H κλίμακα pH (πε-χα) ως μέτρο της οξύτητας

Όλα τα οξέα δεν εμφανίζουν διάσταση στον ίδιο βαθμό. Το καθαρό νερό εμφανίζει ελάχιστη διάσταση: από ένα δισεκατομμύριο μόρια νερού μόνο τέσσερα μόρια δίνουν κατιόντα H1+ και ανιόντα OH1-σε ίσες ποσότητες (ισορροπία). Όταν σε καθαρό νερό βάλουμε οξύ η περιεκτικότητα του διαλύματος σε κατιόντα υδρογόνου H1+ αυξάνεται, λόγω της διάστασης του οξέος. Το βαθμό διάστασης των οξέων (που δείχνει και πόσο έντονα εμφανίζει κάθε οξύ τον όξινο χαρακτήρα) τον ονομάζουμε οξύτητα των οξέων. Τα περισσότερα εργαστηριακά οξέα (υδροχλωρικό οξύ, θειικό οξύ, νιτρικό οξύ) εμφανίζουν διάσταση 100% και τα ονομάζουμε ισχυρά οξέα. Κάποια άλλα οξέα (κιτρικό, οξικό, τρυγικό) εμφανίζουν διάσταση σε μικρότερο βαθμό και τα ονομάζουμε ασθενή οξέα Όλα τα οξέα δεν εμφανίζουν διάσταση στον ίδιο βαθμό.

Η περιεκτικότητα Η1+ σε ισχυρό οξύ (100%-η περισσότερη που μπορεί να υπάρξει) μπορεί να εκφραστεί και ως: 100 ή 10-0 10-7 Η περιεκτικότητα Η1+ στο καθαρό νερό (ελάχιστη διάσταση) είναι : Η περιεκτικότητα Η1+ σε ασθενές οξύ κυμαίνεται ανάμεσα στις παραπάνω τιμές, δηλαδή μεταξύ 100 και 10-7 Η οξύτητα λοιπόν των οξέων περιγράφεται με την κλίμακα pH που μπορεί να πάρει τιμές από 0 (πολύ ισχυρό οξύ) έως 7 (καθόλου οξύ). 0 1 2 3 4 5 6 7 όσο το pH του διαλύματος αυξάνεται... η οξύτητα του διαλύματος μειώνεται!!!

κλίμακα θερμοκρασιών (Κελσίου) (μα, τι είναι κλίμακα;) Μισθολογική κλίμακα κλίμακα θερμοκρασιών (Κελσίου) Βαθμολογική κλίμακα 1-20

Το pH ενός διαλύματος μπορεί να μετρηθεί με ειδικά όργανα που ονομάζονται πεχάμετρα.

...ή με την αλλαγή χρώματος των δεικτών αλλά όχι με μεγάλη ακρίβεια...

προσθέτουμε 50mL καθαρό νερό Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κλίμακα pH εκφράζει περιεκτικότητα κατιόντων H1+ και όχι ποσότητα: ...και επομένως έχει μεγαλύτερο pH τώρα το διάλυμα που έχει όγκο 100mL, περιέχει την ίδια ποσότητα κατιόντων υδρογόνου, αλλά έχει μικρότερη περιεκτικότητα (είναι πιο αραιό) προσθέτουμε 50mL καθαρό νερό μετράμε το pH σε 50mL διαλύματος οξικού οξέος

ένα οξύ-θαύμα

Ιπποκράτης (400 π.Χ.) Εκχύλισμα (τσάι) από φύλλα ιτιάς καταπραΰνει τους πόνους της γέννας Salix alba (ιτιά) Ο πάπυρος Ebers (1550 π.Χ.) περιγράφει τη χρήση της φλούδας της ιτιάς από Αιγύπτιους γιατρούς. O αιδεσιμότατος E. Stone (1763 μ.Χ.) περιγράφει πως έχει αποξηράνει την φλούδα της ιτιάς και την έχει κάνει σκόνη. Αυτή τη σκόνη τη χρησιμοποιεί για τη γρίπη και για ήπιο παυσίπονο.

Ο J. A. Buchner το 1828 απομόνωσε από εκχύλισμα φλοιού ιτιάς μια πολύ μικρή ποσότητα υποκίτρινης κρυσταλλικής ουσίας με έντονα πικρή γεύση την οποία ονόμασε σαλικίνη (salicin) και διαπίστωσε ότι η ουσία αυτή είχε αντιπυρετικές ιδιότητες. Λίγο αργότερα από τη σαλικίνη παρασκευάζεται το πιο δραστικό σαλικυλικό οξύ, που όμως έχει πολλές παρενέργειες. Το 1895, ο Frederick Bayer, ιδιοκτήτης της χημικής βιομηχανίας Frederick Bayer & Company, που αρχικά εξειδικευόταν στην παρασκευή συνθετικών χρωμάτων, άρχισε να ενδιαφέρεται για τη σύνθεση παραγώγων του σαλικυλικού οξέος. Ανέθεσε το θέμα αυτό σε ένα νεαρό χημικό, τον Felix Hoffmann. Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ που παρασκεύασαν (1897) δοκιμάστηκε σε χρυσόψαρα (η πρώτη δοκιμή φαρμάκου σε ζώα) και διαπιστώθηκε ότι δεν είχε τοξικές ιδιότητες.