ΠΑΡΟΤΡΥΝΣΗ ΑΣΚΟΥΜΕΝΩΝ ΣΕ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ… ΜΕΘΟΔΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Ε. Τσίτσκαρη etsitska@phyed.duth.gr

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Το 50% αυτών που ξεκινούν ένα πρόγραμμα άσκησης θα έχουν σταματήσει σε έξι μήνες…. 6 Παραμονή 2 Απόφαση διακοπής της καθιστικής ζωής Έναρξη συμμετοχής 1 Επανάληψη της προσπάθειας 4 3 5 Εγκατάλειψη Σχέδιο των Sallis & Hovell (1990)

ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ & ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ: Έχουν αυτοπεποίθηση (μπορούν να τα βγάλουν πέρα Θεωρούν ότι μπορούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που παρουσιάζονται (π.χ. ασθένεια, τραυματισμός, κ.α.) ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ Κατανοούν τα πλεονεκτήματα της συμμετοχής τους στην υγεία, την εμφάνιση, την ευεξία, τη δύναμη, κ.α. Κατέχουν & μπορούν να χρησιμοποιήσουν δεξιότητες που τους βοηθούν να ξεπερνούν τα εμπόδια

ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ & ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ: Δεν πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν ή έχουν αρνητική ιδέα για το σώμα τους Θεωρούν ότι δεν μπορούν να ξεπεράσουν τυχόν εμπόδια που αφορούν τη συμμετοχή τους ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ Δεν έχουν σαφή αντίληψη των ωφελειών της άσκησης Δεν έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να ξεπεράσουν τα πιθανά εμπόδια

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ: Συχνά οι λόγοι διακοπής είναι καθαρά ψυχολογικοί (π.χ. ο καθορισμός στόχων μπορεί να βοηθήσει) Η εφαρμογή ψυχολογικών τεχνικών είναι ανέξοδη (φυσικά απαραίτητη η εκπαίδευση του προσωπικού)

ΤΕΧΝΙΚΕΣ:

1η: Παροτρύνετε τους ασκούμενους να σκεφτούν τα υπέρ & τα κατά της συμμετοχής τους σ’ ένα γυμναστήριο Προσδοκία αποτελέσματος (π.χ. συμμετοχή για νέες γνωριμίες) Τρόπος: Φόρμα καταγραφής Βήματα: 1. Καταγραφή από τον ασκούμενο των πιθανών ωφελειών & απωλειών από την τακτική άσκηση 2. Συζήτηση με το γυμναστή για διευκρινήσεις & περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των οποίων καταγράφηκαν (+ πιθανών εμποδίων) 3. Ο γυμναστής ενισχύει τις θετικές προσδοκίες & προσπαθεί να εξαλείψει τις αρνητικές. Επίσης, δείχνει τρόπο στον ασκούμενο να ξεπεράσει πιθανά εμπόδια.

Παράδειγμα: Παρακαλούμε σκεφτείτε σύντομα & καταγράψτε: τι όφελος & τι κόστος θα υπάρχει, τόσο για εσάς όσο & για τους οικείους σας, αν συμμετέχετε τακτικά στο πρόγραμμα γυμναστικής για τους επόμενους μήνες. Οφέλη για εμένα Οφέλη για τους άλλους Κόστος για εμένα Κόστος για τους άλλους Καλύτερη εμφάνιση Λιγότερα κιλά Καινούργιες γνωριμίες Να νιώθω νέα Να νιώθω όμορφα Καλύτερη διάθεση Λιγότερος χρόνος για ξεκούραση & χαλάρωση Λιγότερος χρόνος για την οικογένειά μου

2η: Μάθετε στους ασκούμενους να παρατηρούν τη συμπεριφορά τους. Η αυτοπαρατήρηση βοηθά στη διατήρηση της συμμετοχής στην άσκηση. Τρόπος: Φόρμα Σημασία: Καταγραφή & της άσκησης εκτός γυμναστηρίου για 2 βασικούς λόγους Η άσκηση: «τρόπος ζωής» για τους ασκούμενους Το άτομο που ασκείται εκτός γυμναστηρίου μπορεί πιο εύκολα ν’ ανταποκριθεί στο οργανωμένο πρόγραμμα άσκησης

Παράδειγμα: Φόρμα Καταγραφής Συμπεριφοράς Εβδομάδα:………………………… Ημερομηνία: ………… Ημέρα Δραστηριότητα Διάρκεια Σχόλια Δευτέρα Περπάτημα στη δουλειά 25’ Αρκετά γρήγορο Άργησα λίγο-άγχος Τρίτη - Τετάρτη Τρέξιμο στο διάδρομο του γυμναστηρίου 15’ Ένιωσα πολύ καλά. Πρώτη φορά 15’ συνεχόμενου τρεξίματος Πέμπτη Παρασκευή Τμήμα aerobic 30’ Κάπως δύσκολο Σάββατο Κυριακή Βόλτα στην παραλία με τον Κώστα 60’ Αργά. Η ώρα περνάει γρήγορα με παρέα

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΥΤΗΣ: Η καταγραφή δίνει μία αίσθηση επίτευξης Μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο άσκησης Επιτρέπει την περαιτέρω ανάλυση & βελτίωση

3η: Μάθετε στους πελάτες - ασκούμενους σας να βάζουν στόχους Στόχος:  Αυτό που τα άτομα προσπαθούν να πετύχουν ή  Η επίτευξη ενός ορισμένου επιπέδου απόδοσης σε μία δραστηριότητα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (δηλ. τη διαδικασία για ένα αποτέλεσμα, κάτι που ελέγχεται από εμάς, είναι συγκεκριμένο, σαφές, μετρήσιμο, ρεαλιστικό) Παράδειγμα στόχου:  «Θέλω να αδυνατίσω» ΌΧΙ  «Θέλω να χάσω 5κιλά σε ένα χρόνο» ΝΑΙ  «Θα καταναλώνω 1500 θερμίδες την ημέρα & θα έρχομαι στο γυμναστήριο 3 φορές την εβδομάδα» ΝΑΙ!!

Ο ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΒΟΗΘΑΕΙ: Αυξάνει την προσπάθεια, Αυξάνει την επιμονή & αντοχή Κατευθύνει την προσοχή & τη δράση προς τη σωστή κατεύθυνση

ΤΙ ΠΕΤΥΧΑΙΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ: Εστιάζουμε στη διαδικασία, την προσπάθεια, την απόδοση (π.χ. να βελτιώσω το σκορ των κοιλιακών μου +5) Επιλέγουμε στόχους προκλητικούς αλλά ρεαλιστικούς (π.χ. να εκτελώ 20 επαναλήψεις σε αυτήν την άσκηση & σε αυτά τα κιλά ως το τέλος του μήνα) Επιδιώκουμε πράγματα συγκεκριμένα, βραχυπρόθεσμα & μετρήσιμα & έτσι αποδίδουμε καλύτερα (π.χ. κάθε φορά πριν φύγω θα εκτελώ 20 κοιλιακούς)

…………… Επιλέγουμε ό,τι εξαρτάται από εμάς προσωπικά & έτσι αναπτύσσουμε υπευθυνότητα (π.χ. να πίνω ένα ποτήρι νερό κάθε πρωί πριν από ο,τιδήποτε άλλο) Καταγράφουμε & παρακολουθούμε την πρόοδο (π.χ. στο τέλος της εβδομάδας θα καταναλώσω λιγότερο αλάτι)

Φόρμα Καταγραφής Στόχων Γράψε τους στόχους σου για τους επόμενους 2 μήνες σε ότι αφορά στη συμμετοχή σου στο πρόγραμμα άσκησης Διορθωμένοι στόχοι Τι εμπόδια είναι πιθανόν να συναντήσεις στο να πετύχεις το στόχο σου Τι μπορείς να κάνεις για να αντιμετωπίσεις τα εμπόδια; 1. 2. 3. 4. 5.

ΒΗΜΑΤΑ: 1ο: Εισαγωγή στον καθορισμό στόχων (διαφορά των επιθυμιών από τους στόχους) 2ο: Διόρθωση των στόχων 3ο: Εξέταση των εμποδίων – ξεπέρασμα των εμποδίων 4ο: Απολογισμός & επαναπροσδιορισμός

4η: Επιβραβεύστε τη συμπεριφορά και αυξήστε την αυτοπεποίθηση των ασκούμενων Τα άτομα ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους με βάση τις επιπτώσεις που έχει επάνω τους αποφεύγουν συμπεριφορές με δυσάρεστες συνέπειες εκτελούν συμπεριφορές με θετικές συνέπειες Σημαντική: Η θετική ενίσχυση Π.χ. στο γυμναστήριο:  Έπαινος & ενθάρρυνση από το γυμναστή  Η διαπίστωση από τον ασκούμενο της βελτίωσης της Φ.Κ. του μετά από κάποιο σχετικό τεστ Η παροχή προνομίων (π.χ. μετά από 1 χρόνο συμμετοχής)

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Πρέπει να είναι άμεση (δηλ. να δίνεται αμέσως μόλις εκδηλωθεί η επιθυμητή συμπεριφορά) 2. Πρέπει να είναι συγκεκριμένη (π.χ. «Μπράβο Ελένη, το γόνατό σου είναι ψηλά όπως πρέπει!» και όχι «Μπράβο Μαρία, τα πας καλά!»

ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ 1. Τεχνικές οδηγίες 2. Οργανωτικές οδηγίες 3. Γενικός έπαινος 4. Συγκεκριμένη θετική ενίσχυση 5. Αρνητικά σχόλια 6. Συγκεκριμένη αρνητική ενίσχυση 7. Γενικές παρεναίσεις Θα πρέπει:  το 4 να εμφανίζεται συχνά  τα 1, 2, 3, 4 & 7, να έχουν υψηλά ποσοστά και  τα 6 & 7 να εμφανίζονται όσο το δυνατόν λιγότερο

ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ Βασικό: η τήρηση ενός αρχείου παρουσιών των ασκουμένων. Οι λόγοι που το καθιστούν σημαντικό είναι: Ακριβής γνώση των συμμετοχών των ασκουμένων Εντοπισμός ασκουμένων που πιθανά έχουν εγκαταλείψει και Εκτίμηση της κατάστασης των ασκουμένων & σχεδιασμό καλύτερα δομημένου προγράμματος

Παράδειγμα 1ο ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ τον προηγούμενο μήνα τα άτομα που συμπλήρωσαν 16 παρουσίες στο γυμναστήριο Είναι: …………………………. ……………………………… …………………………………

Παράδειγμα 2ο Αγαπητή κυρία…………….., Θα θέλαμε να σας συγχαρούμε διότι κατά το μήνα Ιανουάριο, ΓΥΜΝΑΣΤΗΚΑΤΕ 14 ΦΟΡΕΣ στο γυμναστήριό μας! Η συστηματική αυτή προσπάθειά σας είναι πολύ σημαντική για την υγεία σας και άξια επαίνων. Με τιμή, Το προσωπικό του γυμναστηρίου μας

Επιβράβευση μέσω του συστήματος των ανταλλάξιμων αμοιβών Ανταλλάξιμη αμοιβή: κάθε μη υλικής αξίας αμοιβή, την οποία ένα άτομο δέχεται για τη συμπεριφορά του, την οποία αργότερα μπορεί ν’ ανταλλάξει με μία υλική αμοιβή (π.χ. ορίζουμε ότι ο ασκούμενος που θα μαζέψει, π.χ. 30 κουπόνια συμμετοχής, μέσα σε 2 μήνες, θα έχει τη Χ αμοιβή!). Το σύστημα θα πρέπει να χρησιμοποιείτε σε περιόδους (π.χ. κυρίως αυτές που μειώνουν τη συμμετοχή μου) ώστε να μη χάνει την ισχύ του αν λειτουργεί συνέχεια! Δημοσιοποίηση των κανόνων τους: π.χ. με σχετικό φυλλάδιο

5η τεχνική: Βελτίωση της επικοινωνίας με τους πελάτες Αποτελείται από: αυτόν που στέλνει το μήνυμα την κωδικοποίηση του μηνύματος τον τρόπο επικοινωνίας αυτόν που θα λάβει το μήνυμα την αποκωδικοποίηση του μηνύματος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Γλωσσική Μη-γλωσσική Λεκτική Παραλεκτική Σωματική επαφή Χρήση του χώρου Γλώσσα του σώματος

Παραδείγματα Αξιολόγησης της επικοινωνίας: Λεκτική επικοινωνία: Δίνεις σύντομες & ξεκάθαρες οδηγίες Επιβραβεύεις λεκτικά; Ρωτάς για απορίες; Ρωτάς αν τους ικανοποίησε το μάθημα; Παραλεκτική επικοινωνία: Ελέγχεις την ένταση της φωνής σου; Ελέγχεις τον τόνο της φωνής σου; Χρήση του χώρου: Στη διάρκεια της προπόνησης χρησιμοποιείς όλο το χώρο; Στη διάρκεια της προπόνησης πλησιάζεις όλους τους ασκούμενους; Γλώσσα του σώματος: Χαμογελάς στους ασκούμενος; Είναι οι χειρονομίες σου ελκυστικές;

Παραδείγματα βελτίωσης της επικοινωνίας: Συστήσου, δώσε χειραψία, σύστησε στο τμήμα τους νέους αθλούμενους, κ.α., Δώσ’τους την ευκαιρία να σου πουν την ιστορία τους, τις ανάγκες τους, κ.α., Απέφευγε ορολογίες και επιστημονική γλώσσα αλλά με απλή γλώσσα εξήγησε τα πάντα, Δώσε την αίσθηση ότι πρόκειται να υποστηρίξεις την προσπάθειά τους και όχι ότι πρόκειται να τους ελέγξεις, Να συμμετέχεις στον ενθουσιασμό τους (π.χ. «πολύ ωραία, θες να συνεχίσεις λίγο ακόμη;») Χρησιμοποίησε τις λέξεις: υπέροχα, θαυμάσια, άψογα, τέλεια, ανεπανάληπτο, ωραίο, μπράβο, καλύτερα, κλπ…

6η τεχνική: Φροντίστε για ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ των ασκουμένων – Αυξήστε τη συνοχή στο γυμναστήριο Στρατηγικές: Δημιουργία των ομάδων, Συμπεριφορά των ομάδων, Αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας, Περιβάλλον του γυμναστηρίου, Δομή του τμήματος ή του γυμναστηρίου

2ο Τμήμα: Ισμαηλίδου Μαργαρίτα (8500) Κωφίδης Κυριάκος 8590 Λαμπρόπουλος Αλέξανδρος 8564 Πιττάλης Μιχάλης 8710 Ποποβίδης Κώστας 8731 Χρηστίδου Παναγιώτα 8664

3ο τμήμα: Οικονόμου Βασιλική (8741) 3ο Τμήμα: Ράπτη Μαριάννα (8450) 3ο Τμήμα: Σιώλος Παύλος-Κων/νος (8687) 3ο Τμήμα: Αλεξίου Κων/νος (7540) 3ο Τμήμα: Ανδρέου Μάριος (8689) (τελικά δεν απάντησε!) 3ο Τμήμα: Γκερέκος Ιωάννης (8684) 3ο Τμήμα: Αγιαννιτόπουλος Διονύσης (8676)