Παιχνίδια γνωριμίας/επικοινωνίας και μιμικής Αθήνα 2014 Παιχνίδια γνωριμίας/επικοινωνίας και μιμικής στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο Γεωργία Κολιοπούλου Νικόλαος Τριπόδης ISBN: 978-960-93-6583-3
Στη μνήμη της μητέρας μου, Ιωάννας Σπ. Τριπόδη-Παρτσαδάκη Παιχνίδια γνωριμίας/επικοινωνίας και μιμικής στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο Συγγραφείς: Γεωργία Κολιοπούλου, εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής Νικόλαος Τριπόδης, σχολικός σύμβουλος φυσικής αγωγής Συνεργασία: Ευθαλία Κοντογιαννοπούλου, εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής Επιμέλεια κειμένου: Νίκη Ευσταθοπούλου, φιλόλογος Ανδρονίκη Σκουλά, εκπαιδευτικός γαλλικής φιλολογίας Εικονογράφηση: Σταύρος Κευγάς, γραφίστας Επεξεργασία εικόνας: Σταμάτιος Τριπόδης, σκηνοθέτης
Παιχνίδια γνωριμίας/επικοινωνίας στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο
Καλημέρα Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ένα παιδί βρίσκεται έξω από τον κύκλο και γυρίζει γύρω από αυτόν. Όταν αγγίξει ένα άλλο παιδί στην πλάτη φεύγουν ο καθένας τους προς αντίθετη κατεύθυνση και όταν συναντηθούν σταματούν, δίνουν τα χέρια, λένε καλημέρα και τρέχουν να καλύψουν την άδεια θέση του κύκλου . Όποιος φτάσει πρώτος κερδίζει, ενώ ο άλλος παραμένει έξω από τον κύκλο και το παιχνίδι ξαναρχίζει. Παραλλαγή Αντί για καλημέρα τα παιδιά λένε το όνομά τους. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο κύκλος Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ο δάσκαλος ορίζει το “πρώτο” παιδί του κύκλου που λέει το όνομά του. Το δεύτερο παιδί λέει το όνομά του και επαναλαμβάνει το όνομα του πρώτου παιδιού. Το τρίτο παιδί, με την σειρά του, λέει το όνομά του και επαναλαμβάνει τα ονόματα που άκουσε και ούτω καθεξής. Αν κάποιο παιδί ξεχάσει ένα όνομα, πηγαίνει τελευταίο. Παραλλαγή: “Ο ξεχασιάρης” μπορεί να ζητήσει βοήθεια από τους άλλους μέχρι δύο ή τρεις φορές. Α΄- Β΄ Τάξη
Ό,τι μου αρέσει Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Το πρώτο παιδί λέει με λένε Σταμάτη και το κέντρο είναι για όποιον του αρέσει το ποδήλατο και μπαίνει στο κέντρο του κύκλου μαζί με αυτούς που τους αρέσει το ποδήλατο. Επιστρέφουν στη θέση τους και συνεχίζει το επόμενο παιδί στον κύκλο, λέγοντας το όνομά του και ό,τι του αρέσει περισσότερο. Α΄- Β΄ Τάξη
Τα ζωάκια Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, αίσθηση αποδοχής από την ομάδα. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Το πρώτο παιδί φωνάζει το γράμμα Α και ένα όνομα που αρχίζει από Α. Τα παιδιά που ακούν το όνομά τους, μιμούνται ένα ζώο. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τα επόμενα παιδιά και τα υπόλοιπα γράμματα της αλφαβήτου. Παραλλαγή Κάθε παιδί λέει με τη σειρά το όνομά του και ο δάσκαλος τού ζητά να μιμηθεί ένα ζώο. Α΄- Β΄ Τάξη
Χτυπήματα, παλαμάκια, δάχτυλα Στόχος Ανάπτυξη επικοινωνίας εκπαιδευτικού/παιδιών, εκμάθηση ρυθμού 2/4. Σενάριο Ο δάσκαλος και τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Τους δείχνει να χτυπούν δύο φορές τα χέρια στους μηρούς, δύο φορές παλαμάκια και δύο φορές τα δάχτυλα, δίνοντας το ρυθμό. Ξεκινώντας από τα δεξιά, κάθε παιδί τη στιγμή που εκτελεί τα χτυπήματα με τα δάχτυλα, λέει το όνομά του. Α΄- Β΄ Τάξη
Η μπάλα στο κέντρο Στόχος Ανάπτυξη επικοινωνίας εκπαιδευτικού/παιδιών, χειρισμός μπάλας. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ο δάσκαλος στέκεται στο κέντρο του κύκλου, κρατώντας τη μπάλα. Πετάει τη μπάλα σε ένα παιδί και το ρωτάει πως σε λένε. Το παιδί λέει το όνομά του και επιστρέφει τη μπάλα. Το παιχνίδι μπορεί να παιχθεί με εναλλαγές παιδιών στο κέντρο. Παραλλαγή Καθισμένοι οκλαδόν, πέταμα της μπάλας πάνω από το κεφάλι. Καθισμένοι σε εδραία θέση με ανοιχτά πόδια, κυλώντας τη μπάλα. Α΄- Β΄ Τάξη
Ανταλλαγή μπάλας Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, χειρισμός μπάλας. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ανταλλάσσουν τη μπάλα φωνάζοντας το όνομα του παιδιού στο οποίο πρόκειται να ρίξουν τη μπάλα. Α΄- Β΄ Τάξη
Η μπάλα στον αέρα Στόχος Αίσθηση αποδοχής από την ομάδα, χειρισμός μπάλας. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Κάθε παιδί με τη σειρά του πηγαίνει στο κέντρο του κύκλου, πετά τη μπάλα ψηλά και την ξαναπιάνει. Όση ώρα η μπάλα είναι στον αέρα, τα υπόλοιπα παιδιά φωνάζουν το όνομά του. Α΄- Β΄ Τάξη
Οι τρεις μπαλιές Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Κάθε παιδί με τη σειρά του πηγαίνει στο κέντρο του κύκλου και πετά τη μπάλα ψηλά τρεις φορές. Την τρίτη φορά φωνάζει το όνομα ενός παιδιού, του πετά τη μπάλα, και αλλάζουν θέσεις. Α΄- Β΄ Τάξη
Τικ, τακ, τοκ Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, ακουστική αντίληψη, συντονισμός, ταχύτητα αντίδρασης. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ο δάσκαλος ορίζει τις τρεις λέξεις-κλειδιά, τικ, τακ, τοκ που αντιστοιχούν σε μια ορισμένη κατεύθυνση. Το τικ δεξιά, το τακ αριστερά και το τοκ απέναντι. Κάθε παιδί λέει το όνομά του και μια λέξη-κλειδί και δείχνει ένα συμμαθητή του που βρίσκεται στην κατεύθυνση που δηλώνει η λέξη-κλειδί. Το παιχνίδι συνεχίζεται και όποιος μπερδευτεί βγαίνει από το παιχνίδι. Α΄- Β΄ Τάξη
Δείχνω το παιδί Στόχος Αίσθηση αποδοχής από την ομάδα, ακουστική και οπτική αντίληψη, συντονισμός με την ομάδα. Σενάριο Τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στο χώρο. Ο δάσκαλος φωνάζει ένα όνομα και το παιδί που ακούει το όνομά του μένει ακίνητο και σηκώνει τα χέρια. Τα παιδιά σταματούν το τρέξιμο, δείχνουν το παιδί και φωνάζουν το όνομα του. Παραλλαγή Τα παιδιά τρέχουν ν’ ακουμπήσουν το παιδί με το χέρι τους. Α΄- Β΄ Τάξη
