Παθήσεις του κατώτερου τμήματος των άκρων του αλόγου

Τραύματα της στεφάνης Κατά την πρόσκρουση των άκρων μεταξύ τους ή σε σκληρά αντικείμενα. Επιπλοκές: νέκρωση του πλάγιου χόνδρου της οπλής, φλεγμονώδης αντίδραση του χορίου της στεφάνης, τέτανος. Θεραπεία: αγωγή τραυμάτων.

Θλάση και σύνθλιψη της οπλής Κλινική εικόνα: ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της θλάσης και εάν συνυπάρχει σύνθλιψη. Μπορεί να συνοδεύεται από κάταγμα της 3ης φάλαγγας ή του σησαμοειδούς της. Διάγνωση: ιστορικό, μετά τον εξονυχισμό εκχυμώσεις κοντά στη λευκή γραμμή, ευαισθησία κατά την επίκρουση ή σύσφιξη της οπλής. Θεραπεία: αφαίρεση του πετάλου, ψυχρά επιθέματα, θερμά αντισηπτικά λουτρά (20΄-30΄, 2-3 φορές ημερησίως), επίδεση της οπλής με αδιάβροχο ύφασμα, εάν υπάρχει ανοικτό τραύμα.

Απόσπαση ή πτώση της οπλής Απόρροια σοβαρού τραυματισμού ή εκφυλιστικής εξεργασίας (διαπύηση, νευρεκτομή). Στην απόσπαση υπάρχει αιμορραγία, πολλές φορές έντονη, και έντονος πόνος. Στην πτώση μπορεί να υπάρχει έντονος πόνος (διαπύηση) ή καθόλου πόνος (νευρεκτομή), δεν υπάρχει όμως αιμορραγία.

Πρόγνωση: επιφυλακτική έως δυσμενής σε απόσπαση, δυσμενής σε πτώση. Θεραπεία: μόνο σε απόσπαση και σε ζώα μεγάλης αξίας. Έλεγχος αιμορραγίας, περιποίηση τραύματος, επίδεση και καθημερινή περιποίηση, μέχρι να αναγεννηθεί πλήρως η οπλή.

Τραύματα του πέλματος, ηλοπατήματα Βαθύτερα και σοβαρότερα τα ηλοπατήματα. Κίνδυνος τραυματισμού του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα των φαλάγγων, της 3ης φάλαγγας και της άρθρωσης. Κλινική εικόνα: αιφνίδια χωλότητα, η οποία μπορεί να εξαφανιστεί μετά την απόπτωση του ξένου σώματος και να επανεμφανιστεί όταν αναπτυχθεί η φλεγμονή.

Το μεσοκύνιο είναι συχνά οιδηματικό, το κάτω τμήμα του άκρου είναι θερμό. Σε παλιά τραύματα μπορεί να υπάρχει εκροή πύου. Ακόμη μπορεί να συνοδεύεται από διαταραχές της γενικής κατάστασης. Η ανεύρεση του ξένου σώματος, ο καθαρισμός και ο εξονυχισμός συμβάλλουν στη διάγνωση. Η πρόγνωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού και το διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την έναρξη της θεραπείας.

Το ηλοπάτημα είναι σοβαρότερο όταν αφορά τη μεσαία μοίρα, λιγότερο την πρόσθια και πιο ακίνδυνο στην οπίσθια μοίρα του πέλματος. Θεραπεία: αντιτετανικός ορός, αφαίρεση του ξένου σώματος, καθαρισμός και διάνοιξη του τραύματος, θερμά αντισηπτικά λουτρά (για 30΄). Επίδεση του τραύματος, επικάλυψη με μεταλλική πλάκα. Σε τραυματισμό της άρθρωσης, του τένοντα ή του ελάσσονος σησαμοειδούς ευρεία διάνοιξη και καλός καθαρισμός.

