ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Αρχειονομίας και Βιβλιοθηκονομίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Επιστήμη της Πληροφορίας “Διοίκηση & Οργάνωση Βιβλιοθηκών με έμφαση στις Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας” Θέμα Εργασίας “Ψηφιακές Συλλογές Γερμανικής Λογοτεχνίας μέσω του WESSWeb” Μάθημα : «Ψηφιακές Βιβλιοθήκες» Διδάσκων : Σαράντος Καπιδάκης Ιωάννα Τσακίρη – Ιανουάριος 2005

WESS - Western European Studies Section (Α)  Η ιδέα της ίδρυσης του WESS προέκυψε από ομάδα συζήτησης της ACRL (1973)  Ιδρύθηκε το 1978 ως Western European Specialists Section (WESS) και μετονομάστηκε το 1999  Σκοπός του να προωθήσει τη βελτίωση των παρεχόμενων από τις βιβλιοθήκες υπηρεσιών  Newsletters – fulltext εξαμηνιαίο περιοδικό (ηλεκ. πηγές, υπηρεσίες πληροφόρησης)  Δημοσιεύσεις “Women's Studies in Western Europe: A Resource Guide (1986) “Directory of European Studies: Current Trends and Library Resources” (1990) “Euro-Librarianship: Shared Responsibilities” (1992) “Cinema Paradiso: Movies, Libraries and European Culture” (1992) “Emerging European Writing: Visions and Voices of the New Europe” (1995) “European Connections: Electronic Resources for Western Europe” (1995) “The Changing Face of European Studies” (1996) Δραστηριότητες

WESS - Western European Studies Section (Β) Δραστηριότητες (συνέχεια)  Συνέδρια Οργάνωση Συνεδρίων και συμμετοχή στα ετήσια συνέδρια της ALA  Επιτροπές Εκτελεστική - Βραβείο Νijhoff (ACRL) Δημοσιεύσεων Οργάνωσης Συνεδρίων Πρόσληψης Προσωπικού Υποψηφίων Μελών Έρευνας και Σχεδιασμού  Ομάδες Συζητήσεων Καταλογογράφησης Κλασικισμού, Μεσαίωνα & Αναγέννησης Κολεγιακές & Μεσαίες Βιβλιοθήκες Αρμοδιότητες Μελών Γερμανικών Σπουδών Ρομανικών Γλωσσών Σκανδιναβικών Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών και Ιστορίας Ειδικών θεμάτων Οργάνωση και Λειτουργία

WESSWeb – Θεματική Πύλη (Portal)  Ο WESSWeb είναι η διαδικτuακή παρουσία του WESS  Συγκεντρώνει και οργανώνει ποιοτικές και ελεύθερα παρεχόμενες ηλεκτρονικές πηγές του διαδικτύου  URL :  Απευθύνεται σε φοιτητές, ακαδημαϊκούς, ερευνητές και βιβλιοθηκονόμους των Δυτικο-Ευρωπαϊκών Σπουδών

Περιγραφή Κεντρικής Ιστοσελίδας του WESSWeb Πληροφορίες για Δραστηριότητες και Δημοσιεύσεις του WESS Εσωτερική Αναζήτηση – search the WESSWeb Η καρδιά του WESSWeb και το δυνατό της σημείο το German Studies Εφημερίδες, Περιοδικά, Ραδιόφωνο, Τηλεόραση Ευρωπαϊκές Μηχανές Αναζήτησης και Ερευνητικά Κέντρα Ψηφιακές Λογοτεχνικές Συλλογές και Ιστορικά Αρχεία Αναζήτηση σε πόρους Ευρωπαϊκών Βιβλιοθηκών Διεθνείς Βιβλιοκριτικές

