Μηχανική Υποστήριξη Δέρματος Θεόδωρος Α. Κατσούλας Νοσηλευτής, PhD, Λέκτορας Τμήματος Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ

Δέρμα Αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του σώματος (16% του συνολικού βάρους) Βασικές λειτουργίες: προστασία από μικροοργανισμούς, απέκκριση μεταβολικών προϊόντων, θερμορύθμιση, αισθητικότητα, σύνθεση βιταμίνης D ……. Σε νοσηλευόμενους ασθενείς η συχνότερη αιτία δερματικών βλαβών είναι τα έλκη πίεσης

Ορισμός Έλκος πίεσης είναι μια περιοχή τοπικής βλάβης στο δέρμα ή/και στους υποκείμενους ιστούς, συνήθως πάνω από μια οστική προεξοχή, ως αποτέλεσμα πίεσης ή συνδυασμού πίεσης και διάτμησης. Ένας σημαντικός αριθμός συμβαλλόντων ή συγχυτικών παραγόντων σχετίζεται με τα έλκη πίεσης σε βαθμό που μένει να διευκρινιστεί National Pressure Ulcer Advisory Panel, 2009

Επιπολασμός ελκών πίεσης 5947 ασθενείς σε 25 Νοσοκομεία σε 5 Ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Ιταλία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία) Αποτελέσματα: Συνολικός επιπολασμός = 18,1% (10,5% στάδιο≥ΙΙ) Περιοχές με συχνότερη προσβολή: ιερό οστό και πτέρνες. Μόνο το 9.7% των ασθενών που χρειάζονταν προληπτικά μέτρα έλαβε την απαιτούμενη φροντίδα Vanderwee K et al. J Eval Clin Pract., 2007, 13: 227-235 ΜΕΘ Επιπολασμός: 13,6% έως 42,1% Επίπτωση: 5% έως 56% Οι συχνότητες σχετίζονται σημαντικά με τη διάρκεια νοσηλείας και τη βαρύτητα των περιστατικών Keller P et al. Intensive Care Med. 2002;28:1379

Κόστος ελκών πίεσης 1. Έλκη πίεσης—374,964 λάθη, $10,288 ανά λάθος και $3.858 δις συνολικά. 2. Μετεγχειρητικές λοιμώξεις—252,695 λάθη, $14,548 ανά λάθος, $3.676 δις συνολικά. 3. Μηχανικές επιπλοκές συσκευών, εμφυτευμάτων ή μοσχευμάτων—60,380 λάθη, $18,771 ανά λάθος, $1.133 δις συνολικά. 4. Σύνδρομο μετά πεταλεκτομή—113,823 λάθη, $9,863 ανά λάθος, $1.123 εκατ. συνολικά. 5.Αιμορραγίες που επιπλέκουν επεμβατικές πράξεις—78,216 λάθη, $12,272 ανά λάθος, $960 εκατ. συνολικά. Clark, C. Health Leaders Media, August 11, 2010

Παθοφυσιολογία βλάβης από πίεση Το δέρμα που υπόκειται σε βλαπτικά επίπεδα πίεσης αρχικά εμφανίζεται ωχρό, λόγω της μειωμένης αιματικής ροής και της ανεπαρκούς οξυγόνωσης (ισχαιμία) Όταν ανακουφίζεται η πίεση το δέρμα γίνεται ερυθρό, λόγω της αντιδραστικής υπεραιμίας

Παθοφυσιολογία βλάβης από πίεση Παρατεταμένη ισχαιμία μπορεί να προκαλέσει συνάθροιση έμορφων στοιχείων του αίματος και απόφραξη των τριχοειδών επιδεινώνοντας την ισχαιμία. Το τοίχωμα των τριχοειδών μπορεί να υποστεί βλάβη η οποία να οδηγήσει σε εξαγγείωση ερυθρών και υγρών στο διάμεσο χώρο

Στάδιο Ι: Μη λευκάζον ερύθημα ή μόνιμη ερυθρότητα, κυάνωση ή ερυθροκυανή απόχρωση

Στάδιο ΙΙ: Μερικού πάχους απώλεια δέρματος (επιδερμίδα ή/και χόριο). Παρουσιάζεται ως εκδορά, φυσαλίδα ή αβαθής κρατήρας

Στάδιο ΙΙΙ: Ολικού πάχους απώλεια δέρματος που περιλαμβάνει καταστροφή μέχρι τον υποδόριο ιστό. Εμφάνιση ως βαθύς κρατήρας

