6. ΧΡΟΙΑ ΤΩΝ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
6.1. ΤΕΧΝΙΚΗ Επισκόπηση ορατών βλεννογόνων: στοματικής κοιλότητας επιπεφυκότα (κατά προτίμηση του κάτω βλεφάρου) ακροποσθίας ή κόλπου Φυσιολογικά: ρόδινο χρώμα (λιγότερο έντονο στη Γ σε σχέση με το Σ)
Φυσιολογική χροιά βλεννογόνου στοματικής κοιλότητας στο Σ
Φυσιολογική χροιά βλεννογόνου στοματικής κοιλότητας στη Γ
ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Χροιά του αίματος Ποσότητα αίματος στα τριχοειδή Οξυγονωμένη αιμοσφαιρίνη (Hb) Περιφερική κυκλοφορία Συγκέντρωση Hb Κορεσμός Hb σε O2 ΚΛΟΑ Περιφερική αγγειοσύσπαση ή αγγειοδιαστολή
Παράγοντες που επηρεάζουν τη χροιά των βλεννογόνων Αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων/μl αίματος Συγκέντρωση Hb/ερυθρό αιμοσφαίριο Κορεσμός Hb σε O2 ΚΛΟΑ Περιφερική αγγειοσύσπαση ή αγγειοδιαστολή Παράγοντες που επηρεάζουν τη χροιά των βλεννογόνων
6.2. ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΟΙΑ ΤΩΝ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ Ωχροί Συμφορημένοι Ικτερικοί Κυανωτικοί Αιμορραγίες (πετέχειες, εκχυμώσεις)
ΩΧΡΟΙ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ Λιγότερο ρόδινοι από το φυσιολογικό μέχρι τελείως λευκοί (πορσελανώδεις) Αίτια: Αναιμία (π.χ. αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία) Υποξαιμία (π.χ. βρογχόσπασμος) Μειωμένος ΚΛΟΑ (π.χ. αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια) Περιφερική αγγειοσύσπαση-αυξημένος τόνος συμπαθητικού (π.χ. αναφυλακτικό shock) Οι παραπάνω μηχανισμοί συχνά συνυπάρχουν (π.χ. σε περιπτώσεις μειωμένου ΚΛΟΑ ακολουθεί αντανακλαστικά περιφερική αγγειοσύσπαση) Σε Σ και Γ με οξεία υποξαιμία η ωχρότητα των βλεννογόνων είναι συχνότερη από την κυάνωση
Μειωμένος ΚΛΟΑ-περιφερική αγγειοσύσπαση Υγιής Σ Αναιμία Υποξαιμία Μειωμένος ΚΛΟΑ-περιφερική αγγειοσύσπαση Μηχανισμοί που ευθύνονται για την ωχρότητα των βλεννογόνων
ΣΥΜΦΟΡΗΜΕΝΟΙ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ Περισσότερο κόκκινοι από το φυσιολογικό Αίτια: Πολυερυθροκυτταραιμία (π.χ. πρωτογενής αληθής πολυερυθροκυτταραιμία) Αυξημένος ΚΛΟΑ (π.χ. stress, εμπύρετα νοσήματα) Περιφερική αγγειοδιαστολή (π.χ. υπερδυναμικό στάδιο σηπτικού shock, τοπική φλεγμονή) Οι παραπάνω μηχανισμοί μπορεί να συνυπάρχουν (π.χ. σε εμπύρετα νοσήματα συχνά συνυπάρχει αυξημένος ΚΛΟΑ λόγω ταχυκαρδίας και περιφερική αγγειοδιαστολή)
Αυξημένος ΚΛΟΑ-περιφερική αγγειοδιαστολή Υγιής Σ Πολυερυθροκυτταραιμία Αυξημένος ΚΛΟΑ-περιφερική αγγειοδιαστολή Μηχανισμοί που ευθύνονται για τη συμφόρηση των βλεννογόνων
ΙΚΤΕΡΙΚΟΙ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ Κίτρινη χροιά λόγω συσσώρευσης χολερυθρίνης στο αίμα (βλ. βιοχημικές εξετάσεις στον ορό του αίματος) Αίτια: Αιμόλυση (π.χ. αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία) Ηπατοπάθειες (π.χ. ηπατοπάθεια από συσσώρευση χαλκού) Χολόσταση (π.χ. ρήξη χοληδόχου κύστης) Οι παραπάνω μηχανισμοί συχνά συνυπάρχουν (π.χ. σε ηπατοπάθειες συνυπάρχει ηπατοκυτταρική βλάβη και ενδοηπατική χολόσταση). Η ικτερική χροιά των βλεννογόνων δεν είναι ευαίσθητος δείκτης της υπερχολερυθριναιμίας: η φυσιολογική συγκέντρωση της χολερυθρίνης στον ορό του αίματος είναι 0,1-0,6 mg/dl-αν αυτή αυξηθεί >1,5 mg/dl ο ορός αποκτά κιτρινωπή χροιά, ενώ για να διαπιστωθούν ικτερικοί βλεννογόνοι απαιτούνται συγκεντρώσεις >2-2,5 mg/dl (πρώτα χρωματίζεται ο σκληρός χιτώνας του οφθαλμού)
Μηχανισμός που ευθύνεται για την ικτερική χροιά των βλεννογόνων Υγιής Σ Υπερχολερυθριναιμία Μηχανισμός που ευθύνεται για την ικτερική χροιά των βλεννογόνων
Ίκτερος λόγω ηπατοπάθειας σε Σ με συγκέντρωση ολικής χολερυθρίνης στον ορό του αίματος 6,8mg/dl (τιμές αναφοράς 0,1-0,6 mg/dl)
ΚΥΑΝΩΤΙΚΟΙ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ Κυανή χροιά λόγω αυξημένης συγκέντρωσης μη οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα Αίτια: Υποξαιμία (π.χ. απόφραξη μεγάλων αεραγωγών) Συγγενείς καρδιοπάθειες με δεξιο-αριστερή διαφυγή (π.χ. παραμένων αρτηριακός πόρος) Αυξημένη μετακίνηση O2 από το αίμα στους ιστούς λόγω έντονης αγγειοσύσπασης (π.χ. shock, πολύ χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος) Μεθαιμοσφαιριναιμία (π.χ. τοξίκωση από παρακεταμόλη στη Γ) Η διαπίστωση της κυάνωσης είναι δύσκολη αν συνυπάρχει αναιμία
Αυξημένη συγκέντρωση μη οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης Υγιής Σ Αυξημένη συγκέντρωση μη οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης Μηχανισμός που ευθύνεται για την κυάνωση των βλεννογόνων
Μη οξυγονωμένο αίμα στην οπίσθια μοίρα του σώματος Οξυγονωμένο αίμα στην κεφαλή Παραμένων αρτηριακός πόρος Πνευμονική αρτηρία Σε περιστατικά δεξιο-αριστερής διαφυγής λόγω παραμένοντα αρτηριακού πόρου παρατηρείται διαφορική κυάνωση
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥΣ Πετέχειες: μικρές αιμορραγίες διαμέτρου < 1cm Εκχυμώσεις: μεγαλύτερες αιμορραγίες διαμέτρου >1cm Αίτια: Θρομβοκυτταροπενία (π.χ. μονοκυτταρική ερλιχίωση) Θρομβοκυτταροπάθεια Αγγειοπάθειες (π.χ. αγγειίτιδα) Τραυματισμός
Εκχύμωση στον επιπεφυκότα Σ μετά από τραυματισμό
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΔΕΛΤΙΟΥ Κ.Φ. ή ωχροί κλπ