Θρεπτική Αξία Τροφίμων Διατροφή & Εφηβεία Fast food και οι επιπτώσεις τους στους νέους
. . . . Αρχική
ΟΙ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Η πρωτεΐνη έχει πρωταρχική σημασία για οποιονδήποτε ζωντανό οργανισμό γιατί αποτελεί το δομικό υλικό με το οποίο κτίζονται και «επισκευάζονται» όλα τα κύτταρα. Χωρίς τις πρωτεΐνες η επιβίωση και η ανάπτυξη είναι αδιανόητη, όπως «αδιανόητη» είναι και η μυϊκή συστολή. Οι πρωτεΐνες με τη μορφή της ακτίνης και της μυοσίνης αποτελούν το βασικό συστατικό των μυών και προκαλούν τη σύσπαση των μυϊκών ινών, όπως και το βασικό στοιχείο για τη σύνθεση των νουκλεϊκών οξέων (DNA).
ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΩΤΕΪΝΟΥΧΩΝ ΤΡΟΦΩΝ Βασικό διατροφικό χαρακτηριστικό που πρέπει να προσέχουμε σε κάθε πρωτεϊνούχα τροφής είναι η βιολογική της αξία δηλαδή το πόσο περίπου από την πρωτεΐνη που περιέχει η συγκεκριμένη τροφή είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί κάτω από ευνοϊκές συνθήκες. Πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι εκτός από την βιολογική αξία κάποιας μεμονωμένης πρωτεϊνούχας τροφής υπάρχει και η βιολογική αξία του γεύματος που είναι ουσιαστικά αυτό που μας ενδιαφέρει στην διατροφή. Αναμιγμένες πρωτεΐνες από διάφορες τροφές μπορούν να μειώσουν ή να αυξήσουν τη βιολογική αξία του γεύματος. Αρχική
ΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι υδατάνθρακες είναι χημικές ενώσεις οι οποίες συναντώνται στη φύση σε πολλές μορφές. Διακρίνουμε τρεις κύριες κατηγορίες, τους : α) Μονοσακχαρίτες β) Ολιγοσακχαρίτες γ) Πολυσακχαρίτες.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Οι υδατάνθρακες εξασφαλίζουν περισσότερο από το 50% της απαραίτητης καθημερινής ενέργειας. Εξασφαλίζουν και παρέχουν «ενεργειακά καύσιμα». Συμβάλλουν στην διαδικασία μεταβολισμού του λίπους, στην ανάπτυξη. Συμβάλλουν στην επούλωση τραυματισμένων ιστών. Αποτελούν τη μοναδική πηγή ενέργειας του εγκεφάλου (γλυκόζη). Αρχική
ΤΑ ΛΙΠΗ Τα λίπη αποτελούν μία μεγάλη ανομοιογενή ομάδα θρεπτικών ουσιών που έχουν κοινά χαρακτηριστικά, όπως ότι είναι ουσίες αδιάλυτες στο νερό κι αναλύονται σε οργανικά διαλύματα. Από άποψη θρεπτικής αξίας τα λίπη αποτελούν την πλουσιότερη πηγή ενέργειας.
ΕΙΔΗ ΛΙΠΩΝ Τα λίπη χωρίζονται σε τρία είδη : τα κορεσμένα λιπαρά οξέα τα ακόρεστα λίπη τα ακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα κορεσμένα λιπαρά προέρχονται κυρίως από ζωικές τροφές ενώ τα ακόρεστα βρίσκονται μόνο στα φυτικά τρόφιμα. Αρχική
Θερμίδες Ο όρος θερμίδα, όπως χρησιμοποιείται στην καθημερινή πράξη, αντιστοιχεί στη διεθνή μονάδα μέτρησης, KCal (1000 Calories= θερμίδες), τη χιλιοθερμίδα δηλαδή. Έχουν υπολογιστεί οι τιμές που χρησιμοποιούνται για τη θερμιδική (ενεργειακή) απόδοση των συστατικών από την ενέργεια που αποδίδουν τα τρόφιμα με την καύση . Αρχική
Η εφηβεία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου, κατά την οποία παρατηρούνται ραγδαίες ψυχολογικές και σωματικές αλλαγές που οδηγούν το άτομο στην κορύφωση της οργανικής του ανάπτυξης αλλά και την τελική διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Η εφηβική ανάπτυξη για τα κορίτσια ξεκινάει στην ηλικία των 10-11 ετών και ολοκληρώνεται συνήθως μέχρι τα 15 έτη ενώ για τα αγόρια ξεκινάει σε ηλικία 12-13 ετών, φτάνει στο μέγιστο ρυθμό ανάπτυξης σε ηλικία 14 ετών και ολοκληρώνεται στα 19 έτη . Οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες σε αυτήν την ηλικία είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, καθώς ο έφηβος χρειάζεται ενέργεια για την αύξηση του μυϊκού ιστού, την ανάπτυξη του σκελετού και του νευρικού συστήματος, καθώς και για την ανάπτυξη του γεννητικού συστήματος. Είναι λοιπόν απαραίτητο, οι έφηβοι να προσλαμβάνουν την κατάλληλη ποσότητα ενέργειας καθημερινά αλλά και να εκπαιδευτούν σε σχέση με την ποιότητα των τροφών που θα πρέπει να καταναλώνουν. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι ημερήσιες ανάγκες των εφήβων σε ενέργεια και πρωτεΐνη.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ Να καταναλώνετε 5 γεύματα την ημέρα Για να είναι ο μεταβολισμός καλά ρυθμισμένος, να γίνονται οι απαραίτητες καύσεις αλλά και να έχει ο έφηβος καλά επίπεδα ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας είναι απαραίτητο να μοιράζεται την ενεργειακή του πρόσληψη σε 5 γεύματα: 3 κυρίως γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό) και 2 ενδιάμεσα μικρά γεύματα (δεκατιανό και απογευματινό). Η κατανάλωση ενός μόνο μεγάλου γεύματος το βράδυ, θα επιβραδύνει το μεταβολισμό του, θα τον κάνει να νιώθει κουρασμένη/ος και με μειωμένη συγκέντρωση κατά τη διάρκεια της ημέρας και επιπρόσθετα θα τον οδηγήσει σε υπερφαγική κρίση, καθώς θα έχει συσσωρεύσει την πείνα μιας ολόκληρης ημέρας για το τέλος της . Να αποφεύγετε τα ζαχαρούχα ροφήματα και τα βιομηχανοποιημένα σνακ πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά. Όλα τα σοκολατούχα σνάκ (μπισκότα, γκοφρέτες και παραδοσιακά γλυκά) καθώς και τα αλμυρά τηγανιτά σνάκ (όπως πατατάκια και κρακεράκια) φαίνονται δελεαστικά και είναι μια γρήγορη λύση για ένα μίνι γεύμα στο σχολείο. Παρόλα αυτά όμως είναι φορτωμένα με πολλές θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά κάτι το οποίο οδηγεί στην απόκτηση περιττών κιλών και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Επομένως , καλό θα ήταν ο έφηβος να προσέχει τις επιλογές του και να προτιμάει για ενδιάμεσο γεύμα ένα φρούτο ή ένα τόστ με ζαμπόν – τυρί λάιτ και ντομάτα ή ένα ποτήρι γάλα ή ένα γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή τέλος ένα ποτήρι χυμό χωρίς ζάχαρη. Ναι στα δημητριακά ολικής αλέσεως! Τα δημητριακά ολικής αλέσεως (όπως ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά πρωινού και μπάρες δημητριακών ολικής αλέσεως) αποτελούν άριστη πηγή φυτικών ινών, βιταμίνης Β και Ε και μαγνησίου. Είναι η άμεση πηγή ενέργειας για τον οργανισμό μας η έλλειψη των οποίων από τη διατροφή οδηγεί σε αδυναμία, απώλεια συγκέντρωσης, νευρικότητα και κατάθλιψη.
