβλιοθήκη…με όνομα ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΟΥΣΕΙΟΝ, εις την οποίαν να τεθώσιν όλα ταύτα τα αντίγραφα (εννοεί τα χειρόγραφα), αφ’ου πρώτον καταγραφώσιν εις κατάλογον. Το ελληνικόν μουσείον να έχει δύο επιστάτας…άνδρας πεπαιδευμένους ή τουλάχιστον φίλους της παιδείας, αμίσθους & τρίτον μισθωτόν.. Η καταγραφή εις τον κατάλογον πρέπει να γίνεται διεξοδική. Έξω των αντιγράφων, οι επιστάται & προστάται του μουσείου να συναθροίζωσι…αρχαία ελληνικά νομίσματα, αγγεία, σκεύη, λίθους πολυτίμους, κίονας και στήλας…όπου ευρίσκονται ελληνικαί επιγραφαί & απλώς, ότι άλλο λείψανον ελληνικής τέχνης ή ιστορίας ευρεθή & να θέτωσι & αυτά εις το Μουσείον. Τούτων η καταγραφή εις τον κατάλογον πρέπει να είναι ακριβεστέρα…πρέπει να σημειούται όχι μόνον η πόλις, ή χώρα, όπου ευρέθη το λείψανον, αλλά & ο τόπος όπου έκειτο & τα περί τον τόπον καταλεπτώς..το ελληνικόν μουσείον…να είναι οικοδόμημα πετρόχτιστον, μακρυσμένον όσον το δυνατόν από άλλας οικοδομάς & περιωρισμένον από γην πολλήν έρημον…»

66 Δραστηριότητα Πώς κρίνετε τις προτάσεις του Κοραή για το «ελληνικόν μουσείον» σε σχέση με τη σύγχρονη αντίληψη περί μουσείου; Γράψτε τις απόψεις σας σε μια παράγραφο. Πώς κρίνετε τις προτάσεις του Κοραή για το «ελληνικόν μουσείον» σε σχέση με τη σύγχρονη αντίληψη περί μουσείου; Γράψτε τις απόψεις σας σε μια παράγραφο.

67 Τα πρώτα αθηναϊκά μουσεία Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο Θησείο (1834) Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο Θησείο (1834) Τα Μουσεία της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο Πανεπιστήμιο (1858), στο Βαρβάκειο Λύκειο (1862), στο Πολυτεχνείο (1878) Τα Μουσεία της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο Πανεπιστήμιο (1858), στο Βαρβάκειο Λύκειο (1862), στο Πολυτεχνείο (1878) Το Μουσείο της Ακρόπολης (1874) Το Μουσείο της Ακρόπολης (1874) Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (1889) Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (1889)

68 Τα πρώτα περιφερειακά μουσεία Αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης (1874) Αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης (1874) Αρχαιολογικό μουσείο Ολυμπίας (1881) Αρχαιολογικό μουσείο Ολυμπίας (1881) Αρχαιολογικό μουσείο Ελευσίνας, Σχηματαρίου (1890) Αρχαιολογικό μουσείο Ελευσίνας, Σχηματαρίου (1890)

69 Θησείον (1834-1935): Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο

70 Θησείο (1834-1935), η φωτ 1870

71 Αρχαιολογικό μουσείο Τεγέας

72 Α’ αρχαιολογικός νόμος-1834 «…σκοπόν πρώτιστον την κατά τόπον διατήρησιν όλων των εχόντων τοπικήν αξίαν αντικειμένων» «…σκοπόν πρώτιστον την κατά τόπον διατήρησιν όλων των εχόντων τοπικήν αξίαν αντικειμένων»

73 Αρχαιολογικό μουσείο Ελευσίνας (αρχές 20ου αι.)

74 Αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης (αρχές 20ου αι.)

75 Θεωρητικές αφετηρίες των εκθεσιακών πρακτικών «προς επίτευξιν δε του σκοπού τούτου (δηλ. διδασκαλίας της αρχαιολογίας και καλλιέργειας του κοινού) δέον να εκτίθενται τα εν αυτοίς έργα ευπρεπώς & να κατατάσσονται κατά τάς διαφόρους εποχάς της αναπτύξεως της τέχνης» (διάταγμα 1885) «προς επίτευξιν δε του σκοπού τούτου (δηλ. διδασκαλίας της αρχαιολογίας και καλλιέργειας του κοινού) δέον να εκτίθενται τα εν αυτοίς έργα ευπρεπώς & να κατατάσσονται κατά τάς διαφόρους εποχάς της αναπτύξεως της τέχνης» (διάταγμα 1885) Τρόπος έκθεσης: πρέπων, φιλόκαλος, προσήκων, ευπρεπής κ.α. Τρόπος έκθεσης: πρέπων, φιλόκαλος, προσήκων, ευπρεπής κ.α. Εκθετικές επιφάνειες/προθήκες: ευπρεπείς, με τη δέουσα αρμονία Εκθετικές επιφάνειες/προθήκες: ευπρεπείς, με τη δέουσα αρμονία Θεωρητικό πλαίσιο έκθεσης: διδακτισμός, αισθητισμός, χρονολογική παρουσίαση Θεωρητικό πλαίσιο έκθεσης: διδακτισμός, αισθητισμός, χρονολογική παρουσίαση

76 Εκθεσιακές πρακτικές Ιστορία της έκθεσης Ιστορία της έκθεσης Διαρρύθμιση χώρου Διαρρύθμιση χώρου Οργάνωση εκθεμάτων Οργάνωση εκθεμάτων Εκθεσιακός εξοπλισμός Εκθεσιακός εξοπλισμός Πληροφοριακό υλικό Πληροφοριακό υλικό Συνολικό εκθεσιακό περιβάλλον Συνολικό εκθεσιακό περιβάλλον Μορφή των εκθέσεων Μορφή των εκθέσεων Σημασία των εκθέσεων Σημασία των εκθέσεων

77 Διαρρύθμιση χώρου Υπάρχοντα δημόσια κτίρια ή κατασκευή νέων, απλή αρχιτεκτονική, νεοκλασικά κυρίως κτίρια Υπάρχοντα δημόσια κτίρια ή κατασκευή νέων, απλή αρχιτεκτονική, νεοκλασικά κυρίως κτίρια Εύκολα αναγνώσιμη εσωτερική διαρρύθμιση Εύκολα αναγνώσιμη εσωτερική διαρρύθμιση

78 Οργάνωση εκθεμάτων Ανάλογα με την καταλληλότητα και διαθεσιμότητα χώρου Ανάλογα με την καταλληλότητα και διαθεσιμότητα χώρου Κυριαρχεί η χρονολογική παρουσίαση, αργότερα χρονολογική/τυπολογική ή τυπολογική/χρονολογική (ή γεωγραφική προέλευση) και στη συνέχεια υλικό κατασκευής αλλά συνήθως διαστάσεις Κυριαρχεί η χρονολογική παρουσίαση, αργότερα χρονολογική/τυπολογική ή τυπολογική/χρονολογική (ή γεωγραφική προέλευση) και στη συνέχεια υλικό κατασκευής αλλά συνήθως διαστάσεις Γραμμική διάταξη εκθεμάτων, κυρίαρχη τάση: έκθεση όσον το δυνατόν περισσότερων αντικειμένων Γραμμική διάταξη εκθεμάτων, κυρίαρχη τάση: έκθεση όσον το δυνατόν περισσότερων αντικειμένων

79 Εκθεσιακός εξοπλισμός Ο ίδιος τύπος, πιο πολυτελής στα μεγάλα μουσεία, πιο απλός στα μικρά Ο ίδιος τύπος, πιο πολυτελής στα μεγάλα μουσεία, πιο απλός στα μικρά Απλές επιφάνειες: λίθινες ή μαρμάρινες βάσεις και βάθρα, ξύλινα ή γύψινα ράφια, προθήκες διαφόρων τύπων και τραπέζια Απλές επιφάνειες: λίθινες ή μαρμάρινες βάσεις και βάθρα, ξύλινα ή γύψινα ράφια, προθήκες διαφόρων τύπων και τραπέζια Κατασκευή εξειδικευμένου μουσειακού εξοπλισμού για α’ φορά από την Αρχαιολογική Εταιρεία Κατασκευή εξειδικευμένου μουσειακού εξοπλισμού για α’ φορά από την Αρχαιολογική Εταιρεία

80 Αρχαιολογικό μουσείο Θήρας (αρχές 20ου αι.)

81 Πληροφοριακό υλικό Η ποιότητα και ποσότητα του πληροφοριακού υλικού σχετιζόταν με το μέγεθος και φήμη μουσείου Η ποιότητα και ποσότητα του πληροφοριακού υλικού σχετιζόταν με το μέγεθος και φήμη μουσείου Τα πληροφοριακά κείμενα ελάχιστα (ΕΑΜ, Αργοστολίου, Νομισματικό) Τα πληροφοριακά κείμενα ελάχιστα (ΕΑΜ, Αργοστολίου, Νομισματικό) Εκμαγεία, ζωγραφικές αναπαραστάσεις, γύψινες αναπαραστάσεις Εκμαγεία, ζωγραφικές αναπαραστάσεις, γύψινες αναπαραστάσεις Σύντομοι οδηγοί (Μουσείο Ακρόπολης, ΕΑΜ) Σύντομοι οδηγοί (Μουσείο Ακρόπολης, ΕΑΜ)

82 Συνολικό εκθεσιακό περιβάλλον Λιτό και απέριττο Λιτό και απέριττο Φυσικός φωτισμός Φυσικός φωτισμός Τοίχοι σε ουδέτερη συνήθως απόχρωση Τοίχοι σε ουδέτερη συνήθως απόχρωση Δάπεδα στρωμένα με τσιμέντο, λίθινες πλάκες, πιο σπάνια μωσαϊκά πλακάκια Δάπεδα στρωμένα με τσιμέντο, λίθινες πλάκες, πιο σπάνια μωσαϊκά πλακάκια

83 Μορφή εκθέσεων Σταδιακή τυποποίηση που περιελάμβανε την τυπολογική και χρονολογική συστηματοποίηση των συλλογών και την ‘ευπρεπή’ παρουσίασή τους Σταδιακή τυποποίηση που περιελάμβανε την τυπολογική και χρονολογική συστηματοποίηση των συλλογών και την ‘ευπρεπή’ παρουσίασή τους Διακυμάνσεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα χώρου, έλλειψη προσωπικού, τεχνικές ελλείψεις, σημασία μουσείου, οικονομικά μέσα Διακυμάνσεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα χώρου, έλλειψη προσωπικού, τεχνικές ελλείψεις, σημασία μουσείου, οικονομικά μέσα Δυτικοευρωπαϊκές επιδράσεις: κλασικιστική παράδοση-έμφαση στην αισθητική, εξέλιξη στυλ παρά στην πληροφορία, εκθέσεις ιστορίας της τέχνης Δυτικοευρωπαϊκές επιδράσεις: κλασικιστική παράδοση-έμφαση στην αισθητική, εξέλιξη στυλ παρά στην πληροφορία, εκθέσεις ιστορίας της τέχνης

84 Η σημασία των εκθέσεων Οι εκθέσεις ως αισθητική αξία: εκθέσεις γραμμικές, αντικειμενοκεντρικές, ταξινομικές, αισθητικού χαρακτήρα Οι εκθέσεις ως αισθητική αξία: εκθέσεις γραμμικές, αντικειμενοκεντρικές, ταξινομικές, αισθητικού χαρακτήρα Η ιδεολογική λειτουργία των εκθέσεων: απόδειξη συγγένειας με το κλασικό παρελθόν/ικανότητα κοινωνίας να προστατεύσει την κληρονομιά του παρελθόντος, οι εκθέσεις πρόσφεραν την οπτική επιβεβαίωση του ένδοξου παρελθόντος και ενίσχυαν την εθνική ταυτότητα Η ιδεολογική λειτουργία των εκθέσεων: απόδειξη συγγένειας με το κλασικό παρελθόν/ικανότητα κοινωνίας να προστατεύσει την κληρονομιά του παρελθόντος, οι εκθέσεις πρόσφεραν την οπτική επιβεβαίωση του ένδοξου παρελθόντος και ενίσχυαν την εθνική ταυτότητα

85 Άποψη κεντρικής αίθουσας παλιού αρχαιολογικού μουσείου Ολυμπίας

86 Δραστηριότητες Με βάση τα όσα είπαμε, πως κρίνετε τον τρόπο έκθεσης των αρχαιοτήτων στα δύο πρωιμότερα ελληνικά μουσεία (Αίγινας, Θησείο) Με βάση τα όσα είπαμε, πως κρίνετε τον τρόπο έκθεσης των αρχαιοτήτων στα δύο πρωιμότερα ελληνικά μουσεία (Αίγινας, Θησείο) Με βάση όσα προαναφέρθηκαν ποια ήταν κατά τη γνώμη σας η πρόνοια για το κοινό των μουσείων στην Ελλάδα κατά τον 19ο αι. Με βάση όσα προαναφέρθηκαν ποια ήταν κατά τη γνώμη σας η πρόνοια για το κοινό των μουσείων στην Ελλάδα κατά τον 19ο αι. Συγκρίνετε τις εικόνες από το αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης και το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου και σχολιάστε τον τρόπο έκθεσης των δύο μουσείων με βάση αυτές τις εικόνες Συγκρίνετε τις εικόνες από το αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης και το αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου και σχολιάστε τον τρόπο έκθεσης των δύο μουσείων με βάση αυτές τις εικόνες

87 Τυπολογική προσέγγιση των σύγχρονων μουσείων-από το τι εκθέτουν στο πως το εκθέτουν Παραδοσιακά: χαρακτηρίζονται από τις μουσειολογικές αντιλήψεις 19ου αι. και επιβιώνουν ακόμα σε συντηρητικά μουσειολογικά πλαίσια Παραδοσιακά: χαρακτηρίζονται από τις μουσειολογικές αντιλήψεις 19ου αι. και επιβιώνουν ακόμα σε συντηρητικά μουσειολογικά πλαίσια Μοντέρνα: προέκυψαν από τις νέες κοινωνικές συνθήκες του 20ου, εξέλιξη επιστημών Μοντέρνα: προέκυψαν από τις νέες κοινωνικές συνθήκες του 20ου, εξέλιξη επιστημών Μεταμοντέρνα: έμφαση στην εξυπηρέτηση πολλαπλών ατομικών, ομαδικών, κοινωνικών και πολιτισμικών επιδιώξεων και αναγκών Μεταμοντέρνα: έμφαση στην εξυπηρέτηση πολλαπλών ατομικών, ομαδικών, κοινωνικών και πολιτισμικών επιδιώξεων και αναγκών

88 Παραδοσιακός τύπος έμφαση στα αντικείμενα (object oriented) έμφαση στα αντικείμενα (object oriented) Σύνδεση με την έννοια του έθνους, αναπαράσταση εθνικού παρελθόντος, Φύλακες εθνικής κληρονομιάς και παραγωγοί εθνικής ταυτότητας και ιστορίας-εθνικά μουσεία Σύνδεση με την έννοια του έθνους, αναπαράσταση εθνικού παρελθόντος, Φύλακες εθνικής κληρονομιάς και παραγωγοί εθνικής ταυτότητας και ιστορίας-εθνικά μουσεία Παρουσιάζουν τα αντικείμενα σύμφωνα με τα επιστημονικά ταξινομικά συστήματα των ειδικών, απομονωμένα από το κοινωνικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο, τα αντικείμενα δεν συνοδεύονται από κατανοητές πληροφορίες Παρουσιάζουν τα αντικείμενα σύμφωνα με τα επιστημονικά ταξινομικά συστήματα των ειδικών, απομονωμένα από το κοινωνικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο, τα αντικείμενα δεν συνοδεύονται από κατανοητές πληροφορίες Κυριαρχία αντικειμένων Κυριαρχία αντικειμένων Κυριαρχία παρελθόντος Κυριαρχία παρελθόντος Γνώση της μιας και μοναδικής πραγματικότητας Γνώση της μιας και μοναδικής πραγματικότητας Μεγάλα μουσεία Μεγάλα μουσεία Έφεραν τάξη & σύστημα στο χάος που χαρακτήριζε τα πρώτα μουσεία όπου η συγκέντρωση & παρουσίαση των αντικειμένων γινόταν με βάση την εξωτερική τους μορφή Έφεραν τάξη & σύστημα στο χάος που χαρακτήριζε τα πρώτα μουσεία όπου η συγκέντρωση & παρουσίαση των αντικειμένων γινόταν με βάση την εξωτερική τους μορφή Το μουσείο πλέον στοχεύει στη διδασκαλία παρά στην ευχαρίστηση Το μουσείο πλέον στοχεύει στη διδασκαλία παρά στην ευχαρίστηση Έμφαση στην απόκτηση, παρουσίαση αντιπροσωπευτικών παρά ιδιόρρυθμων αντικειμένων Έμφαση στην απόκτηση, παρουσίαση αντιπροσωπευτικών παρά ιδιόρρυθμων αντικειμένων

