Ο κανονισμός Δουβλίνο 3 (604/2013) και οι επιπτώσεις του στην προστασία αιτούντων στην Ελλάδα Γιάννης Παπαγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Πολιτικών Επιστημών - Α.Π.Θ. Μέλος του Δ.Σ. Του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες
Εισαγωγικά Η Ευρωπαϊκή ενοποίηση και το άσυλο Το άσυλο εκτός ενοποιητικών πολιτικών μέχρι τη δεκαετία του 1980 Η σταδιακή προσέγγιση των πολιτικών ασύλου των κρατών μελών (διακυβερνητική συνεργασία) Η ελεύθερη κυκλοφορία Η ενιαία αγορά Η ευρύτερη πολιτική για την μετανάστευση
Τα πρώτα βήματα της πολιτικής ασύλου Οι διακυβερνητικές ομάδες (Groupe Trevi, groupe ad hoc immigration, groupe asile) Το σύστημα Σένγκεν Η σταδιακή διαμόρφωση του συστήματος του Δουβλίνου
Το σύστημα του Δουβλίνου- Αίτια Αύξηση των αιτημάτων ασύλου με διεθνή διάσταση δευτερογενείς μετακινήσεις πρόσφυγες σε «τροχιά» αποφυγή πολλαπλής εξέτασης του ίδιου αιτήματος από άνω του ενός ΚΜ
Το σύστημα του Δουβλίνου η λύση Ένα κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση ενός αιτήματος ασύλου Η κρίση για το συγκεκριμένο κράτος λαμβάνει χώρα στο ξεκίνημα της διαδικασίας ασύλου Διαμορφώνονται συγκεκριμένα κριτήρια, ιεραρχικά δομημένα, που καθορίζουν ποιο κράτος έχει την ευθύνη εξέτασης του αιτήματος
Η Σύμβαση του Δουβλίνου Ένα διακυβερνητικό κείμενο (δεν ήταν κοινοτική νομοθεσία) Συνόδευε τα πρώτα βήματα των πολιτικών Σέγκεν Εφαρμόστηκε σε συνδυασμό (αργότερα – 2000) με ένα κοινοτικό εργαλείο αντιπαραβολής δακτυλικών αποτυπωμάτων των α/α (Κανονισμός 2725/2000 ή κανονισμός Eurodac)
Η σταδιακή κοινοτικοποίηση των πολιτικών ασύλου – Συνθήκη Μάαστριχτ Η Συνθήκη του Μάαστριχτ συστήνει τον 3ο πυλώνα (Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων): «τα κράτη μέλη θεωρούν [τον τομέα του ασύλου] ως θέματα κοινού ενδιαφέροντος» γεγονός που τους επιβάλλει να «αλληλοενημερώνονται και συνεννοούνται στα πλαίσια του Συμβουλίου, προκειμένου να συντονίσουν τη δράση τους» Το άσυλο τμήμα του 3ου πυλώνα Με έντονα διακυβερνητική διάσταση αλλά πλέον ενωσιακή πολιτική Τα συμπεράσματα του Λονδίνου του 1992 η πρώτη soft law εναρμόνιση των πολιτικών ασύλου
Η σταδιακή κοινοτικοποίηση των πολιτικών ασύλου (Συνθήκη Άμστερνταμ) Η Συνθήκη του Άμστερνταμ: ««Η Ένωση θέτει ως στόχους:… να διατηρήσει και να αναπτύξει την Ένωση ως χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, μέσα στον οποίο εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων σε συνδυασμό με κατάλληλα μέτρα όσον αφορά τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, το άσυλο, τη μετανάστευση και την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας». Ενσωματώνει το άσυλο στην ενωσιακή νομοθεσία Εισαγωγή, μετά 5 έτη, της ειδικής πλειοψηφίας για τις νομοθετικές αποφάσεις στον τομέα.
Η σταδιακή κοινοτικοποίηση των πολιτικών ασύλου (Συνθήκη Άμστερνταμ - συνέχεια) Το Συμβούλιο αποκτά την αρμοδιότητα να «θεσπίζει μέτρα για… ελάχιστες προδιαγραφές για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο,… την αναγνώριση υπηκόων τρίτων χωρών ως προσφύγων...και… τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν ή ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα».
