Έφη Σωτήρη Κώστας Πρόκος Αργαλαστή, 14/5/2008 Το δάσος Έφη Σωτήρη Κώστας Πρόκος Αργαλαστή, 14/5/2008

Εισαγωγή Τι είναι το δάσος; Τι είναι οικοσύστημα; Ένα χερσαίο οικοσύστημα (από τα πιο πολύπλοκα) Τι είναι οικοσύστημα; Ο βιότοπος Ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας Άνεμος, θερμοκρασία, υγρασία, έδαφος κ.α. Η βιοκοινότητα Φυτά, ζώα και οργανισμοί Το σύστημα όπου βιότοπος και βιοκοινότητα συνεργάζονται Οικοσύστημα με φυτά που ξεπερνούν κάποιο ύψος.

Πως «λειτουργεί» το δάσος; Βασική πηγή ενέργειας είναι η ηλιακή ακτινοβολία Τα φυτά (αυτότροφα) τρέφονται από: Τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης Τα ανόργανα συστατικά από το έδαφος Φυτά (παραγωγοί): Ηλιακή ενέργεια  Χημική ενέργεια Φυτοφάγα(πρωτογενείς καταναλωτές): Ελάφια, ζαρκάδια, λαγοί, ποντίκια, σκίουροι  Φύλλα, ρίζες, καρπούς και σπόρους Πουλιά  Φύλλα και σπόροι Έντομα  Φύλλα, θάμνους και νέκταρ Έντομα  Φλοιό, ξύλο των δένδρων Παράσιτα  Φύλλα, καρποί και ξύλο

Πως «λειτουργεί» το δάσος; Σαρκοφάγα ζώα (δευτερογενείς καταναλωτές) Αλεπού, λύκος, μπεκάτσες, δρυοκολάπτης Μεγάλα σαρκοφάγα (τριτογενείς καταναλωτές) Αρπακτικά πουλιά Σαπροφάγα και αποικοδομητές (αποσυνθέτες) Βακτήρια και μύκητες  Νεκρό φυτικό και ζωικό υλικό Καταναλωτές και αποσυνθέτες: ετεροφάγοι οργανισμοί Κάποια ζώα ανήκουν σε πιο πολλά τροφικά επίπεδα

Τροφική αλυσίδα Ισορροπία του οικοσυστήματος Τροφική αλυσίδα: Μεταφορά θρεπτικών συστατικών Μεταφορά ενέργειας 1ος τύπος τροφικής αλυσίδας (θηρευτών) Φυτά  Φυτοφάγα  Σαρκ/γα  Μεγ Σαρκ/γα 2ος τύπος τροφικής αλυσίδας (σαπροφυτική) Νεκρή οργανική ύλη  Αποικοδομητές  Δευτερογ. Καταναλωτές  Τριτογενείς Καταναλωτές

Το έδαφος Εκεί φυτρώνουν τα φυτά Έχει τα θρεπτικά συστατικά Εκεί καταλήγει η παραγόμενη φυτική και ζωική βιομάζα  Αποικοδόμηση Φυλοστρωμνή: >100.000 ασπόνδυλα και μικροργανισμοί στο μ2. Χούμος Ανόργανη ύλη Ασπόνδυλα: Σκουλήκια, αράχνες κτλ  Χούμο Μικροοργανισμοί: Βακτήρια, μύκητες, πρωτόζωα  Ανόργανη ύλη.

Η ροή ενέργειας Ηλιακή ενέργεια που γίνεται χημική (Φωτοσύνθεση) Χημική που χάνεται (Αναπνοή) Χημική (ιστούς) Φυτοφάγα Αποικοδομητές Αναπνοή Σαρκοφάγα Απόβλητα Από τροφικό επίπεδο σε τροφικό επίπεδο πολλές οι απώλειες ενέργειας!!!

Αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας Δάσος: 1,2 % (ηλιακής ενέργειας) Λιβάδια: 0,44 % (ηλιακής ενέργειας) Γεωργικές καλλιέργειες: 0,5% (ηλιακής ενέργειας) Ετερότροφα  ετερότροφα: 10 – 20% αξιοποίηση

Μεταφορά θρεπτικών στοιχείων Τα θρεπτικά συστατικά αποτελούνται από: Άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο, άζωτο, φωσφόρο, θείο + 30 ακόμα απλά στοιχεία Ενώ η ενέργεια δίνεται από τον ήλιο απλόχερα Τα συστατικά παραμένουν στις ίδιες ποσότητες Άρα χρειάζεται ανακύκλωσή τους

Κύκλωμα θρεπτικών συστατικών Φυτοφάγα Σαρκοφάγα Φυτά Αποικοδομητές Έδαφος Εκροές στοιχείων: Διάβρωση Αιολική διάβρωση Άνθρωπο: Υλοτομία Απομάκρυνση φυλλοστρωμνής Βόσκηση Κυνήγι Εισροές στοιχείων: Από ατμόσφαιρα Μετεωρίτες Αποσύνθεση μητρικών πετρωμάτων Μεταφορά σκόνης