Οργάνωση και Λειτουργία της “Καρδιάς” του WESSWeb  Οι Θεματικές ενότητες της καρδιάς του WESSWeb περιλαμβάνουν Κλασσικές, Αγγλικές, Γερμανικές, Ολλανδικές, Γαλλικές, Ιταλικές, Ιβηρικές, Σκανδιναβικές και Κοινωνικο-Ιστορικές Σπουδές.  Αυτές οι ενότητες περιέχουν την ίδια περίπου κατηγοριοποίηση Εφημερίδες και άλλες πηγές Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Κατάλογοι και άλλες πληροφορίες Βιβλιοθηκών Πληροφοριακό υλικό (Reference Shelf) – Εγκυκλοπαίδειες, Λεξικά, κ.λπ Ψηφιακά κείμενα, περιοδικά και βιβλία (Ιδιαίτερα αναπτυγμένο στο GSW) Μηχανές Αναζήτησης στην αντίστοιχη γλώσσα της ενότητας Θεματικές Περιοχές – Ποικίλλουν ανάλογα με την ενότητα  Η καλύτερα και πλουσιότερα οργανωμένη Θεματική Ενότητα είναι η GSW (German Studies Web – Ιστός Γερμανικών Σπουδών)  Το GSW αναπτύσσεται συνεχώς με τη συμβολή 60 Βιβλιοθηκών στη Γερμανία και αντίστοιχων φορέων της Β. Αμερικής

WESSWeb German Studies 1.1 Literature Online Text Collections in German Literature 2 French Studies 3 Dutch Studies 4 Classics Studies 5 British Studies (including Scotland, Ireland, Wales) 6 Iberian Studies (Spain and Portugal) 7 Italian Studies 8 Scandinavian Studies 9 Medieval and Renaissance Web 10 Social Sciences and History (including Migration, Gypsies, Women’s Studies) 11 Other Information about WESS and services Ψηφιακές Συλλογές στο GSW

Κεντρική Ιστοσελίδα German Studies Η κατηγοριοποίηση των πηγών πληροφόρησης στην αριστερή πλευρά ακολουθεί την γενική διάταξη των θεματικών ενοτήτων Πέρα από την κλασική αναζήτηση των ιστοσελίδων του WESSWeb στο GSW προστίθεται και η αναζήτηση μέσω του MetaGer Επιλεγμένες Θεματικές Γερμανικές Πηγές Εστίαση στις Λογοτεχνικές Πηγές

Λογοτεχνικές Πηγές μέσα στο GSW Ομαδοποιούνται στις παρακάτω κατηγορίες Ιστοσελίδων :  Γενικές  Περισσότερο Εξειδικευμένες  Επιλεγμένες Γερμανών Συγγραφέων  Βιβλιοκριτικές  Ηλεκτρονικά Περιοδικά  Συλλογές Πλήρους Κειμένου στη Γερμανική Λογοτεχνία  Βιβλιογραφίες, Ειδικοί Κατάλογοι, Εντόπιση Πηγών  Οδηγοί - Κατάλογοι Περιλαμβάνονται διάφορα προγράμματα (projects) όπως το Lit Links, Gutenberg, Γερμανικές Ιστορίες 19ου αιώνα, Wittenberg, Codex Manesse, IDS (Institut fuer Deutsche Sprache), Index (Ευρετήριο Γερμανικών περιοδικών 18ου – 19ου αιώνα), Λίστα επιλεγμένων ηλεκτρονικών κειμένων για Γερμανούς συγγραφείς και Sophie

LitLinks (Literature Links) Το LitLinks είναι μια οργανωμένη συλλογή του WESS που περιλαμβάνει Γερμανόφωνους και μεταφρασμένους συγγραφείς στη Γερμανική γλώσσα Τρεις τρόποι αναζήτησης : Χρονολογική, Αλφαβητική και Εθνολογική (για τους μεταφρασμένους)