Η σταδιακή κοινοτικοποίηση των πολιτικών ασύλου (Τα Συμπεράσματα του Τάμπερε) . Η δημιουργία ενός κοινού συστήματος ασύλου που θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα: µια σαφή και λειτουργική μέθοδο καθορισμού του κράτους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου κοινούς κανόνες για δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου, κοινές ελάχιστες συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο προσέγγιση των κανόνων που αφορούν την αναγνώριση και το περιεχόμενο του καθεστώτος του πρόσφυγα.
Τα πρώτα κοινοτικά νομοθετήματα για το άσυλο (2000-5) Κανονισμός Eurodac Οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής Κανονισμός Δουβλίνο-2 (343/2003) Οδηγία για τον ορισμό του πρόσφυγα Οδηγία για τις διαδικασίες εξέτασης ενός αιτήματος ασύλου Καθώς και Οδηγία για την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής
Η Συνθήκη της Λισσαβώνας Άρθρο 78 ΣΛΕΕ: η Ένωση θέτει ως στόχο την «ανάπτυξη κοινής πολιτικής» - και όχι πλέον ελάχιστων προδιαγραφών όπως προέβλεπε η Συνθήκη του Άμστερνταμ- «στους τομείς του ασύλου, της επικουρικής προστασίας και της προσωρινής προστασίας με στόχο να παρέχεται το κατάλληλο καθεστώς σε οποιοδήποτε υπήκοο τρίτης χώρας χρήζει διεθνούς προστασίας και να εξασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης».
Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου (ΚΕΣΑ) μέχρι το τέλος του 2012 Το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης — Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες Άσυλο: ένας κοινός χώρος προστασίας και αλληλεγγύης …βάσει κοινής διαδικασίας ασύλου και ομοιόμορφου καθεστώτος για τα πρόσωπα στα οποία χορηγείται διεθνής προστασία. Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου (ΚΕΣΑ) μέχρι το τέλος του 2012 νέες νομοθετικές πράξεις, προκειμένου να επιτευχθεί η δημιουργία του ΚΕΣΑ.
Η αναδιατύπωση των υφιστάμενων νομικών κειμένων Νέα νομοθετικά κείμενα για τους 4 πυλώνες του Τάμπερε (υποδοχή, διαδικασίες εξέτασης, ορισμός δικαιούχου διεθνούς προστασίας, Δουβλίνο-3) Όχι πλέον ελάχιστες αλλά κοινές προδιαγραφές Δικαίωμα πρόσβασης των διωκτικών αρχών στην βάση Eurodac
Τα βασικά δεδομένα κατά τη διαμόρφωση του ΚΕΣΑ Θεσμικά Αυξημένος ρόλος της Επιτροπής Ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο Συναπόφαση με ισότιμη παρέμβαση του ΕΚ Η επιπρόσθετη παράμετρος των δικαστικών αποφάσεων Πολιτικά Ενίσχυση των μικτών μεταναστευτικών ροών Η αύξηση των αντι-μεταναστευτικών θέσεων στην Ευρώπη
Ο νέος κανονισμός Δουβλίνου (604/2013) Ο νέος κανονισμός Δουβλίνου (604/2013) Η λειτουργία του κανονισμού 343/2003 (Δουβλίνο-2) την τελευταία δεκαετία είχε αναδείξει τα προβλήματα: Η σταδιακή κυριαρχία του κριτηρίου της παράνομης εισόδου Η βαθμιαία διάσταση μεταξύ κρατών που δέχονται και κρατών που στέλνουν α/α Η ρήξη κρατών του κέντρου και κρατών της περιφέρειας Η επιδείνωση της κατάστασης του ασύλου στα κράτη της περιφέρειας
Η αναστολή μεταφορών – τα δικαστήρια μπαίνουν στη διαδικασία Η λειτουργία του κανονισμού 343/2003 (Δουβλίνο-2) την τελευταία δεκαετία Το αίτημα της αλληλεγγύης - η δικαιότερη κατανομή του βάρους (burden sharing) Η αναστολή μεταφορών – τα δικαστήρια μπαίνουν στη διαδικασία Τα ασαφή στοιχεία του κανονισμού Ρήτρα κυριαρχίας Ασυνόδευτοι ανήλικοι Εξαρτημένα μέλη
