ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΗΛΕΟΣ (ΑΙΔΟΙΟ, ΚΟΛΠΟΣ) Ιατρός Π.Αλεξάνδρου

ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΙΔΟΙΟΥ Επίπεδος λειχήνας Πολύμορφο ερύθημα Διάβρωση εκ φαρμάκων Σκληρυντικός λειχήνας Ψωρίαση

ΕΠΙΠΕΔΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΑΙΔΟΙΟΥ Φλεγμονώδες διήθημα δίκην «μπάντας» από λεμφοκύτταρα και ιστιοκύτταρα κάτωθεν της επιδερμίδας Υπερκεράτωση Καταστροφή της βασικής στοιβάδας Δυσκεράτωση Ηωσινοφιλικά «colloid bodies»

ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ Ψωριασιόμορφη υπερπλασία της επιδερμίδας με την παρουσία λεμφοϊστιοκυτταρικού διηθήματος, ίνωση του θηλώδους χορίου και υπερκεράτωση σε πρώιμο στάδιο. Ομογενοποίηση του θηλώδους χορίου με ατροφία της επιδερμίδας σε όψιμο στάδιο.

ΨΩΡΙΑΣΗ Χρόνια δερματίτιδα που χαρακτηρίζεται από υπερπλαστικά επιδερμίδα. Πρώιμο-προχωρημένο-όψιμο στάδιο. ΄Οψιμο στάδιο: συρρέοντα ουδετερόφιλα παρακερατωσικά, με απώλεια της κοκκιώδους στοιβάδας. Μικροαποστημάτια Munro. Αγγειεκτασία θηλώδους χορίου.

ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Ινοεπιθηλιακός στρωματικός πολύποδας Βαθύ αγγειομύξωμα Κυτταρικό αγγειοϊνωμα Επιφανειακό αγγειομύξωμα Λειομύωμα

ΙΝΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΣ ΣΤΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΥΠΟΔΑΣ Πολυοπειδής αλλοίωση Ινοαγγειοωματώδες στρώμα Πολυπύρηνα αστεροειδή γιγαντοκύτταρα Μερικοί πολύποδες εμφανίζουν πυρηνική πολυμορφία και αυξημένη μιτωτική δραστηριότητα (βοτρυοειδές ψευδοσάρκωμα) Υποτροπιάζει συχνά

ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ ΠΛΑΚΩΔΟΥΣ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ Οξυτενές κονδύλωμα Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου Διηθητικό καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου

ΟΞΥΤΕΝΕΣ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑ Σεξουαλικώς μεταδιδόμενη νόσος Υπερπλαστική αλλοίωση του πλακώδους επιθηλίου που προκαλείται από τον ιό HPV, με συχνότερα στελέχη τα 6 και 11 Καλοήθης αλλοίωση με μακρά πορεία

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Προβάλλουσα θηλώδης αρχιτεκτονική Υπερπλαστικό πλακώδες επιθήλιο με υπερκεράτωση και παρακεράτωση Κοιλοκυτταρική ατυπία στις περισσότερες ανώτερες στοιβάδες Υπερπλασία της βασικής στοιβάδας Διάσπαρτες, όχι ανώμαλες μιτώσεις στο κατώτερο τριτημόριο Αφθονες μιτώσεις και πολλά αποπτωτικά κερατινοκύτταρα με εκφυλιστικές αλλοιώσεις του πυρήνα σε περίπτωση προηγηθείσης θεραπείας με ποδοφυλίνη

ΕΝΔΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΗ ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΙΔΟΙΟΥ VIN 1986, International Society for the Study of Vulvar Disease. Αντικατάσταση παλαιότερης ορολογίας: Bowen’s disease, Eρυθροπλακία του Queyrat, Mπουενοειδής δυσπλασία, Καρκίνωμα in situ. Οι περισσότερες αλλοιώσεις κατ’αναλογία με αυτές του τραχήλου συνδέονται με ΗPV λοίμωξη και συχνότερα με το στέλεχος 16.