Ρωγμές του τοιχώματος της οπλής Αίτιο η υπερβολική αύξηση της οπλής, λόγω μη εξονυχισμού, τραυματισμού του χορίου της στεφάνης ή και χρόνιας ενδονυχίτιδας. Κλινική εικόνα: ποικίλλει ανάλογα με το βάθος της ρωγμής και της πιθανής επιμόλυνσής της. Μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση των πλάγιων χόνδρων ή ακόμη και της 3ης φάλαγγας.

Θεραπεία: Σε απλή ρωγμή αρκεί η ακινητοποίηση των χειλέων της ρωγμής, η έγχυση συγκολλητικής ουσίας μέσα στη ρωγμή και ενδεχομένως η καυτηρίαση της στεφάνης. Σε επιμόλυνση της περιοχής αφαιρούμε αρκετό τοίχωμα και από τις δύο πλευρές της ρωγμής, απομακρύνονται οι νεκρωμένοι ιστοί και ακολουθείται η αγωγή μολυσμένου τραύματος.

Κεράτωμα Κεράτινος όγκος στη εσωτερική επιφάνεια της οπλής, με διάμετρο από 0,5-2,5 cm. Προκαλείται από χρόνιο ερεθισμό του χορίου της στεφάνης ή του τοιχώματος της οπλής. Η ανάπτυξή του είναι αργή, η χωλότητα είναι ήπια, υπάρχει ευαισθησία κατά την επίκρουση και πιθανώς συρίγγιο που εκβάλλει κοντά στη λευκή γραμμή.

Υπάρχει κίνδυνος κατάγματος της 3ης φάλαγγας, η οποία ατροφεί λόγω πίεσης από το κεράτωμα. Μετά από εξονυχισμό του πέλματος διαπιστώνεται κυρτότητα κοντά στη λευκή γραμμή. Θεραπεία: σε απουσία χωλότητας αφαιρούμε το τμήμα του πελματικού τοιχώματος που αντιστοιχεί στο κεράτωμα. Εάν υπάρχει χωλότητα αφαιρείται το κεράτωμα μαζί με το αντίστοιχο τοίχωμα.

Σήψη της χελιδόνας

Μαλάκυνση και αποσύνθεση του κεράτινης στιβάδας της χελιδόνας και δύσοσμο, σκουρόχρωμο έκκριμα στην αύλακά της. Προδιαθέτουν η ατροφία της χελιδόνας σε συνδυασμό με ακάθαρτο και υγρό δάπεδο. Εμπλέκονται και μικροοργανισμοί. Η πρόγνωση είναι καλή εάν η νέκρωση δεν έχει επεκταθεί στο χόριο. Θεραπευτικά απομακρύνονται οι νεκρωμένοι ιστοί, αντισηπτικά λουτρά και επίδεση ή και υπόδημα.

Σηπτική αρθρίτιδα της κάτω μεσοφαλαγγικής διάρθρωσης

Συνήθως επινέμηση μόλυνσης από γειτονικές περιοχές (ή ιατρογενής). Σημαντική η έγκαιρη διάγνωση της νόσου, προσεκτικός έλεγχος τραυμάτων της περιοχής της στεφάνης, ακτινογράφηση της περιοχής. Αρχικά μπορεί να μην παρουσιαστεί χωλότητα, αργότερα παρουσιάζεται χωλότητα, διόγκωση και θερμότητα στην περιοχή.

Η πρόγνωση είναι καλή σε πρώιμο στάδιο της νόσου και επιφυλακτική σε πιο προχωρημένο. Η θεραπεία συμπεριλαμβάνει χορήγηση αντιβιοτικών φαρμάκων, καθετηριασμό της άρθρωσης και τακτικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό ή στην αρχή και με ήπια αντισηπτικά διαλύματα.

ΠΟΔΟΤΡΟΧΙΛΙΤΙΔΑ Το 1/3 των ενήλικων ιπποειδών που παρουσιάζουν χρόνια χωλότητα πάσχουν από το σύνδρομο της ποδοτροχιλίτιδας. Το αίτιο και η φύση της νόσου παραμένουν ακόμη ασαφή.