89 Μοντέρνος τύπος Έμφαση στα αντικείμενα και το κοινό (object & people oriented) Έμφαση στα αντικείμενα και το κοινό (object & people oriented) Τα αντικείμενα παρουσιάζονται σε σχέση με το κοινωνικό τους πλαίσιο ώστε να διευκολύνεται η προσέγγιση, ερμηνεία και γνώση τους από το κοινό, χρήση διάφορων ερμηνευτικών μέσων και τεχνικών Τα αντικείμενα παρουσιάζονται σε σχέση με το κοινωνικό τους πλαίσιο ώστε να διευκολύνεται η προσέγγιση, ερμηνεία και γνώση τους από το κοινό, χρήση διάφορων ερμηνευτικών μέσων και τεχνικών Σύνθετες σχέσεις αντικειμένων και υποκειμένων Σύνθετες σχέσεις αντικειμένων και υποκειμένων Σχέση παρελθόντος παρόντος Σχέση παρελθόντος παρόντος Εναλλακτικές ανασυνθέσεις της πραγματικότητας Εναλλακτικές ανασυνθέσεις της πραγματικότητας

90 Μεταμοντέρνος τύπος Έμφαση στην εξυπηρέτηση του κοινού (people oriented) Έμφαση στην εξυπηρέτηση του κοινού (people oriented) Τα αντικείμενα παρουσιάζονται όσον το δυνατό ανοιχτά στις διαφορετικές προσδοκίες και ερμηνευτικές προσεγγίσεις διαφορετικών κατηγοριών επισκεπτών, διαδραστικές εκθέσεις που προτρέπουν επισκέπτες να επεξεργαστούν τα εκθέματα και τα διδακτικά μέσα Τα αντικείμενα παρουσιάζονται όσον το δυνατό ανοιχτά στις διαφορετικές προσδοκίες και ερμηνευτικές προσεγγίσεις διαφορετικών κατηγοριών επισκεπτών, διαδραστικές εκθέσεις που προτρέπουν επισκέπτες να επεξεργαστούν τα εκθέματα και τα διδακτικά μέσα Ο μέσος επισκέπτης δεν υπάρχει Ο μέσος επισκέπτης δεν υπάρχει Κυριαρχία των υποκειμένων Κυριαρχία των υποκειμένων Κυριαρχία του παρόντος Κυριαρχία του παρόντος Κατασκευή διαφορετικών εικόνων της αποδομημένης πραγματικότητας, κατακερματισμένες ανθρώπινες ιστορίες, προτάσσουν την ιδιαιτερότητα και διαφορά απέναντι στην ιδεολογία της ενιαίας μορφής του ανθρώπου Κατασκευή διαφορετικών εικόνων της αποδομημένης πραγματικότητας, κατακερματισμένες ανθρώπινες ιστορίες, προτάσσουν την ιδιαιτερότητα και διαφορά απέναντι στην ιδεολογία της ενιαίας μορφής του ανθρώπου Πηγαίνουν τα ίδια τα μουσεία στο κοινό Πηγαίνουν τα ίδια τα μουσεία στο κοινό Το μουσείο ως χώρος ψυχαγωγίας Το μουσείο ως χώρος ψυχαγωγίας Αρχές σύγχρονου marketing Αρχές σύγχρονου marketing Αντικείμενα για παρατήρηση, επεξεργασία & κατανάλωση Αντικείμενα για παρατήρηση, επεξεργασία & κατανάλωση

91 Παράγοντες αναπροσαρμογής του ρόλου των σύγχρονων μουσείων και της φιλοσοφίας των εκθέσεων Νέες κοινωνικές συνθήκες: αύξηση της πληροφορίας, πολιτισμική υποβάθμιση, περιθωριοποίηση εθνικών πολιτισμών, ανάγκη αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου, νέα πελατεία Νέες κοινωνικές συνθήκες: αύξηση της πληροφορίας, πολιτισμική υποβάθμιση, περιθωριοποίηση εθνικών πολιτισμών, ανάγκη αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου, νέα πελατεία Συνειδητοποίηση του ανερχόμενου κοινωνικού ρόλου μουσείου στο πλαίσιο εκπαίδευσης και εξέλιξης της κοινωνίας, αιτήματα βελτίωσης του παιδευτικού επιπέδου των ευρύτερων στρωμάτων και αναβάθμισης του ρόλου εθνικών πολιτισμών Συνειδητοποίηση του ανερχόμενου κοινωνικού ρόλου μουσείου στο πλαίσιο εκπαίδευσης και εξέλιξης της κοινωνίας, αιτήματα βελτίωσης του παιδευτικού επιπέδου των ευρύτερων στρωμάτων και αναβάθμισης του ρόλου εθνικών πολιτισμών Απαίτηση για περισσότερη υπευθυνότητα στη διαχείριση δημόσιων κονδυλίων Απαίτηση για περισσότερη υπευθυνότητα στη διαχείριση δημόσιων κονδυλίων Αυξημένος ανταγωνισμός με άλλες βιομηχανίες ψυχαγωγίας και αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου Αυξημένος ανταγωνισμός με άλλες βιομηχανίες ψυχαγωγίας και αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου Έρευνες κοινού/νέα δεδομένα για κίνητρα επίσκεψης και ανάγκες επισκεπτών Έρευνες κοινού/νέα δεδομένα για κίνητρα επίσκεψης και ανάγκες επισκεπτών Αναγνώριση πολλών ειδών κοινού/ο μέσος επισκέπτης δεν υπάρχει Αναγνώριση πολλών ειδών κοινού/ο μέσος επισκέπτης δεν υπάρχει

92 Οι εξελίξεις στην εκθεσιακή φιλοσοφία Έμφαση στον επισκέπτη & στην ευχάριστη και αποδοτική εμπειρία του, κατανόηση αναγκών του, το κοινό αντιληπτό ως πολλές διαφορετικές ομάδες Έμφαση στον επισκέπτη & στην ευχάριστη και αποδοτική εμπειρία του, κατανόηση αναγκών του, το κοινό αντιληπτό ως πολλές διαφορετικές ομάδες Διάθεση συνεργασίας με διάφορες κοινωνικές ομάδες Διάθεση συνεργασίας με διάφορες κοινωνικές ομάδες Ιεράρχηση πληροφοριών που προσφέρονται, μείωση έκτασης κειμένων Ιεράρχηση πληροφοριών που προσφέρονται, μείωση έκτασης κειμένων Χρήση διαφόρων συμπληρωματικών της προθήκης εκθεσιακών μέσων (Η/Υ, VIDEO κλπ) Χρήση διαφόρων συμπληρωματικών της προθήκης εκθεσιακών μέσων (Η/Υ, VIDEO κλπ) Διεύρυνση πρόσβασης (audio-guides, άνοιγμα αποθηκών στο κοινό, εκθέσεις στο διαδίκτυο, περιοδεύουσες εκθέσεις) Διεύρυνση πρόσβασης (audio-guides, άνοιγμα αποθηκών στο κοινό, εκθέσεις στο διαδίκτυο, περιοδεύουσες εκθέσεις) Αποδοχή αιτήματος επισκεπτών να αγγίζουν ορισμένες κατηγορίες εκθεμάτων Αποδοχή αιτήματος επισκεπτών να αγγίζουν ορισμένες κατηγορίες εκθεμάτων Ζωντανές ερμηνείες, δραματοποιήσεις στους εκθεσιακούς χώρους Ζωντανές ερμηνείες, δραματοποιήσεις στους εκθεσιακούς χώρους Παρουσίαση θεμάτων που στο παρελθόν θεωρούνταν ταμπού Παρουσίαση θεμάτων που στο παρελθόν θεωρούνταν ταμπού Συμμετοχή επισκεπτών στο σχεδιασμό εκθέσεων Συμμετοχή επισκεπτών στο σχεδιασμό εκθέσεων Η μουσειακή εμπειρία πιο συναλλακτική από ποτέ Η μουσειακή εμπειρία πιο συναλλακτική από ποτέ Παρουσίαση των αντικειμένων με τρόπους που επιτρέπουν πολλαπλές εναλλακτικές ερμηνείες Παρουσίαση των αντικειμένων με τρόπους που επιτρέπουν πολλαπλές εναλλακτικές ερμηνείες