VIN 2,1/100.000 γυναίκες/έτος Αυξημένη επίπτωση (Χ3) στις 2 τελευταίες δεκαετίες σε γυναίκες <35 χρ. Δέρμα αιδοίου, περινέου και περιπρωκτικής χώρας Παράγοντες κινδύνου: κάπνισμα, ανοσοκαταστολή

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κλασσική VIN: - Κονδυλωματώδης - «Μπαζαλοειδής» - Βasaloid Πάχυνση του επιθηλίου με υπερκεράτωση και παρακεράτωση Απώλεια της ωρίμανσης του επιθηλίου, δυσκεράτωση Πυρηνική πολυμορφία, ανώμαλες και πολυάριθμες μιτώσεις Συμμετοχή των σμηγματογόνων αδένων, των βαρθολινείων αδένων και των τριχοθυλακίων

ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Αυξημένη κλασική του ΜΙΒ-1 Αυξημένη έκφραση του Ρ16 Ρ16 βοηθητικός δείκτης για την ανάδειξη της HPV λοίμωξης Εντονη και διάχυτη πυρηνική και κυτταροπλασματική χρώση (P16)  υψηλού κινδύνου στέλεχος HPV

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΚ ΠΛΑΚΩΔΟΥΣ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΚ ΠΛΑΚΩΔΟΥΣ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ Μονήρης αλλοίωση με διάμετρο <2 cm και βάθος διήθησης <1 mm (T1a). Βάθος διήθησης: Από τη συμβολή επιθηλίου – στρώματος μέχρι το βαθύτερο σημείο διήθησης. Πάχος όγκου: από τη βάση της κοκκιώδους στοιβάδος της επιδερμίδος μέχρι το βαθύτερο σημείο διήθησης.

Αριστη πρόγνωση (95%) σε πενταετές προσδόκιμο επιβίωση με αρνητικούς λεμφαδένες Μέγεθος αλλοίωσης και βάθος διήθησης  Status λεμφαδένων Μέγεθος 2 cm 19%  κίνδυνος λεμφαδενικών μεταστάσεων Μέγεθος 3-4 cm  54%

ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Μονήρης βλάβη (πολυεστιακότητα <10%) Εξωφυτική δίκην ανθοκράμβης βλάβη ή ελκωτική ενδοφυτική βλάβη

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Κερατινοποιούμενο πλακώδες καρκίνωμα NOS Μη κερατινοποιούμενο πλακώδες καρκίνωμα «Μπαζαλοειδές» basaloid καρκίνωμα Κονδυλωματώδες καρκίνωμα Ακροχορδονώδες καρκίνωμα

ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Ρ16: πολύ έντονη έκφραση στο «μπαζαλοειδές» και το κονδυλωματώδες καρκίνωμα Ρ53 τυπικά θετικό στο κερατινοποιούμενο πλακώδες καρκίνωμα

ΠΡΟΓΝΩΣΗ Η πρόγνωση εξαρτάται από το στάδιο της νόσου Πενταετές προσδόκιμο 95% για Stage I και 29% για IV Stage Στάτους λεμφαδένων  βάθος διήθησης, μέγεθος πρωτοπαθούς όγκου, λεμφαγγειακά έμβολα Τοπική υποτροπή: - Θετικά όρια <8mm - Παρουσία λεμφαγγειακών εμβόλων - Μέγεθος >5 cm

ΨΕΥΔΟΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΚΟΛΠΟΥ Πρόπτωση κόλπου Μετεγχειρητικό ατρακτοκυτταρικό οζίδιο Ενδομητρίωση Αδένωση κόλπου

Ενδομητρίωση Αδένωση κόλπου

ΚΥΣΤΕΙΣ ΚΟΛΠΟΥ Μυλλεριανή κύστη Εγκλειστη επιδερμιδική κύστη Κύστη του Gartner

Εγκλειστη επιδερμιδική κύστη Μυλλεριανή κύστη Εγκλειστη επιδερμιδική κύστη Κύστη του Gartner