Project Gutenberg (Α)  Ιδρυτής και οραματιστής της πρώτης Ηλεκτρονικής Βιβλιοθήκης ο Michael Hart 1971  Απλή πληκτρολόγηση κειμένου σε ASCII χαρακτήρες  Δημιουργία των e-texts με απλή και εύχρηστη μορφή για όλους, γνωστή ως “Plain Vanilla ASCII”  Βασίζεται σε εθελοντική εργασία και οι επιλογές των κειμένων γίνονται από τον ίδιο τον Hart : “Βιβλία που έκαναν αίσθηση σε ολόκληρο τον κόσμο και σημάδεψαν την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας…”  Κατηγόριες βιβλίων : Λογοτεχνικά βιβλία με ανάλαφρο περιεχόμενο π.χ «Η Αλίκη στη Χώρα των θαυμάτων» «Σοβαρά» βιβλία όπως η Βίβλος, το Κοράνι, κλασικοί συγγραφείς όπως Shakespeare, Goethe κ.λπ Εγκυκλοπαίδειες, Λεξικά, Βιβλία που αποτελούν πήγες αναφοράς  Από το 1994 δημιουργήθηκε με την ίδια λογική το Gutenberg-De το oπoίο ψηφιοποιεί κείμενα της Γερμανικής λογοτεχνίας.

Project Gutenberg (Β)  τεκμήρια ( σελίδες)  πάνω από 1,1 GB σε κείμενα και φωτογραφικό υλικό  ποιήματα  παραμύθια  μύθους  θρύλους  ολοκληρωμένα μυθιστορήματα, διηγήματα και νουβέλες Τα κείμενα του Gutenberg-De δεν είναι σε μορφή ASCII αλλά σε HTML και PDF Οι συλλογές περιλαμβάνουν έργα των οποίων οι συγγραφείς ή έχουν παραιτηθεί από τα δικαιώματα copyright ή έχουν εκδώσει τα έργα τους πριν από 70 χρόνια Το Gutenberg-De μέσα σε 10 χρόνια δημιούργησε και προσφέρει ελεύθερα στους χρήστες του διαδυκτύου :

Ευρετήριο Γερμανόφωνων Λογοτεχνικών Περιοδικών 18ου & 19ου αιώνα (Deutschsprachiger Zeitschriften ) (Α) Πρόγραμμα σε δυο φάσεις :  Από το πανεπιστήμιο του Goettingen Δημιουργία ευρετηρίου (Index) των λογοτεχνικών περιοδικών και των βιβλιοκριτικών της περιόδου Ξεκίνησε το 1975 και ολοκληρώθηκε το 1987  Από το πανεπιστήμιο του Bielefeld Προχώρησε στην ψηφιοποίηση ολόκληρων των άρθρων και των βιβλιοκριτικών Συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Georg Olms Verlag AG, ο οποίος έχει τα δικαιώματα για περαιτέρω επεξεργασία και διάθεση σε CD-ROM Αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας (Goettingen-Bielefeld) είναι να δοθεί για πρώτη φορά η δυνατότητα πρόσβασης στο Γερμανικό διαφωτισμό, κλασικισμό και ρομαντισμό Το Index είναι πλέον πεδίο έρευνας πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων

Ευρετήριο Γερμανόφωνων Λογοτεχνικών Περιοδικών 18ου & 19ου αιώνα (Deutschsprachiger Zeitschriften ) (Β) Τεχνική του project του Bielefeld :  Τα πρωτότυπα ψηφιοποιούνται σε μορφή αρχείων Bitmap, ώστε τα τεκμήρια της βάσης δεδομένων να γίνουν αναζητήσιμα  Απαραίτητα βήματα : Bit males σάρωση των περιοδικών με ανάλυση 600 dpi Εξόρυξη δεδομένων από το Index => πίνακες, περιεχόμενα ευρετηρίων Μετατροπή δεδομένων με γλώσσα SGML/Ebind-DTD με BRS μέσω PerlScript Δημιουργία επιφάνειας εργασίας Ιστοσελίδας (HTML)  Εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος αναζήτησης  Δυνατότητα αυτοματοποιημένης επεξεργασίας κειμένων με OCR (Optical Character Recognition) Προσβασιμότητα : Χρήση : Συνιστάται Η/Υ με καλή κάρτα γραφικών και browser π.χ Opera

