ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 2012-2013

Ο όρος άγχος (ή στρες) προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή η σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Συναισθήματα, θυμού, απογοήτευσης και φόβου, όπως επίσης, οξυθυμία, κούραση και κατάθλιψη, μας κυριαρχούν και δεν μας επιτρέπουν να λειτουργήσουμε έτσι όπως θα θέλαμε. Το άγχος μπορεί να έχει ψυχογενή προέλευση ή μπορεί να είναι συνέπεια σωματικής πάθησης. Επιπλέον, εξαρτάται από τις γνωστικές, συναισθηματικές διεργασίες, τον τρόπο ζωής του ατόμου και τον τρόπο αντίληψης του. Κάθε άτομο έχει ένα ορισμένο βαθμό άγχους, ο οποίος θεωρείται φυσιολογικός κάτω από ορισμένες περιστάσεις. Σε κάποιες άλλες όμως περιπτώσεις αυξημένου άγχους, προξενεί κακό και συντελεί στο να υπολειτουργεί το άτομο στις δραστηριότητες του και στο να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία του.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Το άγχος προήλθε πριν από χιλιάδες χρόνια, στην εποχή που οι πρόγονοι ζούσαν στα δάση. Εξαιτίας των τότε συνθηκών , υπήρχε πάντα η απειλή να τους επιτεθούν ή να τους σκοτώσουν τα άγρια ζώα. Το άγχος βοηθούσε τους προγόνους να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους. Προετοίμαζε το σώμα τους για δράση. ΑΓΧΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΧΟΛΙΚΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΧΟΣ, ονομάζεται το άγχος που έχει να κάνει με κοινωνικές περιστάσεις, με την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους και με την αξιολόγηση ή κοντινή παρατήρηση από αυτούς. Εμφανίζεται νωρίς στην παιδική ηλικία ως φυσικό κομμάτι ανάπτυξης των κοινωνικών λειτουργιών και είναι ένα στάδιο το οποίο τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν όμως το κοινωνικό άγχος μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται μέχρι την εφηβεία ή να επανέλθει με την ενηλικίωση. Το ξέσπασμά του εξαρτάται από το άτομο και την κατάσταση. Συνδέεται με την ντροπαλότητα ή τις αγχώδης διαταραχές

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΑΓΧΟΣ Ο έφηβος έχει νευρικότητα, ανησυχία και απότομη συμπεριφορά ή δείχνει αρνητική διάθεση που δεν συνοδεύεται απαραίτητα από εριστικότητα. Τα συνεσταλμένα και ευαίσθητα παιδιά, δεν εκδηλώνουν το άγχος ούτε με νεύρα ούτε με φωνές. Αντίθετα προσπαθούν να ευχαριστήσουν τους γονείς τους. Οικογενειακό άγχος μπορεί να προκληθεί από: Τις μςφάλες απαιτήσεις των φονιών για σχολικές επιδόσεις Τις διαμάχες των γονιών μεταξύ τους Το διαζύγιο ή ο θάνατος ένός γονιού Οι πολλές υποχρεώσεις Τα οικονομικά προβλήματα στο σπίτι

ΣΧΟΛΙΚΟ ΑΓΧΟΣ Πολλά είναι τα γνωρίσματα του σύγχρονου σχολείου που φαίνεται να αποτελούν πηγή έντασης στον νεαρό έφηβο. Ένα από αυτά, η διαδικασία της αξιολόγησης. Ο μαθητής αξιολογείται με πικοιλλες εξετάσεις, προφορικές και γραπτές, οι οποίες γίνονται αντικέιμενο κρίσης από τους καθηγητές αλλά και από τους συμμαθητές του παιδιού. Οι συνθήκες συμμόρφωσης που παρατηρούνται στο σχολείο, είναι ένας άλλος παράγοντας. Ο μαθητής βρίσκεται σε μια κοινότητα 400-1000 παιδιών (συνήθως), όπου πέρα από το τμήμα του που είναι λίγο πολύ άγνωστος και πρέπει να κερδίσει την επωνυμία του με όποιον τρόπο μπορεί. Επίσης, το κοινωνικό-βιοτικό επίπεδο του εφήβου, όπως και το πολιτιστικό-γλώσσα, εμπειρίες, αξίες επηρεάζουν σημαντικά πτυχές της σχολικής ζωής. Ειδικά στην εποχή μας, όπου η αύξηση των μεταναστών έχει κάνει το σχολείο μια πολυπολιτισμική κοινωνία

Το άγχος συχνά συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, όπως: Κοιλιακό άλγος (αυτό μπορεί να είναι το μόνο σύμπτωμα του άγχους, ιδιαίτερα στα παιδιά) Διάρροια ή συχνή ανάγκη για ούρηση Ζαλάδα Ξηροστομία ή δυσκολία κατάποσης Κεφαλαλγίες Μυϊκή τάση Ταχύπνοια Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός Εφίδρωση Σπασμοί ή τρέμουλο Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και άλλα συμπτώματα με το άγχος: Μειωμένη συγκέντρωση Κόπωση Ευερεθιστότητα, περιλαμβάνοντας την έκρηξη θυμού Σεξουαλικά προβλήματα Δυσκολία στον ύπνο, περιλαμβάνοντας εφιάλτες

Τρόποι διαχείρισης του άγχους Χρειάζεστε βοήθεια, όταν το παιδί παρά τις συστηματικές προσπάθειές σας: αποφεύγει συστηματικά να μένει μόνο του - εκφράζει αγωνία όταν δεν είναι κοντά του ο ένας από τους δύο γονείς φοβάται διαρκώς για την ασφάλεια της οικογένειας ή προσωπικά τη δική του παραπονιέται πολύ συχνά για πονόκοιλους, πονοκεφάλους και άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα αποφεύγει υπερβολικά κάθε καινούργια γνωριμία σας αναλύει ολόκληρα σενάρια για κάτι που είναι απίθανο να συμβεί παρουσιάζει εμμονές, δηλαδή επαναλαμβάνει τις ίδιες σκέψεις ή τις ίδιες κινήσεις (πλένει διαρκώς τα χέρια του, ελέγχει πέντε φορές αν έχει όλα τα βιβλία στη σάκα του) παρουσιάζει κάμψη στη σχολική επίδοση έχει συχνούς εφιάλτες δείχνει πολύ μελαγχολικό εξομολογείται ότι «θέλει να πεθάνει» εκφράζεται βίαια και επιθετικά απειλεί συχνά ότι «θα σηκωθεί να φύγει από το σπίτι» πίνει ή καπνίζει ή παίρνει ναρκωτικά παρουσιάζει ακραία σεξουαλική δραστηριότητα γενικά παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά