Να διερευνήσετε τα στερεότυπα για τα δύο φύλα μέσα από τραγούδια. Ισαακίδης-Αμερικάνος-Σάββας

Οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης σε πολλούς στιχουργούς τραγουδιών. Η απαρχή της ανισότητας εντοπίζεται από τους μελετητέςαπό τα προϊστορικά χρόνια και συνεχίζεται έως κάποιο βαθμό ακόμα και στη σύγχρονη επόχη... Μερικά από αυτά τα τραγούδια είναι και τα παρακάτω:

Του άνδρα του πολλά βαρύ. Του άντρα του πολλά βαρύ μην του μιλάτε το πρωί, μην του μιλάτε το πρωί του άντρα του πολλά βαρύ. Ο λόγος του συμβόλαιο κι έχει στην πιάτσα βέτο, το ούζο πίνει ανέρωτο και τον καφέ του σκέτο. Ψηλά φτάνει το χέρι του μα χαμηλά κοιτάζει, μ’ αγάπη ξέρει να μιλά, μ’ αγάπη ν’ αγκαλιάζει. Στίχοι: Ερρίκος Θαλασσινός Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος Ερμηνευτής: Γιάννης Ντουνιάς

Στο συγκεκριμένο τραγούδι προβάλεται το κοινωνικό πρότυπο της δεκαετίας του 1950-'60 του ανδρα αφέντη που έχει απόλυτη εξουσία στη γυναίκα του και την οικογένεια του, ενώ προσπάθει να προβάλλει όσο το δυνατό περισσότερο την εικόνα του σκληρού, άκαμπτου και δυνατού άνδρα που ο λόγος του αποτελεί συμβόλαιο και ξέρει να αγαπά μόνο αυτούς που δέχονται ότι υπερέχει.Και σε περίπτωση που αυτό δεν συνέβαινε ήταν ικανός να ασκήσει σωματική βία επάνω τους.

Είμαι άνδρας και το κέφι μου θα κάνω. Το σατράπη εμένα μη μου παριστάνεις γιατί όσο αν σ’ εκτιμώ και σ’ αγαπώ σα γλεντώ δε θέλω έλεγχο να κάνεις σ’ ότι πιω σ’ ότι χορέψω σ’ ότι πω. Είμαι άντρας και το κέφι μου θα κάνω και θα πω και μια κουβέντα παραπάνω. Απ’τη σούρα μου τη μύτη μου δε βλέπω μα γλεντάω δίχως να παρεκτραπώ και γι’ αυτό ελέγχους δε σου επιτρέπω Πάρ ’το απόφαση πως δε σου πέφτει ο λόγος η γυναίκα πρέπει να `ναι πάντα υπό και υποτάξου και εξηγήσου αναλόγως Στίχοι: Αλέκος Σακελλάριος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκης Ερμήνευτης: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Το τραγούδι αυτό ερμηνεύτηκε τη δεκαετία του ΄60 και μας δείχνει ξεκάθαρα την ανδροκρατούμενη κοινωνία εκείνης της επόχης. Η γυναίκα είναι κατώτερη από το συζυγό της και δεν της επιτρέπεται να παρεμβαίνει στη ζωή του, ούτε να την ελέγχει. Όσο και αν ο άνδρας της την αγαπά είναι υποχρέωμενη να περιορίζεται μόνο στα καθήκοντά της ως σύζυγος, μητέρα και νοικοκυρά...

Δέκα συμβουλές. Στίχοι: Κώστας Βίρβος Μουσική: Θεόδωρος Δερβενιώτης Δέκα συμβουλές έχω να σου πω αν, κυρά μου, θες για να σ’ αγαπώ: Πρώτον, δεν θ’ αντιμιλάς! Δεύτερον, δε θα γκρινιάζεις! Τρίτον, όταν θα πονώ με στοργή θα μ’ αγκαλιάζεις! Τέταρτον, δε θα σ’ ακούσω: "Κάνε μου κι αυτό το λούσο!" Πέμπτον, θα περνάς, κυρά μου, σύμφωνα με τον παρά μου! Εάν δεν εφαρμόσεις τις δέκα συμβουλές, εγώ θα μπλέξω μ’ άλλην κι εσύ πικρά θα κλαις. Έκτον, επειδή είμαι νευρικός δε θα με ρωτάς: πότε, πού και πώς! Έβδομον, μην προσπαθείς τον αέρα να μου πάρεις! Όγδοον, για μουσική μπουζουκάκια θα γουστάρεις! Ένατον, στα βάσανά μου θα ’σαι η παρηγοριά μου! Δέκατον, λοιπόν, και τέρμα: μη μου πεις ποτέ σου ψέμα! Δέκα συμβουλές. Στίχοι: Κώστας Βίρβος Μουσική: Θεόδωρος Δερβενιώτης Ερμηνευτής: Πέτρος Αναγνωστάκης

Στο λαϊκό τραγούδι “Δέκα συμβουλές” που αποτέλεσε μουσική επιτυχία της δεκαετίας του '70 εμφανίζεται ο κυρίαρχος και πάλι ρόλος του άνδρα ο οποίος επιβάλλει στη γυναίκα του να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του και να ικανοποιεί αδιαμαρτύρητα τις προσωπικές του επιθυμίες.Λειτουργεί όπως ακριβώς έχει διδαχθεί από την κοινωνία της εποχής του, στην οποία η γυναίκα αποτελεί τη σκιά του ανδρά και τον εξυπηρετεί πολλαπλώς, χωρίς να έχει δικαίωμα αντίδρασης.

Το πουλί. Στίχοι: Γαβριηλίδης Μιχάλης Μουσική: Ιακωβίδης Ζακ Δε θέλω μόνιμη αγκαλιά δε θέλω μόνιμα φιλιά δεν θέλω έλεγχο τι κάνω και που πάω τι ώρα γύρισα εχθές, με ποιες αλήτευα προχθές τέτοια σκλαβιά δεν την μπορώ δεν τη βαστάω Θα ζήσω ελεύθερο πουλί κι όχι κορόιδο στο κλουβί για μια μονάχα θηλυκιά να κελαηδάω θα χτίσω είκοσι φωλιές κι άμα γουστάρω αγκαλιές από κανάρα σε κανάρα θα πετάω Θέλει η ζωή μας αλλαγές και ας τσαντίζονται πολλές δεν δίνω φράγκο κάθε μια τι θα μου σούρει και το πουλί για να τραφεί πρέπει ν’ αλλάζει τη τροφή κι όχι σκέτο κανναβούρι κανναβούρι Στίχοι: Γαβριηλίδης Μιχάλης Μουσική: Ιακωβίδης Ζακ Ερμηνευτής: Χρηστάκης

“Το πουλί” είναι ένα τραγούδι της δεκαετίας του '70 που έχει γραφτεί για να δείξει πως κάποιες έντονες γυναικίες παρουσίες άρχισαν να διεκδηκούν κάποια δικαιώματα, όπως την αποκλειστικότητα του συντρόφου τους και τον έλεγχο ορισμένων πράξεων του. Όμως οι στερεότυπες αντιλήψεις που ήταν ακόμη δυσμενείς για το γυναικίο φύλο και ο ανδρικός εγωισμός κάνει τον άνδρα να επαναστατεί για να μην χάσει τον κυρίαρχο ρόλο στην άσκηση έξουσίας, που ήταν κεκτημένο δικαίωμά του, αδιαφορώντας για τα αισθήματα και τις ανάγκες των γυναικών!

Μια μέρα της Μαίρης. Στίχοι-Μουσική: Λουκιανός Καλαηδόνης Στίχοι-Μουσική: Λουκιανός Καλαηδόνης Ερμηνευτής: Αφροδίτη Μάνου

να τηγανίζω, να ετοιμάζω τη σαλάτα, να σερβίρω και να κόβω και ψωμί να `μαι ένα ράκος που να σέρνεται στα πόδια του απ’ την πείνα κι από το τρεχαλητό κι αυτοί να βρίζουν πως δεν ήτανε καλό το φαγητό. Να πλένω πιάτα και πιρουνιά και μαχαίρια και να μου `ρχεται να κάνω φονικό κι αυτός ο κύριος να θέλει να μου πιάνει και τον κω... Μόλις ξαπλώσει και φωνάξει "ησυχία" μην ακούσω μες στο σπίτι τσιμουδιά, είναι η ώρα που τελειώνω εγώ τα πιάτα και που πρέπει να διαβάσω τα παιδιά, είναι η ώρα να διαβάσουν οι διαβόλοι για ν’ αρχίσουμε να τρέχουμε μετά στα ιδιαίτερα του ενός και στ’ αλλουνού τα γαλλικά. Κι αφού μου βγάλουνε καλά καλά την πίστη και γυρίσουμε στο σπίτι τελικά τότε θα φάνε, θα πλυθούνε, θα δαρθούνε και θα παν να κοιμηθούν κανονικά κι ενώ εγώ θα σιδερώνω και θα πλένω, ό,τι κάνει μια γυναίκα δηλαδή, αυτός ο κύριος θα είναι αραγμένος στην ΤV κι αν γίνω έξαλλη σαν πέσω στο κρεβάτι και τον δω πως είν’ ο νους του στο κακό, "είναι καθήκον σου" γυρίζει και μου λέει, συζυγικό. Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά μια εργαζόμενη μητέρα μια καλή νοικοκυρά. Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι ένα ζώον δηλαδή κανονικό. Στίχοι: Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά μια εργαζόμενη μητέρα μια καλή νοικοκυρά. Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι αυτό που λέμε δείγμα τυπικό. Μόλις ξυπνήσω το πρωί, πολύ πρωί, πριν ξημερώσει δηλαδή καλά καλά, λέω από μέσα μου μουλάρι σήκω ντύσου γιατί εδώ σε περιμένουνε πολλά και τότε τρέχω να ξυπνήσω, να ταΐσω, να ποτίσω και να ντύσω τα παιδιά ενώ παράλληλα ετοιμάζω πρωινό για τον πασά. Του το πηγαίνω στο κρεβάτι κι αυτομάτως κατεβάζω τα παιδιά στο σχολικό, πάω γραμμή για να ψωνίσω κι ο χασάπης μες στη φούρια να μου πιάνει και τον κω... να `χω το νου μου κάθε μέρα για πουκάμισο και σώβρακο καινούριο καθαρό κι αλίμονο μου αν το ξεχάσω και δεν βρει ζεστό νερό. Να συγυρίζω τα κρεβάτια και το σπίτι να ετοιμάζω φαγητό για τα παιδιά κι έχω να φύγω νηστική και σαν τρελή για την δουλειά. Και μόλις φτάσω αλαφιασμένη στη δουλειά να `χω να κάνω και καφέ στ’ αφεντικό να `χω κι αυτόν που του τη δίνει κάθε τόσο και που θέλει να μου πιάνει και τον κω... να `χω το ντρουν του τηλεφώνου μες στ’ αυτί μου κι από πάνω τις δικές του τις φωνές και να με στέλνει έξω να κάνω και του κόσμου τις δουλειές Μόλις σχολάσω τρέχω αμέσως να προφτάσω να ετοιμάσω το τραπέζι για φαΐ.

Οι στίχοι του τραγουδιού αναφέρονται στη δεκαετία του '80 όπου έχουμε μία διευρυμένη συμμετοχή της γυναίκας στην παραγωγική διαδικασία ενώ ταυτόχρονα προβάλλεται η μητρότητα ως καταξίωση της γυναικείας υπόστασης. Ο συνδιασμός επομένως της επαγγελματικής σταδιοδρομίας με τη μητρότητα, την οικογένεια και το νοικοκυριό δημιουργεί ένα δυσβάσταχτο βάρος ψυχολογικά και σωματικά για τις γυναίκες, οι οποίες

πρέπει να ανταποκριθούν στις προσδοκίες που έχει για αυτές η κοινωνία και η οικογένεια αλλά ακόμα και να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Έτσι δημιουργείται μία σύγκρουση ρόλων που δεν επιτρέπει στις γυναίκες να απολαύσουν τη συμμετοχή τους στη δημόσια ζωή...

Συμπέρασμα! Συνεπώς μέσα από τους στίχους αυτών των τραγουδιών βλέπουμε την πορεία της γυναίκας για ισότητα με τον άνδρα και παρόλο που φαίνεται ότι η γυναίκα έχει κάνει μια θριαμβευτική πορεία... Στην πραγματικότητα δεν έχει καταφέρει ακόμη και σήμερα την πλήρη ισότητα.

Τέλος