Sophie : A Digital Library of Works by German Speaking Women Ψηφιακή Βιβλιοθήκη των Πρώτων Γερμανίδων Συγγραφέων (Α)  Περιλαμβάνει έργα Γερμανίδων συγγραφέων, μουσικών, δημοσιογράφων και καλλιτεχνών από το 1740 έως  Υποστηριζόμενο από το Brigham Young University  Δυο βασικές καινοτομίες : Εισάγει τους προπτυχιακούς φοιτητές στην επιστημονική έρευνα Δίνει την δυνατότητα στα έργα αυτά να ενταχθούν στα ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών  Παράλληλα δημιούργησε μια έντυπη συλλογή των πρωτοτύπων  Δυσκολίες : Η γοτθική γλώσσα γραφής των κειμένων Η κακή συνήθως φυσική τους κατάσταση Ο διασκορπισμός τους Ο εντοπισμός τους μέσα σε ιδιωτικές συλλογές Καταστροφές από τους Ναζί

Sophie : A Digital Library of Works by German Speaking Women Ψηφιακή Βιβλιοθήκη των Πρώτων Γερμανίδων Συγγραφέων (Β) Υπηρεσίες που παρέχονται :  Literature – Ιστοσελίδα λογοτεχνίας (369 τίτλοι, νουβέλες, μυθιστορήματα, αυτοβιογραφίες, αλληλογραφίες, περιοδικά, ταξιδιωτικά έργα και έργα εκτός εμπορίου και νόμου copyright)  Music : Sophie’s daughters – Μουσική συλλογή (ηχογραφήσεις και άλλες πηγές)  Journalism : Άρθρα σε Γερμανόφωνες εφημερίδες  Colonial/Travel : Echos aus Africa  Drama/Film : Sophie Stage (Θέατρο) and Screen (Κινηματογράφος)  Sophie Journal : Online Εφημερίδα (Τρέχουσα)  Resources : Βιβλιογραφίες, Σύνδεσμοι (Links), Image Gallery και εργαλεία έρευνας

Συμπεράσματα (Α)  Ενημέρωση για την ελεύθερη διαθεσιμότητα πηγών  Ενημέρωση για συνδρομητικές  Ενημέρωση για projects Ευρώπης και Αμερικής  Πρόσβαση σε βιβλιοκριτικές  Δυνατότητα διαμόρφωσης προσωπικής ψηφιακής βιβλιοθήκης  Δυνατότητα ηλεκτρονικών παραγγελιών Σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους χρήστες : Σχετικά με την ευρύτερη προσφορά του WESSWeb :  Το Forum συζητήσεων δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων μεταξύ επιστημόνων του κάθε τομέα  Παρέχει την δυνατότητα κριτικής στους χρήστες και ανάλογα βελτιώνεται  Διατηρεί την ποιότητα που είναι πρωταρχικός στόχος του WESS μέσω των κατάλληλα διαμορφωμένων επιτροπών  Βοηθάει στην ανάπτυξη των συλλογών των Ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και των Λαϊκών που απευθύνονται σε πολύγλωσσες κοινότητες

Συμπεράσματα (Β) Σχετικά με τη γενικότερη έννοια των ψηφιακών βιβλιοθηκών :  Όπως και το WESS, δίνουν δυνατότητες συνεργασιών μεταξύ ακαδημαϊκών, ερευνητικών και άλλων φορέων  Δυνατότητα Online εύρεσης πληροφορίας  Διευκόλυνση για την οργανωμένη και αποτελεσματική έρευνα από ένα σημείο (π.χ η θεματική πύλη του WESSWeb) Προτάσεις για το μέλλον  Όπως διαπιστώθηκε συγκεκριμένα για το WESSWeb, η ύπαρξη του δεν είναι ευρέως γνωστή στον Ελλαδικό χώρο. Το φαινόμενο αυτό δεν αποκλείεται να ισχύει για τόσες άλλες ψηφιακές βιβλιοθήκες που υπάρχουν. Επομένως προτείνεται εγκυρότερη, έγκαιρη και οργανωμένη πληροφόρηση σχετικά με την ύπαρξη ψηφιακών βιβλιοθηκών  Μετά από τη θετική αντιμετώπιση και υποδοχή του WESSWeb από το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ, το WESSWeb θα είναι σύντομα ένα Link στην ιστοσελίδα του τμήματος και ίσως και της θεματικής βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής.