Σχέση οικογένειας – σχολείου - κοινότητας Σχέση οικογένειας – σχολείου - κοινότητας Τρόποι ενδυνάμωσης της μεταναστευτικής οικογένειας

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Θεσμοθετημένη βιο- κοινωνική μονάδα που αποτελείται από δύο τουλάχιστον ενήλικα άτομα ετερόφυλα και μη συγγενικά καθώς και τα τέκνα αυτών (πυρηνική αλλά και εκτεταμένη, μονογονεϊκή κλπ).

Συμμετοχή γονέων Η συμμετοχή των γονέων είναι ένας παράγοντας-κλειδί για τη σχολική επιτυχία και βασικό συστατικό για την οικοδόμηση αποτελεσματικών σχολείων σε γειτονιές χαμηλού εισοδήματος και εθνικών μειονοτήτων (Edmonds 1979). Ταυτόχρονα, πολλοί εκπαιδευτικοί βλέπουν τη γονεϊκή εμπλοκή ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Σε μια κοινότητα με πολιτισμική ποικιλία, είναι πιθανό να μη θεωρούν όλες οι οικογένειες ότι η γονεϊκή εμπλοκή ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους

Τι παρατηρειται Γονείς χαμηλού εισοδήματος, μετανάστες, και γονείς από μειονότητες φαίνεται να συμμετέχουν λιγότερο από γονείς μεσαίας τάξης και του κυρίαρχου πολιτισμού σε επίσημες δραστηριότητες που οργανώνονται για να προωθήσουν την επικοινωνία μεταξύ του σχολείου και του σπιτιού. Αυτό δεν δείχνει απαραίτητα έλλειψη ενδιαφέροντος για την εκπαίδευση των παιδιών τους.

Γονείς - μετανάστες Γονείς που δεν ανήκουν στην κυρίαρχη κουλτούρα συχνά δε νιώθουν άνετα στο χώρο του σχολείου ή να μιλούν στους εκπαιδευτικούς, ιδιαίτερα αν δεν νιώθουν ασφαλείς στη χρήση της κυρίαρχης γλώσσας. Επίσης, οι πιέσεις που απορρέουν από την εγκατάσταση σε μια νέα χώρα και τα δύσκολα ωράρια στη δουλειά συχνά κάνουν αδύνατη τη συμμετοχή των γονέων σε ώρες που είναι βολικές για τους εκπαιδευτικούς.

Γονείς - μετανάστες Πολλοί μετανάστες γονείς στην πραγματικότητα συμμετέχουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους με τρόπους που δεν είναι πάντα ορατοί στους εκπαιδευτικούς τους σχολείου. Πολλοί γονείς προτιμούν ένα ρόλο που μπορούν να φέρουν σε πέρας στο σπίτι, στο δικό τους χώρο. Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτός ο ρόλος μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην εκπαίδευση των παιδιών τους και ότι δεν είναι απαραίτητο οι γονείς να είναι μορφωμένοι για να παίξουν αυτό το ρόλο.

Γονεϊκή εμπλοκή - Γονεϊκή συμμετοχή Γονεϊκή εμπλοκή: οι γονείς σε ρόλο απλού παρατηρητή ή/και σε ρόλο προκαθορισμένο από τους εκπαιδευτικούς Γονεϊκή συμμετοχή: οι γονείς συμμετέχουν ισότιμα με τους εκπαιδευτικούς στη λήψη των αποφάσεων (για τη σχολική μονάδα αλλά και το εκπαιδευτικό σύστημα)

Γονεϊκή εμπλοκή (Ν.1566/85 & Ν.2621/98) Έμφαση στους τρόπους εκλογής των εκπροσώπων των γονέων στα πλαίσια του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων. Η συνεργασία σχολείου οικογένειας είναι ευεργετική για το μαθητή. Ο / η εκπαιδευτικός δίνει κατευθύνσεις που ακολουθούν οι γονείς και διευκολύνεται η διαδικασία μάθησης. Παράλληλα, οι γονείς αναγνωρίζουν την υποχρέωση που έχουν αν βοηθούν τα παιδιά τους για το σχολείο.

Τι γίνεται όταν οι γονείς δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους εξ αιτίας αντικειμενικών δυσκολιών (άγνοια γλώσσας) Ο οικογενειακός γραμματισμός είναι μια εκπαιδευτική κίνηση που αναδεικνύει την σημασία της οικογένειας ως τον πυρήνα ανάδειξης δεξιοτήτων γραμματισμού (Hannon, 1999).

Γραμματισμός: (ευρύτερος από την έννοια του αλφαβητισμού) Δυνατότητα του ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διάφορα περιβάλλοντα και καταστάσεις επικοινωνίας χρησιμοποιώντας κείμενα γραπτού και προφορικού λόγου καθώς και μη γλωσσικά κείμενα (εικόνες, χάρτες). Ο γραμματισμός αποτελεί βασικό κριτήριο για κοινωνική ένταξη και καταξίωση.

Οικογενειακός γραμματισμός Υποδηλώνει τις καθημερινές ενασχολήσεις των γονέων , των παιδιών και των άλλων μελών της οικογένειας με πρακτικές σχετικές με την ανάγνωση και την γραφή. Το σπίτι είναι το πρώτο σχολείο των παιδιών και οι γονείς οι πρώτοι και οι πλέον σημαντικοί δάσκαλοι (Morrow, 1995). Σε όλες σχεδόν τις οικογένειες καταγράφονται δραστηριότητες που προσφέρουν στα παιδιά από την νηπιακή ηλικία πλήθος αναγνωστικών εμπειριών και πληροφοριών (Campbell, 1998)

Εμφάνιση προγραμμάτων οικογενειακού γραμματισμού στις αρχές του 1990. Πρόκειται για προγράμματα που συνδυάζουν άμεση εκπαίδευση ενηλίκων για γονείς με άμεση εκπαίδευση για παιδιά. (Nutbrown, Hannon, Morgan, 2005) Αυτά τα προγράμματα προσφέρουν οδηγίες σε μέλη της οικογένειας σχετικές με πρακτικές γραμματισμού, δημιουργούν υποστηρικτικά περιβάλλοντα μάθησης, παρέχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης της οικογένειας και δραστική συνεργασία με άλλους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς (Neuman, 1998)

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ μαθήματα αποκλειστικά για γονείς μαθήματα αποκλειστικά για παιδιά κοινά μαθήματα Η τοποθεσία που διεξάγονται μπορεί να ποικίλει (σχολεία, σπίτια, εκπαιδευτικά ιδρύματα, εργασιακοί χώροι κλπ). Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα φιλικό «σχολικό» περιβάλλον για όλη την οικογένεια (οι γονείς ενθαρρύνονται να επισκεφθούν το σχολείο, να δανειστούν βιβλία από την σχολική βιβλιοθήκη και να συναντηθούν με άλλους γονείς και να ανταλλάξουν απόψεις)

Ανάπτυξη προγραμμάτων οικογενειακού γραμματισμού Ανάπτυξη προγραμμάτων οικογενειακού γραμματισμού Απαιτείται ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού για τα θετικά αποτελέσματα από την ολιγόλεπτη, έστω, ενασχόληση των γονέων με τη φοίτηση των παιδιών τους. Τα προγράμματα οικογενειακού γραμματισμού παρέχουν ευκαιρίες σε γονείς να υποστηρίξουν άλλους γονείς, να μοιράζονται εμπειρίες και να συζητούν τρόπους προκειμένου να επιφέρουν αλλαγές σε πρακτικές που υιοθετούν στο σπίτι τους. Τέλος παρέχουν ευκαιρίες σε λιγότερο προνομιούχες οικογένειες να υιοθετήσουν καλές πρακτικές που πέτυχαν (ρόλος θετού γονέα).

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ - ΓΟΝΕΙΣ Αντί να απαιτούμε από τους γονείς να βοηθήσουν το σχολείο με τρόπους που μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση με τον τρόπο ζωής τους, το πρόγραμμά τους και τις αξίες τους ή να τους βάζουμε σε καταστάσεις που δεν αισθάνονται άνετα ή νιώθουν ανεπαρκείς εξαιτίας του δικού τους ελλείμματος εκπαίδευσης, περιορισμένης ικανότητας στην κυρίαρχη γλώσσα ή μη εξοικείωσης με το σχολικό σύστημα, τα σχολεία μπορούν να πλησιάσουν τους γονείς με δύο τρόπους:

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ - ΓΟΝΕΙΣ Να βρουν κατάλληλους τρόπους για να καλούν τους γονείς στο σχολείο, να ενθαρρύνουν την άμεση επαφή με τους/τις εκπαιδευτικούς και να εδραιώσουν έναν πραγματικά αμφίδρομο διάλογο. 2. Να ενισχύσουν τους γονείς, δείχνοντάς τους μερικές από τις στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στο σπίτι για καλύτερη επιτυχία στο σχολείο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Στο Λονδίνο πολλά προγράμματα γραμματισμού έχουν εμπλέξει τους γονείς μέσα και έξω από το κανονικό σχολικό ωράριο. Με στόχο τη γεφύρωση των γενεών και των διαφορετικών πολιτισμών σε σχολεία μιας περιοχής με πολλούς Ασιάτες, οι γονείς είτε μετά το μάθημα είτε τα Σαββατοκύριακα εμπλέκονται σε μια δραστηριότητα κατασκευής, από κοινού με τα παιδιά τους, μικρών βιβλίων και επιτραπέζιων παιχνιδιών. Αν οι γονείς είναι αναλφάβητοι, τα παιδιά γράφουν το κείμενο και αυτοί συμβάλλουν στο εικαστικό μέρος εάν πάλι είναι εγγράμματοι, βοηθούν τα παιδιά τους στην ανάγνωση και τη γραφή. Οι εκπαιδευτικοί συντονίζουν και καθοδηγούν. Υπάρχουν επίσης σχολεία που επιτρέπουν, έπειτα από διαδικασία επιλογής, την είσοδο των γονιών στην τάξη και την αξιοποίησή τους ακόμη και στη διδακτική διαδικασία. Οι γονείς μπορούν ακόμη, ως εθελοντές, να προσφέρουν βοήθεια σε άλλου τύπου ανάγκες του σχολείου. Σε πολλά σχολεία επίσης διατίθεται ένας χώρος όπου προσφέρεται καφές και οι γονείς μπορούν να συναντήσουν άλλους γονείς και να συζητήσουν, στο πλαίσιο μιας χαλαρής ατμόσφαιρας, για τα παιδιά τους και για τη δική τους ζωή.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