ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Ηλεκτρική Αντίσταση είναι η ιδιότητα των υλικών να δυσκολεύουν το πέρασμα του ηλεκτρικού ρεύματος από μέσα τους. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ηλεκτρόνια που κινούνται μέσα στο υλικό και συγκρούονται με τα άτομα του υλικού και χάνουν μέρος της ενέργειας τους που μετατρέπεται σε θερμότητα. Αγωγιμότητα είναι το αντίστροφο της αντίστασης. Όσο μικρότερη η αντίσταση τόσο μεγαλύτερη η αγωγιμότητα

ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ • Αντιστάτης είναι το εξάρτημα που κατασκευάζεται για να παρουσιάζει μια συγκεκριμένη αντίσταση. Χρησιμοποιείται πολύ στα ηλεκτρονικά κυκλώματα. • Η αντίσταση χαρακτηρίζεται με το γράμμα R (Resistance) και μετρείται σε Ω ωμ (Ohm) • Ένα Ω είναι η αντίσταση που διαρρέεται από ρεύμα 1Α και στα άκρα της υπάρχει τάση 1 V • Ισχύει η σχέση R=U / I όπου R= Αντίσταση ( Ω ) U= Τάση ( V ) I= Ένταση ( Α ) 1 Ω =1 V / 1 A , Ω = V / A • Οι αντιστάτες στα ηλεκτρονικά κυκλώματα χρησιμοποιούνται για: (α) Να περιορίζουν το ρεύμα και (β) Να διαιρούν την Τάση • Οι αντιστάτες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες (α) τους σταθερούς (β) τους μεταβλητούς και (γ) ειδικούς αντιστάτες

ΣΤΑΘΕΡΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ ΣΤΟΧΟΙ Να αναφέρετε τι είναι ο σταθερός αντιστάτης Να γνωρίζετε τα κύρια χαρακτηριστικά των σταθερών αντιστατών Να ονομάζετε τους τύπους των σταθερών αντιστατών Να υπολογίζετε την ονομαστική τιμή μιας αντίστασης με την βοήθεια του κώδικα χρωμάτων Το σύμβολο των σταθερών αντιστατών Το σύμβολο του σταθερού αντιστάτη φαίνεται πιο κάτω

ΣΤΑΘΕΡΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ • Οι σταθεροί αντιστάτες έχουν σταθερή τιμή αντίστασης και χαρακτηρίζονται κυρίως: - Από την τιμή της αντίστασης τους - Από την ισχύ τους - Από την ανοχή αναφορικά με την τιμή της αντίστασης τους • Οι σταθεροί αντιστάτες με κριτήριο το υλικό και τον τρόπο κατασκευής χωρίζονται στους: Αντιστάτες από γραφίτη. Σκόνη άνθρακα αναμειγνύεται με μονωτικό υλικό και στο σώμα δίνεται κυλινδρικό σχήμα Αντιστάτες από ταινία μετάλλου. Η ταινία είναι μεταλλική και κατασκευάζεται από κράμα νικελίου και χρωμίου Αντιστάτες από σύρμα. Κατασκευάζονται συνήθως με σύρμα χρωμονικελίνης • Ισχύς του αντιστάτη είναι η μέγιστη ισχύς που καταναλώνει χωρίς να καταστραφεί. • Η τιμή των σταθερών αντιστατών είναι γραμμένη η κωδικοποιημένη με τέσσερις χρωματιστούς δακτυλίους

Η ονομαστική τιμή της αντίστασης των αντιστατών, δίνεται τις περισσότερες φορές με τη βοήθεια δακτυλίων γύρω από το εξάρτημα. Ο κώδικας χρωμάτων Ο κώδικας χρωμάτων είναι ένας τρόπος που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσουμε την ονομαστική τιμή της αντίστασης και της ανοχής σ’ ένα αντιστάτη. 1ος δακτύλιος: 1ος αριθμός 2ος δακτύλιος: 2ος αριθμός 3ος δακτύλιος: αριθμός μηδενικών 4ος δακτύλιος: ανοχή Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στον κώδικα αυτό έχουν τις παρακάτω τιμές. Μαύρο Πράσινο 5 Καφέ 1 Μπλε 6 Κόκκινο 2 Μοβ 7 Πορτοκαλί 3 Γκρι 8 Κίτρινο 4 Άσπρο 9

Ο 4ος δακτύλιος δηλώνει την ανοχή του αντιστάτη Ο 4ος δακτύλιος δηλώνει την ανοχή του αντιστάτη. Συνήθως είναι χρυσό ή ασημένιο. Αν είναι: χρυσό σημαίνει ανοχή ±5% Αν είναι: ασημί σημαίνει ανοχή ±10%. Η έλλειψη τέταρτου χρώματος δηλώνει ανοχή ±20. Πώς διαβάζεται η τιμή μιας αντίστασης Για να διαβάσετε την τιμή μιας αντίστασης, τοποθετείστε την αντίσταση έτσι ώστε το χρώμα της ανοχής να διαβάζεται τελευταίο. Διαβάζοντας τώρα τα χρώματα προς τα δεξιά, γράφετε τους αριθμούς που σας δείχνουν τα δυο πρώτα χρώματα και τοποθετείτε τόσα μηδενικά όσα σας λέει το τρίτο χρώμα. Εάν το τρίτο χρώμα είναι χρυσό, διαιρούμε τα δυο πρώτα νούμερα δια 10 ενώ αν είναι ασημί διαιρούμε δια 100.

Παράδειγμα Να υπολογίσετε την τιμή της αντίστασης και της ανοχής των αντιστατών που φέρουν τους πιο κάτω έγχρωμους δακτυλίους. α) Καφέ, καφέ, καφέ, χρυσό β) Μπλε, μαύρο, κόκκινο, ασημί γ) Κίτρινο, μπλε, ασημί, χρυσό Λύση (α) 1 1 0 ±5% R = 110 Ω ±5% (β) 6 0 00 ±10% R = 6000 Ω ±10% (γ) 4 6 :10 ±5% R = 4,6 Ω ±5%

Για αντιστάτες με πέντε δακτυλίους Μερικοί αντιστάτες ακριβείας με ανοχή 1% και 2% έχουν πέντε δακτυλίους. Οι πρώτοι τρεις δακτύλιοι σχηματίζουν τον αριθμό, ο τέταρτος τον πολλαπλασιαστή και ο πέμπτος την ανοχή. Τα χρώματα έχουν την ίδια τιμή όπως και πριν εκτός από την ανοχή. Το χρυσό είναι 1% και το ασημί 2%. Παράδειγμα Κίτρινο Βιολετί Γκρίζο Καφέ Ασημί 4 7 8 2% R= 4780Ω ±2%

Για αντιστάτες με τυπωμένη τιμή πάνω τους Σε μερικούς αντιστάτες η τιμή είναι τυπωμένη πάνω τους με την βοήθεια κάποιου κώδικα που περιλαμβάνει αριθμούς και γράμματα. Εάν η τιμή είναι μικρότερη του 100Ω τότε δίνεται από ένα διψήφιο αριθμό. Πχ 22R J = 22Ω ±5% Εάν υπάρχει υποδιαστολή δίνεται με το γράμμα R. Πχ 5R4 K = 5,4Ω ±10% Αν η τιμή είναι μεγαλύτερη του 100Ω τότε χρησιμοποιούνται τέσσερις αριθμοί. Οι τρεις πρώτοι είναι τα ψηφία του αριθμού και ο τέταρτος είναι ο πολλαπλασιαστής. Πχ 7103 M = 710 x 1000 ±20% = 710KΩ ±20% Η ανοχή δίνεται από ένα γράμμα στο τέλος. F= ±1%, G= ±2%, J= ±5%, K= ±10%, M= ±20%

Τυποποιημένες τιμές ισχύος αντιστατών • Αντιστάτες γραφίτη: ⅛ , ¼ , ½ , 1 και 2 W • Αντιστάτες μεταλλικής ταινίας μέχρι 10 W • Αντιστάτες σύρματος μέχρι 200 W

1. Υπολογίστε την τιμή των αντιστατών σύμφωνα με τα χρώματα τους ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Υπολογίστε την τιμή των αντιστατών σύμφωνα με τα χρώματα τους R= ………….. R= ………….. R= ………….. 2. Να βρείτε τους κώδικες χρωμάτων των αντιστατών με τις πιο κάτω τιμές

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Τι είναι αντίσταση , με πιο γράμμα συμβολίζεται και σε τι μονάδες μετρείται; Τι είναι ο αντιστάτης και πως συμβολίζεται; Πως ορίζεται το Ω σε σχέση με το ρεύμα και την τάση; Ποια η σχέση μεταξύ Αντίστασης, Τάσης και Έντασης; Με πιο γράμμα χαρακτηρίζεται η Τάση, η Ένταση και ποιες οι μονάδες μέτρησης τους; Γιατί χρησιμοποιούνται οι αντιστάτες στα ηλεκτρονικά κυκλώματα; Ποιες είναι οι δύο κατηγορίες των αντιστατών; Τι είναι σταθεροί αντιστάτες και πια τα τρία κύρια χαρακτηριστικά τους; Από τι υλικά κατασκευάζονται οι σταθεροί αντιστάτες; Τι είναι η ισχύς του αντιστάτη;

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 11. Να υπολογίσετε την τιμή της αντίστασης και της ανοχής των αντιστατών που φέρουν τους πιο κάτω έγχρωμους δακτυλίους. α) Καφέ, πορτοκαλί, πράσινο, χρυσό β) Κόκκινο, Μπλε, πράσινο, ασημί γ) Πράσινο, πορτοκαλί, ασημί, χρυσό 12. Να υπολογίσετε την τιμή της αντίστασης και της ανοχής των αντιστατών που φέρουν τους πιο κάτω έγχρωμους δακτυλίους. α) Μπλε, κίτρινο, πράσινο, καφέ, Ασημί β) Μπλε, πορτοκαλί, πράσινο, κόκκινο, Χρυσό 13. Να υπολογίσετε την τιμή της αντίστασης και της ανοχής του ανωτιστάτη που α) αναγράφετε πάνω του 27 Κ β) αναγράφετε πάνω του 7R5 K γ) αναγράφετε πάνω του 5782 J

14. Να βρείτε την τιμή των αντιστατών σύμφωνα με το πίνακα χρωμάτων: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 14. Να βρείτε την τιμή των αντιστατών σύμφωνα με το πίνακα χρωμάτων: Κίτρινο-Πράσινο-Γκρίζο-Ασημί Μπλε-Μωβ-Μαύρο Κίτρινο-Καφέ-Πράσινο-Χρυσό

ΚΩΔΙΚΑΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