Η διαπραγμάτευση του νέου Δουβλίνου Η διατήρηση των βασικών κανόνων Διατήρηση των κριτηρίων Ενίσχυση των δικονομικών δικαιωμάτων Μεγαλύτερη προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων Η σύγκρουση για την αναστολή μεταφοράς Μεταξύ ΕΚ/Επιτροπής και Συμβουλίου Μεταξύ των ΚΜ του Νότου και των λοιπών
Το τελικό αποτέλεσμα Ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης αντί της αναστολής μεταφορών Η αναστολή της μεταφοράς σε περίπτωση παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων Το δικαίωμα προσφυγής
το περιεχόμενο του νέου Κανονισμού Ο κανονισμός 604/2013 το περιεχόμενο του νέου Κανονισμού
Από πότε εφαρμόζεται “Ισχύει για τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται από την πρώτη ημέρα του έκτου μήνα μετά την έναρξη ισχύος του και, από την ημερομηνία αυτή, θα ισχύει για κάθε αίτηση αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης αιτούντων, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας κατά την οποία έγινε η αίτηση» Άρα για νέα αιτήματα διεθνούς προστασίας (α.δ.π.) από 1/1/2014 Και για αιτήματα αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης (take back)/charge) οποτεδήποτε (εφόσον τηρούνται οι προθεσμίες του κανονισμού)
Σε ποιους εφαρμόζεται Όλους τους αιτούντες ή δικαιούχους διεθνούς προστασίας (είτε πρόσφυγες είτε δικαιούχους επικουρικής προστασίας) ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ περιπτώσεις άλλων μορφών παραμονής (π.χ. Ανθρωπιστικά)
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό του υπεύθυνου κράτους 1. Ο αρχικός κανόνας Η ΑΙΤΗΣΗ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ ΟΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΕΚΤΟΣ ΑΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΈΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟ Κ.Μ. 2. Η αρχική εξαίρεση: η ρήτρα τήρησης του Χάρτη «Όταν είναι αδύνατη η μεταφορά στο [.. υπεύθυνο] κράτος μέλος... εξαιτίας βάσιμων λόγων που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν συστημικές ελλείψεις στη διαδικασία ασύλου και στις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων στο εν λόγω κράτος μέλος, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, κατά την έννοια του ..Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης»- δεν καθίσταται υπεύθυνο.
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό του υπεύθυνου κράτους 1. ύπαρξη οικογενειακών δεσμών σε άλλο κράτος της ΕΕ Μέλος οικογένειας σε άλλο κράτος μέλος 2. Η σημαντικότερη ευθύνη εισόδου στην Ε.Ε. Θεωρήσεις εισόδου Άδειες παραμονής Παράνομη είσοδος/διαμονή 3. Ειδικές ρυθμίσεις ασυνόδευτοι ανήλικοι καταστάσεις εξάρτησης ρήτρα κυριαρχίας
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – οικογενειακοί δεσμοί Μέλη οικογένειας που είναι δικαιούχοι δ.π. Ανεξάρτητα από το πότε δημιουργήθηκαν οι οικογενειακοί δεσμοί Εφόσον έχουν αδεια παραμονής σε ένα κ.μ. Γραπτή έκφραση επιθυμίας των ενδιαφερομένων
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – οικογενειακοί δεσμοί Μέλη οικογένειας που είναι αιτούντες δ.π. σε άλλο κ.μ. Εφόσον δεν έχει εκδοθεί απόφαση σε πρώτη βαθμό Γραπτή έκφραση επιθυμίας των ενδιαφερομένων ΠΡΟΣΟΧΗ: ο ορισμός του μέλους της οικογένειας είναι πιο περιορισμένος (εφόσον η οικογένεια υπήρχε στη χώρα προέλευσης)
