ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ph.D. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ph.D.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ;;; (Locke, Shaw, Saari & Latham, 1981) «Στόχος είναι αυτό που το άτομο προσπαθεί να επιτύχει. Oι στόχοι ρυθμίζουν άμεσα την προσπάθεια, ενέργεια ή δράση των ατόμων. O σωστός καθορισμός στόχων επηρεάζει θετικά το άτομο να αποδίδει καλύτερα, γιατί κατευθύνει και επαυξάνει την προσοχή και την αυτοσυγκέντρωση του σ’ αυτό που κάνει. Aκόμα, ενεργοποιεί και κινητοποιεί το άτομο, το κάνει να εντείνει την προσπάθεια του, αυξάνει την επίμονη του και δίνει ένα ουσιαστικό κίνητρο για προσπάθεια»
ΣΤΟΧΟΣ & ΑΠΟΔΟΣΗ ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΞΗΣ ΤΡΟΠΟΥΣ: 1) Aυξάνοντας την προσπάθεια 2) Aυξάνοντας την επιμονή και την αντοχή 3) Eστιάζοντας την προσοχή στην σωστή κατεύθυνση
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ (Kyllo & Landers, 1995) A) Tα άτομα που έθεσαν μέσης δυσκολίας και συγκεκριμένους στόχους απέδωσαν καλύτερα, από άτομα που έθεσαν εύκολους στόχους ή γενικούς ή «κάνε το καλύτερο δυνατόν» β) Oι βραχυπρόθεσμοι στόχοι σε συνδυασμό με τους μακροπρόθεσμους, απέδωσαν καλύτερα Aνάλογα με το επίπεδο της αυτοπεποίθησης και της αυτοϊκανοποίησης, τα άτομα επηρεάζονται θετικά ή αρνητικά στην επίτευξη των στόχων τους
ΑΡΧΕΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ 1) Καλύτεροι είναι οι στόχοι για απόδοση και όχι για αποτέλεσμα. Πρέπει να θέτονται οι στόχοι για πράγματα που ελέγχουν τα ιδία τα άτομα 2) Καλύτεροι οι στόχοι που είναι δύσκολοι και προκλητικοί και όχι οι εύκολοι 3) Καλύτεροι οι ρεαλιστικοί και όχι οι μη ρεαλιστικοί 4) Καλύτεροι οι συγκεκριμένοι, οι μετρήσιμοι και όχι οι γενικοί 5) Καλύτεροι οι βραχυπρόθεσμοι και όχι οι μακροπρόθεσμοι
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) 6) Καλύτεροι οι ατομικοί και όχι οι ομαδικοί 7) καλύτεροι οι προσωπικοί και όχι οι στόχοι των άλλων 8) Επικοινωνία και ανατροφοδότηση 9) Όχι πολλοί στόχοι 10) Στρατηγική α) Επιλογή Τεστ β) Να θέσουν διαφορετικούς στόχους για προπόνηση και αγώνα γ) να αφιερώσουν χρόνο στην προπόνηση για την βελτίωση τους
Ποιος Παράγοντας είναι Απαραίτητος για την εφαρμογή της θεωρίας ;;;
ΔΕΣΜΕΥΣΗ Δέσμευση Είναι Η Αποφασιστικότητα Του Ατόμου Να Προσπαθήσει Για Τον Στόχο Του Και Η Επιμονή Του Να Τον Επιδιώκει Διαρκώς (Hollenbeck et al., 1989) Η Δέσμευση Σε Δύσκολους Στόχους Ήταν Πιο Έντονη, Όταν Οι Στόχοι Τέθηκαν Δημόσια, Όταν Η Εστία Ελέγχου Ήταν Εσωτερική Και Όταν Έθεσαν Προσωπικούς Και Όχι Καθορισμένους Από Άλλους Στόχους
ΑΥΞΗΣΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΑΘΛΗΤΩΝ Να θέτουν μόνοι τους τους στόχους τους Να δημοσιοποιούνται οι στόχοι τους Να παρακολουθούν την απόδοση των άλλων αθλητών/τριών Ο προπονητής να είναι υποστηρικτικός, να έχει φιλικές σχέσεις και να ακούει την άποψη των αθλητών
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ: Δίνουν ποιότητα στην πρακτική εξάσκηση και την καθημερινή προπόνηση Γίνονται σαφείς και καθαρές οι προσδοκίες των αθλητών/τριών, προπονητών και καθηγητών Φ.Α. Βοηθούν τα άτομα να ξεφύγουν από την ρουτίνα κάνοντας την προπόνηση, πρόκληση
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) Αποτελούν κίνητρο των αθλητών (και προπονητών) για να αναζητήσουν τις πιο κατάλληλες στρατηγικές για επιτυχία Κάνουν τους αθλητές/τριες να έχουν λιγότερο άγχος, να συγκεντρώνονται καλύτερα, να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση, να αποδίδουν καλύτερα και να είναι πιο ικανοποιημένοι από την συμμετοχή τους
