ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ και οι παραλογεσ Αλαμανιώτη Ελένη Δημήτρης Μαλλιαρός Γουργιώτης Κοσμάς Παρδαλός Αλέξανδρος ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ και οι παραλογεσ

Τα χαρακτηριστικά των παραλογών Εκφράζουν τις βαθύτερες επιθυμίες, τους καημούς και το πνεύμα ενός λαού. Αφηγηματικά τραγούδια που μοιάζουν με παραμύθια και διηγούνται μια δραματική ιστορία. Δραματοποιημένη αφήγηση με ζωντανούς διαλόγους και γοργή δράση.

..Χαρακτηριστικά παραλογών στο τραγούδι «Του γιοφυριού της Άρτας».. Ο καημός των ηρώων είναι ότι αδυνατούν να ολοκληρώσουν το χτίσιμο του γεφυριού. ( στίχος 3 ) << Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν >> .

… Στο κείμενο είναι επίσης υπαρκτό το παραμυθικό στοιχείο -(στίχος 8-9 ) << Δεν εκελάηδε σα πουλί, μήτε σα χελιδόνι, παρά εκελάηδε και έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα >> - καθώς και το δραματικό μοτίβο- ( στίχος 14) << Τ’άκουσε ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει >> , και ( στίχος 21 ) << Την είδε ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του >> .

… (στίχος 36- 38 ) << Τρεις αδερφάδες είμαστε, και οι τρεις κακογραμμένες, η μια έχτισε τον Δούναβη, και η άλλη τον Αφράτη, και εγώ η πλιο στερνότερη της Άρτας το γεφύρι >> .

.. Ένα ακόμα στοιχείο του τραγουδιού είναι οι ζωντανοί διάλογοι : Ένα ακόμα στοιχείο του τραγουδιού είναι οι ζωντανοί διάλογοι : στίχοι 19-20 ,24-29 ,35-46

Η ΘΥΣΙΑ ΤΗΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ

Ο Αγαμέμνονας είχε προκαλέσει την οργή της θεάς Αρτέμιδας σκοτώνοντας το ιερό ελάφι της, με αποτέλεσμα η θεά να προκαλέσει άπνοια και να μη μπορεί να αποπλεύσει ο στόλος των Αχαιών από την Αυλίδα για την Τροία. Ρώτησαν τον μάντη Κάλχα τι έπρεπε να κάνουν κι εκείνος απάντησε ότι η οργή της θεάς θα έφευγε μόνο αν ο Αγαμέμνων θυσίαζε τη θυγατέρα του, την Ιφιγένεια, η οποία τότε βρισκόταν στις Μυκήνες. Αρχικώς ο Αγαμέμνων αρνήθηκε να το πράξει, αλλά πιέσθηκε από τον Μενέλαο και τον Οδυσσέα, καθώς και οι μήνες περνούσαν, και κάλεσε την κόρη του με την πρόφαση ότι θα την αρραβώνιαζε με τον Αχιλλέα. Η Ιφιγένεια ήρθε στην Αυλίδα και τότε ο Αγαμέμνονας την παρέδωσε στον Κάλχα για να τη θυσιάσει στην Άρτεμι. Η Κλυταιμνήστρα δεν μπόρεσε ποτέ να του συγχωρήσει το γεγονός ότι θυσίασε το ίδιο τους το παιδί για την εκστρατεία «του» και προέβαλε αυτό το τραγικό γεγονός ως δικαιολογία για το φόνο του άντρα της.

Την τελευταία όμως στιγμή η θεά λυπήθηκε την Ιφιγένεια, την άρπαξε από τον βωμό της θυσίας και έβαλε στη θέση της ένα ελάφι. Μετά οδήγησε την κόρη στην Ταυρίδα, όπου την έκανε ιέρειά της. Αυτή είναι η γνωστότερη μορφή του μύθου. Σε άλλες παραλλαγές αναφέρεται αντί της Αυλίδας ηΒραυρώνα της Αττικής ως τόπος της θυσίας. Εκεί η θεά αντικατέστησε την Ιφιγένεια με αρκούδα, αλλά και η ίδια η κόρη τη στιγμή της θυσίας μεταμορφώθηκε σε ταύρο ή δαμάλι ή αρκούδα ή γριά και με αυτή τη μορφή εξαφανίσθηκε. Η εξαφάνισή της δικαιολογείται από το ότι οι παριστάμενοι έστρεψαν αλλού το βλέμμα τους για να μη δουν ένα τόσο μεγάλο έγκλημα. Ακόμα, υπάρχει η εκδοχή πως η θυσία έμεινε στη μέση όταν ξαφνικά εμφανίσθηκε ένας ταύρος ή δαμάλι ή ελάφι ή γριά. Τότε ο ιερέας, ερμηνεύοντας αυτό τον οιωνό, είπε ότι η θυσία δεν ήταν αναγκαία και ότι οι θεοί δεν συμφωνούσαν. Κι έτσι η Ιφιγένεια σώθηκε.

Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΙΣΑΑΚ

Ο Αβραάμ και η γυναίκα του η Σάρρα ζούσαν ειρηνικά και δίκαια με την ευλογία του Θεού. Ο Κύριος λοιπόν άκουσε τις προσευχές τους και έτσι σύμφωνα με την υπόσχεση του, η Σάρρα έμεινε έγκυος και γέννησε ένα γιο στον Αβραάμ, στα γηρατειά του, στο χρόνο που είχε ορίσει ο Κύριος. Ο Αβραάμ ονόμασε το γιο που του γέννησε η Σάρρα, Ισαάκ.   Το παιδί αυτό πού το όνομα του σημαίνει γέλιο, τους έδωσε μεγάλη χαρά και ολοκλήρωσε την ευτυχία τους. Το ανέθρεψαν από τα πρώτα του βήματα με φόβο Θεού και το μάθαιναν να πιστεύει και να υποτάσσεται στο θείο θέλημα. Με τη γέννηση του Ισαάκ η υπόσχεση του Θεού άρχισε να γίνεται πραγματικότητα.

Όταν ο Ισαάκ ήταν σε μικρή ηλικία, ο Κύριος θέλησε να δοκιμάσει την πίστη του Αβραάμ, να δει αν ήταν πάντα πρόθυμος στις εντολές του. Του έδωσε λοιπόν την εντολή ν' ανεβεί στο βουνό με το γιο του κι εκεί να προσφέρει τον Ισαάκ για θυσία. Έτσι του είπε: «Αβραάμ! Πάρε το γιο σου το μονογενή, που τον αγαπάς, τον Ισαάκ, και πήγαινε να τον θυσιάσεις στη γη Μορία, σ' ένα από τα βουνά που εγώ θα σου δείξω».   Ο Αβραάμ ανταποκρίθηκε για μια ακόμη φορά χωρίς δισταγμό και υπακούει στο θέλημα του Κυρίου και είπε: «Ο Θεός μου έδωσε το παιδί μου, η ζωή του ανήκει σ' αυτόν». Έτσι σηκώθηκε νωρίς το πρωί, πήρε μαζί του το γιο του τον Ισαάκ και ξεκίνησε για τον τόπο που του είπε ο Κύριος. Μετά από τρεις μέρες έφτασαν στο λόφο Μορία, όπου χίλια τόσα χρόνια αργότερα χτίστηκε ο ναός του Σολομώντα. 

Όταν έφτασαν στον τόπο που τους είχε πει ο Κύριος, ο Αβραάμ έχτισε εκεί το θυσιαστήριο, ετοίμασε τα ξύλα, έδεσε το γιο του τον Ισαάκ και τον έβαλε στο θυσιαστήριο πάνω από τα ξύλα. Ύστερα άπλωσε το χέρι του και πήρε το μαχαίρι για να σφάξει το παιδί του. Αλλά ο άγγελος του Κυρίου του φώναξε από τον ουρανό και του είπε: «Αβραάμ, Αβραάμ! Ο Θεός είδε την πίστη σου. Μην απλώσεις χέρι στο παιδί και μην του κάνεις τίποτε, αλλά σφάξε αυτό το κριάρι, που είναι δεμένο στο βωμό».

Ο Αβραάμ κοίταξε τριγύρω και είδε ένα κριάρι έτοιμο για θυσία Ο Αβραάμ κοίταξε τριγύρω και είδε ένα κριάρι έτοιμο για θυσία. Έτρεξε, το πήρε και το θυσίασε αντί για το γιο του.   Ο Κύριος φώναξε στον Αβραάμ από τον ουρανό και του είπε: «Εγώ ο Κύριος ορκίζομαι στον εαυτό μου, ότι επειδή έκανες την πράξη αυτή και δε μου αρνήθηκες το μοναχογιό σου, θα σε ευλογήσω με το παραπάνω και θα σου δώσω αναρίθμητους απογόνους σαν τ' αστέρια του ουρανού και σαν την άμμο που είναι στις ακτές της θάλασσας. Ο απόγονος σου θα κατακτήσει τις πόλεις των εχθρών του. Με τον απόγονο σου θα ευλογηθούν όλα τα έθνη της γης, επειδή υπάκουσες στην εντολή μου».

Διαφορές

1) Οι δυο γυναίκες (Ιφιγένεια και Λυγερή) θυσιάστηκαν για το κοινό καλό ενώ η θυσία του Ισαάκ είχε ως σκοπό να δοκιμαστεί η πίστη του πατέρα του. 2) Η Ιφιγένεια έμαθε ότι θα θυσιαστεί για το καλό των Ελλήνων (Ο Τρωικός πόλεμος θα έφερνε πλούτη και δόξα) πριν πεθάνει, ενώ η Λυγερή δεν έμαθε ποτέ ότι θυσιάστηκε για να στεριώσει το γεφύρι.

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΛΥΓΕΡΗ

… 3) Η Ιφιγένεια και ο Ισαάκ σώζονται τελικά (θεά Άρτεμις – Θεός), ενώ η Λυγερή πεθαίνει. 4) Ο Αγαμέμνονας θυσιάζει την κόρη του, ο πρωτομάστορας την γυναίκα του και ο Ισαάκ τον γιο του.

Δίκαιος Ισαάκ Υιός Αβραάμ

5) ΔΙΑΦΟΡΆ ΚΕΙΜΕΝΙΚΏΝ ΕΙΔΏΝ Η ιστορία της Ιφιγένειας αποτελεί ένα μυθολογικό γεγονός, η θυσία του Ισαάκ- Αβραάμ ανήκει στα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ «Του γιοφυριού της Άρτας» είναι δημοτικό τραγούδι, 6) Τέλος και οι τρεις ιστορίες ανήκουν χρονολογικά σε διαφορετικές εποχές.

Ομοιότητες 1) Η Ιφιγένεια , ο Ισαάκ και η Λυγερή πάνε ξέγνοιαστοι στο μέρος της θυσίας. 2) Αγαμέμνονας, ο Αβραάμ και ο πρωτομάστορας είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. 3) Και οι τρεις θυσιάζουν τους ανθρώπους που αγαπούν για έναν καλό σκοπό.

.. ΤΕΛΟΣ ;)