Στοιχεία ανατομίας και φυσιολογίας Το έλασσον σησαμοειδές, ή σησαμοειδές της 3ης φάλαγγας, είναι ένα πλατύ οστό με δύο επιφάνειες, η μία προς τα άνω και εμπρός και η άλλη προς τα κάτω και πίσω. Και οι δύο επιφάνειες καλύπτονται από χόνδρο, η άνω από αρθρικό και η κάτω από ινώδη. Η αρθρική επιφάνεια διαρθρώνεται με το κατώτερο άκρο της 2ης φάλαγγας και συμμετέχει στη μεσοφαλαγγική διάρθρωση.

Η οπίσθια επιφάνεια έρχεται σε επαφή με τον ορογόνο θύλακο του σησαμοειδούς, ο οποίος διευκολύνει την ολίσθηση του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα των φαλάγγων στο σησαμοειδές. Στα όρια και στις αποφύσεις του σησαμοειδούς προσφύονται σύνδεσμοι που το συνδέουν με τον αρθρικό θύλακο της κάτω μεσοφαλαγγικής διάρθρωσης. Οι σύνδεσμοι αυτοί μπορούν να βρεθούν υπό υπερβολική τάση όταν αλλάξει η γωνία του επιμήκους άξονα της οπλής με το έδαφος (κοντή οπλή, χαμηλή πτέρνα).

Φαίνεται πως η μη φυσιολογική αιμάτωση του σησαμοειδούς εμπλέκεται στην εμφάνιση του συνδρόμου

Παθογένεια του συνδρόμου Διαβρώσεις του ινώδους χόνδρου στην οπίσθια επιφάνεια του σησαμοειδούς. Οστική αραίωση, ιδίως στην περιφέρεια, του σησαμοειδούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις οστεοποιούνται οι πρόσθιοι σύνδεσμοι του σησαμοειδούς. Μπορεί να συνυπάρχουν συμφύσεις μεταξύ του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα και της οπίσθιας επιφάνειας του σησαμοειδούς.

Οι αγγειακές μεταβολές του δικτύου του σησαμοειδούς είναι σημαντικές στο σύνδρομο. Μπορεί να παρατηρηθεί και νέκρωση του οστού. Συνήθως συνυπάρχουν και κακώσεις του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα. Ο ινώδης χόνδρος της οπίσθιας (κάτω) επιφάνειας του σησαμοειδούς αποδομείται. Τραυματισμοί του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα οδηγούν σε τοπική νέκρωσή του και συμφύσεις με το σησαμοειδές.

Φαίνεται πως βλάβη στο σησαμοειδές, η στους ιστούς που το περιβάλλουν, κακή αιμάτωσή του, τραυματισμοί του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα, ή ακόμη και αύξηση της ενδοαρθρικής πίεσης στην κάτω μεσοφαλαγγική διάρθρωση (μάλλον επικοινωνεί με τον ορογόνο θύλακο του σησαμοειδούς) μπορούν να οδηγήσουν στο σύνδρομο της ποδοτροχιλίτιδας.

Προδιαθέτοντες παράγοντες Συνήθως εμφανίζεται σε άλογα που ασκούνται αρκετά, ηλικίας 7-14 ετών. Φαίνεται να υπάρχει κληρονομική προδιάθεση. Η οπλή που είναι μεγάλη στην επιμήκη διάστασή της (κακός εξονυχισμός) και η κοντή πτέρνα προδιαθέτουν στην εμφάνιση του συνδρόμου. Ακόμη η μικρή σε διαστάσεις οπλή (στενή) σε συνδυασμό με αυξημένο βάρος του ζώου.