ΚΟΛΠΙΚΗ ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ Πρωτοπαθή νεοπλάσματα κόλπου είναι πολύ σπάνια 2% όλων των γυναικολογικών καρκίνων Αναγκαίος ο αποκλεισμός της μετάστασης στον πρωτοεμφανιζόμενο κακοήθη όγκο

ΚΟΛΠΙΚΗ ΕΝΔΟΕΠΙΘΗΛΙΑΚΗ ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ (VAIN) O κόλπος  η λιγότερο συχνή θέση ανάπτυξης πλακώδους νεοπλασίας Παράγοντες κινδύνου: α) Προηγηθείσα ή σύγχρονη ανάπτυξη VIN ή CIN (σε >3/4 των ασθενών) β) HPV λοίμωξη (15 και 16 στελέχη) γ) Ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων δ) Ιστορικό ακτινοβολίας ε) Εκθεση σε DES

VAIN (ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ) Εξωφυτική ή επίπεδη βλάβη. VAIN I: Επιφανειακή κοιλοκυττάρωση και ήπια ατυπία στο κατώτερο τριτημόριο. VAIN II: Μέτρια ατυπία περιοριζόμενη ως τα κατώτερα 2/3 του επιθηλίου ή έντονη ατυπία στο κατώτερο 1/3 του επιθηλίου. Κοιλοκυττάρωση +. VAIN III: Μέτρια έως ικανή ατυπία σε όλο το πάχος του επιθηλίου. Κοιλοκυττάρωση +.

VAIN II VAIN III

ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ VAIN I: Θετική πυρηνική έκφραση Ki67 στα ανώτερα 2/3 του πλακώδους επιθηλίου. VAIN II και ΙΙΙ πυρηνική θετική έκφραση σε όλο το πάχος του επιθηλίου.

ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΟΛΠΟΥ 1% όλων των κακοήθων γυναικολογικών όγκων. Η διάγνωση τίθεται κατόπιν αποκλεισμού άλλου πλακώδους καρκινώματος με τον τράχηλο, αιδοίο και την ουρήθρα. Πλακώδης διαφοροποίηση: - Σχηματισμός κερατίνης - Μεσοκυττάριες γέφυρες Συχνότερο σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ Πρόγνωση  FIGO Stage Πενταετές προσδόκιμο επιβίωσης 73% για Stage I ενώ 36% για ΙΙΙ-IV Ανεξάρτητοι προγνωστικοί δείκτες: α) Μεγάλη ηλικία κατά τη διάγνωση β) Μεγάλο μέγεθος >4 cm γ) Προχωρημένο στάδιο

ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΟΛΠΟΥ <20% των αδενοκαρκινωμάτων είναι πρωτοπαθείς όγκοι του κόλπου Μετάσταση - συνέχεια ιστού κατά επέκταση Αδένωση, ενδομητρίωση, ενδοτραχηλίωση, μεσονεφρικά υπολείμματα, 5-FU  σύνδεση με την εμφάνιση αδενοκαρκινώματος

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ Διαυγοκυτταρικό Αδένωση Ενδομητρικό  Αδένωση, ενδομητρίωση Βλεννώδες  Αδένωση, ενδοτραχηλίωση, εντερικού τύπου αδένωμα Μεσονεφρικό  Μεσονεφρικά υπολείμματα

Διαυγοκυτταρικό αδενοκαρκίνωμα

Ενδομητρικό αδενοκαρκίνωμα Μεσονεφρικό αδενοκαρκίνωμα

ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΟΛΠΟΥ Ενδομήτριο, τράχηλος, παχύ έντερο, ωοθήκη Λιγότερο συχνά: πάγκρεας, στομάχι, μαστός, ουροδόχος κύστη, νεφρός Σε μερικές περιπτώσεις η μετάσταση στον κόλπο αποτελεί και την πρώτη εκδήλωση της νόσου