ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το νευρικό σύστημα αποτελεί το σύστημα που ρυθμίζει και ελέγχει τη λειτουργία όλων των οργάνων του ανθρωπίνου σώματος, καθώς, επίσης και τη μεταξύ τους αρμονική συνεργασία.

ΔΟΜΙΚΟΙ ΛΙΘΟΙ Το νευρικό σύστημα αποτελείται από ένα είδος εξειδικευμένων κυττάρων, πού ονομάζονται νευρώνες.

Με τη γέννηση ενός ανθρώπου, στο νευρικό του σύστημα, ο αριθμός των νευρώνων υπερβαίνει τα 100 δισεκατομμύρια.

Οι νευρώνες δεν αναπαράγονται, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά με το πέρας του χρόνου, ο αριθμός τους μειώνεται σημαντικά.

Το νευρικό κύτταρο (νευρώνας) αποτελείται από: α) τους δενδρίτες β) το κυτταρικό σώμα γ) το νευράξονα δ) τις συνάψεις

Υποσημειώσεις Δενδρίτες : υποδοχή πληροφοριών Σώμα : μετατροπή μηνυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα – επιβίωση του νευρώνα Νευράξονας : μεταφορά μηνύματος Συνάψεις : μεταβίβαση μηνύματος στον επόμενο νευρώνα

Η διάταξη των νευρώνων στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου δεν είναι τυχαία, αλλά σχηματίζουν αλυσίδες (οδούς) και ομαδοποιήσεις (κέντρα) που μεταξύ τους έχουν πολύ σταθερές συνδέσεις.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το νευρικό σύστημα χωρίζεται στα: α) Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα (ΑΝΣ) β) Σωματικό Νευρικό Σύστημα (ΣΝΣ)

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Το ΑΝΣ είναι υπεύθυνο για την ισορροπία στο εσωτερικό περιβάλλον του ανθρώπινου οργανισμού, μια διαδικασία που καλείται ομοιόσταση.

Η ομοιόσταση επιτελείται από το ΑΝΣ «αυτόνομα», δηλαδή χωρίς την άμεση συμμετοχή της συνείδησης.

Το ΑΝΣ χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες: α) το συμπαθητικό σύστημα, το οποίο αποτελεί συνέχεια του νωτιαίου μυελού και προετοιμάζει το σώμα για αυξημένες απαιτήσεις ετοιμότητας στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. β) το παρασυμπαθητικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από αυτόνομες ίνες και έχει ως αρμοδιότητα την εξοικονόμηση και εναποθήκευση ενέργειας.

Το παρασυμπαθητικό σύστημα ονομάζεται έτσι, διότι επιτελεί τις ακριβώς αντίθετες λειτουργίες από αυτές του συμπαθητικού. Όλα τα όργανα που εξαρτώνται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα δέχονται και συμπαθητικά και παρασυμπαθητικά νεύρα.

ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Με αυτόν τον όρο καλείται το σύστημα που ελέγχει τις συνειδητές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού (π.χ. κίνηση των άκρων, στροφή του κορμού, ομιλία κ.τ.λ.)

Το σωματικό νευρικό σύστημα διαιρείται στα εξής επιμέρους συστήματα: α) Στο Κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), που αποτελείται από τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. β) Στο περιφερικό σύστημα.

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Το περιφερικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ) αποτελείται από τα περιφερικά νεύρα τα οποία είναι εξαπλωμένα σε όλο το ανθρώπινο σώμα.

Επινεύριο : εξωτερικός χιτώνας συνδετικού ιστού που περιβάλει τις δεσμίδες των νευρικών ινών (Ν) (κόκκινες κουκίδες : αιμοφόρα αγγεία του νεύρου)

Τα περιφερικά νεύρα συντίθενται από τους νευρώνες και τα νευρογάγγλια.

ΟΙ ΝΕΥΡΩΝΕΣ Τα νευρικά κύτταρα χωρίζονται σε δύο βασικά είδη: α) τους αισθητήριους νευρώνες β) τους κινητικούς νευρώνες

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ Ένα άλλο είδος νευρώνων είναι και οι ενδιάμεσοι, που υπάρχουν μόνο στο ΚΝΣ. Αυτοί επεξεργάζονται και μεταβιβάζουν τα μηνύματα (νευρικές ώσεις) σε άλλα νευρικά κύτταρα.

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟΙ ΝΕΥΡΩΝΕΣ Αισθητήριοι είναι οι νευρώνες που υποδέχονται τα εξωτερικά ερεθίσματα και τα διαβιβάζουν μέσω του νωτιαίου μυελού στον εγκέφαλο.

Οι αισθητήριες νευρώνες έχουν τους δενδρίτες τους στους διάφορους ιστούς του σώματος (επιδερμίδα, μύες κ.τ.λ.)

Οι νευράξονές τους εισέρχονται στο νωτιαίο μυελό, όπου συνάπτονται με διάφορους τοπικούς νευρώνες του νωτιαίου μυελού, είτε συνεχίζουν, μέσω της λευκής ουσίας, μέχρι τον εγκέφαλο, όπου συνάπτονται με νευρώνες διαφόρων εγκεφαλικών κέντρων.

ΚΙΝΗΤΙΚΟΙ ΝΕΥΡΩΝΕΣ Κινητικοί είναι οι νευρώνες, που διαβιβάζουν τις εγκεφαλικές εντολές από το ΚΝΣ μέσω των περιφερικών νεύρων προς τα εκτελεστικά όργανα.

Τόσο από την περιφέρεια στο ΚΝΣ, όσο και από το ΚΝΣ στην περιφέρεια τα νευρικά ερεθίσματα ταξιδεύουν ως ηλεκτρικά σήματα διαμέσου των νευρώνων με χημικούς διαβιβαστές (νευροδιαβιβαστές) στους επόμενους νευρώνες.

ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ: Είναι βιοχημικές ενώσεις που παράγονται από τους ίδιους τους νευρώνες με τη βοήθεια ενζύμων και συγκεντρώνονται στα συναπτικά κυστίδια του νευρικού κυττάρου.

Στην πορεία τους αυτή από νευρώνα σε νευρώνα, τα νευρικά ερεθίσματα, διασχίζουν μικροσκοπικά κενά, που ονομάζονται συνάψεις και βρίσκονται ανάμεσα στα διαδοχικά νευρικά κύτταρα.

Το «ταξίδι» της σκέψης (των μηνυμάτων) δια μέσου του νευρικού συστήματος γίνεται αστραπιαία. (τα ερεθίσματα κινούνται με μέγιστη ταχύτητα αυτή των 248 χιλιομέτρων την ώρα!)

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Η σκέψη αντιδρά ταχύτερα στους ήχους από ότι στο φως και στα δυσάρεστα ερεθίσματα από ότι στα ευχάριστα!

ΝΕΥΡΟΓΑΓΓΛΙΑ Ο ρόλος τους είναι καθαρά υποβοηθητικός, καθώς προστατεύουν, θρέφουν και υποστηρίζουν τους νευρώνες.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Πατεράκης Στέφανος - Παγώνας Δημήτριος - Πέππας Σπυρίδων - Πεππές Χαράλαμπος - Τζοβάρας Σωτήριος