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό –χωριστές αιτήσεις μελών οικογενειας στο ίδιο κ.μ. Μέλη οικογένειας (και ανήλικα αδέλφια) υποβάλλουν χωριστές αιτήσεις αλλά σε κοντινές ημερομηνίες ενιαία διαδικασία καθορισμού ενός (και όχι περισσότερων) υπεύθυνου κ.μ. Είτε εκείνο το κ.μ. που είναι υπεύθυνο για την αναδοχή των πλείστων Είτε εκείνο το κ.μ. που είναι υπεύθυνο για την αναδοχή του γηραιότερου
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – το κράτος με την μεγαλύτερη ευθύνη εισόδου στην ΕΕ. 1. Το κ.μ. που έχει εκδόσει για τον αδπ εν ισχύι τίτλο διαμονής (δεν είναι τίτλος η άδεια παραμονής υπό ανοχή του αιτούντος ή όποιου βρίσκεται σε διαδικασία επιστροφής). 2. Το κ.μ. που έχει χορηγήσει έγκυρη θεώρηση εισόδου (επ’ ονόματί του) 3. Σε περίπτωση περισσότερων εν ισχύι τίτλων ή θεωρήσεων Τίτλος με μεγαλύτερη διάρκεια ή απώτερη λήξη Θεώρηση ίδιου τύπου με απώτερη λήξη Θεώρηση διαφορετικού τύπου με την μεγαλύτερη διάρκεια ή την απώτερη λήξη
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – το κράτος με την μεγαλύτερη ευθύνη εισόδου στην ΕΕ. 4. Σε περίπτωση περισσότερων τίτλων διαμονής ή θεωρήσεων που έχουν λήξει (τίτλοι< 2 έτη, θεωρήσεις <6 μ.) Τίτλος με μεγαλύτερη διάρκεια ή απώτερη λήξη Θεώρηση ίδιου τύπου με απώτερη λήξη Θεώρηση διαφορετικού τύπου με την μεγαλύτερη διάρκεια ή την απώτερη λήξη Εφόσον ο αδπ δεν εγκατέλειψε το έδαφος των κ.μ. Αν οι τίτλοι ή θεωρήσεις έχουν λήξει νωρίτερα από την περίοδο που αναφέρεται ανωτέρω(τίτλοι. 2 έτη, θεωρήσεις .6 μ.) υπεύθυνο το κ.μ. όπου υποβλήθηκε το αίτημα.
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – το κράτος με την μεγαλύτερη ευθύνη εισόδου στην ΕΕ. 5. Παράνομη είσοδος Από τρίτη χώρα (εξωτερικά σύνορα) Με αποδεικτικά στοιχεία (ιδίως Eurodac) Για 12 μ μέγιστο διάστημα μετά την είσοδο 6. Παράνομη διαμονή Όταν δεν μπορεί (ή δεν μπορεί πλέον)να αποδειχθεί παράνομη είσοδος Βάσει αποδεικτικών στοιχείων (όχι Eurodac αναγκαστικά) Παράνομη παραμονή για 5 τουλάχιστον μήνες (αν 5 τουλάχιστον μήνες σε πλείονα κ.μ. το τελευταίο χρονικά) 7. Είσοδος στην ΕΕ χωρίς θεώρηση 8. Σε χώρο διέλευσης αεροδρομίου
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση των ασυνόδευτων ανηλίκων Το κ.μ. όπου βρίσκεται νόμιμα μέλος οικογένειας ή αδελφός Εφόσον προς το μείζον συμφέρον του ανηλίκου (έγγαμοι ανήλικοι χωρίς σύζυγο νόμιμα στην ΕΕ όπου γονέας, αδελφός ή άλλος ενήλικας υπεύθυνος για τον ανήλικο) Το κ.μ. όπου βρίσκεται νόμιμα συγγενής (θείος ή παππούς) Εξατομικευμένη εξέταση ότι ο συγγενής μπορεί να αναλάβει τον ανήλικο εφόσον προς το μείζον συμφέρον του Σε περίπτωση μελών οικογένειας ή συγγενών > κ.μ μείζον συμφέρον
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση των ασυνόδευτων ανηλίκων 3. Αν δεν υπάρχει συγγενής ή μέλος οικογένειας-εκεί όπου υπέβαλε το αίτημα ο ανήλικος ΠΡΟΣΟΧΗ: Προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ένωσης - Υπόθεση MA & Others v UK (C-648/11) Where an unaccompanied minor with no member of his family legally present in the territory of a Member State has lodged asylum applications in more than one Member State, the Member State in which that minor is present after having lodged an asylum application there is to be designated the Member State responsible.