Τα ζευγάρια Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, ικανότητα συντονισμού και συνεργασίας. Σενάριο Τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στο χώρο. Με το σύνθημα του δασκάλου, σχηματίζουν ζευγάρια που περπατούν μαζί συγχρονισμένα. Κάθε φορά σχηματίζουν διαφορετικά ζευγάρια. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο θηρευτής (ο πνίχτης*) Ο θηρευτής (ο πνίχτης*) Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, ακουστική αντίληψη, συντονισμός, ταχύτητα αντίδρασης. Σενάριο Ο δάσκαλος ορίζει ένα παιδί για το ρόλο του θηρευτή. Ο θηρευτής κυνηγά τα παιδιά για να τα πιάσει. Όταν πλησιάζει ένα παιδί, αυτό για να ξεφύγει, φωνάζει το όνομα άλλου παιδιού. Τότε ο θηρευτής τρέχει να πιάσει το παιδί που ακούστηκε το όνομά του. Όποιο παιδί πιαστεί ή φωνάξει όνομα που δεν υπάρχει, βγαίνει από το παιχνίδι. Παραλλαγή Το παιδί που ακούει το όνομά του γίνεται θηρευτής. * Προτείνεται μετονομασία του παιχνιδιού για προληπτικούς λόγους, λόγω της μικρής ηλικίας των παιδιών. Α΄- Β΄ Τάξη
Το κουβάρι Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, ακουστική αντίληψη, προσοχή. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ένα παιδί κρατά την άκρη ενός κουβαριού, λέει το όνομά του και τι του αρέσει περισσότερο και πετά το κουβάρι στο παιδί που βρίσκεται στα δεξιά του. Το παιχνίδι συνεχίζεται με κάθε παιδί να κρατά το νήμα και να πετά το κουβάρι μέχρι να φτάσει στο τελευταίο παιδί. Εκείνο το πετά στο προηγούμενο. Ξαναμαζεύοντας το κουβάρι, ο καθένας προσπαθεί να θυμηθεί τα στοιχεία που του είχε δώσει ο άλλος. Παραλλαγή Αντί σε κύκλο, τα παιδιά είναι στοιχισμένα σε ευθεία γραμμή, ή σε διάταξη “ζικ-ζακ”. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο τυφλός Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, προσανατολισμός στο χώρο, αντιληπτική ικανότητα. Σενάριο Τα παιδιά πιασμένα από τα χέρια σχηματίζουν ένα μικρό κύκλο και γυρίζουν γύρω-γύρω. Ο δάσκαλος επιλέγει ένα παιδί, του δένει τα μάτια και το βάζει στο κέντρο του κύκλου (ο τυφλός). Όταν ο τυφλός πει αλτ, τα παιδιά σταματούν να γυρίζουν και εκείνος δείχνει ένα παιδί το οποίο μπαίνει στο εσωτερικό του κύκλου. Ο τυφλός προσπαθεί να το πιάσει και να το αναγνωρίσει με το ψηλάφισμα. Αν το αναγνωρίσει, του παραχωρεί τη θέση του. Παραλλαγή Το παιδί που μπαίνει στον κύκλο μιμείται τις φωνές διαφόρων ζώων. Αν ο τυφλός το αναγνωρίσει, τότε το παιδί παίρνει τη θέση του. Α΄- Β΄ Τάξη
Μπιζζζ Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, αντιληπτική ικανότητα. Σενάριο Σε μια μικρή ομάδα ο δάσκαλος ορίζει ένα παιδί να «τα φυλάει». Αυτό, με γυρισμένη την πλάτη προς τα παιδιά, βάζει το δεξί του χέρι με ανοιχτή την παλάμη κάτω από την αριστερή του μασχάλη, ενώ με το αριστερό του χέρι κρατάει κλειστά τα μάτια (ή αντίστροφα). Ένα παιδί το χτυπάει στην παλάμη. Αυτός που «τα φυλάει» ανοίγει τα μάτια και προσπαθεί ν’ ανακαλύψει ποιος τον χτύπησε, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά στριφογυρίζουν το δάχτυλο τους λέγοντας μπιζζζ…(ήχος μέλισσας). Αν το ανακαλύψει, του παραχωρεί τη θέση του. Α΄- Β΄ Τάξη
Ποιος με άγγιξε Στόχος Ανάπτυξη γνωριμίας/επικοινωνίας παιδιών, αντιληπτική ικανότητα. Σενάριο Τα παιδιά κάθονται σε δυο ομάδες αντικριστά, εκτός από δύο (οι αρχηγοί), που ο καθένας τους στέκεται πίσω από την αντίπαλη ομάδα. Οι αρχηγοί έχουν δώσει στο κάθε παιδί της ομάδας τους ένα μυστικό, συνθηματικό όνομα. Ο αρχηγός της μιας ομάδας κλείνει τα μάτια ενός παιδιού της αντίπαλης ομάδας και καλεί ένα παιδί από την ομάδα του με το μυστικό του όνομα. Αυτό σηκώνεται, αγγίζει στο κεφάλι το παιδί με τα κλειστά μάτια και επιστρέφει γρήγορα στη θέση του. Ο αρχηγός ελευθερώνει τα μάτια του παιδιού και αυτό προσπαθεί να μαντέψει ποιο παιδί τον άγγιξε. Αν το αναγνωρίσει, τότε αυτό πηγαίνει στην αντίπαλη ομάδα και παίρνει νέο συνθηματικό όνομα από τον αρχηγό της. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα μείνει με τα περισσότερα παιδιά. Α΄- Β΄ Τάξη
Βιβλιογραφία Ραντούλου, Β. (1986), 100 Παιχνίδια στο Μάθημα της Φυσικής Αγωγής, Θεσσαλονίκη: SALTO. ΥΠ.Ε.Π.Θ. (2006), Φυσική Αγωγή Α & Β Δημοτικού, Βιβλίο Εκπαιδευτικού, Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β. Gustafson, M., Wolfe, S., King, C. (1993), Τα ωραιότερα παιχνίδια, Θεσσαλονίκη: «Ονειροχώρα-Παιχνίδια χωρίς σύνορα», Πρόγραμμα Καλλιπάτειρα, 6ο Διαπολιτισμικό και Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Ελευθερίου-Κορδελιού, http//6dim-diap- elefth.thess.sch.gr.
στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής Παιχνίδια μιμικής στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο
Τα αγάλματα Στόχος Ακουστική αντίληψη, αντίληψη χώρου, έλεγχος ταχύτητας. Σενάριο Τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στο χώρο. Με το σύνθημα του δασκάλου μένουν ακίνητα. Όποιο παιδί κινηθεί, βγαίνει από το παιχνίδι. Παραλλαγή Το σύνθημα μπορεί να ποικίλει όπως χτύπημα τύμπανου, παίξιμο μουσικής, κ.α. Α΄- Β΄ Τάξη
Οι επικίνδυνοι αστακοί Στόχος Αντίληψη χώρου, ευκινησία, συνεργασία. Σενάριο Με το σύνθημα του δασκάλου, σ’ ένα προκαθορισμένο χώρο, ένα παιδί ξεκινά να κυνηγά τα υπόλοιπα. Μόλις πιάσει ένα παιδί, και τα δύο προχωρούν στηριγμένα στα χέρια και στα πόδια και προσπαθούν να πιάσουν τ’ άλλα παιδιά (οι επικίνδυνοι αστακοί). Όποιο παιδί πιάνεται, γίνεται κι αυτό επικίνδυνος αστακός. Το παιχνίδι τελειώνει όταν κανένα παιδί δεν είναι όρθιο. Α΄- Β΄ Τάξη
Γάτες και σκύλοι Στόχος Αντίληψη χώρου, ευκινησία, ταχύτητα αντίδρασης. Σενάριο Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες (οι γάτες και οι σκύλοι). Στο κέντρο του χώρου υπάρχει το καταφύγιο για τις γάτες. Τα παιδιά στηρίζονται σε χέρια και πόδια και με το σύνθημα του δασκάλου, οι σκύλοι αρχίζουν να κυνηγούν τις γάτες. Όποιος σκύλος ακουμπήσει γάτα, πριν αυτή προλάβει να μπει στο καταφύγιο, τότε το παιδί-γάτα βγαίνει από το παιχνίδι. Αν στο καταφύγιο βρεθούν πάνω τρεις γάτες, τότε αυτές βγαίνουν έξω με σύνθημα του δασκάλου, και το παιχνίδι συνεχίζεται. Το παιχνίδι τελειώνει όταν οι σκύλοι πιάσουν όλες οι γάτες. Α΄- Β΄ Τάξη
Λίμνη και κροκόδειλος Στόχος Αντίληψη χώρου, ταχύτητα, ευκινησία. Σενάριο Τα παιδιά στέκονται γύρω από ένα μεγάλο κύκλο που ο δάσκαλος έχει χαράξει στο έδαφος. Ένα παιδί μπαίνει στο κέντρο του κύκλου (ο κροκόδειλος). Με το σύνθημα του δασκάλου, τα παιδιά πρέπει να περάσουν στην απέναντι πλευρά διασχίζοντας τον κύκλο, χωρίς να τους πιάσει ο κροκόδειλος. Όποιο παιδί πιάνεται, βγαίνει από το παιχνίδι. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να πιαστούν όλα τα παιδιά. Παραλλαγή Όποιο παιδί πιάνεται γίνεται και αυτό κροκόδειλος. Α΄- Β΄ Τάξη
Η θάλασσα, το ψάρι και ο ψαράς Στόχος Προσανατολισμός στο χώρο, συνεργασία, ετοιμότητα, ταχύτητα. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο και κρατούν ένα μπλε πανί (η θάλασσα). Ένα παιδί (το ψάρι) μπαίνει κάτω από το πανί και ένα άλλο μένει έξω από τον κύκλο (ο ψαράς). Με το σύνθημα του δασκάλου, το ψάρι βγαίνει από το πανί και ο ψαράς το κυνηγά. Το ψάρι, για να προφυλαχθεί, μπορεί να μπει κάτω από το πανί μέχρι τρεις φορές. Όταν ο ψαράς πιάσει το ψάρι, επιλέγονται δύο άλλα παιδιά. Α΄- Β΄ Τάξη
Η σαρανταποδαρούσα Στόχος Μετακίνηση με βαθύ κάθισμα, διάκριση δεξί-αριστερό, συντονισμός, συνεργασία Σενάριο Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ή περισσότερες ομάδες και σχηματίζουν ισάριθμες γραμμές, το ένα πίσω από το άλλο. Σε βαθύ κάθισμα, το κάθε παιδί πιάνει τους αστραγάλους του μπροστινού του (η σαρανταποδαρούσα). Μόνο ο πρώτος κάθε γραμμής έχει τα χέρια στην πρόταση. Με το σύνθημα του δασκάλου, η σαρανταποδαρούσα ξεκινά πρώτα με τα δεξιά πόδια κάνοντας αργές προσεκτικές κινήσεις. Ο δάσκαλος μπορεί να δίνει το ρυθμό με το τύμπανο· μια δεξί, μια αριστερό πόδι. Αν η λαβή κάποιου παιδιού λυθεί ή χάσει την ισορροπία του, η ομάδα του βγαίνει από το παιχνίδι. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα μείνει τελευταία. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο οδηγός και το αυτοκίνητο Στόχος Ακουστική αντίληψη, κινητικός συντονισμός ζευγαριού, συνεργασία, έλεγχος ταχύτητας. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν ζευγάρια. Κάθε ζευγάρι έχει ένα στεφάνι. Το ένα παιδί κρατά το στεφάνι στη μέση του (το αυτοκίνητο), ενώ το άλλο κρατά το στεφάνι απ’ έξω (ο οδηγός). Τρέχουν ελεύθερα και με το σύνθημα του δασκάλου σταματούν. Όποιοι κινούνται βγαίνουν από το παιχνίδι. Παραλλαγή Όποιοι κινούνται χάνουν βαθμό. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο δάσκαλος οδήγησης Στόχος Μετακίνηση στο χώρο, κινητικός συντονισμός, συνεργασία, συνδυασμός ακουστικού ερεθίσματος και κίνησης Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν τριάδες. Κάθε τριάδα παίρνει ένα στεφάνι. Τα δύο βρίσκονται μέσα στο στεφάνι κρατώντας το στη μέση τους και το άλλο βρίσκεται έξω (ο δάσκαλος οδήγησης). Ο δάσκαλος οδήγησης δίνει κατευθύνσεις μπρος, πίσω, δεξιά, αριστερά, παρκάρισμα δεξιά, παρκάρισμα αριστερά και τα παιδιά μετακινούνται ανάλογα με τις εντολές του. Ο δάσκαλος ορίζει κάθε φορά ποια ομάδα θα μετακινηθεί. Α΄- Β΄ Τάξη
Τα αεροπλανάκια Στόχος Προσανατολισμός στο χώρο, ταχύτητα αντίδρασης. Σενάριο Ο δάσκαλος ορίζει δυο-τρία παιδιά κυνηγούς και τα υπόλοιπα τρέχουν με τα χέρια στην έκταση (τ’ αεροπλανάκια). Όταν ο κυνηγός ακουμπήσει ένα αεροπλανάκι γίνεται αλλαγή ρόλων. Κυνηγοί, επίσης, γίνονται και τα αεροπλανάκια που θα συγκρουστούν μεταξύ τους. Νικητές είναι όποια αεροπλανάκια δε συγκρουστούν ή δεν πιαστούν. Παραλλαγή Τα παιδιά παριστάνουν τ’ αυτοκινητάκια κρατώντας στεφάνια ή μιμούνται το κράτημα του τιμονιού. Α΄- Β΄ Τάξη
Το τρενάκι Στόχος Αντίληψη χώρου, κινητικός συντονισμός, συνεργασία, εκμάθηση ρυθμού. Σενάριο Τα παιδιά, ανά τρία-τέσσερα, σχηματίζουν γραμμές, το ένα πίσω από το άλλο και πιάνουν το μπροστινό τους από τη μέση (τα τρενάκια). Το πρώτο παιδί (ο μηχανοδηγός) δίνει το βήμα σε κάθε τρενάκι, φωνάζοντας τσαφ-τσουφ. Με το σύνθημα του δασκάλου, ο οδηγός αλλάζει πηγαίνοντας στο τέλος του τρένου του. Παραλλαγή Ο δάσκαλος σκορπίζει στο χώρο χαρτάκια που φέρουν γράμματα ή αριθμούς. Τα τρενάκια, ακολουθώντας τη σειρά των γραμμάτων ή των αριθμών, περνούν και τα παίρνουν. Α΄- Β΄ Τάξη
Τα ελεύθερα βαγόνια Στόχος Αντίληψη χώρου, κινητικός συντονισμός, συνεργασία, εκμάθηση ρυθμού. Σενάριο Τα παιδιά, ανά τρία-τέσσερα, σχηματίζουν γραμμές, το ένα πίσω από το άλλο, πιάνουν το μπροστινό τους από τη μέση και προχωρούν (τα τρενάκια). Ο δάσκαλος έχει ορίσει τέσσερα παιδιά (τα ελεύθερα βαγόνια), που προσπαθούν να πιαστούν από το τελευταίο παιδί κάθε τρένου. Αν κάποιο τα καταφέρει, τότε το πρώτο παιδί του τρένου ¨αποδεσμεύεται¨ και γίνεται ελεύθερο βαγόνι. Α΄- Β΄ Τάξη
Το νησί των ναυαγών Στόχος Αντίληψη χώρου, ισορροπία, ικανότητα συντονισμού-συνεργασία. Σενάριο Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ισάριθμες ομάδες. Σε κάθε ομάδα αντιστοιχεί ένα τετράγωνο ή κύκλος (το νησί), που ο δάσκαλος έχει χαράξει στο έδαφος. Με το σύνθημα του δασκάλου, όλα τα παιδιά της ομάδας προσπαθούν να χωρέσουν στο νησί τους και να μείνουν εκεί για 30΄΄. Α΄- Β΄ Τάξη
Το καγκουρό Στόχος Κράτημα της μπάλας με τα πόδια, νευρομυϊκή συναρμογή, αυτοσυγκέντρωση. Σενάριο Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ως πέντε ισάριθμες ομάδες. Στοιχίζονται το ένα πίσω από το άλλο και στέκονται πίσω από μια γραμμή εκκίνησης. Με το σύνθημα του δασκάλου, το πρώτο παιδί κάθε ομάδας, κρατώντας μια μπάλα ανάμεσα στα γόνατά του, ξεκινά να διανύσει μια ορισμένη απόσταση, περπατώντας ή χοροπηδώντας, χωρίς, όμως, να του πέσει η μπάλα ή να την πιάσει με τα χέρια. Οφείλει να επιστρέψει πίσω στην ομάδα του, με τον ίδιο τρόπο, με την μπάλα ανάμεσα στα γόνατα, και να τη δώσει στον επόμενο. Αν η μπάλα του πέσει ή την πιάσει με τα χέρια, τότε πρέπει να επιστρέψει στη γραμμή εκκίνησης και να ξεκινήσει από την αρχή. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα τελειώσει πρώτη. Α΄- Β΄ Τάξη
Τα κοκοράκια Στόχος Αντίληψη χώρου, δύναμη, ισορροπία, επιδεξιότητα. Σενάριο Δύο παιδιά (τα κοκοράκια) μπαίνουν σε ένα κύκλο, που έχει χαράξει ο δάσκαλος. Με το σύνθημα του δασκάλου, προσπαθούν να βγάλουν ο ένας τον άλλον από τον κύκλο, σπρώχνοντας μόνο με το σώμα, χωρίς να χρησιμοποιούν καθόλου τα χέρια τους. Παραλλαγή Τα παιδιά είναι πιασμένα από τους ώμους ή πλάτη με πλάτη. Α΄- Β΄ Τάξη
Ο τυφλός οδοκαθαριστής Στόχος Αντίληψη χώρου, εκμάθηση κατευθύνσεων, ετοιμότητα, επιδεξιότητα. Σενάριο Ένα παιδί με δεμένα τα μάτια (ο τυφλός οδοκαθαριστής) στέκεται σ’ ένα χώρο, όπου ο δάσκαλος σκορπίζει διάφορα αντικείμενα - μπάλες, κώνους, κουτιά…- (τα σκουπίδια). Το παιδί, με την καθοδήγηση του δασκάλου (δεξιά, αριστερά, εμπρός, πίσω), πρέπει να μαζέψει πέντε αντικείμενα. Το παιχνίδι συνεχίζεται με άλλο παιδί. Παραλλαγή Ένα παιδί δίνει τις κατευθύνσεις. Α΄- Β΄ Τάξη
Το φίδι Στόχος Ευκινησία, συντονισμός ομάδας, συνεργασία, ταχύτητα. Σενάριο Ένα παιδί (το φίδι) βρίσκεται στη φωλιά του. Με το σύνθημα του δασκάλου, βγαίνει από τη φωλιά και κυνηγά τα παιδιά. Το κάθε παιδί που πιάνει, ¨ενώνεται¨ μαζί του με λαβή χεριών. Το διαρκώς μακρύτερο φίδι πιάνει τα παιδιά με το ελεύθερο χέρι του πρώτου ή του τελευταίου παιδιού. Αν η λαβή των παιδιών- φίδι λυθεί, τα υπόλοιπα το καταδιώκουν ως τη φωλιά του. Εκεί αυτά ξαναπιάνονται με λαβή, και το παιχνίδι συνεχίζεται έως ότου ¨πιαστούν¨ στο φίδι όλα τα παιδιά. Α΄- Δ΄ Τάξη