93 Κατηγορίες εκθέσεων (ανάλογα με τη διάρκειά τους) Μόνιμες ή διαρκείς: οι σημαντικότερες συλλογές βρίσκονται σε διαρκή έκθεση εκτός από τις περιόδους που συντηρούνται ή συμπεριλαμβάνονται σε κάποια έκθεση εκτός μουσείου Μόνιμες ή διαρκείς: οι σημαντικότερες συλλογές βρίσκονται σε διαρκή έκθεση εκτός από τις περιόδους που συντηρούνται ή συμπεριλαμβάνονται σε κάποια έκθεση εκτός μουσείου Περιοδικές ή προσωρινές: αφιερωμένες σε κάποιο ειδικό θέμα με αντικείμενα αποθηκευμένα ή δανεισμένα Περιοδικές ή προσωρινές: αφιερωμένες σε κάποιο ειδικό θέμα με αντικείμενα αποθηκευμένα ή δανεισμένα

94 Ανοιχτή αποθήκευση Ανοιχτή αποθήκευση: ειδικός τύπος έκθεσης, απευθύνεται σε εξειδικευμένο κοινό συνήθως. Τα αντικείμενα εκτίθενται είτε σε αίθουσες στο χώρο της αποθήκης είτε σε ξεχωριστές πτέρυγες προσαρτημένες στους εκθεσιακούς χώρους, πυκνή τοποθέτηση αντικειμένων και παραθετική διάταξη ανά κατηγορίες, πληροφορίες επιστημονικού περιεχομένου, ερευνητικό και μελετητικό ενδιαφέρον Ανοιχτή αποθήκευση: ειδικός τύπος έκθεσης, απευθύνεται σε εξειδικευμένο κοινό συνήθως. Τα αντικείμενα εκτίθενται είτε σε αίθουσες στο χώρο της αποθήκης είτε σε ξεχωριστές πτέρυγες προσαρτημένες στους εκθεσιακούς χώρους, πυκνή τοποθέτηση αντικειμένων και παραθετική διάταξη ανά κατηγορίες, πληροφορίες επιστημονικού περιεχομένου, ερευνητικό και μελετητικό ενδιαφέρον

95 Τύποι εκθέσεων με βάση την ποσοτική σχέση ανάμεσα στο αντικείμενο και την πληροφορία Πραγματιστικές: εκθέσεις που στηρίζονται αποκλειστικά στην παρουσίαση αντικειμένων Πραγματιστικές: εκθέσεις που στηρίζονται αποκλειστικά στην παρουσίαση αντικειμένων Νοηματικές: στόχος τους η μετάδοση πληροφοριών χωρίς τη μεσολάβηση αντικειμένων Νοηματικές: στόχος τους η μετάδοση πληροφοριών χωρίς τη μεσολάβηση αντικειμένων Οι πιο συνηθισμένοι τύποι εκθέσεων βασίζονται σε συνδυασμό αντικειμένων, εικόνων και κειμένων Οι πιο συνηθισμένοι τύποι εκθέσεων βασίζονται σε συνδυασμό αντικειμένων, εικόνων και κειμένων

96 Μουσείο Βικτόρια και Άλμπερτ Λονδίνο –πραγματιστική έκθεση

97 Μουσείο φυσικής ιστορίας Λονδίνο, νοηματική-συμμετοχική έκθεση

98 Νοηματική έκθεση

99 Τύποι εκθέσεων ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής κοινού Παθητικές: οι επισκέπτες έχουν το ρόλο του απλού θεατή Παθητικές: οι επισκέπτες έχουν το ρόλο του απλού θεατή Συμμετοχικές: η ενεργοποίηση του επισκέπτη είναι απαραίτητη για την αντίληψη της έκθεσης. Στις συμμετοχικές εκθέσεις ο επισκέπτης καλείται να συμμετέχει σε κάποιο βαθμό είτε με τη χρήση Η/Υ, είτε με κάποιο μηχανικό έκθεμα, είτε με οπτικοακουστικά μέσα Συμμετοχικές: η ενεργοποίηση του επισκέπτη είναι απαραίτητη για την αντίληψη της έκθεσης. Στις συμμετοχικές εκθέσεις ο επισκέπτης καλείται να συμμετέχει σε κάποιο βαθμό είτε με τη χρήση Η/Υ, είτε με κάποιο μηχανικό έκθεμα, είτε με οπτικοακουστικά μέσα

100 Τύποι εκθέσεων ανάλογα με τον τρόπο προβολής των αντικειμένων Ταξινομικές: κατηγοριοποίηση & έκθεση των αντικειμένων ανά ομάδες (πχ χρονολογικά, τόπος προέλευσης, υλικό, χρήση, τύπο) Ταξινομικές: κατηγοριοποίηση & έκθεση των αντικειμένων ανά ομάδες (πχ χρονολογικά, τόπος προέλευσης, υλικό, χρήση, τύπο) Θεματικές: η έκθεση στρέφεται γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα που παρουσιάζεται με αντικείμενα από διάφορες κατηγορίες. Διακρίνονται σε α)γραμμικές: πραγματεύονται ένα θέμα με αρχή και τέλος (πχ έκθεση για τη ζωή ενός ιστορικού προσώπου ή για τον τρόπο κατασκευής των κυκλαδικών ειδωλίων, είναι γνωστές & ως εκθέσεις-τούνελ διότι η ροή των επισκεπτών κατευθύνεται από την είσοδο στην έξοδο δίχως ενδιάμεσες εναλλακτικές δυνατότητες β)μωσαϊκές: το κεντρικό θέμα διακλαδώνεται σε αυτόνομα υποθέματα στο περιεχόμενο & στο χώρο (πχ έκθεση για την καθημερινή ζωή στην αρχαία Αθήνα με υποθέματα όπως εμπόριο, ταφικά έθιμα, τέχνη, παρασκευή φαγητού κ.α. Η σειρά θέασης των εκθεμάτων δεν επηρεάζει την παρακολούθηση της αφήγησης Θεματικές: η έκθεση στρέφεται γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα που παρουσιάζεται με αντικείμενα από διάφορες κατηγορίες. Διακρίνονται σε α)γραμμικές: πραγματεύονται ένα θέμα με αρχή και τέλος (πχ έκθεση για τη ζωή ενός ιστορικού προσώπου ή για τον τρόπο κατασκευής των κυκλαδικών ειδωλίων, είναι γνωστές & ως εκθέσεις-τούνελ διότι η ροή των επισκεπτών κατευθύνεται από την είσοδο στην έξοδο δίχως ενδιάμεσες εναλλακτικές δυνατότητες β)μωσαϊκές: το κεντρικό θέμα διακλαδώνεται σε αυτόνομα υποθέματα στο περιεχόμενο & στο χώρο (πχ έκθεση για την καθημερινή ζωή στην αρχαία Αθήνα με υποθέματα όπως εμπόριο, ταφικά έθιμα, τέχνη, παρασκευή φαγητού κ.α. Η σειρά θέασης των εκθεμάτων δεν επηρεάζει την παρακολούθηση της αφήγησης

101 Εκθέσεις στο διαδίκτυο www.europeanvirtualmuseum.it www.v-costumemuseum.gr

102 Παράγοντες οργάνωσης & επιτυχίας μίας έκθεσης Το θέμα & τα μηνύματα που θα μεταδοθούν Το θέμα & τα μηνύματα που θα μεταδοθούν Το διαθέσιμο υλικό Το διαθέσιμο υλικό Η εκθεσιακή πολιτική & φιλοσοφία του μουσείου Η εκθεσιακή πολιτική & φιλοσοφία του μουσείου Η επιλογή του κοινού Η επιλογή του κοινού Τα ενδιαφέροντα/προσωπικότητα των εντεταλμένων για την έκθεση προσώπων Τα ενδιαφέροντα/προσωπικότητα των εντεταλμένων για την έκθεση προσώπων Οι δυνατότητες του χώρου Οι δυνατότητες του χώρου Τα χρονικά περιθώρια Τα χρονικά περιθώρια Τα οικονομικά περιθώρια Τα οικονομικά περιθώρια

103 Επιμέρους στοιχεία για τη δημιουργία εκθέσεων Προθήκες Προθήκες Φωτισμός Φωτισμός Χρώμα Χρώμα Γραφιστική (λεζάντες, επεξηγηματικά κείμενα, επιγραφές χάρτες, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες, πινακίδες/χάρτες/διαγράμματα προσανατολισμού) Γραφιστική (λεζάντες, επεξηγηματικά κείμενα, επιγραφές χάρτες, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες, πινακίδες/χάρτες/διαγράμματα προσανατολισμού) Τρισδιάστατες μακέτες Τρισδιάστατες μακέτες Πολυμέσα (οπτικοακουστικά συστήματα, συμμετοχικά εκθέματα, Η/Υ) Πολυμέσα (οπτικοακουστικά συστήματα, συμμετοχικά εκθέματα, Η/Υ)

104 Λειτουργίες προθηκών Προστασία αντικειμένων από βανδαλισμό, κλοπή, φθορά Προστασία αντικειμένων από βανδαλισμό, κλοπή, φθορά Δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την προβολή των αντικειμένων Δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την προβολή των αντικειμένων Δημιουργία κατάλληλου μικροκλίματος για τη διατήρηση των αντικειμένων Δημιουργία κατάλληλου μικροκλίματος για τη διατήρηση των αντικειμένων Λειτουργία ως οπτικού & φυσικού διαχωριστικού στο χώρο Λειτουργία ως οπτικού & φυσικού διαχωριστικού στο χώρο Οργάνωση της κυκλοφορίας Οργάνωση της κυκλοφορίας Λειτουργία ως αρχιτεκτονικού στοιχείου στο χώρο Λειτουργία ως αρχιτεκτονικού στοιχείου στο χώρο

105 anaco Προσφέρονται συστήματα κλειστών και ανοικτών ερμαρίων σχεδιασμένα για ειδικές κατηγορίες υλικού (εκθεμάτων και ευρημάτων). Τα κλειστά ερμάρια συνοψίζονται ως εξής : α) ερμάρια Συντήρησης γενικής χρήσης - στοιβαζόμενα ή με ελεύθερη την άνω επιφάνεια τους, β) ερμάρια φύλαξης Ενδυμασιών, γ) ερμάρια φύλαξης Εντόμων, δ) ερμάρια φύλαξης Γεωλογικών & Ζωολογικών Δειγμάτων, ε) ερμάρια φύλαξης συλλογών Βοτανικής, και στ) συρταροθήκες μεγάλου πλάτους στοιβαζόμενες ή με ελεύθερη την άνω επιφάνεια τους. Το σύνολο των λύσεων έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη μεγιστοποίηση της συντήρησης και ασφάλειας των μουσειακών συλλογών και εκθεμάτων είτε πρόκειται για αντικείμενα μικρού όγκου και διαστάσεων είτε για εκθέματα σημαντικού όγκου και βάρους. Τα υλικά κατασκευής (αντιόξινες βαφές, επιφάνειες από Plastazote ή από ZF MDF, κ.ο.κ.) είναι τέτοια ώστε να μην προσβάλλουν τα εκθέματα ενώ πρόσθετα τεχνικά χαρακτηριστικά έχουν ενσωματωθεί προσδίδοντας ιδιαίτερη αξία στην επένδυση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται : η δημιουργία καναλιών διαμεταγωγής κατάλληλα επεξεργασμένου αέρα, η δημιουργία περιβάλλοντος ελεύθερου οξυγόνου για τη προστασία των πλέον ευαίσθητων υλικών και εκθεμάτων, η πρόβλεψη για τοποθέτηση μιας πλήρους γκάμας αισθητήρων ελέγχου και συστημάτων προειδοποίησης, η τοποθέτηση φίλτρων παρακράτησης ρύπων, η ενίσχυση της πυροπροστασίας με επεξεργασία με επιβραδυντικές ουσίες καθώς και πολλά άλλα. Προσφέρονται συστήματα κλειστών και ανοικτών ερμαρίων σχεδιασμένα για ειδικές κατηγορίες υλικού (εκθεμάτων και ευρημάτων). Τα κλειστά ερμάρια συνοψίζονται ως εξής : α) ερμάρια Συντήρησης γενικής χρήσης - στοιβαζόμενα ή με ελεύθερη την άνω επιφάνεια τους, β) ερμάρια φύλαξης Ενδυμασιών, γ) ερμάρια φύλαξης Εντόμων, δ) ερμάρια φύλαξης Γεωλογικών & Ζωολογικών Δειγμάτων, ε) ερμάρια φύλαξης συλλογών Βοτανικής, και στ) συρταροθήκες μεγάλου πλάτους στοιβαζόμενες ή με ελεύθερη την άνω επιφάνεια τους. Το σύνολο των λύσεων έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη μεγιστοποίηση της συντήρησης και ασφάλειας των μουσειακών συλλογών και εκθεμάτων είτε πρόκειται για αντικείμενα μικρού όγκου και διαστάσεων είτε για εκθέματα σημαντικού όγκου και βάρους. Τα υλικά κατασκευής (αντιόξινες βαφές, επιφάνειες από Plastazote ή από ZF MDF, κ.ο.κ.) είναι τέτοια ώστε να μην προσβάλλουν τα εκθέματα ενώ πρόσθετα τεχνικά χαρακτηριστικά έχουν ενσωματωθεί προσδίδοντας ιδιαίτερη αξία στην επένδυση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται : η δημιουργία καναλιών διαμεταγωγής κατάλληλα επεξεργασμένου αέρα, η δημιουργία περιβάλλοντος ελεύθερου οξυγόνου για τη προστασία των πλέον ευαίσθητων υλικών και εκθεμάτων, η πρόβλεψη για τοποθέτηση μιας πλήρους γκάμας αισθητήρων ελέγχου και συστημάτων προειδοποίησης, η τοποθέτηση φίλτρων παρακράτησης ρύπων, η ενίσχυση της πυροπροστασίας με επεξεργασία με επιβραδυντικές ουσίες καθώς και πολλά άλλα.

106 Φωτισμός Στόχος του σωστού φωτισμού είναι η δημιουργία αντίθεσης ανάμεσα στα αντικείμενα & το υπόβαθρο Στόχος του σωστού φωτισμού είναι η δημιουργία αντίθεσης ανάμεσα στα αντικείμενα & το υπόβαθρο Η σωστή μελέτη του φωτισμού διευκολύνει τη θέαση, αναδεικνύει τη φύση των αντικειμένων, αλλά και προδιαθέτει ψυχολογικά τον επισκέπτη συμβάλλοντας στην αισθητική ατμόσφαιρα της έκθεσης Η σωστή μελέτη του φωτισμού διευκολύνει τη θέαση, αναδεικνύει τη φύση των αντικειμένων, αλλά και προδιαθέτει ψυχολογικά τον επισκέπτη συμβάλλοντας στην αισθητική ατμόσφαιρα της έκθεσης Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι απαραίτητοι περιορισμοί που συνδέονται με την προστασία των αντικειμένων Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι απαραίτητοι περιορισμοί που συνδέονται με την προστασία των αντικειμένων

107 Φυσικός φωτισμός Έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και αποτελεί θέλγητρο για έναν εκθεσιακό χώρο αν και συχνά αποκλείεται για λόγους προστασίας των αντικειμένων Έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και αποτελεί θέλγητρο για έναν εκθεσιακό χώρο αν και συχνά αποκλείεται για λόγους προστασίας των αντικειμένων Η εισαγωγή φυσικού φωτός εισάγει την ανάγκη ελέγχου του απαιτώντας πολύπλοκα συστήματα μεγάλης ακρίβειας Η εισαγωγή φυσικού φωτός εισάγει την ανάγκη ελέγχου του απαιτώντας πολύπλοκα συστήματα μεγάλης ακρίβειας Πλεονεκτήματα: καλύτερη ποιότητα φωτός, πιο ευχάριστο, αναδεικνύει την τρισδιάστατη υφή εκθεμάτων, μακροπρόθεσμα πιο οικονομική λύση, περιβαλλοντικό όφελος από άποψη ενεργειακής κατανάλωσης, τα ανοίγματα προσφέρουν φυσικό φως και θέα ξεκουράζοντας τον επισκέπτη και βοηθούν στον προσανατολισμό Πλεονεκτήματα: καλύτερη ποιότητα φωτός, πιο ευχάριστο, αναδεικνύει την τρισδιάστατη υφή εκθεμάτων, μακροπρόθεσμα πιο οικονομική λύση, περιβαλλοντικό όφελος από άποψη ενεργειακής κατανάλωσης, τα ανοίγματα προσφέρουν φυσικό φως και θέα ξεκουράζοντας τον επισκέπτη και βοηθούν στον προσανατολισμό

108 Χρώμα (στις προθήκες & στον υπόλοιπο χώρο) Ακολουθούνται αρχές που εφαρμόζονται στην αρχιτεκτονική & στις εφαρμοσμένες διακοσμητικές τέχνες Ακολουθούνται αρχές που εφαρμόζονται στην αρχιτεκτονική & στις εφαρμοσμένες διακοσμητικές τέχνες Οι αρχές αυτές βασίζονται στην ψυχολογία του χρώματος, στην αντίληψη & στις φυσικές επιστήμες Οι αρχές αυτές βασίζονται στην ψυχολογία του χρώματος, στην αντίληψη & στις φυσικές επιστήμες Η χρήση χρωμάτων συνδέεται & με τη μόδα που επικρατεί σε διάφορες ιστορικές περιόδους Η χρήση χρωμάτων συνδέεται & με τη μόδα που επικρατεί σε διάφορες ιστορικές περιόδους Ασφαλής κανόνας για την επιλογή χρωμάτων είναι ο συντονισμός τους με το χρωματισμό των ίδιων των αντικειμένων Ασφαλής κανόνας για την επιλογή χρωμάτων είναι ο συντονισμός τους με το χρωματισμό των ίδιων των αντικειμένων

109 Γραφιστική Εφαρμόζεται στο σχεδιασμό λεζαντών, επεξηγηματικών κειμένων, επιγραφών, εικονογραφήσεων, χαρτών, σχεδιαγραμμάτων, φωτογραφιών, πινακίδων Εφαρμόζεται στο σχεδιασμό λεζαντών, επεξηγηματικών κειμένων, επιγραφών, εικονογραφήσεων, χαρτών, σχεδιαγραμμάτων, φωτογραφιών, πινακίδων Όλα τα παραπάνω αποτελούν το πλαίσιο αφήγησης του θέματος, καθορίζουν δηλαδή τη μετάδοση των μηνυμάτων της έκθεσης Όλα τα παραπάνω αποτελούν το πλαίσιο αφήγησης του θέματος, καθορίζουν δηλαδή τη μετάδοση των μηνυμάτων της έκθεσης Ο προσανατολισμός, ως υπόδειξη της διαδρομής των επισκεπτών προτείνεται μέσω της χρήσης πινακίδων, χαρτών, διαγραμμάτων. Τοπογραφικός & εννοιολογικός προσανατολισμός Ο προσανατολισμός, ως υπόδειξη της διαδρομής των επισκεπτών προτείνεται μέσω της χρήσης πινακίδων, χαρτών, διαγραμμάτων. Τοπογραφικός & εννοιολογικός προσανατολισμός

110 Τρισδιάστατες μακέτες Έχουν διδακτικό σκοπό Έχουν διδακτικό σκοπό Παραδείγματα: oμοιώματα σε εκθέσεις φυσικής ιστορίας, αναπαραστάσεις πόλεων, μοντέλα σπιτιών, ομοιώματα ανθρώπων σε αρχαιολογικές εκθέσεις κ.α. Παραδείγματα: oμοιώματα σε εκθέσεις φυσικής ιστορίας, αναπαραστάσεις πόλεων, μοντέλα σπιτιών, ομοιώματα ανθρώπων σε αρχαιολογικές εκθέσεις κ.α.

111

112 Νέες τεχνολογίες/Πολυμέσα Έχουν διδακτικό σκοπό Έχουν διδακτικό σκοπό Οπτικοακουστικά μέσα όπως προβολές ταινιών, διαφανειών Οπτικοακουστικά μέσα όπως προβολές ταινιών, διαφανειών Συμμετοχικά εκθέματα όπως μηχανικές κατασκευές, οθόνες αφής, Η/Υ Συμμετοχικά εκθέματα όπως μηχανικές κατασκευές, οθόνες αφής, Η/Υ Ηλεκτρονικές συσκευές χειρός για αυτόνομη περιήγηση (audio guides) Ηλεκτρονικές συσκευές χειρός για αυτόνομη περιήγηση (audio guides)

113 Αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης/έκθεση «Μακεδονία: Από τις ψηφίδες στα Ρixels» Σε ένα δωµάτιο 10 τ.µ. παρουσιάζεται η «Τοιχογραφία του κυνηγιού» από τον τάφο του Φιλίππου Β’ στη Βεργίνα (Αιγές), σε φυσικό µέγεθος. Το ηλεκτρονικό σύστηµα παρακολουθεί την κίνηση και τη θέση των επισκεπτών. Οσοι θέλουν πληροφορίες στα ελληνικά µπαίνουν στο δωµάτιο – καθοδηγούµενοι – από τα αριστερά, και όσοι θέλουν στα αγγλικά από δεξιά. Σ’ όποιο σηµείο της τοιχογραφίας σταθεί ο επισκέπτης, το σύστηµα τον εντοπίζει και του προβάλλει τις ανάλογες πληροφορίες. Σε ένα δωµάτιο 10 τ.µ. παρουσιάζεται η «Τοιχογραφία του κυνηγιού» από τον τάφο του Φιλίππου Β’ στη Βεργίνα (Αιγές), σε φυσικό µέγεθος. Το ηλεκτρονικό σύστηµα παρακολουθεί την κίνηση και τη θέση των επισκεπτών. Οσοι θέλουν πληροφορίες στα ελληνικά µπαίνουν στο δωµάτιο – καθοδηγούµενοι – από τα αριστερά, και όσοι θέλουν στα αγγλικά από δεξιά. Σ’ όποιο σηµείο της τοιχογραφίας σταθεί ο επισκέπτης, το σύστηµα τον εντοπίζει και του προβάλλει τις ανάλογες πληροφορίες.

114 Αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης

115 Οθόνη αφής/έκθεση «Μακεδονία: Από τις ψηφίδες στα Ρixels» Τι δουλειά έχει ένα φουρφούρι (το παιδικό παιχνίδι από χαρτί που περιστρέφεται) ανάµεσα σε δύο ηλεκτρονικές οθόνες; Φυσώντας το στις οθόνες προβάλλεται η πλέον εντυπωσιακή έκθεση χρυσών στεφανιών στον κόσµο. Σταµατώντας το φύσηµα και επικεντρωνόµενοι σε µια εικόνα µπορούµε να µάθουµε τα πάντα γύρω από το στεφάνι που επιλέξαµε. Θέτοντας µάλιστα το δάκτυλο επί της ψηφιακής οθόνης, το στεφάνι µεγεθύνεται και οι πληροφορίες της εικόνας του γίνονται όσο... χίλιες λέξεις. Τι δουλειά έχει ένα φουρφούρι (το παιδικό παιχνίδι από χαρτί που περιστρέφεται) ανάµεσα σε δύο ηλεκτρονικές οθόνες; Φυσώντας το στις οθόνες προβάλλεται η πλέον εντυπωσιακή έκθεση χρυσών στεφανιών στον κόσµο. Σταµατώντας το φύσηµα και επικεντρωνόµενοι σε µια εικόνα µπορούµε να µάθουµε τα πάντα γύρω από το στεφάνι που επιλέξαµε. Θέτοντας µάλιστα το δάκτυλο επί της ψηφιακής οθόνης, το στεφάνι µεγεθύνεται και οι πληροφορίες της εικόνας του γίνονται όσο... χίλιες λέξεις.

116 Αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης Το περιδέξιον και το αγρόκτημα Δύο ειδικές εφαρµογές αναπτύσσονται στον κύριο εκθεσιακό χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης εν µέσω των ευρηµάτων - εκθεµάτων και αφορούν δύο από αυτά. Το περιδέξιον βρίσκεται δίπλα από το αριστουργηµατικό έργο, έναν κρατήρα του 6ου π.Χ. αιώνα (τον «Κρατήρα του Λυδού» που εντοπίστηκε σε ανασκαφές στη Θέρµη Θεσσαλονίκης) και τρία εξαιρετικά δείγµατα γλυπτικής της ρωµαϊκής περιόδου που αντλούν θεµατολογία από τον µύθο για το κυνήγι του θηριώδους κάπρου στην Καλυδώνα Αιτωλίας. Το εντυπωσιακό αγγείο µπορεί να περιστραφεί κατά 360 µοίρες, η εικόνα του να µεγεθυνθεί, να προβληθούν όλες οι λεπτοµέρειες της εργασίας του αρχαίου καλλιτέχνη. Το διαδραστικό σύστηµα «Μια µέρα σ’ ένα αγρόκτηµα» είναι προσαρµοσµένο στη µακέτα αρχαίας αγροικίας της Ασπροβάλτας Θεσσαλονίκης. Μετακινώντας µια λευκή πινακίδα πάνω από τη µακέτα προβάλλονται πληροφορίες και για το αγρόκτηµα και για την αγροτική ζωή στην αρχαιότητα. Το περιδέξιον και το αγρόκτημα Δύο ειδικές εφαρµογές αναπτύσσονται στον κύριο εκθεσιακό χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης εν µέσω των ευρηµάτων - εκθεµάτων και αφορούν δύο από αυτά. Το περιδέξιον βρίσκεται δίπλα από το αριστουργηµατικό έργο, έναν κρατήρα του 6ου π.Χ. αιώνα (τον «Κρατήρα του Λυδού» που εντοπίστηκε σε ανασκαφές στη Θέρµη Θεσσαλονίκης) και τρία εξαιρετικά δείγµατα γλυπτικής της ρωµαϊκής περιόδου που αντλούν θεµατολογία από τον µύθο για το κυνήγι του θηριώδους κάπρου στην Καλυδώνα Αιτωλίας. Το εντυπωσιακό αγγείο µπορεί να περιστραφεί κατά 360 µοίρες, η εικόνα του να µεγεθυνθεί, να προβληθούν όλες οι λεπτοµέρειες της εργασίας του αρχαίου καλλιτέχνη. Το διαδραστικό σύστηµα «Μια µέρα σ’ ένα αγρόκτηµα» είναι προσαρµοσµένο στη µακέτα αρχαίας αγροικίας της Ασπροβάλτας Θεσσαλονίκης. Μετακινώντας µια λευκή πινακίδα πάνω από τη µακέτα προβάλλονται πληροφορίες και για το αγρόκτηµα και για την αγροτική ζωή στην αρχαιότητα.

117 Αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης Ο χάρτης της Μακεδονίας Ο χάρτης της Μακεδονίας Τοποθετηµένος σε απλό χαµηλό τραπέζι. Από την οροφή κρέµεται κάµερα. Ο επισκέπτης πλησιάζει το τραπέζι, παίρνει από ένα ράφι που βρίσκεται δίπλα του ένα απλό λευκό χαρτόνι-πινακίδα και το τοποθετεί πάνω στο όνοµα της πόλης (λ.χ. πάνω στο σηµείο όπου βρίσκεται και αναγράφεται η Θεσσαλονίκη, οι Φίλιπποι, η Αιανή, η Βεργίνα). Η κάµερα βλέπει την κίνηση και αµέσως προβάλλει πάνω στην πινακίδα φωτογραφίες, κείµενα, πληροφορίες για την πόλη που επέλεξε ο επισκέπτης. Αν το χαρτί αναποδογυριστεί, οι πληροφορίες προβάλλονται στα αγγλικά. Ηδη προετοιµάζεται και η γαλλική έκδοση του συστήµατος. Τοποθετηµένος σε απλό χαµηλό τραπέζι. Από την οροφή κρέµεται κάµερα. Ο επισκέπτης πλησιάζει το τραπέζι, παίρνει από ένα ράφι που βρίσκεται δίπλα του ένα απλό λευκό χαρτόνι-πινακίδα και το τοποθετεί πάνω στο όνοµα της πόλης (λ.χ. πάνω στο σηµείο όπου βρίσκεται και αναγράφεται η Θεσσαλονίκη, οι Φίλιπποι, η Αιανή, η Βεργίνα). Η κάµερα βλέπει την κίνηση και αµέσως προβάλλει πάνω στην πινακίδα φωτογραφίες, κείµενα, πληροφορίες για την πόλη που επέλεξε ο επισκέπτης. Αν το χαρτί αναποδογυριστεί, οι πληροφορίες προβάλλονται στα αγγλικά. Ηδη προετοιµάζεται και η γαλλική έκδοση του συστήµατος.

118 Εκθεσιακοί χώροι Κατά το σχεδιασμό του εκθεσιακού χώρου τηρούνται ορισμένες προδιαγραφές που αφορούν είτε στα αντικείμενα είτε στο έμψυχο υλικό π.χ. συνθήκες περιβάλλοντος, μέριμνα για κατηγορίες ατόμων με ιδιαιτερότητες κλπ Κατά το σχεδιασμό του εκθεσιακού χώρου τηρούνται ορισμένες προδιαγραφές που αφορούν είτε στα αντικείμενα είτε στο έμψυχο υλικό π.χ. συνθήκες περιβάλλοντος, μέριμνα για κατηγορίες ατόμων με ιδιαιτερότητες κλπ Ειδικότερη πρόβλεψη για προστασία των αντικειμένων από τις συνθήκες περιβάλλοντος, το βιολογικό παράγοντα, τον ανθρώπινο, τις φυσικές καταστροφές, τις ατυχείς επιλογές υλικών/ ιδανική λύση: smart building Ειδικότερη πρόβλεψη για προστασία των αντικειμένων από τις συνθήκες περιβάλλοντος, το βιολογικό παράγοντα, τον ανθρώπινο, τις φυσικές καταστροφές, τις ατυχείς επιλογές υλικών/ ιδανική λύση: smart building Ο σχεδιασμός πρέπει να αποβλέπει στην αποφυγή των βλαπτικών εξωτερικών παραγόντων Ο σχεδιασμός πρέπει να αποβλέπει στην αποφυγή των βλαπτικών εξωτερικών παραγόντων Αποδεκτές θερμοκρασίες 18-21ο C, σχετική υγρασία 47% - 55% RH επίπεδα θορύβων 35-45 DB Αποδεκτές θερμοκρασίες 18-21ο C, σχετική υγρασία 47% - 55% RH επίπεδα θορύβων 35-45 DB Αναλόγως με τα οικονομικά και το είδος αντικειμένων επιλέγονται διάφορες λύσεις ελέγχου του περιβάλλοντος: κλιματιστικά, φίλτρα ενεργού άνθρακα, υγραντές, αφυγραντές, ερμητικό κλείσιμο ανοιγμάτων, έλεγχος συνθηκών με διάφορα όργανα Αναλόγως με τα οικονομικά και το είδος αντικειμένων επιλέγονται διάφορες λύσεις ελέγχου του περιβάλλοντος: κλιματιστικά, φίλτρα ενεργού άνθρακα, υγραντές, αφυγραντές, ερμητικό κλείσιμο ανοιγμάτων, έλεγχος συνθηκών με διάφορα όργανα Προσβασιμότητα στο χώρο, στάθμευση, ασφάλεια επισκεπτών, αναψυκτήρια, χώροι ξεκούρασης Προσβασιμότητα στο χώρο, στάθμευση, ασφάλεια επισκεπτών, αναψυκτήρια, χώροι ξεκούρασης Έκθεση & αποθηκευτικός χώρος Έκθεση & αποθηκευτικός χώρος

119 Ψυχρόμετρο, φωτόμετρο, αφυγραντήρας, υγραντήρας

120 υγρόμετρο

121 Σχεδιάζοντας νέες εκθέσεις/εισαγωγή Αποφασίζουμε το κοινό στο οποίο θα απευθυνθούμε Αποφασίζουμε το κοινό στο οποίο θα απευθυνθούμε Επιλέγουμε το θέμα της έκθεσης. Η επιλογή θέματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: α) αποστολή & εκθεσιακή πολιτική του μουσείου-το είδος των μηνυμάτων, β)το κοινό, γ)τις συλλογές του μουσείου, δ)τα οικονομικά μέσα του μουσείου, ε)τη γνώση των συλλογών, στ)χρονικά περιθώρια ζ)τις δυνατότητες του διαθέσιμου χώρου Επιλέγουμε το θέμα της έκθεσης. Η επιλογή θέματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: α) αποστολή & εκθεσιακή πολιτική του μουσείου-το είδος των μηνυμάτων, β)το κοινό, γ)τις συλλογές του μουσείου, δ)τα οικονομικά μέσα του μουσείου, ε)τη γνώση των συλλογών, στ)χρονικά περιθώρια ζ)τις δυνατότητες του διαθέσιμου χώρου Πρόβλεψη για την προστασία των αντικειμένων κατά το σχεδιασμό του εκθεσιακού χώρου Πρόβλεψη για την προστασία των αντικειμένων κατά το σχεδιασμό του εκθεσιακού χώρου Οι εκθέσεις είναι αποτέλεσμα μιας σύνθετης προεργασίας που βασίζεται σε ένα λεπτομερές λειτουργικό πρόγραμμα που μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι και κάποια χρόνια Οι εκθέσεις είναι αποτέλεσμα μιας σύνθετης προεργασίας που βασίζεται σε ένα λεπτομερές λειτουργικό πρόγραμμα που μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι και κάποια χρόνια Η πραγματοποίηση μιας έκθεσης απαιτεί τη συνεργασία μιας ομάδας εργασίας διαφόρων ειδικοτήτων. Ο αριθμός των μελών της εξαρτάται από τις ανάγκες, το μέγεθος της έκθεσης και τις οικονομικές δυνατότητες του μουσείου Η πραγματοποίηση μιας έκθεσης απαιτεί τη συνεργασία μιας ομάδας εργασίας διαφόρων ειδικοτήτων. Ο αριθμός των μελών της εξαρτάται από τις ανάγκες, το μέγεθος της έκθεσης και τις οικονομικές δυνατότητες του μουσείου