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση των εξαρτωμένων προσώπων Εξαρτώμενα πρόσωπα άτομα που λόγω «εγκυμοσύνης, πρόσφατου τοκετού, σοβαρής ασθένειας, σοβαρής αναπηρίας ή προχωρημένης ηλικίας» εξαρτώνται από την βοήθεια «τέκνου, αδελφού ή γονέα»
Όταν αιτών εξαρτάται από άλλο μέλος ή μέλος εξαρτάται από αιτούντα Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση των εξαρτωμένων προσώπων Όταν αιτών εξαρτάται από άλλο μέλος ή μέλος εξαρτάται από αιτούντα Το μέλος διαμένει (όχι βρίσκεται) νόμιμα σε άλλο κράτος Συνήθως (normally) Τα κ.μ. ενώνουν αιτούντα με μέλος, αν Οικογενειακοί δεσμοί στην χώρα καταγωγής Ο «υγιής» μπορεί να φροντίζει τον εξαρτώμενο Οι δύο πλευρές εξέφρασαν γραπτώς την επιθυμία τους
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση των εξαρτωμένων προσώπων ΠΡΟΣΟΧΗ Η μετακίνηση γίνεται προς το κράτος του μέλους της οικογένειας– όχι του αιτούντος Δεν ισχύει ο κανόνας αν ο αιτών δεν μπορεί να μετακινηθεί για μεγάλο διάστημα στο άλλο κ.μ. όπου βρίσκεται το μέλος της οικογένειας
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση της ρήτρας διακριτικής ευχέρειας Υπόλειμμα του άρθρου 15 του 343/2003 που συγχωνεύεται με τη παλαιά ρήτρα κυριαρχίας (άρθρο 3 του 343/2003) 1. Κάθε κ.μ. Μπορεί να εξετάζει μια α.δ.π. ακόμα και αν δεν είναι υπεύθυνο Υποχρέωση ενημέρωσης του υπεύθυνου κ.μ. No way back – δεν μπορεί να ανακαλέσει την απόφασή του
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση της «ανθρωπιστικής» ρήτρας Κάθε κ.μ. ..το οποίο διεξάγει τη διαδικασία του προσδιορισμού του υπεύθυνου κ.μ. ή το υπεύθυνο κ.μ. μπορεί, οποτεδήποτε πριν από τη λήψη πρώτης απόφασης επί της ουσίας, να υποβάλει σε άλλο...αίτημα αναδοχής για να επανενώσει οποιαδήποτε πρόσωπα με τα οποία έχει σχέση, για ανθρωπιστικούς λόγους, βάσει ιδίως οικογενειακών ή πολιτισμικών κριτηρίων, ακόμα και όταν το άλλο κ.μ. δεν είναι υπεύθυνο»
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση της «ανθρωπιστικής» ρήτρας - Όροι Αίτηση δ.π. σε ένα κ.μ. Την διαδικασία την εκκινεί το κ.μ. –όχι ο αιτών - (υποβάλλοντας όλα τα αναγκαία στοιχεία) Οποτεδήποτε πριν την λήψη πρώτης επί της ουσίας απόφασης Δεν αφορά μόνο συγγενή του α.δ.π. – αλλά όποιονδήποτε έχει σχέση με αυτόν Ανοικτή αιτιολόγηση (ανθρωπιστικοί λόγοι, ιδίως οικογενειακά ή πολιτισμικά κριτήρια) Γραπτή συναίνεση ενδιαφερομένων Υποχρέωση του δεύτερου κ.μ. να προβεί σε επαληθεύσεις Υποχρέωση τουδεύτερου κ.μ. να απαντήσει <2 μ με αιτιολόγηση της αρνητικής απάντησης
Οι βασικοί κανόνες για τον καθορισμό – η ειδική περίπτωση της «ανθρωπιστικής» ρήτρας - Όροι Η ρήτρα είναι δικαίωμα του δεύτερου κ.μ. Αλλά υποχρεούται να το αιτιολογήσει ΠΡΟΣΟΧΗ : Case C-245/2011 (K v Bundesasylamt. Reference for a preliminary ruling: Asylgerichtshof – Austria) In circumstances ..Article 15(2) of [the Dublin regulation] must be interpreted as meaning that a Member State which is not responsible for examining an application for asylum pursuant to the criteria laid down in Chapter III …becomes so responsible. It is for the Member State which has become the responsible Member State within the meaning of that regulation to assume the obligations which go along with that responsibility. It must inform in that respect the Member State previously responsible. This interpretation of Article 15(2) also applies where the Member State …did not make a request in that regard in accordance with the second sentence of Article 15(1) of that regulation.
Υποχρεώσεις του κράτους έναντι των αιτούντων Υποχρέωση ενημέρωσης α.δ.π. για τον κανονισμό, τους στόχους, τα κριτήρια, συνέντευξη, δικαίωμα προσβολής απόφασης (και αίτηση αναστολής μεταφοράς) Δημιουργείται ειδικό ενημερωτικό φυλλάδιο Συνέντευξη Δουβλίνου
Υποχρεώσεις του κράτους έναντι των αιτούντων – ειδικές εγγυήσεις για ανήλικους Πρωταρχικός στόχος μείζον συμφέρον παιδιού Εκπροσώπηση ανηλίκου για τις διαδικασίες του κανονισμού Δημιουργείται ειδικό ενημερωτικό φυλλάδιο Υποχρέωση συνεργασίας κ.μ. για την αναζήτηση συγγενών του ανηλίκου
Συνέντευξη Δουβλίνου Έγκαιρα Με τις συνθήκες συνεντεύξεων (διερμηνεία, εμπιστευτικότητα, γραπτή περίληψη, πρόσβαση στην περίληψη για α/α και σύμβουλο) Από άτομο που έχει τα κατάλληλα προσόντα (βάσει εθνικής νομοθεσίας) Περιπτώσεις παράλειψης Διαφυγή Ήδη παρασχεθείσες πληροφορίες
Υποχρεώσεις υπεύθυνου κράτους Ο κανονισμός περιλαμβάνει δύο μεγάλες κατηγορίες ανάληψης ευθύνης από ένα κ.μ.: Α. Για άτομα που υποβάλλουν αίτηση σε ένα κράτος μέλος αλλά βάσει των κριτηρίων το αίτημά τους πρέπει να εξετασθεί από άλλο κράτος μέλος (περιπτώσεις αναδοχής - take charge) Β. Για άτομα που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση σε άλλο κράτος μέλος και βρίσκονται χωρίς τίτλο διαμονής στο έδαφος άλλου κράτους μέλους (περιπτώσεις εκ νέου ανάληψης – take back). Η ομάδα αυτή χωρίζεται σε τρεις υποομάδες: Άτομα που έχουν υποβάλει αίτηση σε άλλο κράτος και η αίτηση εκκρεμεί, Άτομα που υπέβαλαν και κατόπιν ανακάλεσαν την αίτηση σε άλλο κράτος μέλος, και Άτομα που υπέβαλαν αίτηση και η αίτησή τους έχει απορριφθεί
Παύση ευθύνης κράτους μέλους Όταν κ.μ. χορηγήσει άδεια διαμονής σε α.δ.π. Ένα κ.μ. μπορεί να αποδείξει ότι το ενδιαφερόμενο άτομο εγκατέλειψε το έδαφος των κ.μ. (για > 3μ.) εκτός αν είχε άδεια παραμονής Ένα κ.μ. μπορεί να αποδείξει ότι το ενδιαφερόμενο άτομο εγκατέλειψε το έδαφος των κ.μ. με απόφαση επιστροφής ή με μέτρο απομάκρυνσης (χωρίς ελάχιστη προθεσμία) Όταν αποδεικνύεται ότι η ευθύνη έχει παύσει, η αίτηση δ.π. => νέα διαδικασία προσδιορισμού του υπεύθυνου κ.μ.
Διαδικασία μεταφοράς – αιτήματα αναδοχής Το αίτημα αναδοχής υποβάλλεται < 3 μ. από ημερομηνία αίτησης δ.π. Όμως <2 μ. όταν προκύπτει από hit Eurodac Δικαίωμα κ.μ. για επείγουσα απάντηση (όχι < 1 εβδομάδα) Η καθυστέρηση υποβολής αιτήματος αναδοχής ευθύνη μένει στο κ.μ. της αίτησης
Διαδικασία μεταφοράς – απάντηση σε αιτήματα αναδοχής Το αίτημα αναδοχής πρέπει να απαντηθεί < 2 μ. από υποβολή του Όταν το αίτημα αναδοχής απαιτεί για επείγουσα απάντηση => εντός ταχθείσας προθεσμίας (σε εξαιρετικές περιπτώσεις <1 μ.) Η καθυστέρηση απάντησης στο αίτημα αναδοχής σιωπηρή αποδοχή ευθύνης
Διαδικασία μεταφοράς – αιτήματα εκ νέου ανάληψης όταν υποβάλλεται νέα αίτηση δ.π. το αίτημα εκ νέου ανάληψης <2 μήνες από την παραλαβή Eurodac hit ή σε <3 μήνες “από την ημερομηνία κατά την οποία υποβλήθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας” εφόσον “το αίτημα εκ νέου ανάληψης βασίζεται σε αποδεικτικά στοιχεία διαφορετικά από τα στοιχεία που ελήφθησαν από το σύστημα Eurodac” Η καθυστέρηση υποβολής αιτήματος ευθύνη μένει στο κ.μ. της νέας αίτησης Απάντηση: < 1μ. από παραλαβή αιτήματος (< 2 εβδομάδες αν Eurodac hit) ειδεμή – σιωπηρή αποδοχή
Διαδικασία μεταφοράς – αιτήματα εκ νέου ανάληψης όταν δεν υποβάλλεται νέα αίτηση δ.π. ο αλλοδαπός απλώς βρίσκεται σε ένα κράτος μέλος χωρίς νόμιμο τίτλο διαμονής και δεν έχει υποβάλει αίτηση δ.π. Τότε το κ.μ μπορεί να ζητήσει την εκ νέου ανάληψη από το 2ο κ.μ. <2 μήνες από την παραλαβή Eurodac hit, αν το αίτημα εκ νέου ανάληψης προκύπτει από Eurodac hit ή σε <3 μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία το αιτούν κ.μ. έλαβε γνώση ότι υπεύθυνο μπορεί να είναι άλλο κ.μ. εφόσον το αίτημα εκ νέου ανάληψης βασίζεται σε άλλα αποδεικτικά στοιχεία Η καθυστέρηση υποβολής αιτήματος εκ νέου ανάληψης το κ. μ. Παρέχει στον ενδιαφερόμενο δυνατότητα να υποβάλει εκ νέου αίτημα δ.π. Απάντηση: < 1μ. από παραλαβή αιτήματος (< 2 εβδομάδες αν Eurodac hit) ειδεμή – σιωπηρή αποδοχή
Προσφυγές κατά αποφάσεων μεταφοράς Ένδικο μέσο ή επανεξέταση ενώπιον δικαστηρίου Εύλογος χρόνος για άσκηση του δικαιώματος Ανασταλτικός χαρακτήρας Είτε εν αναμονή της απόφασης Είτε άμεσα με παύση ισχύος ανασταλτικότητας μετά από εύλογο χρονικό διάστημα Είτε με δικαίωμα αίτησης ενώπιον δικαστηρίου για αναστολή
Προσφυγές κατά αποφάσεων μεταφοράς Δωρεάν νομική συνδρομή κατ’ αρχήν Περιορισμός: αν η αρμόδια αρχή ή το δικαστήριο κρίνει ότι δεν έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας Δικαίωμα προσφυγής σε δικαστήριο κατά της παραπάνω κρίσης (αν η κρίση δεν προέρχεται από δικαστήριο)
Η κράτηση για σκοπούς Δουβλίνου Η κράτηση αιτούντων, εν γένει, ρυθμίζεται πλέον οριζόντια στην οδηγία για την υποδοχή ο κανονισμός διευκρινίζει περαιτέρω την περίπτωση της κράτησης αιτούντων στο πλαίσιο της διαδικασίας του Δουβλίνου Κράτηση μόνο υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διαφυγής ή Για να εξασφαλίζονται οι διαδικασίες μεταφοράς
Η κράτηση για σκοπούς Δουβλίνου Απαιτείται ατομική αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης κράτησης Επιβάλλονται ειδικές προθεσμίες σε περίπτωση κράτησης: Η υποβολή αιτήματος αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης < 1 μ. Από υποβολή α.δ.π. επείγουσα απάντηση (< 2 εβδομάδων). Η μη απάντηση μέσα στην προθεσμία => αποδοχή του αιτήματος
Η κράτηση για σκοπούς Δουβλίνου Η μεταφορά του κρατούμενου => < 6 εβδομάδες από την τυπική ή άτυπη αποδοχή του αιτήματος αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης ... ή από τη στιγμή κατά την οποία ... η προσφυγή παύει να έχει ανασταλτικό χαρακτήρα. Η μή τήρηση των προθεσμιών => απελευθέρωση α.δ.π.
Προθεσμίες μεταφοράς Ολοκλήρωση μεταφοράς <6 μήνες από αποδοχή αιτήματος αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης ή έκδοση απόφασης για την προσφυγή + 6 μήνες αν η μεταφορά δεν είναι δυνατή λόγω φυλάκισης του ενδιαφερόμενου + 6 μήνες αν ο ενδιαφερόμενος διαφεύγει Μη μεταφορά εμπρόθεσμα απαλλαγή από την ευθύνη του υπεύθυνου κ.μ. Ρυθμίσεις επιστροφής σε περίπτωση ακύρωσης της μεταφοράς
Ο Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης, Προετοιμασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Υποκατάστατο της πρότασης για προσωρινή αναστολή μεταφορών προς ένα κ.μ. όταν αυτό αντιμετωπίζει «ιδιαίτερα επείγουσα κατάσταση που επιβαρύνει εξαιρετικά την ικανότητα υποδοχής, το σύστημα ασύλου και τις υποδομές του κράτους αυτού» δεν συνιστά αναστολή μεταφορών αλλά ένα περίπλοκο σύστημα ενημέρωσης σε περιπτώσεις μεγάλου αριθμού εισόδων Χωρίς τη διάσταση της κατανομής βάρους
Ο Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης, Προετοιμασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Η Επιτροπή (βάσει πληροφοριών από EASO) διαπιστώνει τεκμηριωμένο κίνδυνο ιδιαίτερης πίεσης στο σύστημα ασύλου σε κ.μ. προβλήματα εφαρμογής του κανονισμού προτείνει στο κράτος αυτό να υποβάλει ένα σχέδιο προληπτικής δράσης το συγκεκριμένο κ.μ. υποβάλλει τακτικές εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή του Όταν η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η εφαρμογή του σχεδίου προληπτικής δράσης δεν αρκεί (ή όταν η κατάσταση του ασύλου στο κ.μ.. κινδυνεύει σοβαρά να εξελιχθεί σε κρίση) σχέδιο δράσης για διαχείριση κρίσης Το κ.μ. ενημερώνει τακτικά για την πορεία αντιμετώπισης της κρίσης το Συμβούλιο παρακολουθεί στενά την κατάσταση, μπορεί να ζητεί περαιτέρω πληροφορίες και να παρέχει πολιτικές κατευθύνσεις ενώ μπορεί και να παρέχει κατευθύνσεις για τυχόν μέτρα αλληλεγγύης, εφόσον κρίνουν ότι ενδείκνυνται
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα Οι νομοθετικές αλλαγές Συνέντευξη Δουβλίνου Δωρεάν νομική συνδρομή Προσφυγή κατά της απόφασης μεταφοράς Ο ρόλος του μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης; Η αναστολή μεταφορών για παραβίαση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων