[50-75% όλων των περιπτώσεων άνοιας] ΝΟΣΟΣ ΑLZHEIMER [50-75% όλων των περιπτώσεων άνοιας] Κύριες κατηγορίες: Σποραδική μορφή όψιμης έναρξης (συχνότερη 75%) Οικογενής όψιμης έναρξης (όχι συχνή) Οικογενής πρώιμης έναρξης (σπάνια) Σχετιζόμενη με σ. Down (σπάνια) Σχετιζόμενη με άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις

ΝΟΣΟΣ ΑLZHEIMER Κλινικά συμπτώματα Προοδευτική απώλεια πρόσφατης μνήμης Προοδευτική νοητική έκπτωση Διαταραχές: - Αφασία - Απραξία - Αγνωσία Ασθενείς τελικού σταδίου  άνοια immobile mute

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Ατροφία Σμίκρυνση των ελίκων Διεύρυνση των αυλάκων Ινιακός λοβός και κινητικός φλοιός συνήθως διατηρούνται Λέπτυνση του φλοιού Μείωση του όγκου της λευκής ουσίας Διεύρυνση του κοιλιακού συστήματος Μέλαινα ουσία: διατήρηση της φυσιολογικής κοκκίωσης ΔΔ από άνοια σωματίων Lewy Εγκεφαλικά έμφρακτα Εναποθέσεις αμυλοειδούς σε αγγεία Αρτηριοσκλήρυνση αγγείων

Widening of sulci, shrinkage of cerebral gyri

Comparison of normal elderly brain to AD brain (right)

Ventricular dilatation

Cortical atrophy (frontal lobe)

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Εκφύλιση και θάνατος των νευρώνων στον εγκεφαλικό φλοιό και τον ιππόκαμπο Παθολογικές εναποθέσεις αδιάλυτων πρωτεϊνών στον εξωκυττάριο και ενδοκυττάριο χώρο

Diffuse plaques

Primitive plaques

Classic (mature) neuritic plaques

Mature plaque

Burnt-out end stage plaque

Immunostain for plaque βΑ4 amyloid

Immunostain for tau protein - accumulation of tau protein in abnormal nerve cell processes of neuritic plaques

Methenamine silver stain: plaques and neurofibrillary tangles in cerebral cortex

KΥΡΙΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ (κανένα δεν είναι παθογνωμονικό) ΝΟΣΟΣ ALZHEIMER KΥΡΙΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ (κανένα δεν είναι παθογνωμονικό) Ι. ΠΛΑΚΕΣ Βα4 ΑΜΥΛΟΕΙΔΟΥΣ Εξωκυττάριες εναποθέσεις βΑ4 αμυλοειδούς υπό μορφή πλακών. Μεγάλος αριθμός κυρίως στο νεοφλοιό και τον ιππόκαμπο. Το βΑ4 αμυλοειδές προέρχεται από πρωτεολυτική διάσπαση της διαμεμβρανικής πρόδρομης πρωτεϊνης ΑΡΡ (Amyloid Precursor Protein). Οι πλάκες δυνατόν να σχετίζονται με αλλοιωμένους νευρώνες (Νευριτιδικές πλάκες).

Neurites: Strands of tau protein immunoreactivity of neuropil threads

Ι. ΠΛΑΚΕΣ Βα4 ΑΜΥΛΟΕΙΔΟΥΣ Διακρίνονται 4 τύποι πλακών: Διάχυτες Πρωτογενείς Κλασικές (ώριμες) Ανενεργείς (burnt-out) Εξελικτικά στάδια: Mικροσυγκέντρωση αμυλοειδούς Σταδιακά περιβάλλεται από στεφάνη αλλοιωμένων νευριτών Αστροκυτταρική αντίδραση Εξαφάνιση του αμυλοειδικού πυρήνα Διατήρηση αστρογλοίωσης και υπολειμμάτων νευρώνων

ΙΙ. ΝΕΥΡΟΪΝΙΔΙΑΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Ενδοκυττάρια έγκλειστα που αποτελούνται από ζεύγη ελικοειδώς περιελιγμένων ινιδίων πρωτεϊνης (pair helical filaments-PHF, τολύπια, tangles). Εντοπίζονται στο κυτταρόπλασμα, χρωματίζονται με χρώσεις αργύρου. Κύριο συστατικό: η παθολογικά υπερφωσφορυλιωμένη πρωτεϊνη+ (tau) που σχετίζεται με τους μικροσωληνίσκους. Χρήση αντι-tau μονοκλωνικών αντισωμάτων. Μερικές: θετικότητα στην ubiquitin. ΗΕ: ελαφρώς βασύφιλη χρώση. Μορφολογία: εξαρτάται από τη μορφολογία του νευρώνα στον οποίο παρατηρείται.

ΙΙΙ. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΝΕΥΡΙΤΩΝ Δυστροφικοί διογκωμένοι νευρίτες σχετιζόμενοι με πλάκες αμυλοειδούς: - Δυστροφικές διογκωμένες αποφυάδες νευρώνων (νευρίτες) - Διατρέχουν και περιβάλλουν τις νευριτιδικές πλάκες - Θετικότητα σε t και συχνά ubiquitin ενώ άλλοτε χρωμογρανίνη Α, ubiquitin και όχι t Νευροπιληματικά νήματα (Neuropil threads): - Λεπτές, απομακρυσμένες αποφυάδες νευρώνων με ανώμαλο περιελιγμένο σχήμα. - Θετικότητα σε: χρώσεις αργύρου t πρωτεϊνη θειοφλαβίνη S συχνά στην ubiquitin

ΙV. ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΥΝΑΨΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΥΡΩΝΩΝ Η απώλεια και/ή οι παθολογικές μεταβολές των συνάψεων είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό της νόσου. Η πυκνότητα των προσυναπτικών απολήξεων είναι ελαττωμένη κατά 30-45% τη στιγμή της παθολογοανατομικής εξέτασης στο νεοφλοιό, κυρίως σε περιπτώσεις πρώιμης έναρξης. Η απώλεια των νευρώνων συνδυάζεται με αστροκυτταρική γλοίωση και σε μερικές περιπτώσεις με κενοτοπιώδεις αλλοιώσεις οι οποίες λαμβάνουν μορφή status spongiosus. Οι κενοτοπιώδεις αλλοιώσεις εντοπίζονται κυρίως στις εξωτερικές στιβάδες του φλοιού και είναι πυκνότερες σε σχέση με αυτές που παρατηρούνται στα νοσήματα prion.

Η έκταση της απώλειας των συνάψεων εκτιμάται με την εφαρμογή ανοσοϊστοχημικά αντισωμάτων έναντι πρωτεϊνών που συνδέονται με τη συναπτική διεργασία στις προσβεβλημένες περιοχές. Εφαρμόζεται συνήθως η συναπτοφυσίνη, μια γλυκοπρωτεϊνη που σχετίζεται με τη λειτουργία των συναπτικών κυστιδίων. Ο βαθμός της απώλειας των συνάψεων σχετίζεται με τη βαρύτητα της άνοιας και η συσχέτιση αυτή είναι ισχυρότερη εκείνης που αναφέρονται για τις νευροϊνιδιακές βλάβες και τις πλάκες.

V. ΕΝΑΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΜΥΛΟΕΙΔΟΥΣ Εναποθέσεις αμυλοειδούς παρατηρούνται σε ποσοστό 90% των περιπτώσεων σε ποικίλη έκταση στα αγγεία του εγκεφάλου (αμυλοειδική αγγειοπάθεια). Προσβάλλονται κυρίως αρτηρίες και αρτηριόλια στις λεπτομήνιγγες και τον επιπολής φλοιό των ημισφαιρίων και της παρεγκεφαλίδας, δυνατόν όμως να παρατηρηθούν και σε άλλες περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού. Η εντόπιση της εγκεφαλικής αμυλοειδικής αγγειοπάθειας δεν σχετίζεται με την τοπική συγκέντρωση των αμυλοειδών πλακών.

VI. KOKKIO-KENOTOΠΙΩΔΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗ Είναι ένα μη ειδικό ιστολογικό εύρημα. Συνήθως ανευρίσκεται στη νόσο, σπανίως στο φυσιολογικό γήρας. Τα κενοτόπια εντοπίζονται συνήθως στο κυτταρόπλασμα των πυραμιδικών νευρώνων που ιππόκαμπου όπως επίσης και σε υποφλοιακούς πυρήνες.

VIΙ. ΣΩΜΑΤΙΑ ΗΙRΑΝΟ Αποτελούνται από actin-binding πρωτεϊνες. Παρατηρούνται σε μεγαλύτερο αριθμό στη νόσο παρά στο φυσιολογικό γήρας, κυρίως στον ιππόκαμπο και το subiculum. Τα σωμάτια Lewy, το κύριο παθολογοανατομικό εύρημα της νόσου Parkinson, συμπληρώνουν την ιστολογική εικόνα της νόσου, όμως η παρουσία τους στο φλοιό, χαρακτηρίζεται την προσφάτως αναγνωρισθείσα ομώνυμη οντότητα, την άνοια με σωμάτια Lewy.

VIΙI. ΓΛΟΙΩΣΗ Παρατηρείται αντιδραστική αστροκυτταρική γλοίωση μέσα και γύρω από τις νευριτιδικές πλάκες όπως επίσης και σε περιοχές με απώλεια νευρώνων και κενοτοπίωση του φλοιού. Ενίοτε συνυπάρχει αύξηση του αριθμού των μικρογλοιακών στοιχείων τα οποία περιβάλλουν τις αμυλοειδικές πλάκες. Πιθανολογείται ότι το β αμυλοειδές προάγει την ενεργοποίηση της μικρογλοίας και την έκκριση νευροτοξικών κυτοκινών όπως: - ιντερλευκίνης 1β - ΤΝFα - εξωκυτταρικών πρωτεασών

ΙΧ. Αυξημένες εναποθέσεις λιποφουσκίνης στους νευρώνες. Χ. Αυξημένος αριθμός αμυλοειδικών σωματίων (corpora amylacea). XI. Λευκή ουσία: Ωχρότης της μυελίνης λόγω πιθανώς αρτηριοσκληρυντικών αλλοιώσεων σε μικρά αγγεία. Εύρημα στο οποίο οφειλόταν ο λάθος αυξημένος αριθμός διαγνώσεων ως άνοια αγγειακής αιτιολογίας.

Status spongiosus in AD

Hirano body and granulovacuolar degeneration Hirano body and granulovacuolar degeneration. Arrow points towards a hirano body whereas arrow heads indicate a neuron with granulovacuolar degeneration. There’s also a neuron containing a neurofibrillary tangle.

Schematic representation of plaque density

In order to make a AD diagnosis, the older the patient is, the higher the density of plaques which is required

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Η προοδευτική εξέλιξη των παθολογοανατομικών αλλοιώσεων στη Ν.Α. είναι προβλέψιμη και έχει υποδιαιρεθεί σε διάφορα στάδια (Braak and Braak 1991,1994,1996)

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΙΣ ΝΕΥΡΙΤΙΔΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ Δεν παρατηρείται ικανοποιητική συσχέτιση με τη βαρύτητα της άνοιας κλινικά ΣΤΑΔΙΟ Α Μικρός αριθμός νευριτιδικών πλακών στο νευροφλοιό ΣΤΑΔΙΟ Β Μέτριος αριθμός νευριτιδικών πλακών στο νεοφλοιό και τον ιππόκαμπο ΣΤΑΔΙΟ Γ Παρουσία νευριτιδικών πλακών στις primary αισθητικές και κινητικές περιοχές του εγκεφάλου

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΙΣ ΝΕΥΡΙΤΙΔΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ (TANGLES) Oι νευροϊνιδιακές βλάβες θεωρούνται ως εκφυλιστική διαδικασία σχετιζόμενη με το γήρας και την ευπάθεια της ιπποκάμπιας περιοχής. Παρατηρείται εκλεκτικότητα στην προσβολή των νευρώνων. Η εξάπλωσή τους επιτελείται με μια στερεότυπη σειρά και ιεραρχία τόσο στο γήρας όσο και στη Ν.Α. Συσχετίζονται καλύτερα με τη βαρύτητα της άνοιας (από ότι οι πλάκες) αλλά μόνο όταν ξεπεράσει ένας ουδός νευρωνικής βλάβης. Στα αρχικά στάδια υπάρχει αντιρρόπηση από τους μη προσβεβλημένους.

Η δυναμική της εξάπλωσής τους μπορεί να τροποποιηθεί με: Επιταχυντικούς παράγοντες ή Παρουσία του αλληλίου Σ4 της απολιποπρωτεϊνης Ε Νευροπροστατευτικούς παράγοντες Παρουσία του αλληλίου Ε2 της απολιποπρωτεϊνης Ε Οιστρογόνα Αντιφλεγμονώδη φάρμακα Νευροτροφικοί παράγοντες

ΣΤΑΔΙΑ ΝΕΥΡΟΪΝΙΔΙΑΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ (ΝΙΒ) (Tangles και δυσφορικοί νευρίτες) Ασυμπτωματικός ασθενής (προκλινικό στάδιο) ΣΤΑΔΙΟ Ι Μικρός αριθμός ΝΙΒ στον transentorhinal φλοιό ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ Μέτριος αριθμός ΝΙΒ στον transentorhinal φλοιό και μικρός αριθμός στον ιππόκαμπο

Incipient (Ηπια κλινική συμπτωματολογία) ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙ Μέτριος αριθμός ΝΙΒ στον ιππόκαμπο, στα πυραμιδικά κύτταρα του subiculum, στον fusiform έλικα και στον αμυγδαλοειδή complex amygdaloid Στάδιο ΙV Εντονες αλλοιώσεις στις περιοχές που αντιστοιχούν στο στάδιο ΙΙΙ. Αφθονες ghost tangles στις entorhinal και transentorhinal περιοχές. Ηπια προσβολή του isocortex δίχως ευρήματα στους primary αισθητικούς και κινητικούς φλοιούς

Συμπτωματικός ασθενής ΣΤΑΔΙΟ V ΝΙΒ throughout στον ιππόκαμπο και το subiculum. Εκτεταμένες διάσπαρτες βλάβες στον ισοφλοιό με σχετικά ήπια προσβολή στις primary αισθητικές και κινητικές περιοχές. Βλάβες στο claustrin, το θάλαμο και τον υποθάλαμο. Στάδιο VI Αυξημένος αριθμός βλαβών στις περιοχές που είχαν προσβληθεί κατά τα προηγούμενα στάδια. Επίσης βλάβες στο dentate granular cell layer.

ΝΕΥΡΟΜΕΤΑΒΙΒΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Απώλεια νευρώνων Καταστροφή διαφόρων νευρομεβιβαστικών συστημάτων (πρωτίστως του χολινεργικού) Εκφύλιση των χολινεργικών νευρώνων  Δείκτες της χολινεργικής λειτουργίας στο φλοιό και τον ιππόκαμπο: - ακετυλχολίνη - ακετυλοτρανσφεράση της χολίνης Εκφύλιση των γλουταμινεργικών νευρώνων  Γλουταμινικού οξέος στον ιππόκαμπο και το φλοιό Εκφύλιση των νευρώνων των σεροτονινεργικών πυρήνων της ραφής στη μέση γραμμή του στελέχους

Εκφύλιση των νοραδρενεργικών νευρώνων στο στέλεχος (υπομέλους τόπος, γέφυρα)  νορεπινεφρίνης Εκφύλιση των ντοπαμινεργικών νευρώνων (μέσος εγκέφαλος και διεγκέφαλος) Εκφύλιση GABAεργικών νευρώνων (ανασταλτικός νευρομεταβιβαστής) (ιππόκαμπος και διάσπαρτοι πυρήνες)

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ Ν.Α. Δυσχέρεια στην εφαρμογή διότι: Οι παθολογοανατομικές αλλοιώσεις: - Δεν είναι απόλυτα παθογνωμονικές - Παρατηρούνται και σε φυσιολογικά ηλικιωμένα άτομα που δεν εμφανίζουν άνοια Η διάγνωση της νόσου Alzheimer τίθεται: - Όταν παρατηρούνται πλάκες και νευροϊνιδιακές βλάβες (tangles) στον ιππόκαμπο και το νεοφλοιό - Όταν συνυπάρχει κλινικά άνοια Ασθενείς με περιορισμένο αριθμό πλακών και νευροϊνιδιακών βλαβών δίχως κλινική άνοια χαρακτηρίζονται ως έχοντες «αλλοιώσεις τύπου Αlzheimer»

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ν. ΑLZHEIMER CERAD κριτήρια ΝΑΙ / Reagan κριτήρια

CERAD κριτήρια Βασίζονται σε ημιποσοτική εκτίμηση της πυκνότητας των νευριτιδικών πλακών σε σχέση με καθορισμένες απεικονίσεις αλλοιώσεων αναφοράς Η ηλικία και το ιστορικό άνοιας των ασθενών λαμβάνονται υπόψη για την κατηγορία κάθε περίπτωσης όσον αφορά τη διάγνωση

Reagan κριτήρια Θεωρείται ότι η ν. Alzheimer αντιστοιχεί σε μια κλινικο-παθολογοανατομική οντότητα. Αλλοιώσεις τύπου Alzheimer με νεκροτομές εγκεφάλων ηλικιωμένων ατόμων δίχως άνοια, θεωρούνται παθολογικά ευρήματα και όχι ευρήματα φυσιολογικού γήρατος του εγκεφάλου. Η πιθανότητα, η κλινικά διαπιστωμένη άνοια, να οφείλεται σε ν. Alzheimer βασίζεται σε νεκροτομικά παθολογοανατομικά ευρήματα στον εγκέφαλο.

Μεγάλη πιθανότητα η παρατηρούμενη άνοια να οφείλεται σε νόσο Alzheimer, εάν: Στο νεοφλοιό του εγκεφάλου παρατηρούνται νευριτιδικές πλάκες και νευροϊνιδιακές βλάβες (tangles) [CERAD: υψηλός αριθμός (score) νευριτιδικών πλακών και στάδιο Braak & Braak V/VI)]. Μέτρια πιθανότητα η παρατηρούμενη άνοια να οφείλεται σε ν. Alzheimer, εάν: Στο νεοφλοιό του εγκεφάλου ανευρεθεί μέτριος αριθμός νευριτιδικών πλακών και στο limbic regions μέτριος αριθμός νευροϊνιδιακών βλαβών (tangles) [CERAD: μέτριος αριθμός (score) νευριτιδικών πλακών και στάδιο Braak & Braak V/VI)]. Μικρή πιθανότητα η παρατηρούμενη άνοια να οφείλεται σε ν. Alzheimer, εάν: Στον εγκέφαλο ανευρεθεί μικρότερος αριθμός νευριτιδικών πλακών και νευροϊνιδιακών βλαβών (tangles) [CERAD: χαμηλός αριθμός (score) νευριτιδικών πλακών και Στάδιο Braak & Braak Ι/ΙΙI)].

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER Γενετικά δεδομένα από μελέτες μεγάλων οικογενειακών δένδρων δείχνουν ότι παθολογικές μεταλλάξεις ευθύνονται για τις περισσότερες περιπτώσεις οικογενούς ΝΑ με πρώιμη έναρξη (5% των περιπτώσεων Ν.Α.) Μεταλλάξεις που προκαλούν ευθέως τη νόσο (υψηλής προγνωστικής αξίας, αγγίζει το 100%): Στο γονίδιο της ΑΡΡ στο χρωμόσωμα 21 Στο γονίδιο της προσενιλίνης 1 στο χρωμόσωμα 14 Στο γονίδιο της προσενιλίνης 2 (PS2) στο χρωμόσωμα 1 Κληρονομούνται με αυτοσωματικό επικρατιτικό τύπο κληρονομικότητας

ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN Το σύνδρομο Down ήταν το πρώτο γενετικό σύνδρομο που συνδέθηκε με τη Ν.Α. Ασθενείς με σ. Down άνω των 30 ετών έχουν παθολογοανατομικές αλλοιώσεις τύπου Αlzheimer στον εγκέφαλό τους. Οι ασθενείς αυτοί φέρουν 3 αλλήλια του γονιδίου της ΑΡΡ και εμφανίζουν αυξημένη παραγωγή β-αμυλοειδούς. Μέχρι σήμερα όλες οι γνωστές μεταλλάξεις προκαλούν δυσλειτουργία της μεταβολικής οδού της ΑΡΡ λόγω υπερέκφρασης του γονιδίου της και αυξάνουν την παραγωγή του ΑΒ και κυρίως του νευροτοξικού κλάσματος αυτού ΑΒ42.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΟΝΙΔΙΑ Αποτελούν παράγοντες που τροποποιούν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και συνδέονται είτε με οικογενή ΝΑ όψιμης έναρξης είτε με σποραδική ΝΑ. Το γονίδιο ΑpoE: - Τρεις αλληλόμορφες παραλλαγές (Ε2, Ε3, Ε4) - ApoEε4 ισομορφή συνδέεται με όψιμης έναρξης οικογενή και σποραδική ΝΑ (τριπλάσια συχνότητα σε ασθενείς με ΝΑ) - Η ΑpoEε2 ισομορφή: νευροπροστατευτική δράση Πολυμορφισμοί στα γονίδια της: - α2-μακροσφαιρίνης - του υποδοχέα των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας, ενός υποδοχέα της ΑΡΟΕ (χρωμόσωμα 12)

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Αιτιολογία και παθογένεια της ΝΑ: πολυπαραγοντικές επιδράσεις. Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες πιθανόν αλληλεπιδρούν τροποποιώντας τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. Η ΑΡΡ είναι στο επίκεντρο της παθογένειας της νόσου. Ο μεταβολισμός της προς μη-αμυλοειδογόνα προϊόντα, εκτρέπεται προς την αμυλοειδογένεση, με τελική κατάληξη την άνοια. Οι κύριοι θεραπευτικοί στόχοι σήμερα βασίζονται στη χολινεργική υπόθεση και στοχεύουν στη διόρθωση των χολινεργικών ελλειμμάτων της νόσου.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Παράλληλα γίνονται προσπάθειες επιβράδυνσης της επιδείνωσης και καθυστέρησης της έναρξης της νόσου. Μελλοντικές στρατηγικές αποσκοπούν σε πιο αιτιολογικές προσεγγίσεις όπως: - Αναστολή των ενζύμων δημιουργίας β-αμυλοειδούς (β- και γ-σεκρετάσης) με στόχο την ελάττωση παραγωγής ΑΒ από την ΑΡΡ. - Αναστολή συσσώρευσης ΑΒ και σχηματισμού β-πτυχών της επιφάνειας. - Παραγωγή διάλυσης αμυλοειδούς (ανοσολογική θεραπεία-εμβόλιο). - Αναστολή τοξικότητας ΑΒ και διακοπή των μηχανισμών του νευρωνικού θανάτου. - Ανάπτυξη ουσιών που εμποδίζουν το σχηματισμό ινιδίων της Τ και αναστολή της υπερφωσφορυλίωσης της πρωτεϊνης αυτής.

- Χορήγηση νευροτρόφων παραγόντων: - Παράγων αυξήσεως του νευρικού ιστού (NGF) - Μικρολαχνικός νευροτρόφος παράγων (CNTF) - Εκ του εγκεφάλου προερχόμενος νευροτρόφος παράγων (BDNF) - O ομοιάζων προς την ινσουλίνη νευροτρόφος παράγων (IGF-1) - Nευροτροφίνες - Απολιποπρωτεϊνη Ε

Τέλος, θα πρέπει να τονισθεί ότι οι ομοιότητες των παθολογοανατομικών αλλοιώσεων μεταξύ της νόσου Αlzheimer και του εγκεφάλου ηλικιωμένων ατόμων έχει προκαλέσει έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον για την εξεύρεση θεραπευτικών στρατηγικών προσέγγισης στους αιτιοπαθογενετικούς μηχανισμούς όχι μόνο της νόσου αλλά και της διαδικασίας γήρανσης του εγκεφάλου του ανθρώπου.