Ο φύλακας Στόχος Ακουστική αντίληψη, ικανότητα συγκέντρωσης, επιδεξιότητα. Σενάριο Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο. Ένα παιδί μπαίνει στο κέντρο με δεμένα τα μάτια (ο φύλακας). Κοντά του (χωρίς να το αγγίζει) έχει ένα αντικείμενο (μπάλα, μαντίλι, κουτάκι κ.α.). Ο δάσκαλος ακουμπά ένα παιδί κι αυτό προσπαθεί να κλέψει το αντικείμενο του φύλακα, χωρίς αυτός να τον πιάσει. Τα υπόλοιπα παιδιά κάνουν ησυχία. Ο χρόνος της προσπάθειας ορίζεται από το δάσκαλο. Όποιος πιάνεται από το φύλακα, παίρνει τη θέση του και το παιχνίδι συνεχίζεται. Α΄- Δ΄ Τάξη
Ο λαβύρινθος Στόχος Αντίληψη χώρου, προσανατολισμός. Σενάριο Ο δάσκαλος ορίζει και υποδεικνύει ένα σχήμα πορείας (ο λαβύρινθος), που πρέπει τα παιδιά ν’ ακολουθήσουν για να βρουν ένα κρυμμένο αντικείμενο. Η πορεία αποτελείται από χαραγμένους στο έδαφος κύκλους, τετράγωνα, παράλληλες γραμμές, ή/και στρώματα, κώνους, μπάλες κ.α. Με το σύνθημα, ένα-ένα τα παιδιά ξεκινούν. Όποιο ακολουθήσει λάθος πορεία, ξαναγυρίζει στο σημείο εκκίνησης. Παραλλαγή Ο δάσκαλος μπορεί να κρύψει πολλά μικρά αντικείμενα. Γ΄- Δ΄ Τάξη
Βιβλιογραφία Αυγερινός, Θ., Κωνσταντινάκος, Π. (1991), Μεθοδολογία-Διδακτική της Φυσικής Αγωγής στο δημοτικό σχολείο, Θεσσαλονίκη: University Studio Press. Ραντούλου, Β. (1986), 100 Παιχνίδια στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής, Θεσσαλονίκη: SALTO. Γρίβα, Αγγελική. (1989), Ελάτε να Παίξουμε, Αθήνα: Θυμάρι. ΥΠ.Ε.Π.Θ. (1997), Η Φυσική Αγωγή στο Δημοτικό Σχολείο, Βιβλίο για τον διδάσκοντα, Αθήνα:Ο.Ε.Δ.Β. ΥΠ.Ε.Π.Θ. (2006), Φυσική Αγωγή Α & Β Δημοτικού, Βιβλίο Εκπαιδευτικού, Αθήνα:Ο.Ε.Δ.Β. ΥΠ.Ε.Π.Θ.(2006), Φυσική Αγωγή Γ & Δ Δημοτικού, Βιβλίο Εκπαιδευτικού, Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β. Διγγελίδης, Ν., Παπαϊωάννου, Α. (2004), Για ένα ενδιαφέρον μάθημα Φυσικής Αγωγής στο Δημοτικό σχολείο, Θεσσαλονίκη: Χριστοδουλίδη. Gustafson, M., Wolfe, S., King, C. (1993), Τα ωραιότερα παιχνίδια, Φιλιππιάδης, Γ., Παιχνίδια για το σχολείο, www.fa3.gr .
Περιεχόμενα Παιχνίδια γνωριμίας/επικοινωνίας στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο 1 Καλημέρα 2 Ο κύκλος 4 Ό,τι μου αρέσει 6 Τα ζωάκια 8 Χτυπήματα, παλαμάκια, δάχτυλα 10 Η μπάλα στο κέντρο 12 Ανταλλαγή μπάλας 14 Η μπάλα στον αέρα 16 Οι τρεις μπαλιές 18 Τικ, τακ, τοκ 20 Δείχνω το παιδί 22 Τα ζευγάρια 24 Ο θηρευτής 26 Το κουβάρι 28 Ο τυφλός 30 Μπιζζζ 32 Ποιος με άγγιξε 34 Βιβλιογραφία 36
Παιχνίδια μιμικής στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για δημοτικό σχολείο 37 Τα αγάλματα 38 Οι επικίνδυνοι αστακοί 40 Γάτες και σκύλοι 42 Λίμνη και κροκόδειλος 44 Η θάλασσα, το ψάρι και ο ψαράς 46 Η σαρανταποδαρούσα 48 Ο οδηγός και το αυτοκίνητο 50 Ο δάσκαλος οδήγησης 52 Τα αεροπλανάκια 54 Το τρενάκι 56 Τα ελεύθερα βαγόνια 58 Το νησί των ναυαγών 60 Το καγκουρό 62 Τα κοκοράκια 64 Ο τυφλός οδοκαθαριστής 66 Το φίδι 68 Ο φύλακας 70 Ο λαβύρινθος 72 Βιβλιογραφία 74