Άλλοι παράγοντες φαίνεται να είναι η αλλαγή της φυσιολογικής γωνίας μεταξύ του άξονα της οπλής και του εδάφους, η, μεγαλύτερη από 0,5 cm, διαφορά ύψους μεταξύ των πλάγιων επιφανειών της οπλής, η απώλεια της παραλληλότητας μεταξύ του άξονα της πτέρνας και του επιμήκη άξονα της οπλής.

Ιστορικό- κλινική εικόνα-διάγνωση Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη η χωλότητα είναι διαλείπουσα και περιστασιακή. Το άλογο παρουσιάζει αλλαγή συμπεριφοράς, είναι απρόθυμο για εργασία και χάνει την ευλυγισία του. Η χωλότητα εμφανίζεται μετά από έντονη εργασία ή άσκηση, υποχωρεί με ανάπαυση του ζώου και επανεμφανίζεται όταν το ζώο ασκηθεί πάλι έντονα. Το σκληρό και ανώμαλο έδαφος επιδεινώνει τη χωλότητα.

Κατά την κλινική εξέταση παρατηρούμε ότι το ζώο κάνει μικρά και ασταθή βήματα και έχει την τάση να πατάει στο πρόσθιο τμήμα της οπλής. Συχνά προσβάλλονται και τα δύο πρόσθια άκρα, φαίνεται όμως ότι το ζώο χωλαίνει κυρίως από το ένα. Η χωλότητα είναι πιο εμφανής όταν το ζώο τροχάζει σε κύκλο μικρής ακτίνας. Το ζώο μπορεί να δείξει ευαισθησία στη συμπίεση της οπλής (κυρίως του οπίσθιου τμήματός της).

Μπορεί να παρουσιαστεί πόνος ή ευαισθησία κατά την κάμψη των μεσοφαλαγγικών αρθρώσεων και της άρθρωσης του κυνήποδα. Όταν το πόδι του ζώου τοποθετηθεί στο άκρο μιας σανίδας και το άλλο άκρο της ανυψωθεί, το ζώο ανησυχεί και κατεβάζει απότομα το πόδι του (τεστ σανίδας). Ακόμη όταν τοποθετηθεί ένα ευμέγεθες κομμάτι ξύλου κάτω από τα οπίσθια 2/3 της χελιδόνας και το άλλο άκρο ανυψωθεί, στη συνέχεια κατά τον τροχασμό το ζώο παρουσιάζει πιο έντονη χωλότητα (τεστ χελιδόνας).

Θετικό αποτέλεσμα στα τεστ και παρουσία των συμπτώματων που αναφέρθηκαν δεν είναι παθογνωμονικά. Η κάτω παλαμιαία αναισθησία είναι σημαντικό διαγνωστικό βοήθημα καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις βελτιώνει θεαματικά την εικόνα της χωλότητας. Ο ακτινολογικός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει ακτινοδιαυγείς περιοχές (κυρίως περιφερικά) του σησαμοειδούς, οστεοποίηση των πρόσθιων συνδέσμων, παρουσία κύστης στην περιοχή.

Θεραπευτική αντιμετώπιση Τοπικά αποκαθίστανται τα προβλήματα της οπλής, (επιμήκης και κοντή οπλή, ρωγμές, μετατόπιση του επιμήκους άξονα της οπλής) με ειδική πετάλωση, σε χαμηλή πτέρνα η ανύψωσή της μειώνει την τάση του τένοντα του εν τω βάθει καμπτήρα. Αντιφλεγμονώδη-αναλγητικά φάρμακα (φαινυλβουταζόνη 1-2gr/ ημέρα) και φάρμακα που υποβοηθούν την τοπική κυκλοφορία του αίματος (Warfarin 0,018mg/kg/ημέρα, ή ACP).

Εάν το ζώο δεν ανταποκριθεί στην τοπική και φαρμακευτική θεραπεία διενεργείται αμφοτερόπλευρη κάτω παλαμιαία νευρεκτομή με θετικά αποτελέσματα για την παράταση της ωφέλιμης ζωής του ζώου.