Αγχολυτικά & Υπνωτικά φάρμακα

Το άγχος είναι μια δυσάρεστη κατάσταση έντασης και ανησυχίας . Tα συμπτώματα σοβαρού άγχους είναι παρόμοια με αυτά του φόβου ( ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρόμος, αίσθημα παλμών) και σχετίζονται με την ενεργοποίηση του συμπαθητικού Τα αγχολυτικά φάρμακα (η ελάσσονα ηρεμιστικά) Προκαλούν κάποιου βαθμού καταστολή και χρησιμοποιούνται συχνά ως αγχολυτικές και υπνωτικές ουσίες για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων . Ορισμένα από αυτά έχουν και αντιεπιληπτική δράση Οι υποδοχείς GABAα που δρουν τα φάρμακα αυτά αποτελούνται από υποομάδες των οικογενειών α,β,γ

Βενζοδιαζεπίνες Έχουν την συχνότερη χρήση ως αγχολυτικά και έχουν αντικαταστήσει την μεπροβαμάτη διότι είναι αποτελεσματικότερα και ασφαλέστερα Μηχανισμός δράσης Στοχεύουν στους υποδοχείς του GABA υποομάδας α,γ2 (ο σημαντικότερος ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής στο ΚΝΣ) και τροποποιούν τις δράσεις του. Η δέσμευση του GABA προκαλεί την διάνοιξη του διαύλου χλωρίου και την αύξηση αγωγιμότητας για το χλώριο ,(οι βενζοδιαζεπίνες αυξάνουν την συχνότητα ανοίγματος διαύλων που προκαλεί το GABA) Η είσοδος χλωρίου υπερπολώνει το κύτταρο, δυσχεραίνοντας την εκπόλωση και μειώνοντας έτσι την νευρική διεγερσιμότητα ( η πρόσδεση του GABA ενισχύεται από την βενζοδιαζεπίνη με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη είσοδο ιόντων χλωρίου)

Βενζοδιαζεπίνες Οι βενζοδιαζεπίνες και το GABA αυξάνουν αμοιβαία τη συγγένειά τους για τις θέσεις πρόσδεσής τους χωρίς να μεταβάλουν το συνολικό αριθμό των θέσεων. Δεν έχουν αντιψυχωτική ή αναλγητική δράση Δεν επηρεάζουν το αυτόνομο ΝΣ Δρουν ως: αγχολυτικά κατασταλτικά και υπνωτικά αναστολείς της μνήμης αντιεπιληπτικά μυοχαλαρωτικά

Βενζοδιαζεπίνες: Θεραπευτική χρήση Σοβαρής μορφής αγχώδεις διαταραχές συνοδευόμενες από κατάθλιψη και σχιζοφρένεια (μικρή περίοδος χρήσης λόγο εθισμού) Μυϊκές διαταραχές (Θεραπεία σπασμών ττων σκελετικών μυών και της σπαστικότητας από εκφυλιστικές διαταραχές) Αμνησία (φαρμακευτική προετοιμασία ενδοσκοπικών και βρογχοσκοπικών επεμβάσεων και στην αγγειοπλαστική) Επιληπτικοί σπασμοί (κλοναζεπάμη:θεραπεία επιληψίας, διεζεπάμη: τερματισμός κρίσεως) Διαταραχές ύπνου (α) φλουραζεπάμη: δράση μακράς διάρκειας, για την μείωση του χρόνου επέλευσης του ύπνου και τον αριθμό αφυπνίσεων (β) τεμαζεπάμη: δράση μέσης διάρκειας σε ασθενείς με συχνες αφυπνίσεις (γ) τριαζολάμη: δράση μικρής διάρκειας σε ασθενείς με αϋπνίες

Βενζοδιαζεπίνες: Φαρμακοκινητική Απορρόφηση & κατανομή: Λιπόφιλες με ταχεία και πλήρης απορρόφηση και κατανομή σε όλο το σώμα (χορήγηση από το στόμα) Διάρκεια δράσης:Καθορίζετε από την θεραπευτική χρήση τους και χωρίζονται σε ομάδες βραχείας (3-8 ώρες), μέσης (10 -20ώρες) και μακράς (1-3 ημέρες) διάρκειας δράσης Κατάληξη: Μεταβολίζονται από το ήπαρ και απεκκρίνονται στα ούρα ως γλυκουρονίδια ή ως οξειδωμένοι μεταβολίτες

Βενζοδιαζεπίνες: Εξάρτηση Συμβαίνει σε υψηλές δόσεις και χρήσεις μεγάλης χρονικής περιόδου Η απότομη διακοπή των βενζοδιαζεπινών προκαλεί συμπτώματα στέρησης (π.χ. σύγχυση, άγχος, ευερεθιστικότητα, ανησυχία, αϋπνία και ένταση)

Βενζοδιαζεπίνες Ανεπιθύμητες ενέργειες: υπνηλία , σύγχυση αταξία σε υψηλές δόσεις, διαταραχές γνωστικών λειτουργιών, πρωινή αϋπνία και άγχος Αντενδείκνυνται: Σε ασθενείς με ηπατική νόσο, σε ασθενείς με οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας Σε ασθενείς με χρήση αλκοόλ ή αλλά κατασταλτικά του ΚΝΣ

Άλλα αγχολυτικά & υπνωτικά φάρμακα Ζολπιδέμη Ζαλεπλόνη Βουσπιρόνη: διαταραχές γενικευμένου άγχους Εσζοπικλονη: αντιμετώπιση αϋπνίας Υδρόξυζίνη: αντιισταμινικό με αντιεμετική δράση μικρή τάση για εθισμό

Ανταγωνιστές των Βενζοδιαζεπινών Φλουμαζενίλη Ανταγωνιστής των GABA - υποδοχέων με δυνατότητες ταχείας αντιστρεψιμότητας των δράσεων των βενζοδιαζεπινών Απαιτείται συχνή xχορήγηση ενδοφλεβίως για την διατήρηση της αντιστροφής δράσης Ταχεία έναρξη δράσης και μικρή διάρκεια (1 ώρα) Ανεπιθύμητες ενέργειές: σύνδρομο στέρησης σε εξαρτημένους ασθενείς, έκλυση επιληπτικών, ναυτία, ίλιγγος, έμετος, ευερεθιστικότητα

Βαρβιτουρικά Παλαιότερα ήταν το κύριο θεραπευτικό μέσο για την καταστολή ασθενών ή την πρόκληση και την διατήρηση του ύπνου Λόγο των ιδιοτήτων τους να δημιουργούν ανοχή, να επάγουν ένζυμα που μεταβολίζουν φάρμακα και να προκαλούν εξάρτηση και συμπτώματα στέρησης έχουν αντικατασταθεί από τις βενζοδιαζεπινές σε μεγάλο βαθμό Ταξινομούνται ανάλογα με την διάρκεια δράσης τους: Φαινοβαρβιτάλη: Μακράς διάρκειας (1-2 ημέρες), θεραπεία επιληπτικών κρίσεων Πεντοβαρβιτάλη, σεκόναρβιτάλη & αμοβαρβιτάλη: Βραχείας διάρκειας (3-8 ώρες), χρήση ως κατασταλτικές και υπνωτικες ουσίες Θειοπεντάλη: Υπερβραχείας διάρκειας (20 λεπτά)- χρήση για την πρόκληση αναισθησίας

Βαρβιτουρικά: Μηχανισμοί δράσης Η θέση σύνδεσης διάφερει από αυτην των βενζοδιαζεπινών Αλληλεπιδρούν με τους υποδοχείς GABAA η οποία ενισχύει την GABAεργική μεταβίβαση Ενισχύουν την δράση της GABA ως προς την είσοδο του χλωρίου εντός του νευρώνα παρατείνοντας την διάρκεια των ανοιγμάτων των διαύλων ιόντων χλωρίου επιπλέον: αποκλείουν τους διεγερτικούς υποδοχείς γλουταμικού (μεσολαβεί στη διεγερτική εισροή Na στο μετασυναπτικο νευρώνα . Η φαινοβαρβιτάλη σε αναισθητικές δόσεις αποκλείει επίσης τους διαύλους νατρίου υψηλής συχνότητας Όλες αυτές οι μοριακές δράσεις οδηγούν σε μειωμένη νευρωνική δραστηριότητα

Βαρβιτουρικά: Ενέργειες Καταστολή του ΚΝΣ - Σε μικρές δόσεις ηρεμιστική δράση - Σε μεγάλες δόσεις ύπνωση , αναισθησία, κώμα, θάνατο Καταστολή αναπνευστικού - Καταστέλλουν την αντίδραση στην υποξία και την απάντηση των χημειουποδοχέων στο CO2 - Η υπέρβαση της δόσης οδηγεί σε καταστολή της αναπνοής και θάνατο Ενζυμική επαγωγή Επάγουν τα μικροσωμικά ένζυμα P-450 στο ήπαρ με αποτέλεσμα να μειώνει την δράση των φαρμάκων που εξαρτώνται από το ενζυμο αυτό

Βαρβιτουρικά Θεραπευτικές χρήσεις Αναισθησία (θειοπεντάλη): ενδοφλέβια χρήση Αντιεπιληπτικά (φαινοβαρβιτάλη):μακροχρόνια αντιμετώπιση τονικοκλονικών σπασμών, φάρμακο εκλογής για παιδία Άγχος: ήπια κατασταλτικά για την ανακούφιση του άγχους, την νευρική ένταση και την αϋπνία Ανεπιθύμητες ενέργειες ΚΝΣ: υπνηλία, διαταραχές συγκέντρωσης, διανοητική και σωματική νωθρότητα Υπολειματική δράση: αίσθημα κόπωσης μετά την αφύπνιση, ναυτία, ζάλη Μείωση δράσης φαρμάκων που μεταβολίζονται από τα υπατικά ένζυμα P450 Εξάρτηση: Η απότομη διακοπή μπορεί να προκαλέσει τρόμο, άγχος, αδυναμία, ανησυχία, ναυτία, εμέτους σπασμούς κ.α. Δηλητηρίαση: Κύρια αιτία θανάτου από υπερδοσολογία φαρμάκων (καταστολή της αναπνοής και το καρδιαγγειακού)

Βαρβιτουρικά Φαρμακοκινητική Χορηγούνται από το στόμα και κατανέμονται σε όλο το σώμα (εγκέφαλο-σπλαχνικές περιοχές-σκελετικους μυς-λιπώση ιστό) Μπορούν να εισχωρήσουν στον πλακούντα και να καταστείλουν το έμβρυο Μεταβολίζονται στο ήπαρ και απεκκρίνονται στα ούρα

Μη βαρβιτουρικά κατασταλτικά Ένυδρη χλωράλη:δραστικό υπνωτικό και ηρεμιστικό που προκαλεί υπνο σε 30 λεπτά και διαρκεί περίπου 6 ώρες Αντισταμινικά (διφενυδραμίνη, δοξυλαμίνη): θεραπεία ήπιας αϋπνίας Αιθανόλη: έχει αγχολυτική και κατασταλτική δράση αλλά η πιθανότητα εμφάνισης τοξικότητας υπερκαλύπτει τα οφέλη