Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Τρώγοντας σωστά… έρχεται η όρεξη» Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Τρώγοντας σωστά… έρχεται η όρεξη» Σχολικό έτος 2012-2013 Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίτσας

ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ... Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Κεραμίδα Αλεξάνδρα Τάξη: Γ΄ Τμήμα: 2

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΣ Οι ομάδες και τα μέλη τους: Από την αρχή της σχολικής χρονιάς οι μαθητές εργάστηκαν σε τρεις ομάδες και με τον ίδιο τρόπο εξακολούθησαν να εργάζονται σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Οι ομάδες και τα μέλη τους: 1η ομάδα: Τα φουσκωτά μπιζέλια Γιώργος Παντελής Μαρία Ρουμελιώτη Ραφαέλλα Στάμου Γρηγόρης Μπαρδούτσος 2η ομάδα: Τα 6 φρουτοπαιδάκια Γιώργος Παύλος Μαργαρίτα Σπυροπούλου Δήμητρα Πετροπούλου Βασιλική Φαρμάκη Ευαγγελία Τρύφα Νεκτάριος Νιάχος 3η ομάδα: Οι υδατάνθρακες Δέσποινα Σγούρα Χαράλαμπος Κοντραφούρης Δήμητρα Τσεγγενέ Γιώργος Παναγιωτόπουλος

ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ... Το έναυσμα για να ασχοληθούμε με τη διατροφή δόθηκε από ένα πρόβλημα στο βιβλίο Μαθηματικών του μαθητή (άσκηση 3, σελ. 45) το οποίο παραθέτει διάφορες τροφές με τις θερμίδες τους. Με αφορμή την άσκηση αυτή έγινε μια συζήτηση στην τάξη κατά την οποία τα παιδιά έδειξαν αφ’ ενός ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αφ’ ετέρου ότι δε γνώριζαν πάρα πολλά πάνω σε θέματα διατροφής. Την επόμενη μέρα επισκέφθηκε το σχολείο μας η διατροφολόγος κ. Κατερίνα Μπιλίρη, η οποία μίλησε στους μαθητές για τις βασικές αρχές της μεσογειακής διατροφής. Η συζήτηση της προηγούμενης ημέρας σε συνδυασμό με την επίσκεψη της διατροφολόγου μας οδήγησε στην επιλογή του θέματός μας με ιδιαίτερο ενθουσιασμό

Και τώρα ξεκινάμε... Για αρχή, ο κάθε μαθητής πήρε ένα κενό εβδομαδιαίο πρόγραμμα της διατροφής του. Την επόμενη εβδομάδα όλα τα παιδιά έφεραν τα προγράμματά τους συμπληρωμένα και τα παρουσίασαν στην τάξη. Με βάση τα αποτελέσματα, συζητήσαμε ποιες από τις διατροφικές συνήθειες που ακούστηκαν ήταν σωστές, ποιες όχι και πώς μπορούμε να τις βελτιώσουμε. Το ίδιο πρόγραμμα συμπληρώθηκε από τους μαθητές και στο τέλος του προγράμματος έγινε σύγκριση με τα πρώτα αποτελέσματα.

Η βιβλιοθήκη μας Οργανώσαμε δανειστική βιβλιοθήκη στην τάξη με βιβλία σχετικά με τη διατροφή. Τα βιβλία αυτά διαβάζονταν στην τάξη και τα δανείζονταν τα παιδιά στο σπίτι. 6

Επίσκεψη στο ελαιοτριβείο Με αφορμή το μάθημα για την ελιά στη Μελέτη του Περιβάλλοντος, επισκεφθήκαμε ελαιοτριβείο της περιοχής. Οι μαθητές παρακολούθησαν όλη τη διαδικασία παραγωγής του λαδιού και το γεύτηκαν φρέσκο. 7

Θρεπτικές ουσίες - τροφές που μας τις δίνουν Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με την έννοια της διατροφής, τις βασικές θρεπτικές ουσίες και τις τροφές απ’ όπου τις παίρνουμε. Δόθηκαν φύλλα εργασίας στα παιδιά, τα οποία διαβάσαμε και ζωγραφίσαμε στην τάξη. 8

Ύστερα, η κάθε ομάδα ανέλαβε να φτιάξει με κολάζ από μια αφίσα με τις θρεπτικές ουσίες και τις τροφές που μας τις δίνουν. 9

Ομάδες τροφών - πυραμίδα μεσογειακής διατροφής Αφού συζητήσαμε ποιες είναι οι ομάδες τροφών και τι περιλαμβάνει η κάθε μια, τα παιδιά τις ζωγράφισαν σε φύλλα εργασίας και αρχίσαμε να συλλέγουμε εικόνες τροφίμων με τις οποίες φτιάξαμε σταδιακά την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. 10

Παρακολούθηση ταινίας και παράστασης θεάτρου σκιών Με αφορμή το μάθημα «Μικρομαγειρέματα» στο βιβλίο της Γλώσσας τα παιδιά έφεραν και διαβάσαμε στην τάξη αγαπημένες τους συνταγές που φτιάχνουν οι μαμάδες και οι γιαγιάδες τους αλλά και από περιοδικά. Ύστερα, παρακολουθήσαμε μαζί με τους μαθητές του Γ1 την ταινία «Ρατατούης» Την επόμενη εβδομάδα, παρουσιάστηκε στο σχολείο μας η θεατρική παράσταση « Ο Καραγκιόζης φούρναρης» απόσπασμα από την οποία υπήρχε και διαβάστηκε και στο βιβλίο της Γλώσσας. Στη συνέχεια, ασχοληθήκαμε με τα 5 βασικά γεύματα. Αφού συζητήσαμε, ζωγραφίσαμε ένα φύλλο εργασίας ακούγοντας το μουσικό παραμύθι «Αγησίλαγος» 11

Τρώγοντας πρωινό... Το επόμενο πρωί φάγαμε πρωινό στην τάξη, το οποίο περιλάμβανε ψωμί σταρένιο, ψωμί πολύσπορο, φρυγανιές ολικής άλεσης, βούτυρο, μέλι και μαρμελάδες. 12

Στις επόμενες συναντήσεις μας ασχοληθήκαμε αρκετά με τα φρούτα και τα λαχανικά. Αρχικά, φτιάξαμε και φάγαμε στην τάξη φρουτοσαλάτα με μήλα, αχλάδια, φράουλες και πορτοκάλια. Στη συνέχεια, φέραμε στην τάξη αποξηραμένα φρούτα. Η κάθε ομάδα έφτιαξε τη δική της φρουτοφατσούλα και ύστερα γευτήκαμε τα αποξηραμένα φρούτα. Η δραστηριότητα αυτή είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς τα περισσότερα παιδιά δεν είχαν δοκιμάσει ποτέ αποξηραμένα φρούτα και οι αντιδράσεις τους ήταν αξέχαστες. 13

Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μας με τα φρούτα πραγματοποιήθηκε και το Ευρωπαϊκό σχέδιο προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, μοιράστηκαν φρούτα αρκετές φορές στα παιδιά και πήραμε μέρος στο διαγωνισμό ατομικής αφίσας με θέμα «Αγαπώ τα φρούτα». Οι αφίσες μας... 14

Παίξαμε στην τάξη λέγοντας αινίγματα, γλωσσοδέτες και τραγούδια που ξέραμε για τα φρούτα. Φτιάξαμε την αλφαβήτα των φρούτων και φύλλα εργασίας πάνω σε αυτά. 15

Μερικές δραστηριότητες ακόμη... Με αφορμή την ενότητα για τα φυτά στο μάθημα της Μελέτης του Περιβάλλοντος, φυτέψαμε φακές και φασόλια, παρατηρήσαμε την ανάπτυξή τους και φτιάξαμε την αλφαβήτα των λαχανικών. Μετά τις απόκριες το κάθε παιδί έφτιαξε τη δική του κυρα-Σαρακοστή βάζοντάς της για πόδια διάφορα όσπρια. Μερικές δραστηριότητες ακόμη... Η αλφαβήτα της διατροφής Κρυπτόλεξο Σταυρόλεξο 16

Παίρνοντας αφορμή από το μάθημα στη Γλώσσα «Καλή όρεξη» συζητήσαμε για τα ανθυγιεινά τρόφιμα, τα συντηρητικά και τις ημερομηνίες λήξεως. Αναζητήσαμε μαθητές που είχαν φέρει για το κολατσιό τους τυποποιημένες τροφές, διαβάσαμε τα συστατικά, προβληματιστήκαμε και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πρέπει και μπορούμε να αποφεύγουμε τα ανθυγιεινά και γεμάτα συντηρητικά τρόφιμα. Κατόπιν, διαβάσαμε και ζωγραφίσαμε σχετικό φύλλο εργασίας. Και επειδή παίζοντας μαθαίνουμε καλύτερα, σχεδιάσαμε, ζωγραφίσαμε και παίξαμε το φιδάκι της διατροφής. 17