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ & ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Καλύτεροι είναι οι στόχοι για την απόδοση και όχι για το αποτέλεσμα 1. Καλύτεροι είναι οι στόχοι για την απόδοση και όχι για το αποτέλεσμα Να κάνω 20 κοιλιακούς κάθε φορά που αθλούμαι Να πηγαίνω 3 φορές την εβδομάδα να ασκούμαι Να χρησιμοποιώ τις σκάλες αντί για τον ανελκυστήρα
Καλύτεροι οι δύσκολοι και προκλητικοί στόχοι και όχι οι εύκολοι 2. Καλύτεροι οι δύσκολοι και προκλητικοί στόχοι και όχι οι εύκολοι Να κάνω κάθε βδομάδα 5 κοιλιακούς παραπάνω Να ελαττώσω σταδιακά μέχρι να καταργήσω, το αλάτι από την διατροφή μου Να πίνω 6 ποτήρια νερό κάθε μέρα
Καλύτεροι οι ρεαλιστικοί και όχι οι μη ρεαλιστικοί στόχοι 3. Καλύτεροι οι ρεαλιστικοί και όχι οι μη ρεαλιστικοί στόχοι Εάν κάνουμε 20 συνεχόμενες κάμψεις, είναι λάθος να προσπαθήσουμε να να εκτελέσουμε 40 σε ένα μήνα Εάν θεωρηθεί ότι είναι σωστό να μην χάνουμε πάνω από 1 κιλό την εβδομάδα, είναι λάθος να προσπαθήσουμε να χάνουμε 4 κιλά την εβδομάδα Εάν θέλω να μειώσω το σωματικό μου λίπος, πρέπει να μαζί με την άσκηση να ακολουθήσω και πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες και όχι απλά να αυξήσω μόνο τις ώρες άθλησης μου
Καλύτεροι οι συγκεκριμένοι, οι μετρήσιμοι και όχι οι γενικοί στόχοι 4. Καλύτεροι οι συγκεκριμένοι, οι μετρήσιμοι και όχι οι γενικοί στόχοι Προσπάθησε για 15 επαναλήψεις Να αφιερώσω 1 ώρα την ημέρα 3 φορές την εβδομάδα για να αθλούμαι Να τρωω κάθε μέρα 1 σαλάτα και 2-3 φρούτα
Καλύτεροι οι βραχυπρόθεσμοι και όχι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι 5. Καλύτεροι οι βραχυπρόθεσμοι και όχι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι Κάθε φορά πριν φύγω από τον χώρο γύμνασης, θα εκτελώ 20 κοιλιακούς Κάθε πρωί θα πίνω ένα ποτήρι νερό πριν κάνω οτιδήποτε άλλο Στο τέλος κάθε εβδομάδος, θα ελαττώνω την ποσότητα του αλατιού που χρησιμοποιώ
Καλύτεροι οι ατομικοί παρά οι ομαδικοί στόχοι 6. Καλύτεροι οι ατομικοί παρά οι ομαδικοί στόχοι Οι ομαδικοί στόχοι τείνουν να είναι ασαφείς Υπάρχει περίπτωση εμφάνισης κλίματος ανευθυνότητας Συχνά είναι στόχοι αποτελέσματος και δεν ελέγχονται από τους αθλούμενους ατομικά
Καλύτεροι οι προσωπικοί στόχοι και όχι οι στόχοι άλλων 7. Καλύτεροι οι προσωπικοί στόχοι και όχι οι στόχοι άλλων Να ορίζονται και να μετρώνται προσωπικοί στόχοι Όταν οι αθλούμενοι μπορούν να ορίσουν τους στόχους τους, τα αποτελέσματα είναι καλύτερα Εάν υπάρχει πρόβλημα καθορισμού στόχων, ο γυμναστής/τρια να προτείνει ώστε οι αθλούμενοι να επιλέξουν, έτσι ώστε η τελική απόφαση να είναι δική τους
Επικοινωνία και ανατροφοδότηση 8. Επικοινωνία και ανατροφοδότηση Η διαρκής ανατροφοδότηση, δηλαδή η άμεση ενημέρωση για την επίδοση ή η οδηγία για την διόρθωση της τεχνικής, είναι αναγκαίες διαδικασίες για την επιτυχία των στόχων Εργασίες έχουν δείξει ότι όταν τα άτομα δεν δέχονται ανατροφοδότηση δεν μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους είτε γιατί δυσκολεύονται να μετρούν, να βλέπουν, να προσέχουν διαρκώς, είτε γιατί δεν ξέρουν τι έχουν κάνει και τι πρέπει να κάνουν
9. Όχι πολλοί στόχοι Οι στόχοι που πρέπει να θέτονται πρέπει να είναι απλοί και όχι περισσότεροι από 2 ή 3 Πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας ότι οι στόχοι πρέπει να αφορούν όσο γίνεται περισσότερο ελεγχόμενα από τον αθλούμενο πράγματα
10. Στρατηγική Να επιλέξουμε έναν τρόπο για αξιολογήσουμε τους αθλούμενους σε μία χρονική στιγμή Να αφιερώσουν χρόνο για την προσωπική τους βελτίωση Να θέτουν διαφορετικούς στόχους κάθε φορά που οι προηγούμενοι έχουν επιτευχθεί