ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Με τον όρο αυτοβιογραφία χαρακτηρίζουμε συνήθως ένα συνεχές αφηγηματικό κείμενο, στο οποίο ένας άνθρωπος γράφει ο ίδιος την ιστορία της ζωής του (ή ενός μέρους της). Η αυτοβιογραφία πρέπει να διακρίνεται απ' τα απομνημονεύματα, όπου πάνω απ' όλα δίνεται έμφαση στη συμμετοχή του συγγραφικού υποκειμένου σε σημαντικά γεγονότα της εποχής του (π.χ. τα απομνημονεύματα των πολεμιστών του 1821, εκτός του ότι δεν είναι πάντα γραμμένα από τους ίδιους, δεν αναφέρονται τόσο στη ζωή των ηρώων αυτών όσο στη συμμετοχή τους στον Αγώνα για την ανεξαρτησία). Επίσης με την αυτοβιογραφία συγγενεύει και το ημερολόγιο, με τη διαφορά ότι το τελευταίο είναι ένα κείμενο χωρίς ιδιαίτερη συνοχή, που συνήθως γράφεται με μικρή ή μηδαμινή χρονική απόσταση από τα συμβάντα που περιγράφει. Η αυτοβιογραφία, αντίθετα, στις περισσότερες περιπτώσεις γράφεται σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο από τα όσα εξιστορεί και σ' αυτό οφείλει τουλάχιστον ένα μέρος της λογοτεχνικότητάς της.
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ - ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ, ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Tο πρώτο αξιόλογο δείγμα γυναικείας γραφής στη νεοελληνική γραμματεία, μας το χάρισε η Ζακυνθινή λόγια Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου
Μοναδική επιδίωξη της σύντομης ζωής της ήταν η συγγραφή Μοναδική επιδίωξη της σύντομης ζωής της ήταν η συγγραφή. Δυστυχώς, δεν είδε κανένα από τα έργα της να δημοσιεύονται. Πολλά χρόνια μετά τον θάνατό της, σχεδόν μισό αιώνα, ο γιός της δημοσιοποίησε την Αυτοβιογραφία της, με αρκετές περικοπές. Από τα άλλα έργα της έχουν σωθεί ελάχιστα, μία κωμωδία με τίτλο Φιλάργυρος, κάποια ιταλικά κείμενα, 20 επιστολές, ο πρόλογος μιας πραγματείας «Περί Οικονομίας», τα ποιήματα Ωδή εις το πάθος του Ιησού Χριστού και Εις την Θεοτόκον και αποσπάσματα μεταφράσεων από τον Προμηθέα Δεσμώτη, την Οδύσσεια και τις Ικέτιδες.
Το γράψιμο για την Ελισάβετ υπήρξε ζωτική ανάγκη Το γράψιμο για την Ελισάβετ υπήρξε ζωτική ανάγκη. Αν διαβάσει κάποιος ένα και μόνο από τα ελάχιστα σωζόμενα- έργα της, θα καταλάβει ότι γράφοντας η Μουτζάν ικανοποιούσε μια θεμελιώδη, ζωτική ανάγκη: αυτήν της επικοινωνίας. Η νεαρή γυναίκα ζούσε σε μια αυστηρή αστική οικογένεια της Ζακύνθου στις αρχές του 19ου αιώνα όπου δεν της επιτρεπόταν να βγει από το σπίτι της, ενώ παράλληλα μέσα σ’ αυτό δεν υπήρχαν τα πρόσωπα με τα οποία θα μπορούσε να πραγματοποιήσει έναν πραγματικό διάλογο. Έτσι, γράφει μανιωδώς αποζητώντας να συζητήσει με κάποιον, αποζητώντας μια καθημερινή συνομιλία.
Στην ενδιαφέρουσα ιστορία της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου διακρίνουμε τον ορισμό της καταπίεσης. Καταπίεση στη μόρφωση, στην έκφραση συναισθημάτων και στην ελευθερία των επιλογών. Μπορεί άραγε η καταπίεση να καταπνίξει ένα ταλέντο; Αν η Ελισάβετ δεν ήταν τόσο καταπιεσμένη από το οικογενειακό της περιβάλλον, αν μπορούσε να συνομιλεί με τα άτομα του περιβάλλοντός της και να εξωτερικεύει τις σκέψεις και τις ανησυχίες της, ίσως να μην είχε καταφέρει να φτάσει τη γραφή της σε αυτό το σημείο. Η συγγραφή ήταν η μόνη της διέξοδος.
http://slideplayer.gr/slide/1944590/ http://www.youtube.com/watch?v=QKEQlaiOuaw#t=16
Ε. Αλταμούρα -"Αυτοπροσωπογραφία", λεπτομέρεια.
Μαρτινέγκου και Αλταμούρα: βίοι παράλληλοι; Μαρτινέγκου και Αλταμούρα: βίοι παράλληλοι; 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ελένη Μπούκουρα, Απελπισία
Μεταμφιεσμένη σε άντρα για να παρακολουθήσει τα μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών Το πορτρέτο της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα από τον Σαβέριο Αλταμούρα
Γλώσσα: δημοτική με λόγια στοιχεία, χρήση α΄ προσώπου. Ύφος: αυθόρμητο, δραματικό, εξομολογητικό, διαμαρτυρία. Η γλώσσα είναι η λαϊκή γλώσσα που βρίσκει κατευθείαν ανταπόκριση στην ψυχή του αναγνώστη και παράλληλα μέσα από την απλότητά της και στο συνεχή/ρέοντα ρυθμό που δημιουργεί μπορεί να αποδώσει τα συναισθήματά της. -Τα συναισθήματα: χαρά δυσαρέσκεια αγανάκτηση - Αφηγηματικός τρόπος: αυτοβιογραφία ► ομοδιηγητικός ► ταύτιση συγγραφέα- αφηγητή- πρωταγωνιστή
Ζωντάνια και αμεσότητα στην αφήγηση - οι μεταφορές, οι παρομοιώσεις, - οι προσωποποιήσεις των συγγραμμάτων με μικρά παιδιά και της ίδιας με μητέρα, - τα ρητορικά ερωτήματα που μένουν αναπάντητα στο τέλος του αποσπάσματος και απευθύνει προς τον εαυτό της - ύφος: άλλοτε γοργό και άλλοτε θρηνητικό. - χρήση του α΄ γραμματικού προσώπου κάποια επιφωνήματα Ζωντάνια και αμεσότητα στην αφήγηση