Επιτυχημένος δάσκαλος = επιτυχημένος προπονητής
John Wooden Νομίζω ότι ακολούθησα τους ίδιους νόμους εκμάθησης της καλαθοσφαίρισης ή του baseball ή του τένις ή οτιδήποτε δίδασκα από σπορ, με εκείνους όταν έδειχνα σε έναν νεαρό πώς να συντάξει μια πρόταση στα αγγλικά στις τάξεις όπου έχω διδάξει. Νομίζω ότι ο καθένας είναι ένας δάσκαλος. Ο καθένας! Μπορεί να είναι τα παιδιά σου, κάποιος γείτονας ή κάποιος που βρίσκεται υπό την εποπτεία σου. Με τον έναν τρόπο ή τον άλλον, διδάσκεις με τις πράξεις σου.
Ανατροφοδότηση Οι διάφορες πληροφορίες που δέχονται οι αθλητές σχετικά με την απόδοσή τους ονομάζονται ανατροφοδότηση (feedback).
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ Ο ποδοσφαιριστής εκτελεί σουτ, νιώθει την αίσθηση που προέρχεται από τους διάφορους μύες και συνδέσμους. Ακούει τον ήχο της μπάλας που «φεύγει» από το παπούτσι του. Τελικά, βλέπει την μπάλα να μπαίνει goal ή όχι.
…μπορεί να παρέχει πληροφορίες για: ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ …μπορεί να παρέχει πληροφορίες για: Την τεχνική της εκτέλεσης (π.χ. σερβις στο volley) Το αποτέλεσμα της κίνησης (άκυρη ή έγκυρη ρίψη)
Πώς Λειτουργεί; Πληροφορίες απόδοσης-Διόρθωση λαθών Επιβράβευση Τιμωρία Κίνητρο
Πληροφορίες για Απόδοση-Διόρθωση Λαθών
Όχι Γενικά & Αόριστα σχόλια-Ναι στα ακριβή & τεχνικά σχόλια
Γενικά-Αόριστα Σχόλια Ακριβή-Τεχνικά Σχόλια Βγαίνεις πολύ αργά από το screen! Δεν πασάρεις σωστά Κοντρόλαρε τη μπάλα αλλιώς! Δούλευε καλύτερα! Θέλω να βγεις από το screen όταν η μπάλα φεύγει από τα χέρια του πασέρ. Πάσαρε τη μπάλα τουλάχιστον 2 μέτρα μπροστά από τον συμπαίκτη σου. Κοντρόλαρε τη μπάλα πάντα με το εσωτερικό του ποδιού. Το πόδι σου να σηκώνεται περισσότερο
Σύντομες φράσεις «μπάλα-βήμα» «βλέμμα-καλάθι» «μπάλα» ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ Περιγραφή κίνησης ή δεξιότητας Έλεγχος της μπάλας σε κάθε βήμα (ποδόσφαιρο) Τα μάτια διαρκώς στο καλάθι (καλαθοσφαίριση) Επικέντρωση στο μπαλάκι στο σερβις του αντιπάλου (τέννις) Σύντομες φράσεις «μπάλα-βήμα» «βλέμμα-καλάθι» «μπάλα»
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΛΑΘΩΝ
Το δύσκολο δεν είναι να αναγνωριστεί κάποιο λάθος από τον προπονητή… Το δύσκολο είναι η σωστή μεταφορά της πληροφορίας για τη διόρθωσή του!
Τα 3 βήματα για την αναγνώριση-διόρθωση των λαθών Cristina & Corcos (1996)
1ο Βήμα-Σύγκριση της τεχνικής του αθλητή με τη σωστή
2ο Βήμα-Επιλογή ΜΟΝΟΝ ΕΝΟΣ λάθους κάθε φορά Πρώτα…το σημαντικότερο λάθος
3ο Βήμα-Εύρεση της αιτίας του λάθος-Τρόποι διόρθωσης ΑΙΤΙΕΣ-ΛΑΘΟΥΣ Άγνοια της τεχνικής Παράληψη τμήματος της τεχνικής «εξ ολοκλήρου» λάθος τεχνική
Ο προπονητής πρέπει να αναφέρεται «σε ότι πρέπει να Κάνει ο αθλητής και όχι σε ότι πρέπει να Αποφεύγει
Δεν λυγίζεις καθόλου τα πόδια σου! Λανθασμένη διόρθωση Δεν λυγίζεις καθόλου τα πόδια σου! Μη γέρνεις την πλάτη μπροστά! Μη χάνεις τη μπάλα από τα μάτια σου! Σωστή διόρθωση Λύγιζε τα πόδια κάτω από 90º Η πλάτη πίσω Τα μάτια σου στη μπάλα
Η Μέθοδος του Sandwich
Παραδείγματα «Σοφία, νομίζω ότι προσπαθείς καλά στην άμυνα (θετικό σχόλιο)... Θέλω περισσότερο συνεργασία με την πασσαδόρο στην υποδοχή της πρώτης πάσας (μελλοντική οδηγία)… Δούλεψε το και όλα θα πάνε καλά!» (θετικό-ενισχυτικό σχόλιο).