Να αποφεύγετε τα ζαχαρούχα ροφήματα και τα βιομηχανοποιημένα σνακ πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά. Όλα τα σοκολατούχα σνακ (μπισκότα, γκοφρέτες και παραδοσιακά γλυκά) καθώς και τα αλμυρά τηγανιτά σνακ (όπως πατατάκια και κρακεράκια) φαίνονται δελεαστικά και είναι μια γρήγορη λύση για ένα μίνι γεύμα στο σχολείο. Παρόλα αυτά όμως είναι φορτωμένα με πολλές θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά κάτι το οποίο οδηγεί στην απόκτηση περιττών κιλών και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Επομένως , καλό θα ήταν ο έφηβος να προσέχει τις επιλογές του και να προτιμάει για ενδιάμεσο γεύμα ένα φρούτο ή ένα τόστ με ζαμπόν – τυρί λάιτ και ντομάτα ή ένα ποτήρι γάλα ή ένα γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή τέλος ένα ποτήρι χυμό χωρίς ζάχαρη.
Να πίνετε καθημερινά μεγάλη ποσότητα γάλακτος. Να καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Θα ήταν σωστό να καταναλώνουν 2 φρούτα και 1-2 μπολ σαλάτα της αρεσκείας τους. Αυτή η ποσότητα θα τους εξασφαλίσει την απαιτούμενη ποσότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων που χρειάζονται για την σωστή λειτουργία του οργανισμού τους αλλά και την ανάπτυξή τους. Επιπλέον, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από τη φθορά του χρόνου και των τοξικών αποβλήτων του οργανισμού. Να πίνετε καθημερινά μεγάλη ποσότητα γάλακτος. Γάλα ή γιαούρτι ή τυριά χαμηλών λιπαρών: 3 μερίδες την ημέρα είναι βασικές για την πρόσληψη της απαιτούμενης ποσότητας ασβεστίου για την ανάπτυξη των οστών σας. Ένα ποτήρι γάλα το πρωί, ένα γιαούρτι ως ενδιάμεσο απογευματινό και 30-50γρ τυρί μαζί με το φαγητό σας το μεσημέρι επαρκούν για να προσλαμβάνετε όσο ασβέστιο χρειάζεστε για την ημέρα. Ναι στο κρέας, το κοτόπουλο και το ψάρι. Αποτελούν πηγές πρωτεΐνης καλής βιολογικής αξίας, σιδήρου, ψευδαργύρου και συμπλέγματος Β. Η ποσότητα των 200γρ την ημέρα ζωικής πρωτεΐνης είναι επαρκής για τα κορίτσια ενώ τα αγόρια χρειάζονται 300γρ την ημέρα για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΦΗΒΟΥ (ενδεικτική) ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΠΡΩΙΝΟ Ένα φλιτζάνι δημητριακά με ένα ποτήρι γάλα 1,5% λιπαρά και μία μπανάνα. Μισό φλιτζάνι δημητριακά με ένα ποτήρι γάλα 1,5% λιπαρά κι ένα μήλο. ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ Ένα τοστ με μια φέτα τυρί χαμηλών λιπαρών, μια φέτα ζαμπόν γαλοπούλας και ντομάτα. Μία μπάρα δημητριακών 100-150 θερμίδες. ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ Δύο και 1/2 φλιτζάνια μακαρόνια με 1/2 φλιτζάνι κιμά, μια κουταλιά της σούπας τριμμένη παρμεζάνα και δύο φλιτζάνια λαχανοσαλάτα με μία κουταλιά του γλυκού λάδι. Ένα και 1/2 φλιτζάνι μακαρόνια με 3 κουταλιές της σούπας κιμά και μία κουταλιά της σούπας τριμμένη παρμεζάνα και ένα φλιτζάνι λαχανοσαλάτα με μια κουταλιά του γλυκού λάδι. ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ Ένα ποτήρι γάλα 1,5% λιπαρά και μία μπανάνα. Ένα γιαούρτι 0-2% λιπαρά κι ένα αχλάδι. ΒΡΑΔΙΝΟ 200 γρ. κοτόπουλο ψητό με 2/3 του φλιτζανιού ρύζι βραστό αβουτύρωτο και δύο φλιτζάνια μαρουλοσαλάτα με μια κουταλιά του γλυκού λάδι. 120γρ κοτόπουλο ψητό με 1/2 φλιτζάνι ρύζι βραστό αβουτύρωτο και δύο φλιτζάνια μαρουλοσαλάτα με μια κουταλιά του γλυκού λάδι. Αρχική
Τι είναι το fast food; Ο όρος «fast food» αναφέρεται σε τρόφιμα που παρασκευάζονται και σερβίρονται πολύ γρήγορα, ικανοποιώντας το αίσθημα της πείνας πολύ γρήγορα. Με τον όρο «fast food» μας έρχονται στο μυαλό τρόφιμα όπως πατάτες τηγανητές, χάμπουργκερ, πίτσες, σουβλάκια και πολλά άλλα. Τρόφιμα δηλαδή που έχουν πολλές θερμίδες, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Η παχυσαρκία, αν και σημαντικός, δεν είναι ο μόνος κίνδυνος που διατρέχουν τα παιδιά από την κατανάλωση τέτοιων τροφίμων. Μέσω των συστατικών που περιέχουν, συμβάλλουν στην εμφάνιση νοσημάτων όπως ο διαβήτης κ.α.
ΕΡΕΥΝΑ Σκοπός Υπόθεση Ερωτήσεις – Απαντήσεις Αποτελέσματα
ΣKΟΠΟΣ Σκοπός αυτής της έρευνας ήταν να μελετήσει τις διατροφικές συνήθειες των νέων καθώς και τις στάσεις τους, αλλά και τις αντιλήψεις τους γενικότερα για τη διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής .Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο του δομημένου ερωτηματολογίου σε Αθήνα, Πειραιά, Γλυφάδα, Θεσσαλονίκη και στα Νησιά. Αρχική
ΥΠΟΘΕΣΗ Υποθέτω πως οι διατροφικές συνήθειες των νέων έχουν αρνητική επίπτωση στην υγεία τους, καθώς οι νέοι στην πλειοψηφία τους δεν τρέφονται σωστά. Δηλαδή: 1. Προτιμούν το πρόχειρο φαγητό 2. Αποφεύγουν το σπιτικό φαγητό 3. Συχνάζουν στα ταχυφαγεία Το δείγμα της έρευνας περιλάμβανε 1800 συνεντεύξεις σε νέους, γυναίκες και άντρες ηλικίας 17-29 ετών. Αρχική
Πόσα γεύματα και ποια καταναλώνετε σε εβδομαδιαία βάση; Πρωινό:3 φορές εβδομαδιαίως Δεκατιανό: 4 φορές εβδομαδιαίως Μεσημεριανό: 7 φορές εβδομαδιαίως Απογευματινό: 4 φορές εβδομαδιαίως Βραδινό: 3 φορές εβδομαδιαίως
Πόσα γεύματα πραγματοποιείτε εκτός σπιτιού σε εβδομαδιαία βάση; Κανένα: 13% Ένα γεύμα: 39% Δύο – Τρία γεύματα 31% Τέσσερα –Πέντε: 15% Έξι-Εφτά: 2%
Σε πόσα από τα γεύματα που πραγματοποιείτε εκτός σπιτιού επιλέγετε κάποιο fast food; Κανένα: 3% Ένα γεύμα: 33% Δύο- Τρία γεύματα : 40% Τέσσερα-Πέντε γεύματα: 10% Έξι-Εφτά: 14%
Έχετε παρατηρήσει κάποια μεταβολή τα τελευταία τρία χρόνια στις διατροφικές σας συνήθειες; ΝΑΙ: 65% ΟΧΙ: 35% Αρχική
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας οι διατροφικές συνήθειες των νέων δεν είναι σωστές, πράγμα που επηρεάζει αρνητικά την υγεία τους. Η αρχική υπόθεση επιβεβαιώνεται! Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία http://diatrofika.blogspot.gr/ www.nber.org/papers/w11879.pdf http://news247.gr/eidiseis/koinonia/ygeia/epikindynes-diatrofikes-synhtheies-gia-toys-neoys-ths-elladas.2461837.html Τέλος
Ευχαριστούμε για τον χρόνο σας!