Στάδιο ΙV: Ολικού πάχους απώλεια δέρματος με ιστικές νεκρώσεις ή βλάβες σε μυς, οστά ή υποστηρικτικά στοιχεία

Ασταδιοποίητο: Όταν υπάρχει εσχάρα το σύστημα μπορεί να εφαρμοστεί μόνο εάν αφαιρεθεί η εσχάρα

Υποψία εν τω βάθη ιστικής βλάβης LuAnn Reed - medscape.com

Ο ρόλος των εξωτερικών παραγόντων στη δημιουργία έλκους πίεσης Ο ρόλος των εξωτερικών παραγόντων στη δημιουργία έλκους πίεσης Πίεση (pressure) Διάτμηση (shear) Τριβή (friction) Μικροκλίμα (microclimate)

Πίεση Ορίζεται το ποσό της δύναμης που ασκείται κάθετα σε μια επιφάνεια ανά μονάδα της επιφάνειας άσκησης της δύναμης

Μηχανικό μοντέλο πιέσεων σε μια περιοχή του δέρματος πάνω από οστική προεξοχή Takahashi M. Stoma. 1999;9:1

Οι οριζόντιες γραμμές κάτω από την οστική προεξοχή συμπλησιάζουν υποδηλώνοντας συμπίεση. Σε άλλα σημεία επιμηκύνονται υποδηλώνοντας δυνάμεις εφελκυσμού και διάτμησης. Ακόμη και όταν ασκείται μόνο πίεση σε μια δερματική επιφάνεια, εμφανίζονται δυνάμεις εφελκυσμού και διάτμησης στους ιστούς πλησίον των οστικών προεξοχών.

Τι γνωρίζουμε για την πίεση και τα έλκη πίεσης; Πίεση των αρτηριακών τριχοειδών (στο δάχτυλο) 32mmHg και των φλεβικών τριχοειδών 12mmHg (μεγάλο εύρος τιμών ανάλογα την ανατομική περιοχή) Παρατηρούνται μικροσκοπικά παθολογικές μεταβολές σε ιστούς που υποβάλλονται σε πίεση 60mmHg για 1h Πίεση 70mmHg >2h ανεπανόρθωτες βλάβες Landis EM. Heart 1930;15:209 Kosiak M. Arch Phys Med Rehabil 1959;40:62 Keller P et al. Intensive Care Med 2002;28:1379

Τροποποιημένο Μοντέλο των Reswick και Rogers Υψηλές πιέσεις μπορούν να προκαλέσουν βλάβες από πίεση σε μικρό χρονικό διάστημα Χαμηλές πιέσεις μπορούν να είναι ανεκτές για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να προκαλούνται βλάβες Reswick J & Rogers J. Bedsore biomechanics 1976, 301 Stekelenburg A et al. J Appl Physiol 2007; 102:2002 Gefen A et al. J Biomech 2008; 41: 2003 Consensus document. Wounds International 2010

Επίδραση άλλων ασκούμενων δυνάμεων στη φυσική των ιστών Επιπρόσθετα από τις κάθετες δυνάμεις –πίεσης- που ασκούνται στο δέρμα, μπορεί ταυτόχρονα να ασκούνται και παράλληλες δυνάμεις –διάτμησης-

Διάτμηση Η διάτμηση είναι αποτέλεσμα δυνάμεων που ασκούνται παράλληλα στην επιφάνεια ενός αντικειμένου ενώ η βάση του αντικειμένου παραμένει σταθερή Consensus document. Wounds International 2010

Τριβή Οι δυνάμεις τριβής αντιστέκονται σε εξωτερικά ασκούμενες δυνάμεις για τη μετακίνηση του σώματος πάνω σε μια επιφάνεια Ο συντελεστής τριβής εξαρτάται από: Το υλικό των κλινοσκεπασμάτων Την υγρασία του δέρματος και των επιφανειών Την υγρασία του περιβάλλοντος Καθημερινές συμβουλές: Ανύψωση της ράχης κατά 30° Χρήση βοηθημάτων μεταφοράς Ανύψωση, όχι σύρσιμο στην κλίνη

Θέση 45° προκαλεί ιδιαίτερα ισχυρό συνδυασμό πίεσης, διάτμησης και τριβής Διάτμηση Τριβή Πίεση

Μικροκλίμα Θερμοκρασία της επιφάνειας του δέρματος ή των ιστών Υγρασία της επιφάνειας του δέρματος στο σημείο διεπαφής του σώματος με την επιφάνεια στήριξης National Pressure Ulcer Advisory Panel 2009

ΣΗΜΕΙΑ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΕΣΕΙΣ Δάκτυλα Πτέρνα Γλουτός Αγκώνας Ώμος Κεφάλι Κεφάλι Σαγόνι Αγκώνας Στήθος Γεννητικά Όργανα Γόνατα Δάκτυλα Γόνατο (έσω επιφάνεια) Ποδοκνημική Πτέρνα Γόνατο (έξω επιφάνεια) Ισχίο Αγκώνας Ώμος Αυτί Κεφάλι Ώμος Ιερό οστό Γλουτός Πτέρνα

Αύξηση της επιφάνειας επαφής Ανακούφιση της πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ειδικές κλίνες Παθητικής αντίδρασης συσκευές: Στατικού και δυναμικού τύπου Αλλαγή θέσης Ενεργητικές συσκευές: Δυναμικού τύπου Αύξηση της επιφάνειας επαφής Ανακούφιση της πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Ανακατανομή Πίεσης Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Αύξηση της επιφάνειας επαφής Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Ανακούφιση της πίεσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Αλλαγή θέσης Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Δυναμικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Στατικού τύπου συσκευές Ειδικές κλίνες Ειδικές κλίνες

Βασικές αρχές των επιφανειών παθητικής αντίδρασης Βασικές αρχές των επιφανειών παθητικής αντίδρασης Εμβύθιση (Immersion): ικανότητα της επιφάνειας στήριξης να επιτρέπει στον ασθενή να βυθίζεται σε αυτή αυξάνοντας την επιφάνεια επαφής Consensus document. Wounds International 2010

Βασικές αρχές των επιφανειών παθητικής αντίδρασης Βασικές αρχές των επιφανειών παθητικής αντίδρασης Περικάλυψη (envelopment): ικανότητα της επιφάνειας στήριξης να πλάθεται – δημιουργεί εκμαγείο – γύρω από το περίγραμμα του σώματος περιλαμβάνοντας ακανόνιστες περιοχές όπως πτυχώσεις των κλινοσκεπασμάτων Consensus document. Wounds International 2010

Ανάλογη είναι η επιβάρυνση του προσωπικού σε κατασταλμένους ασθενείς Ο βαθμός εμβύθισης και περιτύλιξης μπορεί να μειωθεί από αυξημένη τάση στην επιφάνεια του στρώματος, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με αυξημένη κύρτωση του ίδιου του στρώματος – φαινόμενο αιώρας Η εμβύθιση και η περιτύλιξη έχουν σημαντική επίδραση στην κινητικότητα του ασθενή και στην αυτονομία του, καθώς αυξάνουν την προσπάθεια που απαιτείται για έγερση ή αλλαγή θέσης. Ανάλογη είναι η επιβάρυνση του προσωπικού σε κατασταλμένους ασθενείς Σεντόνι υπό τάση Κύρτωση του στρώματος Μικρή επιφάνεια στήριξης – δεν μειώνεται η πίεση Μικρή επιφάνεια στήριξης – δεν μειώνεται η πίεση Μικρή επιφάνεια στήριξης – δεν μειώνεται η πίεση Μικρή επιφάνεια στήριξης – δεν μειώνεται η πίεση

Συσκευές εναλλαγής της πίεσης Δημιουργούν εναλλασσόμενες υψηλές και χαμηλές πιέσεις μεταξύ του σώματος και της επιφάνειας στήριξης, συνήθως με το εναλλασσόμενο φούσκωμα και ξεφούσκωμα κυψελών με αέρα. Είναι αποτελεσματικότερες από τα συνήθη νοσοκομειακά στρώματα Vanderwee K et al. Int J Nurs Stud 2008;45:784

Επιλογή της κατάλληλης επιφάνειας στήριξης Εξειδικευμένα αφρώδη στρώματα από συνθετική πολυουρεθάνη Ασθενείς που βρίσκονται σε χαμηλό ή μέτριο κίνδυνο εμφάνισης ελκών πίεσης λόγω ακινησίας Στρώματα αέρα ή γέλης Ασθενείς πολύ βαρείς ή άκαμπτοι, με μεγάλη δυσκολία στην αλλαγή θέσης Τα στρώματα συνεχούς χαμηλής πίεσης αέρα έχουν την ικανότητα να ανακατανέμουν το βάρος του ασθενή πάνω σε συνδεδεμένους αεροθαλάμους σε διαφορετικά μεγέθη Στρώματα ρευστοποίησης της ύλης (περιλαμβάνουν σφαιρίδια σιλικόνης ή γυαλιού με συμπιεσμένο αέρα ανάμεσά τους) Ασθενείς με έλκη πίεσης που δεν μπορούν να αλλάξουν θέση, ή ασθενείς με έλκη πίεσης σε περισσότερες από μία περιοχές Ασθενείς μετά από χειρουργική αποκατάσταση έλκους πίεσης με μόσχευμα Στρώματα εναλλαγής της πίεσης, (εναλλάσσουν φούσκωμα και ξεφούσκωμα κυψελών με αέρα) Ασθενείς που δεν μπορούν να γυρίσουν στη μία ή την άλλη πλευρά ή δεν μπορούν να κινήσουν καθόλου περιοχές του σώματος

Ειδικές – «Θεραπευτικές»-κλίνες Λειτουργίες: Ρύθμιση της θερμοκρασίας Ρύθμιση της πίεσης Διαχείριση της υγρασίας Ρύθμιση της θέσης του ασθενή με συνεχή εναλλαγή Πλάγιες και πρηνείς θέσεις Υποβοήθηση της περιστροφής των ασθενών Τεχνικές φυσικοθεραπείας όπως δόνηση και κρούση Hill Rom TotalCare® P500 Therapy Bed

Επιθέματα Η βασική σκέψη για την χρήση των επιθεμάτων, στηρίζεται στην ανάγκη της προσωρινής «υποκατάστασης» του δερματικού ελλείμματος στην περιοχή του έλκους, μέχρι την πλήρη αποκατάσταση που θα επέλθει με την ολοκλήρωση της επουλωτικής διαδικασίας.

Μηχανισμός δράσης των επιθεμάτων Σωστή διαχείριση της υγρασίας στην επιφάνεια του έλκους Πρόκληση οσμωτικής και προαγωγή αυτολυτικής απολέπισης Προστασία από επιμολύνσεις και αναμολύνσεις, περιορισμός των λοιμώξεων Προαγωγή και ενίσχυση των νεοαγγειογενετικών μηχανισμών, του απαραίτητου κυτταρικού πολλαπλασιασμού και του σχηματισμού του νέου ιστού Προστασία του νεοσχηματισμένου ιστού από τραυματικές κακώσεις Μείωση του πόνου Βακτηριοκτόνα και βακτηριοστατική δράση

Κατηγορίες επιθεμάτων Υδροκολοειδή (Hydrocolloids Dressings) Αλγηνικά (Alginate dressings) Αφρώδη (Foams Dressings) Υδροτριχοειδικά (Hydrocapillary) Απλές μεμβράνες Υποκατάστατα δέρματος (Synthetic skin substitutes) και επιθέματα με κολλαγόνο (Collagen wound dressings) Απολεπιστικοί παράγοντες (Debriding agents) Επιθέματαμε αντιμικροβιακούς παράγοντες (Antimicrobial dressings) Αναλγητικά επιθέματα (Pain Reliving Dressings)

Επιθέματα με Αντιμικροβιακό Παράγοντα Ag Άνθρακας Ag + Sulphadiazine Αποικισμός Κρίσιμος αποικισμός Λοίμωξη

Αντιβακτηριδιακό φάσμα δράσης των επιθεμάτων αργύρου Επιφανειακά βακτηρίδια Acinetobacter Coag.Neg.S.epidermidis E. Cloacae E. Coli E. Faecalis Hemolytic Streptococci, gr. A P. Aerugenosa P. Mirabilis P.Vulgaris S.Aureus Βακτηρίδια ιστών Anaerobic Streptococci B. Fragilis C. Perfringens Ανθεκτικά βακτηρίδια MRSA VRE Μύκητες C. Albicans

Εφαρμογές Έλκη με εντοπισμένη λοίμωξη (critical colonization) Έλκη με λοίμωξη (infection) Έλκη στα οποία καθυστερεί η επούλωση λόγω αποικισμού (delayed healing) Κάκοσμα έλκη (odors) Σε έλκη που χρειάζονται προφυλακτική θεραπεία

Αναστολείς Μεταλλοπρωτεϊνασών Η κυτταρική αναπαραγωγή απαιτεί την παρουσία αυξητικών παραγόντων (Platelet Derived Growth Factor-PDGF, Fibroblast Growth Factor-FGF κλπ) που είναι απαραίτητοι για την ενεργοποίηση του αυξητικού δυναμικού των κυττάρων που βρίσκονται στη φάση ηρεμίας του κυτταρικού κύκλου Αν η συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων είναι κάτω από κάποιο κατώτερο τίτλο (threshold), τα κύτταρα δεν διεγείρονται και παραμένουν στην φάση ηρεμίας (Go) Η ανεπάρκεια αυξητικών παραγόντων σε τοπικό επίπεδο προκαλείται από αυξημένη συγκέντρωση πρωτεασών που αποδομούν τους τελευταίους καθώς και τα συστατικά του εξωκυττάριου υποστρώματος στη περιοχή του τραύματος

Προϋποθέσεις για τη χρήση Διαταραχή της ισορροπίας αλληλεπίδρασης μεταξύ αυξητικών παραγόντων και πρωτεασών Καθαρό έλκος χωρίς νεκρώσεις Έλκος χωρίς κλινική λοίμωξη Χρήση δευτερεύοντος επιθέματος

Επιθέματα Με Αναλγητικό Παράγοντα (Ibuprofen) Η ιμπουπροφαίνη είναι Μη Στεροειδές Αντιφλεγμονώδες Φάρμακο (ΜΣΑΦ). Η ιμπουπροφαίνη ανήκει στο χαμηλότερο επίπεδο της σκάλας του πόνου του ΠΟΥ. Η ιμπουπροφαίνη δρα ανακουφίζοντας τον πόνο, μειώνοντας το οίδημα και περιορίζοντας τη φλεγμονή. Η δόση της ιμπουπροφαίνης σε ένα επίθεμα είναι 0,5 mg/εκ2. Η δόση αυτή είναι σημαντικά πιο χαμηλή από τη συνήθη δόση που παρέχεται τοπικά ή τη συνιστώμενη δόση που παρέχεται από το στόμα για ήπιο προς μέτριο πόνο.

How painful chemicals are generated in the wound Arachidonic acid COX Arachidonic acid binds with the active site of COX Reaction, and painful prostaglandine is generated Prostaglandine Πως οι χημικοί διαβιβαστές του πόνου παράγονται στο έλκος Ibuprofen Ibuprofen binds with the active site of COX Ibuprofen prevents the binding of arachidonic acid How painful chemicals are generated in the wound An enzyme reaction like the one above can be explained and understood with the following story. Flour is needed for bread, but it can not become bread without a baker. The baker can be seen as the enzyme in creating bread, as flour will not spontaneously turn into bread The mode of action of ibuprofen can be explained with this story If flour is interchanged with suga (like ibuprofen take the place of arachidonic acid on the COX) the baker can not bake bread anymore.

Υδροθεραπεία Μηχανισμός: ο στροβιλισμός και η ανακίνηση του νερού και ο εγχεόμενος αέρας απομακρύνουν τα ακάθαρτα στοιχεία και τα τοξικά συγκρίματα από το τραύμα και διαλύουν τις συγκεντρώσεις βακτηριδίων Πρωτόκολλο: συνεδρίες των 20 έως 30 λεπτών, τρείς με τέσσερις φορές την εβδομάδα. Ασκούμενη πίεση ≈ 6psi Πιθανές επιπλοκές: βλάβη του σχηματιζόμενου κοκκιώδους ιστού, η παρεμπόδιση της μετανάστευσης επιδερμικών κυττάρων και η διαβροχή του τραύματος Εναλλακτικά, παλμική πλύση: υπό πίεση εφαρμογή διαλύματος για τη μείωση του βακτηριδιακού φορτίου, πιέσεις από 4 έως 15 psi Hess C et al Ann Plast Surg 2003;51:210

Υπέρηχοι Ένταση: 0.3 έως 1 W/cm2 Συνεδρίες 5 λεπτών με παλμική εφαρμογή Πιθανά πλεονεκτήματα: Κυτταρική στράτευση Σύνθεση κολλαγόνου Αύξηση της δύναμης εφελκυσμού των δεσμών κολλαγόνου Αγγειογένεση Συμπλησίαση του τραύματος Διέγερση των ινοβλαστών και των μακροφάγων Ινοδώλυση Μείωση της φλεγμονώδους φάσης Προαγωγή της πολλαπλασιαστικής φάσης της επούλωσης Αντικρουόμενα αποτελέσματα κλινικών μελετών Akbari Sari A et al. The Cochrane Syst Rev. 2009,4 Hess C et al Ann Plast Surg 2003;51:210

Θεραπεία με αντλία αρνητικής πίεσης (vacuum assisted closure-VAC) Ενδείξεις Οξέα-χρόνια έλκη ολικού ή μερικού πάχους (τένοντες-οστά) Αντενδείξεις Ύπαρξη νεκρωμένων -ρυπαρών ιστών Εκτεθειμένα αγγεία, συρίγγια, οστεομυελίτις, κακοήθεια

Υπερβαρικό οξυγόνο Συνεδρίες των 1 έως 2 ωρών 100% οξυγόνο Αυξάνεται το ποσό του διαλελυμένου οξυγόνου στο αίμα (σε 2.4ΑΤΑ PO2=1500mmHg) με ευεργετικές επιδράσεις στην επόυλωση του τραύματος: Αυξάνεται η οξυγόνωση στην περιοχή του τραύματος (pO2 800-1100mmHg) και εμποδίζονται περεταίρω βλάβες Ευνοείται η νεοαγγειογένεση βελτιώνοντας τη μικροκυκλοφορία Ελλατώνει τη φλεγμονή και το οίδημα Ανακουφίζει από τον πόνο Αυξάνει την ικανότητα των μακροφάγων και των ιστιοκυττάρων για φαγοκυττάρωση Συνεδρίες των 1 έως 2 ωρών 100% οξυγόνο 2.0 έως 2.4 ΑΤΑ Καθημερινά για 10 έως 70 ημέρες Rosenthal A and Schurman A . Arch Phys Med Rehabil 1971;52:413 Hammarlund C and Sundberg T. Plast Reconstr Surg 1996;93:829 Hess C et al Ann Plast Surg 2003;51:210

Ηλεκτροδιέγερση Μορφές διέγερσης: Με συνεχές ρεύμα (0.03 έως 1mA διοχετεύεται διαμέσου του τραύματος για 1 έως 3 ώρες) Με χαμηλής συχνότητας εναλλασόμενο ρεύμα (έως 50mA, με συχνότητα 2 έως 100Hz σε κύματα 45 έως 500μsec) Με υψηλής τάσης εναλλασόμενο ρεύμα Με παλμικά ηλεκτρομαγνητικά πεδία Cawc.net Διεγείρει τη νεοαγγειογένεση Έχει βακτηριοστατική επίδραση Διεγείρει υποδοχείς για συγκεκριμένους αυξητικούς παράγοντες Hess C et al Ann Plast Surg 2003;51:210 Houghton P et al. Arch Phys Med Rehab 2010;91:669

Μειώνει το οίδημα περιμετρικά του ηλεκτροδίου Αρνητικό ρεύμα: Μειώνει το οίδημα περιμετρικά του ηλεκτροδίου Λύει ή υγροποιεί νεκρωμένους ιστούς Διεγείρει την ανάπτυξη κοκκιώδους ιστού Αυξάνει την αιματική ροή Προκαλεί αύξηση των ινοβλαστών και παραγωγή κολλαγόνου Επάγει τη μετανάστευση επιδερμικών κυττάρων Προσελκύει ουδετερόφιλα Διεγείρει την κατευθυνόμενη νευρική ανάπτυξη Θετικό ρεύμα: Προάγει την ανάπτυξη και οργάνωση του επιθηλίου Δρά ως αγγειοσυσπαστικός παράγοντας Μετουσιώνει τις πρωτείνες Συμβάλει στην πρόληψη της μεταισχαιμικής υπεροξείδωσης των λιπιδίων Ελαττώνει τα μαστοκύτταρα στα υπό επούλωση τραύματα Προσελκύει μακροφάγα Gentzkow G. J Dermatol Surg Oncol 1993;19:753 Hess C et al Ann Plast Surg 2003;51:210

Houghton P et al. Arch Phys Med Rehab 2010;91:669

Συμπεράσματα Οι δερματικές βλάβες και ειδικά τα έλκη πίεσης αποτελούν σημαντικό κλινικό πρόβλημα, με υψηλό κόστος, ιδιαίτερα στους ασθενείς των ΜΕΘ Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες μέθοδοι μηχανικής υποστήριξης του δέρματος είναι οι ειδικές επιφάνειες στήριξης και η χρήση επιθεμάτων Συντηρητικές θεραπείες όπως υπερβαρικό οξυγόνο και ηλεκτροθεραπεία χρειάζονται περεταίρω τεκμηρίωση