Γινόμαστε δημοσιογράφοι... Στα πλαίσια του επόμενου μαθήματος στη Γλώσσα με τίτλο «Ο Καραγκιόζης φούρναρης» η κάθε ομάδα κατέγραψε τις ερωτήσεις που θα ήθελε να κάνει παίρνοντας συνέντευξη από το φούρναρη του χωριού. Αφού συγκεντρώσαμε τις ερωτήσεις, τις διορθώσαμε και, κάνοντας επιλογή, συνθέσαμε μια συνέντευξη σε έντυπο. Δύο μαθήτριες της τάξης ανέλαβαν να πάρουν τις συνεντεύξεις από τη φουρνάρισσα του χωριού κ. Γεωργία Παπαδοπούλου και από τον κ. Χρήστο Πετρόπουλο που εργαζόταν παλιά σε φούρνο. Την επόμενη μέρα οι συνεντεύξεις διαβάστηκαν στην τάξη και οι περισσότεροι μαθητές συνειδητοποίησαν μέσα σε άλλα και τη δυσκολία του επαγγέλματος, για την οποία είχαν εντελώς αντίθετη άποψη μέχρι εκείνη τη στιγμή. 18

Γινόμαστε συγγραφείς... Ετοιμάζοντας το εξώφυλλό μας... Έχοντας ολοκληρώσει τα φύλλα εργασίας μας, θελήσαμε να φτιάξουμε το δικό μας βιβλίο με τον τίτλο του προγράμματός μας. Το περιεχόμενο ήταν έτοιμο. Μας έλειπαν, όμως, τα εξώφυλλα. Πιάσαμε, λοιπόν, δουλειά… Ετοιμάζοντας το εξώφυλλό μας... Τα βιβλία μας είναι έτοιμα! και τα ξεφυλλίζουμε! 19

Η παρουσίασή μας Στο τέλος της σχολικής χρονιάς πραγματοποιήσαμε έκθεση των έργων μας στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου μας. Παρουσιάσαμε όλες τις κατασκευές που είχαμε στην τάξη μας καθώς και τα βιβλία που φτιάξαμε. Ήταν ωραίο θέαμα και μεγάλη ικανοποίηση να βλέπεις τα παιδιά του Γ2 να παρουσιάζουν τα έργα τους και να εξηγούν σε μικρότερους και μεγαλύτερους τι είναι το καθένα από τα εκθέματά τους! 20

Ας αξιολογηθούμε... Τα παιδιά εργάστηκαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Κάθε εβδομάδα περίμεναν με ανυπομονησία τις ώρες της Ευέλικτης Ζώνης και με μεγάλη περιέργεια για το τι θα ετοιμάζαμε κάθε φορά. Βελτιώθηκαν πάρα πολύ στην ικανότητα του να εργάζονται ομαδικά, να παίρνουν πρωτοβουλίες και αποφάσεις σαν ομάδα. Απέκτησαν αρκετές γνώσεις πάνω σε θέματα διατροφής και, το σημαντικότερο, άρχισαν σιγά σιγά να διαλέγουν συνειδητά ποιες τροφές θα καταναλώσουν. Υπήρξε αισθητή διαφορά στην επιλογή δεκατιανού. Παιδιά που το παρέλειπαν εντελώς, άρχισαν να τρώνε υγιεινές τροφές στα διαλείμματα και παιδιά που έφερναν στο σχολείο τυποποιημένες τροφές τις αντικατέστησαν με σπιτικές. Κλείνοντας, θα πρέπει να αναφερθεί ότι αποφασίσαμε από κοινού με τους μαθητές να παραλείψουμε το κομμάτι που αναφερόταν στη στοματική υγιεινή (το οποίο περιλαμβανόταν στο σχέδιο προγραμματισμού) με την υπόσχεση και τη δέσμευση να ασχοληθούμε με αυτό την επόμενη σχολική χρονιά. 21