122 Στάδια υλοποίησης

123 Στάδια υλοποίησης εκθέσεων Στάδιο προετοιμασίας Στάδιο προετοιμασίας Στάδιο ανάπτυξης Στάδιο ανάπτυξης Στάδιο εφαρμογής Στάδιο εφαρμογής Στάδιο λειτουργίας Στάδιο λειτουργίας Στάδιο αξιολόγησης Στάδιο αξιολόγησης

124 Στάδιο προετοιμασίας Σύλληψη κεντρικής ιδέας Σύλληψη κεντρικής ιδέας Υποβολή προτάσεων Υποβολή προτάσεων Εξέταση σε σχέση με σκοπούς/στόχους και ανάγκες κοινού Εξέταση σε σχέση με σκοπούς/στόχους και ανάγκες κοινού Επιλογή προτεινόμενων θεμάτων Επιλογή προτεινόμενων θεμάτων Εκτίμηση διαθέσιμου υλικού όσων αφορά το περιεχόμενο συλλογών, την εξεύρεση εκθεσιακού χώρου, το οικονομικό πλαίσιο και τον αριθμό των ατόμων που θα απασχοληθεί Εκτίμηση διαθέσιμου υλικού όσων αφορά το περιεχόμενο συλλογών, την εξεύρεση εκθεσιακού χώρου, το οικονομικό πλαίσιο και τον αριθμό των ατόμων που θα απασχοληθεί Πρόγραμμα δυνατοτήτων για τη συγκεκριμένη έκθεση Πρόγραμμα δυνατοτήτων για τη συγκεκριμένη έκθεση

125 Σύλληψη κεντρικής ιδέας Προτάσεις κοινού Προτάσεις κοινού Διευθυντής/διευθύντρια μουσείου Διευθυντής/διευθύντρια μουσείου Επιμελητές συλλογών Επιμελητές συλλογών Τοπική αρχή Τοπική αρχή Επιτροπές μουσείου, χορηγοί Επιτροπές μουσείου, χορηγοί Προσωπικό και εθελοντές Προσωπικό και εθελοντές Επικαιρότητα Επικαιρότητα

126 Στάδιο ανάπτυξης Οριστικοποιείται το θέμα και καθορίζονται ο σκοπός και οι στόχοι της έκθεσης Οριστικοποιείται το θέμα και καθορίζονται ο σκοπός και οι στόχοι της έκθεσης Μελέτη σκοπιμότητας- λεπτομερής διερεύνηση όλων των παραγόντων που συντελούν στην υλοποίηση της έκθεσης Μελέτη σκοπιμότητας- λεπτομερής διερεύνηση όλων των παραγόντων που συντελούν στην υλοποίηση της έκθεσης Κατανομή εργασιών Κατανομή εργασιών Υπολογισμός κόστους, έρευνα διαθέσιμων πόρων, αιτήσεις χρηματοδότησης, Υπολογισμός κόστους, έρευνα διαθέσιμων πόρων, αιτήσεις χρηματοδότησης, Σχεδιασμός λειτουργικού προγράμματος (προγραμματισμός των υπό εκτέλεση προκαταρκτικών εργασιών (καταγραφής, φωτογράφισης, συντήρησης) Σχεδιασμός λειτουργικού προγράμματος (προγραμματισμός των υπό εκτέλεση προκαταρκτικών εργασιών (καταγραφής, φωτογράφισης, συντήρησης) Συγγραφή θέματος στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών στόχων του μουσείου (συμπεριλαμβάνονται τα μηνύματα που θέλει να μεταδώσει το μουσείο, οι θεματικές ενότητες για την οργάνωση του υλικού, τα προτεινόμενα ερμηνευτικά μέσα) Συγγραφή θέματος στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών στόχων του μουσείου (συμπεριλαμβάνονται τα μηνύματα που θέλει να μεταδώσει το μουσείο, οι θεματικές ενότητες για την οργάνωση του υλικού, τα προτεινόμενα ερμηνευτικά μέσα) Κατάλογος των προτεινόμενων προς έκθεση αντικειμένων οργανωμένος σε θεματικές ενότητες και συνοδευόμενος από φωτογραφίες Κατάλογος των προτεινόμενων προς έκθεση αντικειμένων οργανωμένος σε θεματικές ενότητες και συνοδευόμενος από φωτογραφίες Αποφασίζεται ο τρόπος έκθεσης αντικειμένων και επεξηγηματικών κειμένων καθώς και η θεματική κατηγοριοποίηση αντικειμένων Αποφασίζεται ο τρόπος έκθεσης αντικειμένων και επεξηγηματικών κειμένων καθώς και η θεματική κατηγοριοποίηση αντικειμένων Σχεδιαστική μελέτη χώρου Σχεδιαστική μελέτη χώρου Στρατηγικές προώθησης Στρατηγικές προώθησης

127 Σχέδιο εφαρμογής Προετοιμασία εκθεσιακού χώρου (εκτελούνται οικοδομικές εργασίες για τις προβλεπόμενες διαμορφώσεις, κατασκευάζονται οι προθήκες, εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων, εκτύπωση κειμένων, ανάρτηση πινακίδων κλπ Προετοιμασία εκθεσιακού χώρου (εκτελούνται οικοδομικές εργασίες για τις προβλεπόμενες διαμορφώσεις, κατασκευάζονται οι προθήκες, εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων, εκτύπωση κειμένων, ανάρτηση πινακίδων κλπ Επιμέλεια αντικειμένων (Φροντίδα/συντήρηση/ τοποθέτηση αντικειμένων Επιμέλεια αντικειμένων (Φροντίδα/συντήρηση/ τοποθέτηση αντικειμένων Ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού με την επιμέλεια καταλόγων που θα συνοδεύσουν έκθεση, διοργάνωση διαλέξεων, πρόβλεψη οργανωμένων επισκέψεων κοινού Ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού με την επιμέλεια καταλόγων που θα συνοδεύσουν έκθεση, διοργάνωση διαλέξεων, πρόβλεψη οργανωμένων επισκέψεων κοινού Εφαρμογή προώθησης Εφαρμογή προώθησης Έλεγχος της διαθεσιμότητας και χρήση των πόρων Έλεγχος της διαθεσιμότητας και χρήση των πόρων Εκτίμηση προόδου και συντονισμός εργασιών Εκτίμηση προόδου και συντονισμός εργασιών Από εμπορική άποψη το πωλητήριο του μουσείου εφοδιάζεται με αναμνηστικά, κάρτες, έντυπα Από εμπορική άποψη το πωλητήριο του μουσείου εφοδιάζεται με αναμνηστικά, κάρτες, έντυπα Η έκθεση έτοιμη για το κοινό Η έκθεση έτοιμη για το κοινό

128 Στάδιο λειτουργίας Κανονική λειτουργία για το κοινό Κανονική λειτουργία για το κοινό Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων Έλεγχος της ασφάλειας της έκθεσης, των επισκεπτών και του περιβάλλοντος αντικειμένων από πιθανούς κινδύνους Έλεγχος της ασφάλειας της έκθεσης, των επισκεπτών και του περιβάλλοντος αντικειμένων από πιθανούς κινδύνους Προετοιμασία αξιολόγησης της ικανοποιητικής λειτουργίας της έκθεσης (ερωτηματολόγια, πρακτικές προερχόμενες από το μάρκετινγκ και την έρευνα αγοράς) Προετοιμασία αξιολόγησης της ικανοποιητικής λειτουργίας της έκθεσης (ερωτηματολόγια, πρακτικές προερχόμενες από το μάρκετινγκ και την έρευνα αγοράς)

129 Στάδιο αξιολόγησης Διερεύνηση της επιτυχίας της έκθεσης (εκτίμηση ικανοποιητικής λειτουργίας, προσέλκυσε ικανοποιητικό αριθμό επισκεπτών, κάλυψε τις ανάγκες τους, επιτεύχθηκαν οι στόχοι της έκθεσης;) Διερεύνηση της επιτυχίας της έκθεσης (εκτίμηση ικανοποιητικής λειτουργίας, προσέλκυσε ικανοποιητικό αριθμό επισκεπτών, κάλυψε τις ανάγκες τους, επιτεύχθηκαν οι στόχοι της έκθεσης;) Συγγραφή έκθεσης μελέτης αξιολόγησης Συγγραφή έκθεσης μελέτης αξιολόγησης Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης επηρεάζουν την στρατηγική που θα ακολουθήσει το μουσείο και τον μελλοντικό προγραμματισμό άλλων εκθέσεων Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης επηρεάζουν την στρατηγική που θα ακολουθήσει το μουσείο και τον μελλοντικό προγραμματισμό άλλων εκθέσεων

130