Απέφευγε τη λέξη αλλά και χρησιμοποίησε το και Με τη λέξη αλλά, ο αθλητής μπορεί να ακούσει μόνον το δεύτερο μισό της φράσης Παράδειγμα: «..ωραίο κλέψιμο, αλλά …….θα πρέπει να δουλέψεις περισσότερο στην ατομική άμυνα…»
Επιβράβευση
Ότι επιβραβεύεται τείνει να επαναληφθεί Ότι επιβραβεύεται τείνει να επαναληφθεί. Ότι τιμωρείται τείνει να μην επαναληφθεί. «Νόμος του Αποτελέσματος», Thorndike, 1972
Αρχές
Επιβράβευση της ΚΑΙ της προσπάθειας και όχι μόνον του αποτελέσματος Διάσημος κολεγιακός προπονητής , ποτέ στην πολυνίκη καριέρα του, δεν ζήτησε, πριν από το παιχνίδι, από κανέναν αθλητή του την «νίκη». Αντίθετα, τους ζητούσε, μετά τη λήξη του αγώνα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, να αισθάνονται περήφανοι γιατί θα έχουν προσπαθήσει για το ΚΑΛΥΤΕΡΟ!
Επιβράβευση των ενεργειών που είναι επιθυμητές Η συμμόρφωση με τον «εσωτερικό κανονισμό της ομάδας». Αντί να τιμωρηθεί ο αθλητής εκείνος ο οποίος αργεί συστηματικά στην προπόνηση, θα μπορούσε να επιβραβευθεί ο πλέον συνεπής σ’ αυτό. Επίσης, να επιβραβεύεται αθλητής ο οποίος δεν έχει δεχθεί κάποια μορφή ποινής στους αγώνες (π.χ. τεχνική ποινή, κόκκινη κάρτα, αποβολή κ.α.), και όχι να τιμωρείται εκείνος που δέχτηκε κάτι από τα παραπάνω.
Επιβράβευση & αναφορά της επιθυμητής ενέργειας Ωραία Κώστα! Έδωσες την πάσα στο σωστό ύψος. Μπράβο Νίκο. Καλό block-out!
Η ΤΙΜΩΡΙΑ
ΌΧΙ τιμωρία για τεχνικά λάθη Τιμωρία για πάταξη συμπεριφορών
Οδηγίες για την Τιμωρία
Για κάθε ομαδικό κανόνα, δημιουργία μιας λίστας συνεπειών, οριοθετημένες κατά σειρά σοβαρότητας. Τιμωρία αμέσως μετά την εμφάνιση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς Οι συνέπειες -τιμωρία πρέπει να είναι οι ίδιες, ανεξάρτητα από τη θέση του αθλητή Τιμωρείται η συμπεριφορά και όχι ο αθλητής Απρόσωπη επιβολή τιμωρίας. Σεβασμό και ήρεμος τρόπος. Όχι δημόσια διαπόμπευση.
ΚΙΝΗΤΡΟ
Ανατροφοδότηση ανάλογα με το επίπεδο των αθλητών
Αρχάριοι Αρχική προφορική περιγραφή της δεξιότητας Περιγραφή τη δεξιότητας και της σημασία της. Οπτική παρουσίαση Εκτέλεση από αυτόν ή από έναν έμπειρο αθλητή, αλλά και παρουσίαση μέσα από βίντεο (με επισήμανση των βασικότερων σημείων για την εκτέλεση). Η παρακολούθηση σε αργή κίνηση, σε συνδυασμό με τις ανάλογες προφορικές επισημάνσεις, είναι εξίσου αποδοτική. Έναρξη εξάσκησης Επισήμανση μόνον των βασικότερων λαθών κατά την εκτέλεση. Συχνή παροχή οπτικής ανατροφοδότησης για τη διόρθωση των λαθών (π.χ. «δες πώς πρέπει να τεντώνει το χέρι στο χτύπημα»). Επιμονή στην τεχνική εκτέλεσης και όχι στην ταχύτητα. Έμφαση ΜΟΝΟΝ στην τεχνική εκτέλεσης των δεξιοτήτων και όχι στο αποτέλεσμα αυτών (π.χ. εύστοχο σουτ).
Μεσαίοι Δίνει ανατροφοδότηση για τη σωστή αλλά και για τη λάθος εκτέλεση των δεξιοτήτων, καθώς και οδηγίες για τη διόρθωσή των λαθών. Επιμένει, συγχρόνως με την τεχνική, στην ταχύτητα και στο συγχρονισμό της εκτέλεσης των δεξιοτήτων. Εξασκεί τις κλειστές δεξιότητες (εκείνες που εκτελούνται σε σχετικά αμετάβλητο περιβάλλον π.χ. ελεύθερη βολή,), αλλά και τις ανοικτές (εκείνες που εκτελούνται σε μεταβαλλόμενο περιβάλλον π.χ. ντρίπλα με αντίπαλο). Στις ανοικτές, μπορεί να ζητά εκτέλεση με τροποποιημένες συνθήκες (π.χ. ντρίπλα με κλειστά μάτια), για αύξηση του βαθμού δυσκολίας και την περαιτέρω εξάσκηση της κιναίσθησης. Προτρέπει τον αθλητή ώστε να χρησιμοποιεί και την εσωτερική του ανατροφοδότηση για την αυτό-διόρθωση των λαθών του. Φροντίζει για τη διατήρηση υψηλής της παρακίνησης για βελτίωση.
Προχωρημένοι Μειώνει δραστικά την ανατροφοδότηση σχετικά με την εκτέλεση. Παρακινεί τους αθλητές του για διαρκή βελτίωση μέχρι τα υψηλά αγωνιστικά στάνταρ της απόδοσης. Παρέχει συνθήκες προπόνησης τέτοιες, ώστε να προκαλούν το ενδιαφέρον των αθλητών με την αποτελεσματική επικοινωνία και διαδικασίες διδασκαλίας.